Datasets:

meiiny00

/

pretrain_final

like 0

Хүмүүнлэгийн Ухааны Их Сургууль

Хүмүүнлэгийн Ухааны Их Сургууль англи нь Монгол Улсын нийслэл Улаанбаатар хотод байрладаг Монгол Улсын магадлан итгэмжлэгдсэн дээд боловсорлын байгууллага юм Түүх 1979 оны 11 р сарын 16 нд БНМАУ ын Сайд нарын Зөвлөлийн тогтоолоор Монгол Улсын Их Сургуулийн бүрэлдэхүүний Орос Хэлний Институт үүсгэн байгуулагдав 1982 онд Орос Хэлний Багшийн Дээд Сургууль болж бие даасан үйл ажиллагаа явуулж эхлэв 1990 оны 4 р сарын 4 нд Гадаад хэлний дээд сургууль 1999 оны 6 р сарын 10 нд Хүмүүнлэг Ухааны Их Сургууль болон зохион байгуулагдсан ба бүрэлдэхүүндээ 4 сургуультай Цахим холбоос Албан ёсны цахим хуудас Монголын их сургууль 1979 онд байгуулагдсан

Соёл Урлагийн Их Сургууль

Соёл Урлагийн Их Сургууль нь 1957 онд үүсгэн байгуулагдсан улсын их сургууль бөгөөд нийслэл Улаанбаатар болон Улиастай хотуудад салбартай соёл урлагийн чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг их сургууль юм Монгол улсын соёл урлагийн салбарын эрдэм шинжилгээ сургалт уран бүтээлийн үндэсний цөм байж олон улсын жишигт нийцэхүйц тэргүүлэх чадвар бүхий мэргэжилтэн бэлтгэх дорно дахины уран сайхны сэтгэлгээний төв болох Товч түүх Соёл урлагийн их сургуулийн эх суурь анх МУИС д 1957 онд театрын найруулагч УБИС д 1959 онд кино драмын жүжигчин 1967 онд дуулаач 1989 онд ардын хөгжмийн мэргэжлээр бэлтгэж эхэлснээр тавигдан БНМАУ ын Сайд нарын Зөвлөлийн 1990 ины 6 р сарын 8 ны өдрийн 292 тоот тогтоолооор Соёл урлагийн дээд сургуулийг бие даалган байгуулж 1992 онд Соёл урлагийн их сургууль болгож өргөтгөжээ Монгол улсын их дээд сургуулиудын консорциумыг үндэслэгчдийн нэг нь СУИС юм СУИС өнөөдөр урлаг соёлын салбарын бакалавр магистр докторын зэрэгтэй мэргэжилтэн бэлтгэдэг эрдэм шинжилгээ сургалтын тэргүүлэх төв болж хувирлаа Бүрэлдэхүүн сургуулиуд Соёл урлагийн их сургуульд дараах бүтцийн сургууль институт ахлах сургууль хүрээлэн коллеж харъяалагддаг Үүнд Бүжгийн урлагийн сургууль Дүрслэх дизайн урлагийн сургууль Радио телевиз медиа урлагийн сургууль Соёлын сургууль Театрын урлагийн сургууль Хөгжмийн урлагийн сургууль Гадаад хэлний институт Бадмаараг ахлах сургууль Завхан аймаг дахь Хөгжим бүжгийн коллеж Соёл урлаг судлалын хүрээлэн Гадаад харилцаа СУИС ийн гадаад харилцаа өргөжиж Английн Лондон хотын Вимбледоны урлагийн сургууль Францын Лион хотын Хөгжмийн консерватори ОХУ ын Дорнод Сибирийн Соёл урлагийн Улсын Академи Кемерово мужийн Соёл урлагийн Улсын Академи Екатеринбург хотын Хөгжмийн Академи Москвагийн Гнесиний нэрэмжит Хөгжмийн Академи ХБНГУ ын Мюнхен хотын Телевиз киноны дээд сургууль Японы Сока их сургууль БНХАУ ын өМөЗО ны Багшийн их сургууль Урлагийн дээд сургууль Солонгос улын Чунг Ангийн их сургууль Югославын Белградын Соёл урлагийн Академитай хамтран ажиллаж байна Соёл Урлагийн Их Сурууль ОХУ ын Екатеринбург хотын академи Москва хотын Гнесины нэрэмжит хөгжмийн академи Улаан Үдийн Дорнод Сибирийн соёл Урлагийн академи ОХУ ын Кемерово мужийн Соёл урлагийн улсын академи БНСУ ын Чунг Ангийн их сургууль Германы Мюнхений телевиз киноны сургууль БНХАУ ын Бээжингийн төвийн үндэсний их сургууль ӨМӨЗО ны Хөх хотын Улсын их сургууль Багшийн их сургууль тэдгээрийн харъяа сургуулиуд Францын Лион хотын хөгжмийн дээд сургууль Югославын Белоград хотын Соёл урлагийн академи АНУ ын Хойд Каролины их сургууль Английн Вимбельдоны урлагийн сургуультай хамтын ажиллагаатай бөгөөд багш оюутан сургалтын материал солилцох эрдэм шинжилгээний хурал семинар сургалт ярилцлага зохион байгуулах сургалтын удирдлага зохион байгуулалт ажлын арга барилаас харилцан суралцах тоглолт хийх үзэсгэлэн гаргах хэлбэрээр хамтран ажиллаж байна Бусад СУИС 1993 оноос докторын сургалтыг явуулж байна Соёл урлаг судлалын салбарт докторын зэрэг хамгаалуулах Зөвлөл ажилладаг СУИС д жил бүр профессор багш нарын болон оюутны эрдэм шинжилгээний бага хурлыг зохион байгуулдаг СУИС ийн профессор багш нар улсын хэмжээний болон олон улсын эрдэм шинжилгээний хурал симпозиумд өргөнөөр оролцдог СУИС ийн уран бүтээлчид гадаад орнуудад тоглолт хийдэг олон улсын фестивалиас шагнал хүртэгсэд цөөнгүй байдаг СУИС ийн бүрэлдэхүүнд Соёл урлаг судлалын хүрээлэн ажилладаг Соёл урлаг судлалын хүрээлэнгийн ажилтнууд СУИС ийн пхрофессор багш нарын хүчээр нүүдэлчдийн соёлын уламжлал шинэчлэл хөгжим театр дүрслэх урлагийн хөгжил соёлын менежмент маркетингийн асуудлаар судлагааны олон бүтээл туурвив 2000 онд Монголын соёлын түүх 3 боть суурь бүтээл хэвлүүлэв Цахим холбоос Бүжгийн урлагийн сургууль Дүрслэх дизайн урлагийн сургууль Радио телевиз медиа урлагийн сургууль Соёлын сургууль Театрын урлагийн сургууль Хөгжмийн урлагийн сургууль Бадмаараг ахлах сургууль Соёл урлаг судлалын хүрээлэн Монголын их сургууль Улаанбаатарын их сургууль Улиастайн их сургууль 1957 онд байгуулагдсан

УАЗ-300

1949 оны Октябрийн баяраар анх удаа олон нийтэд танилцуулсан 1 тоннын ачааны автомашин 1950 онд замын шалгуурт орж тэнцсэн УАЗ үйлдвэр нь энэ онд 10000 дахь машинаа үйлдвэрлэсэн УАЗ Ачааны автомашины загвар

ГАЗ-АА

ГАЗ АА нь Форд АА хэмээх Америкийн ачааны автомашинаас хуулбарлан хийсэн Оросын автомашин юм Ерөнхий мэдээлэл Үйлдвэрлэсэн огноо 1932 оны 1 сар Модон бүхээг бүхий өндөр даацтай гэдгээрээ нэртэй Дайны эхэн үед гүйцэтгэсэн үүрэг нь хүн болон ачаа тээвэр байсан 1938 онд шинээр гарсан ГАЗ ММ модел нь ГАЗ М1 н мотортой болсон 1 5 тоннын даацтай Урт 5335мм Өргөн 2040мм Өндөр 1970мм Хүнд 1810кг ГАЗ Зөвлөлтийн зэвсэгт хүчний тээврийн хэрэгсэл Ачааны автомашины загвар

ЗИС-5

ЗИС 5 хэмээх нэрээр алдартай энэ машин нь ГАЗ АА үйлдвэрлэгдэх хүртэл дайны замд хамгийн их хэрэгдэгдсэн дэлхийн хоёрдугаар дайны үед маш их хэрэглэгдсэн автомашин юм 1933 оны 10 сарын 1 нд анхны модел нь гарч байсан Цахим холбоос Дэлгэрэнгүй техникийн үзүүлэлтийн цуглуулга болон үйлдвэрлэлтийн түүх англиар Техникийн үзүүлэлтийн товчилсон хувилбар англиар Загварын хувилбарын жагсаалт англиар Ачааны автомашины загвар Л ЗИС 00005 Уралын автомашины үйлдвэр Зөвлөлтийн зэвсэгт хүчний тээврийн хэрэгсэл

УльЗИС-253

1944 оны 5 сард үзэсгэлэн худалдаанд зориулж гаргасан модел Анхны дизель хөдөлгүүрт ачааны машин Америкийн Студебеккеру хэмээх машиныг модел болгож Ульяновскийн автомашины үйлдвэрт үйлдвэрлэгдсэн 3 5 тонны даацтай ЗИЛ Ачааны автомашины загвар

ГАЗ-69

ГАЗ 69 нь 1954 оны 12 сард анхны модел нь гарсан ГАЗ 67Б моделийн сайжруулсан хувилбар болж Ульяновскт үйлдвэрлэгдэж эхэлсэн автомашин юм Ерөнхий мэдээлэл ГАЗ 19 2WD метал гадаргуутай болсон ГАЗ 69 2 хаалга 2 6 суудал 2 500кг анхны хүнд дээр ГАЗ 69A 4 хаалга 5 суудал бүхий даргын машин ГАЗ 69AM ГАЗ 69А г 2432cc 65hp циллиндр хөдөлгүүртэй болгож өргөжүүлсэн хувилбар ГАЗ 69AE ГАЗ 69А н гаднах харагдацыг нь өөрчилсөн ГАЗ 69B ГАЗ 69M ГАЗ 69 г 2432cc 65hp циллиндр хөдөлгүүртэй болгож өргөжүүлсэн хувилбар ГАЗ 69E ГАЗ 69 н гаднах харагдацыг нь өөрчилсөн Мөн үзэх ГАЗ ГАЗ 69А Цахим холбоос gaz69 69 Бартаат замын тэрэг Зөвлөлтийн зэвсэгт хүчний тээврийн хэрэгсэл Суудлын автомашины загвар

ГАЗ-69А

ГАЗ 69А нь ГАЗ 69 с арай жижиг хувилбар юм 4 хаалга 5 суудал бүхий даргын суудлын тэрэг Урт 3850мм Өргөн 1750мм Өндөр 1920мм Хүнд 1960кг Мөн үзэх ГАЗ ГАЗ 69 Цахим холбоос ГАЗ Бартаат замын тэрэг Зөвлөлтийн зэвсэгт хүчний тээврийн хэрэгсэл Суудлын автомашины загвар ҮАА н техник ба зэвсэг

УАЗ-450

Манай Монголчуудад Пургон гэж нэршсэн УАЗ 450 нь 1958 онд анхны модел нь үйлдвэрлэгдсэн Бага оврын 4x4 автобусны цуврал 1966 оноос УАЗ 452 болон одоог хүртэл үйлдвэрлэгдэж байгаа 450 Ван автомашин Жижиг автобус Пикап Пикап Оросын зэвсэгт хүчний тээврийн хэрэгсэл

УАЗ-451

4x2 бага оврын автобусын цуврал 1966 оноос УАЗ 451М болон 1982 он хүртэл үйлдвэрлэгдсэн Цахим холбоос 451 Жижиг транспортер

УАЗ-456

1960 оноос эхлэн ГАЗ 69 дээр суурилан үйлдвэрлэж эхэлсэн чиргүүл тэрэг УАЗ Зөвлөлтийн зэвсэгт хүчний тээврийн хэрэгсэл

УАЗ-469

УАЗ 469 ба УАЗ 3151 нь ЗХУ ын Ульяновын автомашины үйлдвэрийн туулах чавдар өндөр ачаа болон суудлын зориулалт бүхий автомашин ГАЗ 69 ийн сайжруулсан хувилбар Манай монголчуудын хайр хүндэтгэлийг хүлээсэн төмөр хүлэг Уаз бол бартаат замд байлдааны нөхцөлд гайхамшигтай тооцоологдсон машин боловч донсолгоо маш хүчтэй нөлөөлдөг тул япончууд уг машинд сууж үзээд Даанч хүн суудгийг нь мартжээ гэж хэлсэн гэх онигоо бий Түүх Оросууд болон дэлхий дахинд Орос хүч хэмээн нэрлэгдсэн УАЗ 469 н анхны хувилбар нь 1962 онд зохиогдсон байна ЗХУ болон Варшавын хэлэлцээрийн орнууд 1970 аад оны дунд үеэс эхлэн өмнөх хувилбар болох ГАЗ 69 ийг халж командын үндсэн машинаар зэвсэглэлд авч эхлэсэн УАЗ 469 болон УАЗ 469Б машинуудыг цуврал байдлаар 1972 оны 12 сараас эхлэн үйлдвэрлэж эхлэсэн боловч өмнө нь 1964 оноос эхлэн туршилтын журмаар үйлдвэрлэж байсан 1985 оноос эхлэн шинэчлэн сайжруулж үйлдвэрийн индекс дугаарыг УАЗ 3151 болгож өөрчилсөн загварын үйлдвэрлэл эхлэсэн Улмаар 2003 онд ОХУ ын дотоод хэрэглээнд зориулж шинэчилсэн УАЗ 315195 Хантер загварын үйлдвэрлэлттэй холбогдуулан 3151 редуктортай болон гадаад экспортод зориулсан хувилбараар хязгаарлагдсан 2010 оны 4 р сард Эх орны дайны ялалтын 65 жилийн ойд зориулан марктингийн бодлого бүхий УАЗ 469 үйлдвэрийн индекс УАЗ 315196 5000 ширхэгийг үйлдвэрлэв 2010 онд ОХУ ын Батлан хамгаалах яам цаашид УАЗ 3151 худалдан авахгүй гэдгээ мэдэгджээ Сүүлийн үеийн Хантер нь их сайн болсон Бусад компаниудыг бодвол жил бүр олон олон шинэ загвар гаргаад байдаггүй ч нэг гаргасан загвар нь маш сайн болсон байдаг Эшлэл Бартаат замын тэрэг Суудлын автомашины загвар УАЗ Зөвлөлтийн зэвсэгт хүчний тээврийн хэрэгсэл Цагдаагийн тээврийн хэрэгсэл

ГАЗ-М1

ГАЗ М1 нь 1935 оноос 1943 оны хооронд ГАЗ Горькoвский автомобильный завод үйлдвэрт 62888 ширхэг үйлдвэрлэгдсэн автомашин юм Оросуудад Эмка хэмээн нэршсэн Ерөнхий мэдээлэл Урт 4625мм Өргөн 1770мм Өндөр 1775мм Хүнд 1370кг 1933 оны Форд В8 40 г моделчлон хийсэн Дээд хурд нь 100км цаг ГАЗ М1 дээр суурилан бүтээгдсэн машинууд ГАЗ M1 такси ГАЗ M415 ГАЗ M1 н зөөврийн тэргийн хувилбар ГАЗ 11 73 6 цилиндр ГАЗ 21 3 н хос дугуйтай ГАЗ ГЛ1 хурдны машин ГАЗ Суудлын автомашины загвар Дунд ангиллын автомашин Комбилимузин

ГАЗ-ГЛ1

ГАЗ ГЛ1 нь ГАЗ М1 н хурдны машин болгон өөрчилсөн хувилбар юм Мөн үзэх ГАЗ М1 ГАЗ ГАЗ Суудлын автомашины загвар Спорт загварын автомашин

ГАЗ-21

ГАЗ 21 нь ГАЗ 4 болон ГАЗ М1 н сайжруулсан 3 хос дугуйт ачааны тэргэн хувилбар юм Мөн үзэх ГАЗ ГАЗ 4 ГАЗ М1 ГАЗ Суудлын автомашины загвар Дээд ангиллын автомашин Комби Лимузин

ГАЗ-11-73

ГАЗ 11 73 нь ГАЗ М1 н сайжруулсан хувилбар юм Ерөнхий мэдээлэл Үйлдвэрлэгдсэн он 1940 1941 1945 1946 Нийт үйлдвэрлэгдсэн тоо 1250 4x2 5 н суудалтай 4 н хаалга 6 н ачааны хайрцаг бүхий Мотор 76hp 3400rpm 6 цил 4 араатай 3485cc Урт 4655мм Өргөн 1770мм Өндөр 1775мм Хүнд 1455кг Хамгийн өндөр хурд 110 км цаг Түлшний сав 60 л Түлшний зарцуулалт 17 0 л 100км Мөн үзэх ГАЗ ГАЗ М1 ГАЗ Суудлын автомашины загвар Дунд ангиллын автомашин Комбилимузин

ГАЗ-M415

ГАЗ M415 нь ГАЗ М1 н сайжруулсан автомашин юм Ерөнхий мэдээлэл Үйлвэрлэгдсэн он 1939 1941 4x2 500кг ГАЗ М1 ын рам дээр угсрагдсан пикап хувилбар юм Мотор 50hp 2800rpm 4 цил 3285cc Урт 4580мм Өргөн 1770мм Өндөр 1750мм Хүнд 1370кг Хамгийн өндөр хурд 90 км цаг Түлшний сав 60л Түлшний зарцуулалт 14 5 л 100км Мөн үзэх ГАЗ ГАЗ М1 ГАЗ Суудлын автомашины загвар Пикап

Форд-В

Форд В нь Форд компанийн үйлдвэрлэж байсан автомашин юм Үйлдвэрлэгдсэн он 1932 оны 8 сар Нийт үйлдвэрлэгдсэн тоо 334969 ширхэг Мотор 75hp 3800rpm V8 цил 221 0 сс Хамгийн өндөр хурд 130 км цаг Түлшний сав л Түлшний зарцуулалт 15 л 100км Дунд ангиллын автомашин В Суудлын автомашины загвар Тойрон аяллын тэрэг Родстер Лимузин Купье Кабриолет

ГАЗ-А

ГАЗ А нь Форд А 1930 н бүрэн хуулбар Оросын хамгийн анхны суудлын тэрэг юм Ерөнхий мэдээлэл Үйлвэрлэгдсэн он 1932 1936 Нийт үйлвэрлэгдсэн тоo 41917 ширхэг 4x2 5 н суудал 4 н хаалгатай Мотор 40hp 2200rpm 4 цил 3285cc Урт 3875мм Өргөн 1710мм Өндөр 1780мм Хүнд 1080кг Хамгийн өндөр хурд 90 км цаг Түлшний сав 40л Түлшний зарцуулалт 12 0 л 100км Газик гэж нэрлэгддэг байсан Мөн үзэх ГАЗ ГАЗ Суудлын автомашины загвар Форд Дээд ангиллын автомашин Комби Лимузин Родстер Купье Кабриолет

Форд Модель А (1928-1931)

Форд Модель А нь 18 жил үргэлжлүүлэн худалдаалсан Модель Т загварын дараах үеийн тэрэг бөгөөд европ өмнөд америк болон зөвлөлтөд лиценцээр үйлдвэрлэгдэж байв Зургийн цомог Цахим холбоос А 1928 1931 Суудлын автомашины загвар Дунд ангиллын автомашин Тойрон аяллын тэрэг Кабриолет Комби Купье Лимузин Родстер

Библи

Библи нь Иудейзм ба Христэд Итгэгчдийн хувьд Бүтээгч Эзэн буюу Тэнгэрбурханы хүн төрөлхтөнд дамжуулсан үг юм Библи нь дан ганц цул ном биш олон ном эш үзүүлэгчдийн түүх захидлын цогц юм Библийн хамгийн эхний ном нь НТӨ 1500 оны үед хамгийн сүүлийн ном нь НТ 100 оноос өмнө нийтдээ 1600 жилийн хугацаанд 40 гаруй хүмүүсийн гараар бичигджээ Нэрийн гарал Библи гэдэг үг нь койне грек хэлний τὰ βιβλία буюу номнууд гэх үгнээс үүүсэлтэй Англи хэлний ном зүй орос хэлний библиотека номын сан гэх үгнүүд ч энэ үгнээс гаралтай Библийн эх хэл Өнөөдөр Библи дэлхийн ихэнх хэл дээр хөрвүүлэгдсэн Харин Библи бичигдсэн анхны хэл нь Хуучин Гэрээний хувьд еврей хэл арамей хэл багахан хэсэг нь бөгөөд Шинэ Гэрээний хувьд бүхэлдээ грек хэл дээр бичигджээ Еврей хэл болон арамей хэл дээр бичигдсэн Библийг буюу Хуучин Гэрээг ихэнхдээ Еврей Библи гэнэ Еврейчүүд өөрсдийн ариун бичээсээ ТаНак гэж нэрлэнэ ТаНак гэдэг үг нь Тора Небиим Кетубим гэсэн гурван үгний эхний үсэгнүүдийн нийлбэрээс бүтсэн үг ажээ Учир нь еврейчүүд Хуучин Гэрээг буюу өөрсдийн Библээ агуулгаар нь бичиглэлийн хэлбэрээр нь Тора Небиим Кетубим гэсэн гурван хэсэгт хуваан ангилдаг Тора гэдэг нь сургааль заавар хууль гэсэн утгатай бөгөөд Моисейн таван ном Хуулийн ном Пентатух гэж нэрлэгддэг Библийн эхний таван ном үүнд багтана Небиим гэдэг нь эш үзүүлэгч Тэнгэр бурханы үгийг дамжуулагчид гэсэн утгатай үг бөгөөд ерөнхий утгаар нь авч үзвэл Аврагч ирэх тухай зөгнөлийн номууд юм Кетубим гэдэг нь бичээсүүд гэсэн утгатай үг бөгөөд түүх дуу шүлэг гэх мэтээр утга зохиолын олон төрлөөр бичигдсэн байна Еврейчүүд Вавилоничуудын нутагт цөлөгдөх үед тэдний дунд арамей хэл ихэд дэлгэрсэн Учир нь арамей хэл бол тухайн үеийн Вавилони Ойрх Дорнодын албан ёсны хэл байсан байна Тэр үед бичигдсэн Ариун Библийн хэсгүүд буюу Даниел ном Езра номын нэлээд хэсэг Иеремиа номын нэг эшлэл арамей хэл дээр бичигдсэн байдаг Танах Библи Мазор Массорах буюу өв уламжлал гар дамжсан гэх еврей үгнээс гаралтай Учир нь бичээч нар нь цуцахыг үл мэдэн бичээсийн уламжлагдсан утгыг хадгалахыг тулд ажилладаг байв Эртний болон ховор үгс нь анхны эх бичигтээ эгшгийн тэмдэглэгээ байхгүй болон бусад үсгийн бичигдэх байдалтай холбоотойгоор гээгдсэн байдаг Энэхүү эх бичвэр нь 3 хэсгээс бүрдэнэ 1 Эхний 5 ном буюу Тора Заах эсвэл Хууль Израиль үндэстний гарал үүсэл дагаж мөрдвөл зохих хууль зэргийг багтаасан номууд 2 Нэвиим Мэргэд Израилийн түүх аж байдлын талаар дурддаг номууд 3 Кэтувим Бичигч шүлэг найраг гүн ухаан амьдрах ухаан зэргийг дурддаг номууд юм Дуулал Иов гээд нэлээн хэдэн ном орно Танах Мазор эх бичвэрийг МЭ 4 р зууны үед грек хэлнээ орчуулан хөрвүүлсэн Септуагинт бол еврей хэл дээр бичигдсэн Хуучин Гэрээ ба МЭӨ 300 оны орчим Александрт амьдарч байсан грек хэлтэй иудей судлаач грек хэлнээ орчуулсан хувилбар Энэ нэр нь латинаар далын тооноос гаралтай учир нь Еврей Библийг грек хэлнээ орчуулахад далан судлаач оролцсон хэмээн уламжлагдсан яриа байдаг Түүнийг гэж тэмдэглэдэг нь Ром тоогооор 70 тооны тэмдэглэгээ юм Самари Пентатух нь Самаричуудын Израилийн хойд хэсэгт амьдарч байсан иудей гаралтай харь хүмүүс хадгалж үлдсэн Хуучин Гэрээний эхний 5 номын эртний хувилбар Гар бичмэлүүдийн хувилбарууд нь Вавилонийн булаан эзлэлтийн өмнө нийтийн хэрэглээнд байсан эртний еврей болон Фойнихийн бичигтэй төстэй үсгүүдтэй Энэхүү эх бичвэр нь МЭӨ 600 700 оны үед бичигдсэн Вулгат бол МЭ 400 оны үед Гэгээн Иеромын гаргасан латин хэл дээрх стандарт Библи бөгөөд Ромын католик сүмийн шашны ёслолд ашигладаг албан ёсны хувилбар юм МЭ 200 аад оны үед нийтийн хэрэглээний хэл аажмаар өөрчлөгдөж грек хэлнээс латин хэл рүү шилжсэн юм Олон нийтийн хүртээл болгохын тулд энэхүү эх бичгийг бий болгох шаардлага урган гарсан Орчин цагийн Библи Христийн шашны Ариун Библи нь 2 хэсгээс бүрдэнэ Эхний хэсгийг Хуучин гэрээ гэдэг бөгөөд нийт 39 номоос бүрдэнэ Харин удаах хэсгийг Шинэ гэрээ гэх ба 27 номоос бүрдэнэ Шинэ гэрээний эхний 4 номыг Сайн мэдээний дөрвөн ном гэдэг бөгөөд Христийн амьдрал сургаал Христ итгэлийн талаар өгүүлдэг Христийн шашны Ариун Библид Еврей Библийн ихэнх хэсгийг багтаасан боловч бага зэргийн ондоо зүйлүүд бий Протестант урсгалыг дагагчид Ариун Библийн номоос өөрсдийн үзэл номлолдоо тааруулан засаж хасах зэргээр одоогийн ашиглаж буй 64 ном бүхий Ариун Библийн хувилбарыг бий болгожээ Протестант урсгалынхан Хуучин Гэрээнээс 7 номыг хассан бөгөөд Мартин Лютер Шинэ Гэрээнээс мөн зарим номыг тухайлбал Илчлэлт номыг хасч засварлахыг оролдсон нь хүчтэй эсэргүүцэлтэй тулгарснаар протестант хувилбарын Библид хэвээр үлдээхээс өөр аргагүйд хүрчээ Библийн орчуулга Ариун Библийн маш олон хөрвүүлгүүд байдаг Хамгийн анхны орчуулга зуунд эхэлсэн бол түүнээс хойш латин грек зэрэг хэл рүү хөрвүүлж эхэлсэн Харанхуй үе буюу Х зуунаас зуун хүртэл библийн орчуулга үндсэндээ тасарсан бөгөөд Протестант хөдөлгөөнийг үндэслэгчдийн нэг герман номлогч Мартин Лютер 1534 онд герман хэл рүү библийг бүрэн орчуулан хэвлүүлсэн нь өдгөө ч хамгийн үнэ цэнтэй библийн орчуулга шинэ үеийн гадаад орчуулгын аргачлалын үндэс суурь хэмээн үнэлэгдсээр байна Протестант хөдөлгөөний үр дүнд даяар итгэгчид өөрсдийн эх хэл дээр библийг унших бусад олон арван хэл дээрээ орчуулах нөр их ажлын эхлэл болсон юм Өдгөө англи хэлээрх орчуулга хамгийн их тархсан байдаг ба Иаков Вангийн Шинэ Хувилбар Олон Улсын Шинэ хувилбар гэх орчуулгыг англи хэлтнүүд түгээмэл ашигладаг Монгол хэл дээр Ариун Бичээс Нийгэмлэг ээс гаргасан Ариун Библи библийн орчуулга хамгийн түгээмэл ашигладаг Эхэн үеийн орчуулга Вулгат буюу МЭ 4 зуунд нийтийн Латин хэл дээр орчуулсан анхны библи бөгөөд өдгөө Католик чуулган мөргөлийн ёслолдоо ашигладаг Англи хэл дээрх орчуулгууд Иаков Вангийн Шинэ Хувилбар хувилбарын өгүүлбэрийн бүтцийг хэвээр хадгалсан ч үг хэллэгийг нь орчин үеийнхтэй нийцүүлэн орчуулсан Америк хувилбар Олон Улсын Шинэ Хувилбар Хэлний үнэ цэнийг эх бичвэрийн үнэн зөв байдалтай хослуулахыг зорьсон Эх хувилбаруудаас Америкчуудын гаргасан гадна англичилсан хувилбар болон британи хувилбар эр эм хүйсийг ерөнхийлөн нэрлэсэн гэж бий Шинэ Англи Библи 1960 онд Английн хэсэг эрдэмтдийн орчуулсан орчин үеийн үг хэллэг бүхий хувилбар Үг хэллэг ба бичлэгийн хэлбэр нь албаны бөгөөд оюунлаг шинжтэй Энэ нь орчуулагчид нь эрдэм боловсролтой хүмүүс байсныг илтгэн харуулдаг гэж үздэг Мэдээний Библи Еюган Петерсон гэдэг хүний гаргасан өөрчилсөн гэхээсээ илүү тайлбарласан хувилбар Эх хэллэгийнх нь оронд орчин үеийн зүйрлэл үзэл санаа болон үгэн наадгайг илүү түлхүү хэрэглэсэн Сайн Мэдээний Библи Англи хэлийг хоёрдогч хэлээ болгосон хүмүүст илүү тохиромжтой хэлбэрээр бичигдсэн орчин үеийн уншихад дөхөм англи хэлний хувилбар Үүнд дэлхий даяарх англи хэлээр уншдаг хүмүүсийн дийлэнхийн мэддэг энгийн үг хэллэгийг хэрэглэхийг чармайсан Мэргэжлийн болон ярианы үг хэллэг хэрэглэхээс зайлсхийсэн өөрөөр хэлбэл хялбаршуулсан хувилбар юм Монгол хэл дээрх орчуулгууд Дэлгэрэнгүй өгүүллийг та Библийн монгол орчуулга өгүүллээс уншина уу Ариун Библийн анхны монгол орчуулгыг зуунд Ромын Папын Монгол эзэнт гүрэн дэх элч католик шашны санваартнууд анх орчуулан Монголын эзэн хаадын дэмжлэгээр хэвлэжээ 2016 онд Ариун Библийн монгол орчуулгын 710 жилийн ой тохиов зууны сүүл зууны эхэн үеийн католик санваартнууд Ариун Библийг тухайн үеийн аялгуунд тохируулан шинээр орчуулах ажлыг ар болон өвөр Монголд гүйцэтгэж байв Исаак Шмидтийн орчуулга 1812 он 1815 онуудад хэвлэсэн Монгол эрдэмтэн Исаак Шмидтийн орчуулга 1812 оны хувилбарыг Копенхагений Үндэсний Номын сангийн сайтаас татаж аваад унших боломжтой Сталлиборд ба Своны орчуулга 1846 онд монгол хэлнээ хөрвүүлсэн Ариун Библийг бүрэн орчуулж Лондон хотноо хэвлэсэн хувилбар Энэхүү Библи нь өдгөө ЛондонгийнКембрижийн Их Сургуулийн номын санд хадгалагддаг Жон Гиббенсийн орчуулга Английн илгээлтийн эзэн Жон Гиббенсийн хөрвүүлсэн монгол итгэгчдийн дунд Нартай библи нэрээр танигдсан библи нь ХХ зууны сүүлээс ХХI зууны эхэн хүртэл хамгийн түлхүү ашиглаж байсан орчуулгын хувилбар юм 2015 онд энэхүү орчуулгын бүрэн хувилбар нийтийн хүртээл болсон бөгөөд Монголын Библийн Нийгэмлэг ээс эрхлэн гаргасан байдаг Ариун Библи орчуулга Ариун Бичээс Нийгэмлэг ээс 1999 оноос хойш засч сайжруулан гаргасаар буй даяар монгол итгэгчдийн дунд Католик Зүүний Ортодокс Протестант хамгийн түгээмэл тархсан орчуулгын хувилбар 2004 2013 2019 онуудад орчуулгын нэмж засварласан хувилбарууд гарч нийтийн хүртээл болсоор байна Китамурагийн орчуулга Япон улсаас ирсэн илгээлтийн эзэн Китамура Акихитэгийн 1990 ээд оны дундуур орчуулан гаргасан Шинэ гэрээний орчуулга Монгол итгэгчдийн дунд уулны зурагтай библи нэршлээр танигдсан орчуулгууд ОХУ д оршин суудаг монгол угсааны Буриад Халимаг итгэгчдэд зориулан Библийн Орчуулгын Институтээс гаргасан орчуулгууд сайтаас унших боломжтой Стандарт монгол орчуулга Ариун Бичээс Нийгэмлэг ээс эхлүүлсэн библи орчуулгын хамгийн том төсөл бөгөөд библийн эх хэл болох еврей арамей грек хэлнээс монгол хэл рүү орчуулж буй анхны орчуулга Хуучин гэрээний бүх номыг бүрэн орчуулсан бөгөөд 2025 онд Шинэ гэрээний 27 номыг орчуулж дуусна хэмээн Ариун Бичээс Нийгэмлэг ээс мэдэгдсэн үйлдлийн системтэй ухаалаг утсан дээрээ БиблиСМО гэж хайн татаж аваад унших боломжтой Мөн үзэх Шинэ Гэрээ Хуучин Гэрээ Библийн монгол орчуулга Гадны холбоос Онлайн Ариун Библи Библийн тухай Библийн Монгол орчуулгын 700 жилийн түүхээс Стандар Монгол орчуулга унших 1500 гаруй хэл дээр Библи унших Библи Христийн шашин

Солонгосын дайн

Солонгосын дайн нь Өмнөд ба Умард Солонгосын хооронд 1950 оны 6 р сарын 25 наас 1953 оны 7 р сарын 27 ны хооронд болсон дайн юм Хоёр Солонгосын аль аль нь нийт Солонгосыг өөрийн удирдлага доор нэгтгэх зорилготой байв Өмнөд Солонгосыг Америкийн Нэгдсэн Улс ба өрнөдийнхөн Умард Солонгосыг Зөвлөлт Холбоот Улс БНХАУ зэрэг коммунист орнууд дэмжиж байв Энэ дайн хүйтэн дайны үед болсон хамгийн том дайн гэж үздэг Түүхэн угтвар Солонгос нь 1910 1945 оны хооронд Японы эрхшээлд байв Дэлхийн хоёрдугаар дайны сүүлээр байгуулагдсан АНУ ба ЗХУ ын гэрээгээр Солонгосын хойгийг 38 р өргөргөөр хоёр хуваах асуудлыг тохиролцсон бөгөөд уг гэрээний дагуу Зөвлөлт Холбоот Улсын арми 8 р сарын 10 нд уг өргөрөгөөс хойш нутагт хэдэн долоо хоногийн дараа буюу 1945 оны 9 р сарын 9 нд Америкийн Нэгдсэн Улсын арми 38 р өргөргөөс өмнөх нутагт хяналтаа тогтоов Хоёр тал хяналтын нутаг дээрхи олзлогдсон япон цэргүүдийг тус бүрдээ хүлээн авахаар тохиролцсон байна Ийнхүү Солонгос нь Зөвлөлтийн мэдлийн хойд Америкийн мэдлийн өмнөд гэсэн хоёр хэсэгт хуваагдсан түүхтэй 1945 оны 12 р сард АНУ ба ЗХУ нь Солонгосыг түр хугацаагаар удирдах гэрээ байгуулав Энэ үеэс Өмнөдөд АНУ ын цэргийн хяналтыг эсэргүүцэх хөдөлгөөн эхэллээ Учир нь Америкууд Японы түрэмгийлэлийн үеийн засаг захиргааны нэгж удирдлагуудын ихэнхийг хэвээр авч үлдсэн ба солонгос хүмүүсийн байгуулсан аливаа эвсэл хөдөлгөөныг хориглож байв 1946 оны 9 р сард эхэлсэн төмөр замчдын эсэргүүцэл эрчимжин өмнөдийн ихэнх хотод үймээн дэгдэн хэдэн арван цагдаагийн ажилтан Японы газрын эзэд амь үрэгдэв Солонгос дахь АНУ ын цэргийн удирдлага дайны байдал тогтоон солонгосын иргэдийн эсрэг галт зэвсэг хэрэглэжээ Өмнөдөд коммунист үзэл баримтлалыг дэмжиж эхлэв Америкийн Нэгдсэн Улс Солонгост бүх нийтийн сонгуулиар шинэ засгийн газар байгуулах санаачлага гаргасан байна Өмнөдийн хүн ам хойд нутгийнхаас хоёр дахин илүү тул бүх нийтийн сонгуулиар коммунист Ким Ир Сен олонхийн санал авч чадахгүйг мэдэж байлаа Өмнөд нутагт АНУ д боловсрол эзэмшсэн коммунизмыг эсэргүүцэгч Ли Сын Ман шинэ засгийн газрыг тэргүүлэх болов Энэ засгийн газар нь албан ёсоор нийт солонгосын засгийн газар байсан байна АНУ анти коммунист үзэлтэй Лы Син ман ийг Өмнөд Солонгосыг удирдуулахаар томилов 1948 оны тавдугаар сард Өмнөд Солонгос өөрийн улсыг зарлажээ Наймдугаар сард нь анхны ерөнхийлөгч болсон Ли шууд Өмнөд Солонгос дахь коммунист болон зүүний чиг хандлагатай хүмүүсийн эсрэг дайн зарлав Харин хойд нутагт Зєвлєлтийн дэмжлэгтэйгээр коммунист үзэл суртал улам бэхжин Ким Ир Сенээр толгойлуулсан коммунист засгийн газар 1947 оны зун байгуулагдав Гэхдээ Ким ир сен шууд умардын тэргүүн болчихоогүй юм байна Түүнтэй өрсөлдөж мэдэх илүү нөлөө бүхий Москвад танил олонтой Пак Чон Хён гэгч байлаа Энэ коммунист засгийн газар нь ууланд партизанчлан АНУ ын дэмжлэгтэй засгийн газрын эсрэг дайнд бэлтгэж эхэлжээ 1948 оны есдүгээр сарын 9 нд тэр албан ёсоор засгийн эрхийг авав Ким тэр дороо өөрийн тойрон хүрээлэгчдийг бүрдүүлж барууны үзэлтэй хүмүүсийг улс төрөөс зайлуулж эхэлжээ Шинээр байгуулагдсан хоёр засгийн газар аль аль нь нийт солонгосыг өөрийн удирдлагад нэгтгэх зорилготой байлаа Энэ нь нэг талаар тэдний ивээгч болох АНУ бүх хойгийг капиталист засаглалтай болгохыг сонирхож байсан бол ЗХУ бүхэлд нь коммунист улс болгохыг хүсч байсанд хэргийн гол зангилаа оршин байв 1949 онд ЗХУ ба АНУ нь өөрсдийн мэдлийн бүсээс анги нэтгэлүүдээ бүрэн гаргасан ба Кимын удирдсан коммунист засгийн газар өмнөдийг цэргийн хүчээр нэгтгэхийг санаархаж эхэлсэн боловч Сталин энэ дайнд АНУ ыг оролцож болзошгүй гэж болгоомжилж байв 1950 оны 1 сард АНУ Номхон далай дахь АНУ ын хамгаалалтын бүсийг Алеутийн арал Япон Филиппин гээд Солонгосын хойгийн хамгаалалтыг НҮБ хариуцах ёстой гэж мэдэгдлээ Энэ үеэс Умард Солонгосын арми Хятадын чөлөөлөх армид 1930 д оноос хойш байлдаж байсан солонгос цэргүүдээр хүчээ зузаатган зөвлөлтийн зэвсгээр зэвсэглэж эхлэв 1950 оны 3 ба 4 сард Ким Москвад Сталинтай уулзаж дайн эхлүүлэх зөвшөөрөл авчээ 1950 оны 3 сард Хойдууд Зөвлөлтүүдэд 9 тонн алт 40 тонн мөнгө 15 000 тонн фосфор газрын ховор элементийн баяжмалыг худалдаж авсан зэр зэвсгийн төлбөрт шилжүүлсэн байна Дайны эхлэл 1950 оны 6 р сарын 25 ны өдөр Умард Солонгосын арми нь их бууны галын дэмжлэгтэйгээр 38 р өргөргийг 6 дивиз 150 Т 34 танкийн хүчээр давснаар дайн эхэлжээ Умард Солонгосын тал урвагч Ли Сын Ман итгэл эвдэн хил давж цөмрөн ирсний хариуд цохилт өгч байна гэж мэдэгджээ Умард Солонгосын арми нь 415 000 хүний бие бүрэлдэхүүнтэй 150 Т 34 танк 40 орчим сөнөөгч 70 бөмбөгдөгч 10 тагнуулын онгоцтой байв Өмнөдийн арми амьд хүчний хувьд 150 000 цэрэгтэй байсан нь хувцас хангамж зэвсэг муутай Японы Квантуны Армиас үлдсэн хөнгөн зэвсэг дүрэмт хувцсаар нийт бие бүрэлдхүүний ердөө 1 3 нь хангагдсан техникийн парк гэхэд мөн л Японы армиас үлдсэн АНУ ын тусламжаар орж ирсэн 40 гаруй танк хуягт машин сургалт дадлагын 14 нисэх онгоцтой байсан хийгээд дайн эхлэх үед өмнөдийн нутаг дээр гадаадын цэргийн томоохон нэгтгэл байгаагүй ажээ Хамгийн ойрхон нь Японы ойролцоо байсан Америкийн цэргийн ангиуд байжээ Дайны эхний өдрүүдэд Умард Солонгосын арми маш амжилттай урагшлаж 6 р сарын 28 гэхэд Сөүл хотыг эзлэв Хойдууд Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагын удирдлага доор гадаадын цэргийн хүч ирж амжихаас өмнө Солонгосын хойгийг нэгтгэж амжина гэж итгэж байсан байна Уг оны 8 сарын дунд үе гэхэд хойгийн 90 ийг Хойдууд эзэлж зөвхөн Бусан хот орчим өмнөдүүдийн мэдэлд үлджээ Умард Солонгосчууд Өмнөд рүү дайрсан нь АНУ болон өрнөдийн бусад орнуудын хувьд гэнэтийн зүйл болов Учир нь дайн эхлэхээс хэдхэн өдрийн өмнө АНУ ын Төрийн департаментаас Конгресст тавьсан илтгэлдээ хоёр Солонгосын хооронд дайн гарах магадлал тун бага гэж мэдэгдэж байсан юм АНУ нь Дэлхийн хоёрдугаар дайн дууссантай холбоотойгоор армийнхаа бие бүрэлдэхүүнийг цөөлж дайн дэгдсэн бүс нутагт хангалттай цэргийн хүчгүй болсон байв Японд байрлаж байсан Дуглас МакАртур генералаар удирдуулсан нэгтгэл нь бүс нутагтаа хамгийн том нь байлаа Дайны эхэнд ерөнхийлөгч Трумен Өмнөд Солонгосын армийг зэвсэг техникээр хангах цэргийн нисэх хүчнээр хамгаалуулан Америкийн иргэдийг Солонгосоос гаргах үүргийг Макартурт өгснөөр дэмжлэгээ хязгаарлав Хэдийгээр Америкийн цэргийнхэн Умард Солонгосын эсрэг цэргийн нисэх хүчнийг идэвхтэй ашиглахыг санал болгож байсан ч Трумэн зөвшөөрөөгүй бөгөөд харин Долдугаар флотод Тайванийг хамгаалах тушаал өгснөөр Хятадын коммунистууд болон гоминданыхны хоорондын тэмцэлд хөндлөнгөөс үл оролцох бодлогыг эцэс болгов Солонгосын дайн эхэлсэн өдөр НYБ ын Аюулгүйн зөвлөл хуралдсан бөгөөд Зөвлөлтийн төлөөлөгч хуралдаанд суухаас татгалзаж Югославын төлөөлөгч түдгэлзсэн санал өгсөн тул АНУ ын санал болгосон тогтоолыг хүлээн авчээ Энэ явдал нь ЗХУ д маш том сургамж өгсөн юм Хэрэв энэхүү тогтоол дээр байнгын гишүүн болох ЗХУ хориг тавьсан бол НYБ ын цэрэг Өмнөд Солонгост цэрэг оруулж чадахгүй байх байсан гэдэг НYБ ын тогтоолын дагуу АНУ нь Өмнөд Солонгост туслуулахаар цэргээ явуулж өрнөдийн орнууд зэвсэг хүн хүчээр тусламж үзүүлж эхлэв Гадаадын цэргийнхэн оролцсон анхны томоохон тулалдаан 7 сарын 5 нд Осаны орчим болсон байна Үүнд АНУ ын 24 р дивиз оролцов Өмнөд ба АНУ ын тал асар их хохирол амсан Тэжон хүртэл ухарсан ба дивизийн захирагч хошууч генерал Виллиам Ф Дийн олзлогдов Энэ ажиллагааны явцад Америкын тал 32 мянган цэрэг офицер 220 их буу миномет 20 танк 540 пулемёт 1300 автомашинаа алдав Үүний дараа Нактонган голын орчим болсон тулалдаанд Америкийн явган цэргийн 25 р дивиз болон хуягт танкийн дивиз ихээхэн хэмжээний хохирол амссанаас гадна баруун урд чиглэлд нь Умард Солонгосын явган цэргийн 6 р дивиз мотоциклийн 1 р ангиуд нь Өмнөд Солонгосын ухарч байсан нэгтгэлүүдийг бут ниргэж Солонгосын баруун өмнөд болон өмнөд бүс нутгийг бүхэлд нь эзлэн Масан хотод ойртосноор Америкийн тэнгисийн явган цэргийн 1 р дивиз Бусан хот руу ухрахаас өөр аргагүй болов 8 сарын дунд үед Өмнөд Солонгос ба АНУ ын 8 р арми Солонгосын хойгийн зүүн өмнөд хэсэг болох Бусан хот орчимд бүслэгдэн нийт хойгийн дөнгөж 10 тай тэнцэх 100 120 км гүнтэй 120 км ийн урттай Бусаны мөргөцгийг л хянаж байлаа Энэ хооронд АНУ цэргийн хүчээ зузаатгасан ба 8 сарын сүүлээр гэхэд 500 танктай цэргийн бие бүрэлдэхүүний тоогоор Умард Солонгосынхоос 180 000 аар илүү болж сөрөг давшилтанд орлоо Энэ үед байдал маш хүндэрснийг мэдэрсэн Зөвлөлтийн засгийн газар Солонгос Хятадтай хиллэх хилийн бүсэд танкийн дивиз Порт Артур дахь Номхон далайн флотын анги нэгтгэлүүдийг татан байрлуулав Маршал Р Малиновскийн командалсан энэ цэргийн бүлэглэл нь Умардынхны хувьд нэг ёсны ар талын бааз нь болж байлаа Агаарын тулалдаан Солонгосын дайн нь цэрэг дайны тэр дундаа нисэх хүчний түүхэнд анх удаа тийрэлтэт онгоцуудын хооронд тулалдаан болсноороо онцлог юм Анхлан өмнөд эвслийн зүгээс 51 F4U 1 зэрэг поршент хөдөлгүүрт онгоц ашиглаж байлаа Үүний эсрэг Умард Солонгос Хятадын тал нь Як 9 Ла 9 загварын сөнөөгч Ил 2 Ил 10 ТУ 2 Пе 2 маягийн дайрагч бөмбөгдөгч онгоцтой байв Гэвч удалгүй Өмнөдийн эвсэл нь агаарт ноёрхохын тулд 80 F9F F2H зэрэг тийрэлтэт хөдөлгүүр бүхий онгоцуудыг татан ирүүлэв Дайны эхэнд Өмнөдийн эвслийн тийрэлтэт онгоцууд нь Умард Солонгос Хятадын поршент хөдөлгүүртэй онгоцуудаас илт давуурхаж агаарт ноёлж байсан ч Зөвлөлтийн тал хамгийн сүүлийн үеийн МиГ 15 сөнөөгч онгоцыг Умард Солонгос Хятадын талд өгснөөр байдал дээрдэв Yvний хариуд америкчууд МиГ 15 ийн эсрэг тусгайлан зохион бvтээсэн 84 86 угтан сөнөөгч онгоцыг Солонгос руу илгээсний дараа зөвлөлтийн сөнөөгчдийн хаанчлал дуусч хоёр тал агаарт харилцан тэнцвэртэй болсон байна Агаарын тулалдаанд туршлага илүү өмнөд эвслийн нисэгч нар ялах нь их байлаа Агаарт ноёлж чадахгүй байгаагийн улмаас газрын байлдааны ажиллагаанд муугаар нөлөөлөх болсон нь Умард Солонгос Хятадын таних тэмдэгтэй нисэх онгоц мөн тэдний дүрэмт хувцас бичиг баримттай зөвлөлтийн туршлагатай нисгэгчдийг тулалдаанд оруулахад хүрэв Америкийн тал нь 78 н 86 сөнөөгчөө алдаж 792 МиГ 108 бусад онгоц сөнөөсөн гэсэн мэдээ өгдөг ч 335 удаагийн ялалт нь л баримтаар нотлогддог Энэ нь нэг талаар туршлага муутай Солонгос Хятадын нисгэгч нарын жолоодсон онгоцыг оруулан тооцсонтой холбоотой бололтой Зөвлөлтийн талаас 335 МиГ сөнөөгчөө алдаж 1300 онгоц сөнөөсөн гэсэн мэдээ өгдөг Солонгосын дайны явцад Америкийн агаарын цэргийн хүчин нь гол төлөв шатаагч бөмбөг ашигласан ихээхэн хэмжээний бөмбөгдөлт явуулж байжээ Дайн нь гурван жил гаруй үргэлжилсэн ч Америкчууд Вьетнамын дайны 13 жилийн дотор хаяснаас илүү хэмжээний напалмын бөмбөгийг Умард Солонгосын нутагт хаясан байдаг Холбоотнуудын сөрөг давшилт 1950 оны 9 сарын 15 нд холбоотнууд сөрөг давшилтаа эхлэв Холбоотнууд Өмнөд Солонгосын 5 Америкийн 5 дивиз Их Британий бригад болон 500 танк 1 634 их буу миномет 1 120 нисэх онгоц 230 байлдааны хөлөг онгоц ашиглан сөрөг давшилтанд орсон бол тэдний эсрэг Умард Солонгосын армийн 40 000 цэрэг 40 танк 811 их буу сөрөн зогсож байв Ийнхүү эхний өдрийн давшилтаар өмнө талаасаа баттай хамгаалалттай болсноор мөн сарын 16 ны өдөр Хромит гэж нэрлэсэн ажиллагаагааг эхлүүлэв Энэ ажиллагааны үеэр холбоотнууд Сөүл орчимд орших Инчон хотод 70 000 орчим цэргээс бүрдсэн далайн десант буулгалаа Уг десантад АНУ ын тэнгисийн явган цэргийн 1 р дивиз явган цэргийн 7 р дивиз Их Британийн армийн тусгай отряд Өмнөд Солонгосын нэгтгэл багтаж байв Десант нь буусан өдөртөө Инчонийг эзлэн Сөүлийн зүг давшилтаа үргэлжлүүлжээ Харин өмнөд чиглэлд Тэгүгийн бүсээс Өмнөд Солонгосын хоёр нэгтгэл америкийн явган цэргийн 7 р дивиз их бууны 36 р дивизионы хүчээр сөрөг давшилтанд орсон бөгөөд энэхүү хоёр бүлэглэл нь 9 р сарын 27 нд Есан нэртэй газар нэгдэн Умард Солонгосын армийн 1 р бүлэглэлийг бүслэв Холбоотнууд Сөүлийг 9 сарын 25 нд эзлэж 10 сарын 8 ны өдөр 38 р өргөрөгт хүрэв Хоёр улсын хуучин хилийн орчим болсон хэд хэдэн удаагийн цуврал тулалдааны дараагаар 10 сарын 11 ний өдөр холбоотнууд Пёньяны зүг давшилтанд орсон бөгөөд дэмжлэг болгож 10 сарын 19 ны өдөр Пёньянаас хойш 40 км т 5 000 хүнтэй агаарын десант буулган тэр өдөртөө Умард Солонгосын нийслэлийг эзлэн авав Умард Солонгосын 135 000 цэрэг олзлогдов Хятадын арми Хятадууд эхэндээ Солонгост цэргийн тойргуудын арми корпус анги нэгтэлүүдээр өргөдөл санал цуглуулах ажлыг явуулсан боловч хүсэлт гаргасан нэг ч хүн гарсангүй тул дээд командлалын тушаалаар Пэн дэ хуайд командлуулан бэлтгэл ажлыг өрнүүлжээ Хятад нь 38 р өргөргийг солонгосын бус цэргийн хүч давсан тохиолдолд дайнд орно гэж мэдэгдэж байсан ч АНУ үүнийг нь Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагыг сүрдүүлэх гэсэн оролдлого гэж үзэж байв Гэвч 1950 оны 10 сарын 8 нд Америкийн цэргийн нэгтгэлүүд Умард Солонгосын хилийг давахад Мао Зэдун Хятадын армийг Ялузянь голын эрэгт ойртон гатлахад бэлэн байх тушаал өгөв Мао Сталинд Хэрэв АНУ Солонгосын хойгийг бүхэлд нь эзэлвэл удалгүй Хятадад дайн зарлана гэдэгт бэлэн байхаас өөр аргагүй гэж хэлж байв Тэрээр Зөвлөлтүүдээс дэмжлэг авахын тулд ерөнхий сайд Жоу Эньлайг Москва руу явуулаад хариу хүлээн дайнд орох өдрийг 10 сарын 13 аас 19 ний өдөр болгон хойшлуулав Гэвч ЗХУ нь агаарын болон тэнгисийн цэргийн дэмжлэгээр туслахаас татгалзсан төдийгүй өөрийн сөнөөгч МиГ 15 ыг фронтын шугаманд 100 км ээс илүү ойртохыг нь хориглож зөвхөн Умард Солонгос Хятадын нисэх хүчний бие бүрэлдэхүүнийг бэлтгэх ар талын агаарын хамгаалалтыг хариуцах зэр зэвсэг галт хэрэгсэл нийлүүлэхээс хэтэрсэнгүй Энэ нь Сталины хувьд Уулан дээрээс 2 барсын хоорондох зодооныг тайван ажиглаж аятай тохиол хүлээх сармагчны хаан Мао ЗеДуны бодлогоос болгоомжилсноос үүдэлтэй байлаа Өвлийн сөрөг давшилт Байдал тун ээдрээтэй болж ирсэн тул Хятадын тал Зөвлөлтийн хариуг хүлээлгүй 1950 оны 10 сарын 25 ны өдөр Пэн Дэхуй генералаар удирдуулсан 270 000 хүнтэй армиа Ялузян голыг гатлан дайнд орох тушаал өгчээ Гэнэтийн дайралтын хүчээр Хятадын арми Өмнөдийн эвсэл буюу НYБ ын цэргийн хүчний хамгаалалтыг устгасан ч өөрсдөө уулархаг нутаг руу ухарсан байна Энэ тулааны явцад Хятадын тал 10 000 хүнээ алдсан бол Өмнөд Солонгос 6 000 АНУ 2 000 мянган хүнээ алджээ НYБ ын цэрэг ихээхэн хохирол амссан ч Ялузян голыг чиглэсэн дайралтаа үргэлжлүүлсээр байв 1950 оны 11 сарын сүүлээр Хятадын тал хоёр дахь давшилтаа эхлэв Америкийн цэргийг Ханган ба Пёньяны хоорон дахь сайтар бэхлэгдсэн хамгаалалтаас нь холдуулахын тулд Пэн Дэхуй өөрийн нэгтгэлүүддээ эмх замбараагүй ухарч байгаа байдал үзүүлэхийг тушаав Генерал МакАртур үүнд хууртан 11 сарын 24 ний өдөр өөрийн дивизүүдээ Хятадын бэлдсэн занга руу явуулж ноцтой алдаа гаргав Yр дүнд нь 420 000 хүнтэй Хятадын арми НYБ ын цэргийг баруун талаас нь тойрч бүслээд Америкийн 8 р дивизийн эзлэж байсан байрлалд хүчтэй цохилт өгөв Зүүн чиглэлд 11 сарын 26 12 сарын 13 ны хооронд Чхосиний усан сангийн орчим болсон тулаанаар америкийн явган цэргийн 3 000 хүнтэй корпус бут ниргүүллээ Харин Америкийн тэнгисийн явган цэргийнхэн өмнө зүгт ухарсан ч гэлээ Хятадын давшилтыг амжилттай эсэргүүцэн тэдний зургаан дивизийг устгажээ Энэ ухралт Америкийн цэргийн түүхэн дэх хамгийн хол ухралт гэж тооцогддог байна НYБ ын хүчин Хуннам хот хүртэл ухарч бэхлэлтийн шугам байгуулаад 1950 оны 12 р сард хүн амыг нүүлгэн шилжүүлэх ажиллагаа эхлүүлжээ Энэ ажиллагааны явцад 105 000 цэрэг 98 000 Умард Солонгосын энгийн иргэдийг Өмнөд Солонгос руу хөлөг онгоцоор тээвэрлэн хүргэсэн байна 1951 оны 1 сарын 4 ий өдөр Умард Солонгос Хятадын хамтарсан Умардын эвслийнхэн Сөүл хотыг эзлэв Тулааны явцад алагдсан генерал Уокерийн оронд албан тушаалыг нь авсан дэслэгч генерал М Рижуэй Америкийн армийн сэтгэл санааг өргөх ёс суртахууныг бэхжүүлэх арга хэмжээ авч Чонын ав Аянга Бүслэлт зэрэг сөрөг дайралт явуулсан ч олигтой үр дүнд хүрч чадсангүй Өмнөдийн эвслийнхэн 1951 оны 2 сарын 21 нд эхлүүлсэн ажиллагаагаар Хятадын армийг хойд зүгт нэлээд ухраав Yүний дараа 3 сарын 7 нд Цөлмөгч ажиллагааг эхлүүллээ Энэ ажиллагааны хүрээнд фронтын төв хэсэгт хоёр чиглэлээр цохилт өгсөн нь амжилттай болж 3 сарын дундуур эвслийнхэн Ханган голын гатлан Сөүлийг дахин эзэллээ Сөүл хот дайнд нэрвэгдэн балгас болж хүн ам нь 1 5 саяас 200 000 хүртэл багасав 4 сарын 22 нд Умардын эвслийнхэн сөрөг давшилтанд орж фронтын баруун хэсэгт гол төв болон зүүн чиглэлд хоёр туслах цохилт хийн Өмнөдийн эвслийн хамгаалалтыг сэтлэн Америкийн анги нэгтгэлүүдийг хоорондоо холбоогүй жижиг бүлэглэлүүд болгон бутаргаад Сөүлийн чиглэлд давшив Давшилтын гол чиглэлд Имжинган голын орчим байрлаж байсан Их Британийн 29 р бригад өртөж тулалдааны явцад бие бүрэлдэхүүнийхээ 25 ийг алдан ухарсан байна 1951 оны 4 сарын 22 29 хооронд болсон энэ дайралтаар Өмнөдийн эвслийн 20 000 орчим хүн шархадаж олзлогджээ 1951 оны 4 сарын 11 нд Трумэний тушаалаар генерал Макартурыг цэргийн удирдлагаас авч оронд нь дэслэгч Генерал Ван Флитийг томилов 1951 оны 5 сарын 16 нд Умардын эвсэл ээлжит давшилтаа эхэлсэн ч Өмнөдийн эвсэл амжилттай хамгаалж тэр сарынхаа 21 нд сөрөг давшилтанд орон 38 р өргөрөг хүрсэн ба байлдааны ажиллагааг цааш үргэлжүүлэлгүй зогсоосон байна Мухардал 1951 оны 6 сард дайны эрч дээд цэгтээ хүрэв Хоёр тал ихээхэн хохирол амссан ч тус бүрд нь байлдах чадвар сайтай сая гаруй хүнтэй арми байв 1951 оны 10 сард АНУ ын армийнхан цөмийн бөмбөг хэрэглэн цохилт өгөх боломжийг судалж эхлэв Цөмийн бөмбөг бүхий бөмбөгдөгч 29 онгоцыг Японы Окинава арлаас хөөргөхөөр төлөвлөж байсан байна Гэвч цөмийн бөмбөгөөр цохилт өгөхүйц ихээхэн хэмжээний дайсны цэргийн бөөгнөрөл байхгүй байсан тул уг ажиллагааг зогсоов Энэ үеэс хойш дайны явцад эрс өөрчлөлт гараагүй бөгөөд талууд хэлэлцээр хийж эхлэв Хэдий хэлэлцээр явагдаж байсан ч байлдааны ажиллагаа зогссонгүй Тухайлбал 1951 оны 8 р сарын 31 ээс 12 р сарын 12 ны хооронд Өмнөдийн Эвслийнхэн давшилтын ажиллагаа явуулж Америкийн тал 22 000 Өмнөд Солонгосын тал 38 000 хүнээ 11 сарын сүүлээр Умардын эвсэл сөрөг дайралтанд орж 100 000 гаруй хүнээ алдаж байв Америкийн шинээр сонгогдсон ерөнхийлєгч Дуайт Эйзенхауэр дайныг зогсоохын тулд авч болох арга хэмжээг хайж 1953 онд Солонгост ирж байдалтай газар дээр нь танилцжээ Гэвч сөргөлдөгч талуудын энхийн хэлэлцээр дорвитой урагшласангүй 1953 онд Сталиныг нас барсны дараа байдал эрс өөрчлөгдсөн байна Зөвлөлтийн Н Хрущёв тэргүүтэй шинэ удирдлага Солонгосын дайныг зогсоох нь зүйтэй гэсэн шийдвэр гаргав Зөвлөлтөөс дэмжлэггүй болсон Хятадын тал олзны хүмүүсийг суллан явуулахыг зөвшөөрч 1953 оны 4 р сарын 20 ноос эхлэн талууд цэргийн олзлогдогсдоо солилцож эхэлсэн байна 5 сард Хятадын арми энэ дайны сүүлчийн давших ажиллагааг Кымсоны орчим явуулснаас хойш дайн намжих тийшээ хандаж 1953 оны 7 р сарын 27 ны өдөр гал зогсоох тухай гэрээнд талууд гарын үсэг зурсан байна Гэвч уг гэрээнд Өмнөд Солонгос гарын үсэг зурахаас татгалзсан тул Өмнөдийн эвслийн өмнөөс Америкийн генерал Кларк гарын үсэг зурсан юм Гэрээнд гарын үсэг зурах үед фронтын шугам 38 р өргөргийн орчимд байсан тул фронтын шугамаар Зэвсэггүй бүс байгуулав Энэ бүсийг одоо умард талаас нь Умард Солонгосын арми өмнөд талаас нь АНУ Өмнөд Солонгосын хамтарсан хүч хамгаалж байдаг байна Гал зогсоох хэлэлцээр явагдсан солонгосын хуучин нийслэл Кэсон нь дайнаас өмнө Өмнөд Солонгосын мэдэлд байсан ч одоо Умард Солонгосын тусгай эрхтэй хот болсон байна Дайныг эцэслэсэн энхийн хэлэлцээр өнөөдрийг хүртэл Хойд ба Өмнөд Солонгосын талуудын хооронд хийгдээгүй байгаа болно Цэргийн гэмт хэрэг Солонгосын дайн үеэр талууд хүний эрхийг бүдүүлгээр зөрчиж байсныг олон тооны баримт харуулдаг Тухайлбал Умард Солонгос Хятадын армийн илтгэлд олзны хүмүүсийг тамлаж цаазлах шархтай цэргүүдийг буудаж алах явдал гарч байгаа талаар нэг бус удаа дурдагдаж байсан Америкийн цэргүүдэд фронтын шугам дээрх байрлалд нь дөхөж ирсэн хэнийг ч болов энгийн хувцастай байсан ч буудан алах тушаал өгсөн байна Хэдий Умард Солонгосын тал нь энгийн хувцастай тагнуул илгээх нь байсан ч гол төлөв энгийн иргэд алагддаг байжээ Байлдагч талууд булаан эзэлсэн хот суурин газраа энгийн номхон иргэдийг хомроглон цаазалдаг байсан байна Ялангуяа эсрэг талынхны давшилт эхэсний дараа энэ нь улам ихэссэн байна Өмнөд Солонгост олон арван мянган хүнийг коммунист үзэлтэй гэж буруутган мөрдөн байцаалт шүүхийн шийдвэргүйгээр цаазаар авсан байна Өмнөдийн эвслийнхэн тарваган тахал булчин задраах тахал зэрэг өвчний нянгаар халдварлагдсан шавьж бүхий бөмбөг шидэх зэргээр Умардын эвслийнхний эсрэг бактериологийн зэвсэг хэрэглэж байв Тухайн үед эсрэг талынхаа энгийн номхон иргэдийг санаатай болон санаандгүйгээр алахыг хориглосон гэрээ хэлэлцээр байгаагүй бөгөөд энэ дайны дараа буюу 1977 онд дайны үеэр энгийн иргэдийн эсрэг хийсэн гэмт хэргийн талаарх нэмэлт Протоколыг баталсан байдаг юм Yр дагавар Солонгосын дайн нь Хүйтэн дайны үеийн хамгийн анхны зэвсэгт мөргөлдөөн болж хоёр их гүрэн хязгаарлагдмал орон зайд цөмийн зэвсэг хэрэглэлгүйгээр дайтах бүс нутгийн дайны загварыг гаргаж өгсөн байна Солонгос Дайны уршгаар Өмнөд Солонгосын сая орчим Умард Солонгосын сая гаруй хүн нийтдээ 2 500 000 гаруй солонгос хүн алагдсан байна Хоёр улсын үйлдвэрлэл дэд бүтцийн 80 гаруй нь бүрэн устаж орон сууцны фондын 50 засаг захиргааны барилга байгууламжийн гуравны хоёр нь бүрэн устжээ Умард Солонгосын тухайд түүний удирдагч Ким Ир Сен солонгосын дайн дуусав уу үгүй юу Сталины зөвлөлт Мао Зэдуны хятад нөхдөөсөө сурсан муу аргаараа Манжуурт япончуудын эсрэг партизанчилж зовлон жаргалаа хуваалцаж хэцүү бэрхийг хамтдаа туулж нам төрөө үүсгэн байгуулалцсан журмын нөхдөө хүртэл бүгдийг нь хоморголон баривчилж шүүхийн шийдвэр мөрдөн байцаалтгүйгээр хилс зохиомол хэрэг тулган гэр бүлээр нь хүйс тэмтэрсэн цэвэрлэгээг гардан явуулж ганцаар нам төр цэргийн эрх мэдлийг авч үлдсэн Энэ нь дээр дурьдсан өөрийн өрсөлдөгч байж мэдэх Пак Чон Хён болон түүний тойрон хүрээллээс эхлэн 1953 онд их баривчилгаа цэвэрлэгээ явагдсаны дараа 1956 онд тэднийг америкийн тагнуул хэмээн нийтэд зарлан буудан хороох тушаал өгснөөр нам төр цэргийн удирдах өндөр албан тушаалаас эхлээд бүх шатны салаа мөчир салбар даяар найз нөхдөө гэр бүлээ эцэг эхээ ах дүүгээ хамт олноо тагнан матдаг компанит цэвэрлэгээг улс орон даяар явагддаг жигшүүрт жишиг тогтсон ажээ Хамгийн оргил үе нь хятадын соёлын хувьсгалтай нэгэн зэрэг явагдсан 70 аад он байсан гэдэг юм ийнхүү Умард Солонгост нэг хүнийг тахин дангаар дарангуйлан захирах дэглэм тогтсон түүхтэй Өмнөд Солонгос гал зогсоох гэрээ байгуулсны дараа Өмнөд солонгосын дайны дараах сэргээн босгох ажилд АНУ туслан Солонгосын ард түмнийг тэжээж байжээ Тэжээж хэмээн онцолж буй шалтгаан нь жил бүр АНУ с өгөх тусламжийн мөнгөөр Солонгосчууд хүнс нефть эм барилгын материал тоног төхөөрөмж зэрэг амин шаардлагатай бүхнээ гаднаас импортлодог байжээ Жишээ нь 1960 оны Өмнөд Солонгосын эдийн засгийг авч үзвэл 32 сая долларын бүтээгдэхүүн экспортолж 343 сая долларын бүтээгдэхүүн импортолсон байдгийг харьцуулбал худалдааны алдагдал 10 1 хэмжээнд хүрэн эдийн засгийн хувьд дампуурсан орон болсныг харуулж байна Харамсалтай нь жил бүр АНУ ын өгөх тусламж буурсанаар Өмнөд Солонгосын эдийн засаг улам бүр доройтож улс орны хэмжээний хямрал сүйрэл болох нь гэсэн түгшүүр тархан байлаа 1961 онд Японы Засгийн газраас Өмнөд Солонгосын эдийн засгийн тухай дараах дүгнэлтийг гаргажээ Үүнд Өмнөд Солонгосын эдийн засаг Хүн амын хэт өсөлт Байгалийн баялагийн хомсдол Аж үйлдвэр хөгжөөгүй Цэргийн зардлын хүнд дарамт Улс төрийн ядмаг хөгжил Хөрөнгийн дутагдал Төрийн захиргааны чадавх сул зэрэг хүнд асуудлууд тээж буй бөгөөд эдийн засаг нь өсч хөгжих бие даах найдваргүй гэсэн байв Солонгос орон тийнхүү ирээдүйгүй орон байсан ажээ Эдүгээ БНСУ ямар хөгжлийн оргилд явааг та бид мэдэх бүлгээ Америкийн Нэгдсэн Улс Америкийн Нэгдсэн Улс нь энэ дайнд 54 246 хүнээ алджээ Энэ нь Вьетнамын дайны хохирлоос бага байгаа ч Вьетнамын дайн нь 13 жил харин Солонгосын дайн 3 жил үргэлжилсэн Америкууд Дэлхийн 2 р дайн Вьетнамын дайны сэдвээр их ярьдаг ч Солонгосын дайны талаар бараг дурддаггүй тул Америкт энэ дайныг Мартагдсан дайн гэж нэрлэдэг Солонгосын дайны дараа мэргэжилтнүүд Америкийн арми байлдааны ажиллагаа явуулахад хангалттай бэлэн биш байсан гэсэн дүгнэлт хийсэн тул дайны дараанаас АНУ батлан хамгаалахын төсвөө 50 тэрбум доллар болгон өсгөж явган цэрэг агаарын цэргийн хүчний бие бүрэлдэхүүнийг тоог хоёр дахин нэмснээс гадна Европ Ойрх Дорнод Азид олон тооны цэргийн бааз байгуулсан байна Мөн орчин үеийн шинэ зэвсгээр хангах асуудал гарч М16 винтов 40 мм миномет 4 сөнөөгч зэрэг шинэ зэвсэгүүд армийн зэвсэглэлд орж ирсэн байна Хятад Хятадын талын албан ёсны мэдээгээр энэ дайнд Хятадын ардын чөлөөлөх арми 390 000 хүнээ алджээ Гэвч өрнөдийн зарим эх сурвалжууд хятадын хохирлын тоог сая хүн давсан гэж үздэг Дайны явцад Хятад болон ЗХУ ын харилцаа эрс мууджээ Хятадууд энэ дайнд зөвхөн өөрийн хүчинд найдан оролцох шийдвэр гаргаж үнэндээ АНУ тай сөргөлдөн тулалдсанаар улсынхаа хүчийг Дэлхий дахинаа харуулж хожим улс төрийн тавцан дээр нөлөөтэй тоглогч байх болно гэдгээ бодит жишээгээр харуулсан хэрэг байв Тайвань Солонгосын дайн дууссаны дараа Өмнөдийн эвсэлд олзлогдсон Хятадын ардын чөлөөлөх армийн 14 000 байлдагч эх орондоо буцахаас татгалзан Тайваньд ирж суурьшсан юм Тэд 1954 оны 1 сарын 23 ны өдөр Тайванд ирсэн бөгөөд өөрсдийгөө коммунизмыг эсэргүүцэгч сайн дурынхан гэж нэрлэх болсон билээ Түүнээс хойш энэ өдрийг Тайваньд Дэлхийн эрх чөлөөний өдөр гэж нэрлэн тэмдэглэдэг болсон Солонгосын дайн нь Тайваньд маш ашигтайгаар туссан байна Солонгосын дайнаас өмнө АНУ нь Тайвань болон эх газрын Хятад хоёрын мөргөлдөөнд ямар нэг байдлаар оролцохоос эрс татгалзан Тайваньд дэмжлэг үзүүлэхээ зогсоогоод байсан билээ Харин дайны дараанаас бүс нутагт өөрийн нөлөөллийг авч үлдэхийн тулд Тайванийн эрх баригчдыг бүх талаар дэмжих хэрэгтэй гэж үзсэн байна Улмаар Тайвань руу өөрийн зэвсэгт хүчний ангиудыг илгээж Гоминданы засгийн газрыг гарцаагүй ялагдлаас аварчээ Улмаар Солонгосын дайны дараа давамгайлах болсон үзлийн нөлөөгөөр Өрнөдийн дийлэнх орнууд БНХАУ ыг 1970 аад он хүртэл хүлээн зөвшөөрөхөөс татгалзаж байсан юм Япон Олон зуун мянган хүний аминд хүрсэн энэ дайнаар эдийн засгийн хувьд хожсон цорын ганц улс нь Япон гэж болно Дайны эхэнд Өмнөдийн эвсэл ялагдсан мөн Японд зүүний үзэл баримтлалтай хөдөлгөөн хүчээ авсан тул АНУ ын удирдлаган дор эхлээд дотоодын цэрэг цагдаагийн албыг байгуулсан нь одоогийн Японы өөрийгөө хамгаалах хүч болон хувирсан юм Мөн АНУ дайны дундуур Сан Франциско хотод Японтой энхийн гэрээ байгуулан тусгаар тогтнолыг нь хүлээн зөвшөөрсөн байна Америкийн цэргийн хангалтын гол баазууд Японд байрлаж байсан нь эдийн засгийн хувьд маш чухал ач холбогдолтой байв Солонгосын дайны явцад АНУ 3 5 тэрбум долларын өртөг бүхий Японы бараа бүтээгдэхүүн худалдан авсан байна Энэ үед хөл дээрээ тогтсон компаниудын дотор Мицүи Мицүбиши Сүмитомо зэрэг багтана 1950 1951 онд Японы үйлдвэрлэлийн өсөлт 50 д хүрсэн ба 1952 онд Дэлхийн хоёрдугаар дайны өмнөх түвшиндээ хүрсэн нь ганцхан жилийн дотор гурав дахин нэмэгдсэн хэрэг байлаа Зөвлөлт Холбоот Улс 1950 оны зургадугаар сарын 25 нд ЗХУ ын шууд дэмжлэг оролцоотойгоор Солонгосын дайн эхэлжээ Энэ дайн нь улс төрийн хувьд Зөвлөлт Холбоот Улсад ЗХУ алдагдалтай байлаа Солонгосын хойгийг Ким Ир Сений дэглэмийн дор нэгтгэх гэсэн зорилгодоо хүрээгүйгээр зогсохгүй хөрш коммунист Хятадтай харилцаа муудлаа Гэтэл Өрнөдийн эвсэлийн гишүүн орнуудын харилцаа хоорондоо болон Баруун Герман Япон зэрэгтэй орнуудтай сайжирсан байна Нөгөө талаас ЗХУ нь гуравдагч ертөнцийн хөгжиж байгаа орнуудад туслалцаа үзүүлэхэд бэлэн гэдгээ харуулсан тул Солонгосын дайны дараа маш олон орнууд ЗХУ ыг даган социалист чиг баримталж эхлэв Эдийн засгийн хувьд Солонгосын дайн нь ЗХУ д хүндээр туссан ч дайны явцад шинэ зэвсгийг бодит байдал дээр турших боломжтой болж өрсөлдөгч талын олон тооны шинэ зэвсгийг олзолж авснаар цаашид өөрийн зэвсэг техникийг улам боловсронгуй болгох боломжтой болсон төдийгүй дайнд тодорхой хэмжээгээр оролцсон зэвсэгт хүчний бие бүрэлдэхүүний 30 000 гаруй албан хаагчид асар их туршлага хуримтлуулсныг олон арван жилийн туршид дараа дараагийн бүс нутгийн олон дайнд амжилттай хэрэгжүүлсэн байна Бүгд Найрамдах Монгол Ард Улсын хувьд БНМАУ хэдийгээр энэ дайнд шууд оролцоогүй боловч улс төр үзэл суртлын холбоотон улс болохын хувьд дэлхийн хоёрдугаар дайны үед ЗХУ д тусалж байсны нэгэн адил дайны үеийн болон дайны дараах сэргээн босголтын үед Солонгосын ард түмэнд туслах хөдөлгөөн өрнөжээ 1950 онд Умард Солонгост Бүгд Найрамдах Монгол Ард Улсын БНМАУ Элчин Сайдын Яам ЭСЯ нээгдэж 1950 1952 онд Элчин сайдаар Ж Самбуу 1952 1955 онд генерал Сандивын Равдан нар томилогдож дайны үед монголчууд тэнд ажиллаж байсан юм Манай дипломатууд Америкийн нисэх хүчний бөмбөгдөлтөнд нэг бус удаа өртөж элчин сайд С Равдан дэлбэрэлтийн улмаас бэртэж өрөөсөн чих нь сонсголгүй болжээ Азаар хүний амь үрэгдээгүй байна 1948 оны аравдугаар сарын 8 нд Умард Солонгосын ГЯЯ ны сайд Пак Хон ёнгоос хоёр орны хооронд дипломат болон эдийн засгийн харилцаа тогтоох санал дэвшүүлсэн байдаг Монгол Улсын Засгийн газар хүлээн авч Тусгаар тогтносон Солонгос Улс болон түүний Засгийн газар байгуулагдсан явдалд БНМАУ ын Засгийн газар Солонгосын бүх ард түмэнд баяр талархлаа хүргэж манай хоёр улсын хооронд дипломат харилцаа эдийн засгийн хэлхээ холбоо тогтоох гэсэн Умард Солонгосын Засгийн газрын саналыг ханамжтай хүлээн авч байгаагаа нотлон ноот бичиг солилцсоноор 1948 оны аравдугаар сарын 15 нд хоёр орны хооронд дипломат харилцаа тогтжээ 1950 оны зун Монгол Улсын ЭСЯ Пёнъян хотноо байгуулагдан үйл ажиллагаа эхэлж элчин сайд Ж Самбуу 1950 оны наймдугаар сарын 11 нд Умард Солонгосын Ардын Дээд Хурлын Тэргүүлэгчдийн дарга Ким Ду бон Итгэмжлэх жуух бичигээ барьжээ Өөрөөр хэлбэл Солонгосын дайн эхэлсэн тэр зун байв ЭСЯ нд зөвлөх бөгөөд нэгдүгээр нарийн бичгийн дарга Х Санжмятав хоёрдугаар нарийн бичгийн дарга Л Пүрэв нар ГЯЯ наас томилогдсон байна БНМАУ д суух Умард Солонгосын анхны элчин сайд КУТВ т суралцсан Ким Ён жин ЭСЯ ны бүрэлдэхүүн нарийн бичгийн дарга болон хоёр атташег ГЯЯ ны Ёслолын хэлтсийн эрхлэгч Б Очирбат Дорнод хэлтсийн эрхлэгч Б Дөрвөлжин нар Монгол Зөвлөлтийн хилийн Алтанбулаг боомтод угтан авчээ Умард Солонгосын дипломат төлөөлөгчид Зөвлөлтийн цэргийн ангийн зочид буудалд нэг хонож маргааш нь хамтдаа галт тэргээр Улаанбаатар луу мордсон байна 1951 оны дөрөвдүгээр сарын 19 нд Улаанбаатарт ГЯЯ ны сайд Намтайширын Лхамсүрэн орлогч сайд Г Пунцаг ГЯЯ ны Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Бадамын Лхамсүрэн Дорнод хэлт сийн эрхлэгч Д Цэрэндорж Ёслолын хэлтсийн орлогч Г Минжүүр болон ЗХУ ын элчин сайд Юрий К Приходов БНХАУ ын элчин сайд Цзы Яа тай угтаж авч харилцан ярилцжээ 1951 оны дөрөвдүгээр сарын 24 нд элчин сайд Ким Ён жин БНМАУ ын Бага Хурлын Тэргүүлэгчдийн дарга Г Бумцэндэд Итгэмжлэх жуух бичигээ өр гөн барьжээ Эдгээр бүх үйл явц Солонгосын дайны эхний хамгийн хүнд өдрүүдэд болж өнгөрчээ Солонгосын дайны талаарх ЗХУКН ын Төв Хорооны Улс төрийн товчооны маш нууц зэрэглэлтэй архивын багц материалууд эдүгээ ОХУ ын Ерөнхийлөгчийн архив болж өөрчлөгдсөн 1990 ээд оны дундаас нээлттэй болж эрдэм шинжилгээний эргэлтэд орсноор пост коммунист орнуудад энэ дайны гол зохион байгуулагчид нь тодорхой болсон билээ Энэ дайны талаар тухайн үедээ Монгол Улс болон бусад социалист орнууд ерөнхий ойлголттой байсан ба УМАРД СОЛОНГОС нь өөрийгөө хамгаалах эх орноо нэгтгэх үйлсийн төлөө эх орны дайн явуулж байна гэж үзэж байжээ АНУ болон НҮБ ын энхийг сахиулах хүчин энэ дайнд оролцсоноор ЗХУ Умард Солонгосоос бусад социалист орнуудад тарааж байсан мэдээллээр Америкийн түрэмгийлэгчдийн эсрэг явуулж буй эх орны дайн болон өөрчлөгдсөн байна Монголын Засгийн газар ч ийм л ойлголттой байжээ БНМАУ дэлхийн дайны сүүлчийн улиралд Японы милитаризмын эсрэг чөлөөлөх дайнд ЗХУ ын улс төр цэргийн холбоотны хувиар оролцсон Умард Солонгосыг хүлээн зөвшөөрсөн хоёрдахь социалист орны хувьд энэ дайнд Умард Солонгосын талд баттай зогсч эд материалын болон санаа сэтгэлийн үлэмж хэмжээний тусламж үзүүлжээ Солонгосын дайн эхлээд удаагүй байхад БНМАУ ын Ерөнхий сайд бөгөөд ГЯЯ ны сайд маршал Х Чойбалсан Умард Солонгосын удирдагч Ким Ил сонд 1950 оны долдугаар сарын 12 нд илгээсэн цахилгаандаа Эрх чөлөөг эрмэлзэгч солонгосын ард түмний эсрэг зэвсгээр халдан түрэмгийлсэн Ли Сын маны Д У урвагч бүлэг ба америкийн импе риалистуудаас өөрийн орныг бүрэн чөлөөлөхийн төлөө эрэлхэгээр тэмцэж байгаа солонгосын ард түмний баатарлаг тэмцлийг монголын ард түмэн гүнээ талархан ширтэн харж байна УМАРД СОЛОНГОС ын бүрэн чөлөөлөгдөх өдөр айсуй гэдэгт монголын ард түмэн гүнээ итгэж солонгосын ард түмний баатарлаг тэмцэлд цаашдын амжилт ба түргэн ялалтыг хүснэ гэсэн байна Энхтайвныг Хамгаалах Монголын Хорооноос ЭТХМХ Солонгосын Энхтайвныг хамгаалах Хороонд 1950 оны долдугаар сарын 19 нд илгээсэн захидалд Монголын олон нийт олон тооны цуглаан хийж Аме рикаас Умард Солонгосын эсрэг түрэмгийлж байгаа явдлыг нэн даруй зогсоохыг шаардсан тогтоолуудыг гаргасныг дурдаад ЭТХМХ нь америкийн империалистуудаас солонгосын ард түмний до тоодын хэрэгт зэвсэгл эн оролцож байгаа явдлыг эсэргүүцэн Солон госоос Америкийн зэвсэгт хүчнийг нэн даруй гар гахыг шаардаж бүх ард түмний санал зори гийг илэрхийлж байна гэжээ БНМАУ Солонгосын дайн эхэлсэн даруйд Умард Солонгост тусламж үзүүлэх шийдвэр гаргаагүй гэдгийг онцлон тэмдэглэмээр байна Харин АНУ тэргүүтэй холбоотны цэргийн хүчин 1950 оны есдүгээр сарын 25 нд Сөүлийг чөлөөлж аравдугаар сарын 8 нд 38 өргөргийг давж 1950 оны аравдугаар сарын 19 нд нийслэл Пёньян хот эзлэгдэж АНУ ын агаарын хүчин В 29 онгоцноос Умард Солонгосын хот тосгодыг бөмбөгдөж түүнд энгийн иргэд олноор хэлмэгдэж эхэлсэн түүнчлэн аравдугаар сарын 25 нд сайн дурынхан нэртэй Пэн Дэнхуайн удирдсан БНХАУ ын Ардын чөлөөлөх армийн цэргүүд Солонгосын дайнд хөндлөнгөөс оролцож дайн ноцтой өргөжих болсон тэр үед л МАХН ын Төв Хорооны Улс төрийн товчоо хуралдаж 1950 оны аравхоёрдугаар сарын 1 ний өдөр Солонгосын ард түмнээс америкийн империализмын эсрэг явуулж буй баатарлаг тэмцэлд нь тусламж үзүүлэх тухай тогтоол батлан гаргажээ 1950 1953 оны Солонгосын дайны үед болон дайны дараах сэргээн босголтын жилүүдэд МАХН ын Төв Хороо Сайд нарын Зөвлөлийн хурлаар Солонгосын ард түмэнд туслах тухай асуудлыг удаа дараа хэлэлцэн Солонгосын ардын армид агт морьд үржлийн мал дулаан хувцас хүнсний зүйлээр туслах дайн дууссанаас хойш УААА гаа сэргээн босгоход нь зориулж тусламж үзүүлэх тухай шийдвэр гаргаж байжээ Ерөнхий сайдын орлогч Б Ламжав ГЯЯ ны Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Б Лхамсүрэн ахалсан Солонгосын ард түмэнд туслах хөдөлгөөнийг зохион байгуулах тусгай комисс ыг байгуулж энэ хугацаанд 43924 адуу 9094 үхэр хонь ямаа 79965 толгой үүний 30 хувь нь эр 70 хувь нь үржлийн мал дулаан хувцас үстэй дээл 17462 ширхэг эсгий гутал 10000 хөвөнтэй өмд цамц 20030 хос шинель 4500 ширхэг хонины элдсэн нэхий 50000 ширхэг савхин гутал 10000 хос зэрэг олон нэрийн үнэ бүхий зүйл бэлэглэжээ Хүнсний зүйлд мах 2248 7 тонн цөцгийн тос 30 тонн өөхөн тос 65 тонн хиам 99 1 тонн нарийн боов 97 3 тонн улаан буудай 1209 долоон тонн цагаан будаа 160 8 тонн гурил 200 тонн спирт 26 5 мянган литрийг тус тус тусламжаар үзүүлжээ 1951 оны намар Монголын төлөөлөгчид Умард Солонгост айлчлан хоёр улсын хооронд дипломат харилцаа тогтоосны 3 жилийн ойн арга хэмжээнд оролцон 3 дахь удаагийн тусламжийн цувааг гардуулан өгчээ СХН ын Төв Хороо Засгийн газар ард түмэн төлөөлөгчдийг халуун дотно хүлээн авч Монголын ард түмний тусламжийг өндөр үнэлж фронтын шугам дээр байлдаж байсан цэргийн анги нэгтгэлүүдээр явж Монголын төлөөлөгчдийг танилцуулж байжээ Тэнд БНМАУ аас үзүүлсэн дэмжлэг тусламж гэсэн нэртэй олон самбаруудтай булан гаргаж байжээ Монгол агт морьдыг Монголын сайн дурынхан гэж нэрлэж байснаас гадна фронтын зурвас нутгуудын зам муутай шавар намаг ихтэй нуга хөндий гол горхи уул даваануудад их буу миномёт байлдааны бусад техник хэрэгслэлийг тээвэрлэхэд чухал хувь нэмэр оруулсан монгол морьдод хувийн нэр өгч зургийг нь самбар дээр тавьж баатар морь гэж цол өгч байжээ Зохион байгуулах комиссын гишүүд аймаг орон нутагт явж агт морьд хонь мал сонгон авч сүрэг болгон зохион байгуулж тууврын замд гаргаж улсын хил давуулан БНХАУ ын Манжуур өртөөн дээр хүргэж галт тэргэнд ачиж цуваа болгон явуулдаг байжээ Цаашид Солонгост нутагшуулан үржүүлэх зориулалтаар унагатай гүү азарга үхрийн үржлийн хэсгийг илгээж байжээ Фронтын дайчдад монголын ард түмнээс олон мянган захидал цахилгаан утас бичдэг байсан байна Гэвч тэр бүгдийг солонгос хэл дээр орчуулах бололцоогүйгээс шууд хүргүүлдэг байжээ Америкийн империалистууд Солонгосоос бузар савраа тат Солонгосын ард түмэн ялна зэрэг өгүүлбэрийг захидлуудаас иш татан олон мянган хувь хэвлүүлэн Солонгост явуулах тусламжийн барааны хайрцаг сав баглаа түүнийг тээвэрлэсэн машин галт тэргэн дээр нааж явуулж байжээ Тусламжийн эдгээр зүйлийг Монголын төлөөлөгчид 3 удаа явж Ардчилсан Солонгосын Засгийн газрын төлөөлөгчдөд гардуулан өгчээ 1950 1953 онд үзүүлсэн тусламжийн зүйлийн нийт үнэ 23 сая 365 мянган төгрөг болж байжээ Тэгвэл 1950 онд Монгол Улсын нийгмийн нийт бүтээгдэхүүн 1 327 тэрбум төгрөг үндэсний орлого 879 3 сая төгрөгөөр хэмжэгдэж байжээ Тус ламжийн нийт үнийн дүнг тухайн үеийн төгрөг рубль долларын ханшны тооцоогоор авч үзвэл 1 298 000 сая ам доллартай дүйцэж байсан байна Үүнээс гадна Монгол Улс 1952 1959 онуудад эцэг эх нь амь үрэгдэж өнчин хоцорсон 197 хүүхдийг 115 эрэгтэй 82 эмэгтэй найман багшийн хамт Улаанбаатарт авчран асран хүмүүжүүлж 30 гаруй оюутныг өөрийн их дээд сургуульд сургаж нутагт нь буцаажээ Эд гээр хүүхдүүд Монгол Улсад найман жил сурч хүмүүжихдээ Шарга морьтын аманд зус лангийн байртай Зайсан толгойн аманд өвлийн байртай байсан ба дурьдсан хугацаанд Монгол Улсаас найман сая 544 мянга 400 төгрөгийн зардал гарчээ Мөн 1959 онд Японд суурьшиж байсан Умард Солонгосын иргэдэд 15 мянган төгрөгийн тусламж үзүүлж байжээ Монголын ард түм нээс үзүүлсэн тус ламжийг өндөр үнэлж Солонгост туслах ажлыг зохион байгуулахад идэвх чармайлттай оролцсон БНМАУ ын хэдэн арван иргэдийг Умард Солонгосын одон медалиар шагнасан байна Умард Солонгосын Сайд нарын танхимын дарга Ким Ил сон 1953 оны нэгдүгээр сарын 10 нд Монголын Засгийн газарт явуулсан илгээлтдээ Америкийн түрэмгийлэгчдийн эсрэг эх орныхоо эрх чөлөө тусгаар тогтнол нэр төрийн төлөө бүх дэлхийн улс түмний энхтайван жаргалант амьдралыг хамгаалахын төлөө Солонгосын ард түмний шударга дайн эхэлсэн өдрөөс аваад ах дүү Монголын ард түмнээс чин зүрхний тусламжийг бүх хүчээрээ үзүүлсэн үзүүлсээр байна Ах дүү Монголын ард түмнээс бидэнд үзүүлж байгаа эд материал санаа сэтгэлийн асар их тусламж бол тэмцэж байгаа Солонгосын ард түмэнд хайр талархалтай эв санааны нэгдэлтэй байдгийнх нь илрэл мөн гэж бичжээ Солонгосын ард түмний тусгаар тогтнолын төлөө тууштай тэмцсэнийг нь үнэлэн Ардчилсан Солонгосын 288 хүнийг одон медалиар түүний дотор арван хүнийг Сүхбаатарын одонгоор 1953 оны нэгдүгээр сард шагнажээ Дэлхийн дайнд германы фашизмыг ялсан ЗХУ ялангуяа И В Сталин өөрийнхөө асар их нэр хүндийг ашиглан Солонгосын дайны жинхэнэ учир шалтгааны талаар дэлхий нийтийг асар их төөрөгдүүлж байсан ажээ Тиймээс Европ Америкт Солонгосын дайныг эсэргүүцсэн хөдөлгөөн ч эрчимтэй өрнөж байжээ Дайнд оролцогч талууд 1953 оны дөрөвдүгээр сарын 26 нд хэлэлцээг Паньмүньжомд сэргээжээ Мэдээж Сталин 1953 оны гуравдугаар сарын 5 нд таалал төгссөн нь гал зогсоох хамгийн гол учир шалтгаан байжээ Цэргийн олзлогдогсдыг нутагт нь буцаах тухай хэлэлцээрт Энэтхэгийн зуучлалаар долдугаар сарын 8 нд гарын үсэг зурав Асуудлыг энхтайвнаар төгс зохицуулах хүртэл Солонгос дахь дайн болон дайсагнасан аливаа явдлыг бүрэн зогсоохоор заасан Солонгосын хойгт гал зогсоох тухай хэлэлцээрт 1953 оны долдугаар сарын 27 нд УМАРД СОЛОНГОС ын Солонгосын Ардын армийн дээд Ерөнхий командлагч маршал Ким Ил сон Хятадын сайн дурынхны командлагч Пэн Дэнхуай НҮБ ын хүчний командлагч АНУ ын Армийн генерал Марк В Кларк Солонгосын ардын арми Хятадын сайн дурынхныг төлөөлж Солонгосын Ардын армийн ахлах төлөөлөгч Нам Иль НҮБ ын хүчнийг төлөөлж АНУ ын Армийн ахлах төлөөлөгч дэслэгч генерал Уилльям К Харрисон нар гарын үсэг зуржээ Өмнөд Солонгос гал зогсоох хэлэлцээрт гарын үсэг зурахаас татгалзсан нь Умард Солонгосыг бүрэн чөлөөлөх бодолтой байсантай нь холбоотой байжээ Солонгосын дайны гал зогсоох Панмүньжомын хэлэлцээрт гарын үсэг зурах ёслолын олон улсын хэмжээний томоохон түүхэн үйл явдалд Монголын төлөөлөгчид ажиглагчаар оролцжээ Монгол Улсаас анх удаа Үнэн сонины тусгай сурвалжлагч Ц Намсрай тухайн үед Намын түүхийн институтийн орлогч захирал байсан Д У Бээжин дэх БНМАУ ын ЭСЯ ны нарийн бичгийн дарга Т Пүрэвжал нар 1953 оны долдугаар сарын 22 ноос наймдугаар сарын 4 ны өдрүүдэд оролцсон байна Хятадын ГЯЯ ны хэвлэл мэдээллийн хэлтсээс зохион байгуулсны дагуу ЗХУ БНМАУ Польш Австри Итали Чехословак Румын Болгар Унгар Ардчилсан Германы хэвлэлийн төлөөлөгчид ажиглагчаар оролцжээ 1953 оны долдугаар сарын 28 нд БНМАУ ын Ерөнхий сайдаас Умард Солонгосын Сайд нарын танхимын даргад явуулсан илгээлтэд өгүүлэхдээ Солонгост дайныг зогсоох тухай хэлэлцээрт гарын үсэг зурагдаж Солонгосын баатарлаг ард түмэн ба эрх чөлөөг эрмэлзэгч бүх хүн төрөлхтөн агуу их ялалт байгуулсныг тохиолдуулан Монголын ард түмний өмнөөс халуун баяр хүргэе Солонгосын ард түмний эрх чөлөөний тэмцэлд хэзээ ямагт маш их талархаж ирсэн Монголын ард түмэн ба БНМАУ ын Засгийн газар Солонгост дайн зогсч Солонгосын баатарлаг ард түмэн Хятадын ардын эрэлхэг сайн дурынхан ба энхтайван ардчиллын бүх лагерийн алдарт ялалт болсон явдалд гүн их баясгалантай бөгөөд сэтгэл хангамжтайгаар баяр хүргэж байна гэжээ Мөн үзэх Дайн Хүйтэн дайн Дэлхийн хоёрдугаар дайн Цахим холбоос 27 1950 1951 50th Эшлэл Википедиа Онцлох өгүүлэл Хятадын дайн Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагын түүх Нэгдсэн Улсын дайн Австралийн зэвсэгт хүчний түүх Шинэ Зеландын зэвсэгт хүчний түүх Бельгийн зэвсэгт хүчний түүх Канадын зэвсэгт хүчний түүх Францын зэвсэгт хүчний түүх Грекийн зэвсэгт хүчний түүх Нидерландын зэвсэгт хүчний түүх Өмнөд Африкийн зэвсэгт хүчний түүх Туркийн зэвсэгт хүчний түүх Британийн зэвсэгт хүчний түүх Данийн зэвсэгт хүчний түүх Энэтхэгийн зэвсэгт хүчний түүх Италийн зэвсэгт хүчний түүх Шведийн зэвсэгт хүчний түүх Хятадын зэвсэгт хүчний түүх ЗХУ ын зэвсэгт хүчний түүх Польшийн зэвсэгт хүчний түүх 20 р зууны дайн Төлөөллийн дайн 1950 оны зөрчилдөөн 1951 оны зөрчилдөөн 1952 оны зөрчилдөөн 1953 оны зөрчилдөөн

Дайн

Дайн нь 2 буюу түүнээс дээш тооны бүлэг хүмүүс урт хугацааны турш дайтаж байлдах явдал юм Эзэрхэн ноёрхогч улсуудын стратегийн бодлогоос үүдэн гарсан зэвсэгт тэмцлийг дайн хэмээн албан ёсоор үздэг билээ Хүн төрөлхтөн түүхэндээ 2000 гаруй дайн тулалдаан хийж иржээ Тэртээ 19 р зуунд Наполеон Жад сэлэмгүйгээр дайнд ялах цаг ирнэ гэж хэлсэн байдаг Хүн төрөлхтөн үүссэн цагаасаа эхлээд өөр хоорондоо дайтсаар ирсэн түүхтэй Энэ дайн тулаан анхандаа нэг овог омгийн хооронд болдог байснаа яваандаа хоёр ба түүнээс олон тооны улсыг хамрах болж цаашлаад дэлхийн хэмжээнд 100 гаруй улс тэрбум гаруй оршин суугч хэдэн арван мянган хавтгай дөрвөлжин км бүс нутгийг хамран явагддаг болсон билээ Үүний жишээ нь хамгийн хохирол учруулсан гэж үздэг Дэлхийн нэгдүгээр дайн ба Дэлхийн хоёрдугаар дайн юм Мөн үзэх Дайны жагсаалт

Жүдо

Жүдо буюу Жудо бөх 柔道 нь 1882 онд Каноо Жигороогийн анхлан зохиосон Японы цэрэг байлдааны тулааны урлагийн нэг юм Бие хамгаалах урлаг болон спортын төрөл ч болдог Хоёр хүн хоорондоо золгон мэх хийж өрсөлдөгчөө ар нуруугаар нь унагаах эсвэл хэвтээ барилдаанд тодорхой хугацаанаас дээш хугацаанд цэвэр дарж чадвал ялалт болдог Өрсөлдөгчийнхөө хүчийг ашиглан ялалтад хүрэх 柔よく剛を制す гэсэн дотоод сэтгэлгээг чухалчлан үздэг Үндсэн ухагдахуун ойлголт нь Би чи бүгдээрээ сайн сайхан Өрсөлдөгчдөө хандаж талархал хүндэтгэл үзүүлж хоорондоо итгэлцсэний үндсэн дээр бусдын төлөөх сэтгэлийг өөртөө төлөвшүүлэн зөвхөн өөрөө биш бусад хүмүүст ч гэсэн сайн сайхан байх орчин бүрдүүлье Бүх чадлаа сайн сайхны төлөө Өөрийнхөө бүх хүчин чадлыг ашиглан бүх нийт нийгмийн төлөө сайн үйлс бүтээе юм Дан ганц ялалтад хүрэхийн тулд бус өөрийнхөө дотоод сэтгэлийг ч гэсэн бялдаржуулах зорилготой Түүх Жүжицүгээс жүдо хүртэл 12 р зуунаас эхлээд Японы самүрай нарын дунд Жүжицү хэмээх тулааны урлаг өргөн дэлгэрсэн байна Жүжицүгээс нийтдээ 100 гаруй тулааны урлагийн урсгал бий болсон гэгддэг Мэйжигийн хувьсгал гарснаас хойш жүжицүгээр хичээллэдэг хүмүүс цөөрч ирсэн Энэ үед 1882 онд Каноо Жигороо нь хэвтээ барилдаан болон атемивазаг голлодог Тэнжиншинёо босоо барилдаан голлодог Китоо хэмээх жүжицүгийн 2 урсгал дээр тулгуурлан өөрийнхөө Китоогийн туршлагаас Тэнцвэр алдагдуулах чадварын талаар нарийн боловсруулж гимнастик бие заслын аргачлал бие бялдаржуулалт тулааны урлаг болгон хүнийг боловсруулж хөгжүүлэх аргачлал боловсруулж Жүдо хэмээн нэрлэн хуучин Токиогийн Шитая дүүрэгт орших Эйшо сүмд Коодооканг байгуулсан байна Коодоокан нь жүжицүгийн урсгал дунд цөөнх байсан Коодоокангийн 4 эзний нэг болох Сайгоо Широо нь Японы Цагдаагийн ерөнхий газрын Тулааны урлагийн тэмцээнд аварга болсноор орон даяар Коодоокан жүдог хүлээн зөвшөөрсөн Дэлхий дахинд тархсан нь Жүдо нь 1964 оны Токиогийн Зуны олимпод анх удаа тэмцээний төрөл болон орсон Эмэгтэйчүүдийн төрөл нь 1988 оны Сөүлийн Зуны олимпод нээлттэй төрөл 1992 оны Барселоны Зуны олимпод албан ёсны төрөл болсон Дэлхийн Жүдогийн Холбоонд нийт 187 орон багтдаг ба Төв штаб нь Сөүлд байдаг Мэхийн төрөл Коодоокан жүдод шидэлт даралт атэмиваза гэсэн 3 төрлийн мэх байдаг Мөн Ката болон Рандори гэж бий Каноо нь атэмиваза төрлийн мэхийг аюултай хэмээн тэмцээн болон рандоригийн үед шидэлт даралт төрлийн мэхийг л хэрэглэх болсон Тиймээс ч жүдо нь аюул багатай спортын төрөл хэмээгдэн дэлхий дахинд өргөн тархсан байна Атэмиваза төрлийн мэх нь орчин үед зэрэг нэмэх үеийн шалгалтад хүртэл хэрэглэгдэх нь ховор болсон учир жүдогоор хичээллэдэг хүн ч мэдэхгүй байх нь их Мөн түүнчлэн зааж сургах дасгалжуулагч байхгүй байгаа нь бодит байдал юм Зэргийн тухай Жүдогийн цол зэрэглэл нь зэргээс эхлэн дан болон өгсдөг Зэрэг болон дан нь Иго Шооги Япон үндэсний шатар д хэрэглэгддэг байсныг Каноо Жигороо нь анхлан тулааны урлагийн зэрэглэлд хэрэглэсэн байна Орчин үед кэндо каратэ зэрэгт хэрэглэгдэж байгаа нь жүдогоос эхлэлтэй юм 1 р дан нь хар бүс гэдгээр нийтэд тархсан Дээр үеээс жүдогийн бүсийг угаадаггүй байснаас бэлтгэл сургуулилт хийсээр удах тусам бүс нь хар болж ирдгээс хар бүс нь тухайн хүний хүч чадал чадварын илэрхийлэл болсон байна 4 р зэргээс доош бол Цагаан бүс 3 с 1 хүртэл Хүрэн бүс 1 с 5 р дан Хар бүс 6 с 8 р дан Улаан цагаан алаг бүс 8 с дээш Улаан бүс 6 р дангаас дээших нь хар бүсээрээ байсан ч болно Эмэгтэйчүүд нь Япон дотроо бол бүс голоор 1 5 хэмжээний өргөнтэй цагаан зураастай байдаг Олон улсын дүрэмд бол эрэгтэй эмэгтэй ижилхэн Нийтэд 10 р дан нь хамгийн дээд дан гэж яригддаг ч Жүдог үнлэслэгч Кано Жигороо нь Жүдо хэмээх номдоо 1 р дангаас ахиулсаар 10 р дан хүрч цаашид улам хүчирхэгжин дээшилж байвал 11 12 р дан болж болно гэж дээд хязгаар заагаагүй байдаг Гэвч хараахан тийм тохиолдол гараагүй байгаа 2006 он хүртэл Коодоокан жүдогийн 10 р дантай 15 жүдочин байдаг 10 р дан авсан дарааллаар нь жагсаавал 1935 Ямашита Ёшицүгү 1937 Исогай Хажимэ Нагаока Шюүичи 1945 Мифүнэ Кюүзоо Ийзүка Күнисабүроо Самүра Кайчироо Табата Шоотароо Окано Ёшитароо Шоорики Мацүтароо Накано Шоозоо Күрихара Тамио 1984 Котани Сүмиюки 2006 Тайго Тошироо Абэ Ичироо Оосава Ёшими нар юм Мөн Олон Улсын Жүдогийн Холбооны 10 р дантай жүдочин нь Антон Гээсинк Голланд Чарльз Палмер Англи 2 л юм Эмэгтэйчүүдээс 10 р дантай хүн хараахан байхгүй 9 р дан Фүкүда Кэйко түүний дараа 8 р дантай Нибоши Харүко нар л байгаа Дүрэм Коодоокангийн шүүлтийн дүрэм Олон Улсын Жүдогийн Холбооны шүүлтийн дүрэм гэсэн 2 дүрэм бий Тэмцээний дэвжээ нь 8мх8м с 10мх10м хүртэлх хэмжээтэй бөгөөд татами гэж нэрлэдэг байна Коодоокангийн дүрмийн дагуу бол 67 Олон Улсын Жүдогийн Холбооны дүрмийн дагуу бол 66 төрлийн шидэлт ийн мэх 29 төрлийн даралт ийн мэхийг ашиглан ялалтын төлөө тэмцэлддэг Тэмцээн нь заагдсан хугацааны дотор явагдаж барилдааныг гартаа авсан хүн нь ялах ба хэн нэг нь Иппон цэвэр ялалт авсан тохиолдолд тэмцээн шууд дуусна Хэрвээ хэн нэг нь тэргүүлэх оноо аваагүй байгаа тохиолдолд нэмэлт цаг сунган барилдаж хэн түрүүлж оноо авсан Алтан онооны дүрэм нь ялдаг Тэгээд ч хэн нь ч ялж чадахгүй тохиолдолд шүүгчийн шийдвэрээр ялагчийг тодруулдаг Тухайн тэмцээний дүрмээс хамаарч хайнцуулах ч тохиолдол байдаг Олимп зэрэг томоохон тэмцээнүүдэд 5 минут барилддаг Дагах барилдааны тухай Олимп болон ДАШТ зэрэгт 3 р байрын төлөөх барилдаан гаргахын тулд дүрмээр дагах барилдааныг бий болгодог Үүнд нь шувтаргын барилдаанд ялагдсан бөхчүүд дундаас шөвгийн 4 т үлдсэн бөхчүүдтэй барилдсан бөхчүүд нь барилддаг юм Шидэлт Өрсөлдөгчөө хүч хурдын хувьд илт давуутайгаар шидэж ар нурууны аль болох их талбайг татамид хүргэсэн бол Иппон болдог Арай иппон гэж тооцохоор биш бол ваза ари ваза ари 2 удаа авсан тохиолдолд иппон болдог Хуучин юүкоо коока гэх бага үнэлгээнүүдийг ашигладаг байсан ч одоо хэрэглэхээ больжээ Даралт Олон улсын дүрэмд өрсөлдөгчийнхөө нуруу 2 далыг хоёуланг нь эсвэл нэгийг нь дэвжээнд хүрэхээр дарж өрсөлдөгчийнхөө хөлд бие эсвэл хөлөө хавчуулагдаагүй нөхцөлд 25 секунд болбол Цэвэр ялалт Иппон 20 25 секунд бол Ваза ари гэсэн үнэлгээ авдаг Гэвч Коодоокан жүдогийн дүрэм нь арай хатуу буюу 30 секунд нь иппон 25 30 хооронд бол Ваза ари авдаг Боох мэх болон өчих мэхэнд өрсөлдөгч нь бууж өгснөө илэрхийлж шүүгчид ойлгогдохоор дэвжээг эсвэл өрсөлдөгчөө 2 3 удаа цохивол майтта японоор бууж өгье гэсэн үг цэвэр ялалт болдог Өчих мэхний хувьд бууж өгснөө илэрхийлэх нь тухайн тамирчны эрх бөгөөд тохой мөрөндөө хүнд гэмтэл авсан ч ялах итгэлтэй байгаа бол майтта хийхгүй байсан ч болно Гэвч энэ нь цаашид барилдаж чадахгүй болох магадлал өндөр тул хийхгүй байхыг зөвлөж байна Боох мэхэнд өрсөлдөгч нь ухаан алдсан бол цэвэр ялалт болдог Хөдөө орон нутгийн барилдаан болон бага насны түвшинд боох мэх болон өчих мэх нь бүрэн байдлаар орсон байвал өрсөлдөгч нь майтта хийгээгүй байсан ч аюулгүй байдлыг харгалзан үзэж цэвэр ялалтыг өгдөг Дунд сургуулийн сурагч нар нь өчих мэх болон гурван талтаар боох мэх хийх нь хориотой Бага сургуулийн сурагч нар нь өчих болон боох мэх аль аль нь хориотой 1924 он Хэвтээ барилдаанд хүчээр татан орохыг хориглов 1929 он Японы Эзэн хааны нэрэмжит жүдогийн тэмцээнд шинээр шүүгч нь 3 хүн байх төрх байдал ёс жаяг арга техник зэрэгд суурилсан Барилдааны эрхийг гартаа авч явсан учир ялах гэсэн үнэлгээ нэмэгдсэн 1951 он Коодоокан жүдогийн тэмцээнийг шүүх дүрэм 1955 он Коодоокан жүдогийн тэмцээнийг шүүх шинэчлэсэн дүрэм ваза ари авсаны дараах даралт нь 25сек байх гэх мэт 1961 он Олон Улсын Жүдогийн Холбооны жингээр барилдах систем 4 жин 1967 он Олон Улсын Жүдогийн Холбооны дүрэм зохиогдов ОУЖХ ны 6 жингийн систем 1976 он Зуны олимпын жүдогийн төрөлд коока үнэлгээг хэрэглэв 1977 он ОУЖХ ны 8 жингийн системтэй болсон 1982 он Коодоокан жүдогийн тэмцээнийг шүүх дүрэм бага насныханд зориулсан дүрэм 1997 он ОУЖХ ны ерөнхий хурлаар өнгөт өмсгөл хэрэглэж болохыг зөвшөөрсөн Коодоокан жүдо Япон улсаас гаралтай жүдог Каноо Жигороо нь Коодоокан хэмээх нэртэй өргөөнд анхлан хичээллүүлж эхлүүлсэн байна Тиймээс жүдо нь Японд ялангуяа коодоокан жүдо гэж нэрлэгдэх тохиолдол бий Голчлон Япон дотор хэрэглэдэг дүрэм байдаг зэргээс ингэж ялгаж нэрлэх нь их Жирийн жүдо ч гэж ойлгож болно Өмсгөл Өмсгөл болох Кодооканыг өөрөөр жүдоги болон кимоно зэргээр нэрлэдэг Цагаан болон цэнхэр өнгөтэй байна Тамирчид жүдогиг маш хүндлэх журамтай байдаг ба энэ бол анхны мэдлэг байх ёстой гэж үздэг Мөн үзэх Монголын Жүдогийн Холбоо Цахим холбоос Википедиа Онцлох өгүүлэл Тулааны спортын төрөл Олимпын спортын төрөл

Троллейбус

Троллейбус үгчлэн орчуулбал өнхрүүлэгт автобус утгачлан орчуулбал дээд цахилгааны шугамын автобус буюу дээрээ цахилгааны шугамтай автобус нь монголоор өнхрүүлэг энэ нь цахилгааны шугамаас контакт авдаг өнхрүүлэг нь хот суурин газрын нийтийн тээвэрт ашигладаг цахилгаан тээврийн хэрэгсэл юм Троллейбус нь хотын доторх нийтийн тээврийн үйлчилгээнд явах автобусны адил тогтоосон шугамын дагуу үйлчилгээ үзүүлэх бөгөөд автобуснаас ялгарах ялгаа нь автобустай адил дотоод шаталтын хөдөлгүүрээр биш харин нэг эсвэл хэд хэдэн цахилгаан мотор бүхий хөдөлгүүртэй байдаг Цахилгаанаа трамвайтай адил цахилгаан хүлээн авагчаар дамжуулан замын дээгүүр татсан агаарын шугамаас авна Үүгээр троллейбус нь замын мөрөнд холбоотой боловч мөрт чиглүүлэгчгүй тээврийн хэрэгсэл юм Хамгийн анхны троллейбусны шугамыг 20 р зууны эхээр тавьсан бөгөөд өнөөдөр дэлхийн 47 оронд ойролцоогоор 300 гаран троллейбусны үйлчилгээ үзүүлдэг байгууллага байдаг Монголд Монголд хуучин ЗХУ ын троллейбус ихээр явдаг ба анх 2006 оны 10 сарын 9 өөс Ханын материал Офицеруудын ордон шугамд Монголд угсарсан JEA800 маркийн троллейбус гарсан Анхны троллейбус нь 4 001 гэсэн улсын дугаартай Бүтээхэд ойролцоогоор 60 сая төг зарцуулсан нь гадаад улсаас худалдан авч оруулж ирэхээс хямд тусдаг Цахилгаан тээврийн хэрэгсэл

Айкидо

Айкидо 合気道 гэдэг нэрийг япон хэлнээс орчуулж үзвэл энэ урлагийн өвөрмөц онцлогийн талаар төсөөлөл төрөх болов уу Айкидо гэдэг нэр Ай Ки До гэдэг 3 дүрст үсгээс бүтдэг нэр бөгөөд утгыг тус бүрд нь авч үзвэл Ай гэдэг нь төгс төгөлдөр эвсэн нийцэх Ки гэдэг нь энерги ертөнцийн шим До бол замнал гэсэн утгуудыг тус тус агуулна Ингээд утгыг авч үзэхэд Ертөнцийн тойрог жам ёстой нийцэн амьдрах замнал гэсэн ерөнхий утгыг илэрхийлсэн нэр болдог Айкидо урлагийг үндэслэгч Их багш Морихэй Уэшиба өөрөө Айкидо бол хайр ивээлд суралцах урлагийн замнал гэж тайлбарлах дуртай байсан гэдэг Айкидо нь Японы ард түмний зан заншил түүх уламжлал сэтгэлгээний онцлогтой нягт холбоотой үүсэн хөгжсөн цэвэр өөрийгөө хамгаалах урлаг байдаг Японы нийгмийг олон зуун жил ноёрхон захирч байсан цэргийн дэглэм ба гол төлөөлөгч болох самурай нарын амьдралын хэв маяг гүйцэтгэж байсан үүрэг нь уг урлагийг үүсэхэд үндэс суур нь болсон байдаг Тодорхой хэлбэл олон зуун жилийн турш япон самурай нарын хөгжүүлж ирсэн сэлмийн тулааны урлагийн үндсэн хөдөлгөөн техник дээр суурилан хөгжиж бий болсон өвөрмөц техник арга барилыг агуулсан бие хамгаалах урлаг болон орчин үед хөгжиж байгаа билээ Орчин үеийн Айкидо нь довтолсон хүний хүчийг дагуулан өчих хөдөлгөөнийг нь зогсоон өөрийн хяналтанд оруулах хүчийг нь дагуулан шидэх зэрэг үндсэн техникийг хэрэглэн өөрийгөө хамгаалах боломжийг судалдаг урлаг байдгаараа онцлог болдог Өөрийгөө хамгаалах боломжуудын дотор довтлогч талын хүч хурдыг давах илүү хурд хүчийг ашиглан өөрийгөө хамгаалж хариулах аргад дийлэнх олон итгэдэг бол Айкидод та довтлогчийн хүчийг сөрж давах бус биеэ зайлуулан ирж буй довтолгооны хүч хурд чиглэлийг дагуулан довтлогчийн хүчийг өөрт нь ашиглан довтолгооныг саармагжуулах арга техникт суралцах боломжтой Энэ утгаараа зөвхөн өөрт болон бусдад аюул тулгарах тохиолдолд өөрийн эзэмшсэн техникийг хэрэглэх үндсэн зарчим гүн ухааныг номлон сурталчилдаг урлаг билээ Айкидо нь спорт бус гэдэг утгаараа уг төрлөөх тэмцээн зохиогддоггүй өрсөлдөөний сэтгэлгээг агуулдаггүй онцлогтой Тиймээс хувь хүмүүс өөрийгөө хамгаалж сурах биеийн эрүүл мэндийг чухалчлах болон Айкидод агуулагдах өвөрмөц гүн ухааны илрэлээс суралцах зэргээр хичээллэх бүрэн боломжтой Спорт бус гэдэг утгаараа Айкидогоор хичээллэхэд насны хязгаар биеийн боломж чадварт тавигдах онцгой шаардлага гэх зүйл байдаггүй учир ямарч насны ямарч чадвар боломжтой хүн өөрийн бие насны онцлогт тохируулан хичээллэх бүрэн боломж нээлттэй байдагийг онцлон тэмдэглэх нь зүйтэй Одоо Айкидо бие хамгаалах урлагийг орчин үеийн утгаар нь үндэслэн хөгжүүлсэн Их Багш Морихэй Уэшибагийн тухай товч танилцуулъя Айкидо бие хамгаалах урлагийг үндэслэгч Их багш Морихэй Уэшиба 1883 оны 12 сарын 14 ний өдөр Японы Вакаяма муж ийн Танабе гэх газар мэндэлжээ Түүний хүүхэд нас Японы эртний нийслэл Киото хотын Майзуру дүүрэгт өнгөрсөн байна Их багшийн эцэг Йороку Уэшиба болон эх Йюки Уэшиба нар нь 5 хүүхэдтэй байсны ганц хүү нь Морихэй байсан бөгөөд бага балчир наснаас аавынхаа онцгой анхаарал халамжинд өсөн бойжсон нэгэн байдаг Түүний эцэг Йороку нь тодорхой хэмжээний газар эзэмшигч болон загас модон материалын наймаа эрхэлдэг чинээлэг нэгэн байсан Морихэй Уэшиба бага балчир байхаас бие сул өвчлөмтгий хүүхэд байсан бөгөөд мөрөөдөмтгий номонд дуртай хүүхэд байсан учир эцэг нь Сумо бөхөөр хичээллүүлж бие бялдрыг нь хөгжүүлэх тал дээр анхаарал тавьдаг байснаас гадна эртний домогт баатарууд эрэлхэг самурайчуудын тухай домог түүхийг ярьж өгөн эр хүний ёсоор хүмүүжүүлэхийг хичээдэг эцэг байсан гэдэг Түүнээс гадна Уэшибагийн гэр бүлийн удам угсаанд өвөг дээдэс болох Кичиемон гэж өөрийн цаг үедээ алдартай эрэлхэг нэгэн самурай байсан талаар аав нь хүүдээ бахархан ярьж өгдөг байж Морихэй Уэшиба залуу наснаасаа Японы үндэсний тулааны урлагийн хэд хэдэн төрлөөр хичээллэдэг байсан баримтууд үлдсэн байдаг Тухайлбал 1901 оны үед Токио хотноо Тозава Токузабуро н удирдлагын дор Тэншин Шиньё рю Жиү Житсү жиу житсу зөөлөн урлаг гэсэн утга агуулна 1903 1908 оны хооронд Сакай хотод Накай Масакацу н удирдлагын дор Гото ха Яагиу Шинган рю Житсу житсу урлаг гэсэн утга 1911 онд Танабе д Кийочи Такаги н удирдлагын дор Жиү до урлагаар тус тус хичээллэж байсан байна Гэсэн хэдий ч жинхэнэ Будо будо гэдэг нь дайчин эрийн замнал гэх утга агуулдаг урлагт нэвтэрч гүнзгийрэх болсон шалтгаан нь 1912 оны үйл явдлуудтай холбоотой байсан Тухайн онд Уэшиба Морихэй өөрийн гэр бүлийн хамт хэсэг дагалдагч хүмүүсийг удирдан Японы хойд арал болох Хоккайдо д шилжин ирж газар тариалан эрхлэх болсон бөгөөд энэ газраа суурьших үедээ Дайто риу Айки Жиужитсу урлагийн Их багш Такеда Сокакутай учирч энэ урлагаар хичээллэж эхэлсэн нь түүний цаашдын хувь тавиланг тодорхойлсон үйл явдал болсон байдаг Энэ он жилүүдийн үйл явдлын талаар Их багш Морихэй Уэшиба өөрөө ийнхүү дурсан ярисан байдаг юм 14 15 настай байхаас Токүзабүро Тозава багшаар Тэншин Шиньё рюү Жү Жүцү заалгаж эхэлсэн ба дараа нь Кито рюү Ягюү рюү Айой рюү Шинкагэ рюү зэрэг Жү жүцү урлагийн хэлбэрүүдээр хичээллэж байсан Гэсэн хэдий ч сэтгэл дундуур байж хаа нэгтээ жинхэнэ Бүдогийн урлаг заавал байх ёстой гэж боддог байсан Тиймээс ч дээрээс нь Хозоин рюү сожүцү урлаг болон Кэндо урлагаар хичээллэж үзсэн Гэвч энэ бүх тулааны урлагууд зөвхөн нэг нэгээр тулалдах урлагууд байсан учир миний сэтгэлд хангалтгүй мэт санагдаж байсан юм Би олон газраар явж олон янзын дасгал сургууль хийж үзсэн боловч өөрийн хайсан зүйлээ жинхэн Бүдог олж чадахгүй л байлаа Тэгээд 30 орчим настай байх үедээ Хоккайдо арал дээр суурьших болж санамсаргүй тохиолдлоор Китами мужийн Энгарү дахь Хисада Инн гэдэг газар явж байхдаа Айзү овгийн нэртэй багш Такэда Сокакүтай танилцах завшаан олдсон юм Тэр багш Дайто рюү Жү жүцү урлагийг заадаг байлаа Тэр багшийн удирдлаган дор тухайн урлагийг 30 хоног хичээллэсний дараа онгод орох шиг мэдрэмж өөрт төрж байсныг санадаг юм Ингээд хожим нь тэр багшийг гэртээ урьж өөрийн 15 16 ажиллагсдын хамт Бүдогийн мөн чанарыг олж мэдэх замдаа орж түүний шавь нар болцгоосон байдаг Их багш Морихэй Уэшибагаас дараах асуултыг асуужээ Та Сокаку Такеда багшийн удирдлагын дор Дайто рюү урлагаар хичээллэж байхдаа Айкидо урлагаа бүтээсэн гэж хэлж болох уу гэхэд Сокаку Такеда багш Будо г ойлгох замд миний нүдийг нээж өгсөн хүн гэж хэлбэл илүү оновчтой болох болно гэж хариулсан байдаг Такеда Сокаку ба Дайто рюү урлаг Айкидо урлагийн үндсэн техникийн суурь бий болоход хүчтэй нөлөө үзүүлсэн зүйл нь гарцаагүй Их мастер Такеда Сокаку н заадаг байсан Дайто рюү гэж нэрлэгддэг Айки жү жүцү урлаг мөн билээ Зарим нэг нь санал нийлдэггүй ч Такеда багшийн үндсэн бүртгэл тэмдэглэл дээрээс үзэхэд Морихэй Уэшиба нь 1915 1937 онуудын хооронд Дайто рюү урлагаар хичээнгүйлэн суралцаж байсан нь харагддаг юм Тэрээр Дайто рюү урлагаар хичээллэх явцдаа Сокаку Такеда багшаас хэд хэдэн чухал гэрчилгээ баримтуудыг гардан авч байсан ба дурдахад Япон хэл дээрх гэрчилгээнүүдийн нэрс зэрэг гэрчилгээ баримт байдаг байна Харин 1922 онд Уэшиба багш Сокаку Такеда багшаас Багшлах эрхийн бичиг буюу сертификатаа гардан авсан байдаг Мөн энэ ондоо Уэшиба Сокаку Такеда багшаас ryū сэлмийн урлагийн үе дамжих бичгийг гардан авсан байна Энэ үеэс эхлэн Морихэй Уэшиба Дайто рюү урлагийг төлөөлөх бүрэн эрхтэй болсноор Такеда багшийг дагалдан туслах багшийн хувьд Дайто рюү Жү жүцү урлагийг бусдад заан дэлгэрүүлэх ажилд орсон билээ Айки Жү Жүцү с Айкидо хүртэл Морихэй Уэшиба багш 1920 1930 д оны дунд үе хүртэлх хугацаанд багшлах үйл ажиллагаагаа явуулах эхний үедээ Такеда багшаас авсан эрхийн дагуу Айки жү жүцү урлагийг зааж байсан Тухайн үед суралцаж байсан түүний шавь нарын бичиг баримтыг уншиж үзэхэд Айки жү жүцү урлагийн нэртэй холбоотой бичвэрүүд байдаг Жишээ нь Морихэй Уэшиба тухайн үедээ хожим нь Дайто рюү урлагийн хамгийн дээд зэргийн цол зэрэгт хүрч чадсан Дайто рюү урлагийн мастер болох Такума Хиса н эхний багш нь байсан байна Такума Хиса нь Уэшиба багш дээр Дайто рюү урлагаар хичээллэж эхлээд дараа нь Сокаку Такеда багшийн шавь болон үргэлжлүүлэн хичээллэсэн түүхтэй юм Морихэй Уэшиба багшийн зааж байсан Айки жү жүцү урлагийн эрт үеийн техникийн онцлогуудыг авч үзвэл Илүү шулуун чиглэлээр гүйцэтгэх хөдөлгөөнүүдтэй өргөн хүрээний арга техникүүдийг хамруулсан хувилбарууд байсан бөгөөд хүйтэн зэвсэг хэрэглэх техникийг илүүтэй заадаг байснаас гадна атеми г амин чухал цэгт цохих техник өргөн хэрэглэдэг байсан байна Айкидо нь vзэл санааны гүн ухааны хvмvvжлийн бясалгалын хөдөлгөөнт хэлбэрийн vндсэн зарчмуудыг нэгтгэнэ Он удаан жилийн туршид биеийн болон сэтгэхvйн дасгал сургуулилтаар айкидогийн сурагчид нь амьдралын утга учир тvvнд vйлчлэх хуулийн талаар гvн гvнзгий суралцаж байдаг Айкидогийн сурагчид нь дотоод сэтгэлийн хvчээ ки хөгжvvлснээр амьдралд хатан зоригтой сэтгэлийн тэнхээтэй тодорхой зорилготой байдаг Бvх мэх техник нь зөвхөн бие хамгаалах зориулалттай хvмvvнлэг байгалийн эвсэлт хөдөлгөөнд тулгуурладаг учир халз тулааны хэлбэрээр сурагч нарт хичээл ордоггүй Зайлшгvй бие хамгаалах нөхцөл бvрдсэн vед эсрэг талын хvчийг өөрийн хөдөлгөөнд уусган саармагжуулдаг Сурагч нь айкидогийн замаар до замнах vедээ vргэлж байгалийн зохилдлогоо ай тvvний хуулийг хvндэтгэж хvлээн зөвшөөрдөг Мөн үзэх Үэшиба Морихэй Цахим холбоос Монголын Айкидо Холбоо Тулааны урлагийн хэлбэр Тулааны спорт Японы тулааны урлаг

Шинжаан

Шинжаан албан ёсоор БНХАУ ын Шинжаан Уйгурын өөртөө засах орон гэдэг нь албан ёсоор 1949 онд Бүгд Найрамдах Хятад Ард Улсын бүрэлдхүүнд багтсан бөгөөд тус улсын баруун хойд талыг эзлэн оршдог том өөртөө засах орон юм Газар нутаг 1 6 сая км кв х ам 19 630 мян 2005 оны байдлаар Шинжаан Уйгурт 21 сая хүн амьдарч байна Хятад улсад нийт 56 үндэстэн ястан байдгаас 34 нь Шинжаан Уйгурт амьдарч байна Хүн амын эзлэх тоогоороо хятад уйгур хасагууд эхний гуравт орно Мөн энд хотон монгол киргиз шибэ тажик узбек манж дагуур татар орос дунсян салар зэрэг үндэстэн бий Нийслэл Өрөмч хот Баруун хойд хойд зүүн хойд талаараа Киргиз Казахстан Афганистан Энэтхэгийн ба Пакистаны хяналтын Ладакх муж Кашмир нутаг ОХУ Монгол улстай дотооддоо Төвөдийн ӨЗО Ганьсу Хөхнуур мужтай хиллэнэ Шинжаан Уйгурын автономит нутаг засаг захиргааны төв хот нь Өрөмч юм Өрөмч гэдэг нь Тэнгэр уулын мөнх цаст уулнаас эх аван урсдаг голын Монгол нэр юм Хятадууд хотын нэрийг У лу му чи гэх өөрийн дуудлагад нийцүүлэн өөрчилж англи үсгээр гэж галиглах болжээ Харин манайхан түүнийг нь дуурайж Үрүмчи гэж бичдэгээс нэрийн нь утгыг ойлгохоо больсон байна Өрөмч гэдэг үгийг ойрдоор үзэсгэлэнтэй бэлчээр гэсэн утгатай гэж тайлбарладаг Өрөмч хот нь Шинжаан Уйгарын нийслэл төдийгүй нийт Шинжааны улс төр эдийн засаг соёл мэдээлэл технологийн төв юм Энэ хот нь шинжааны зам харилцааны гол зангилаа хот бөгөөд мөн Евроазийн эх газрын гүүр болж хятад улсын баруун талыг гадаадад нээх үүд юм Өрөмч хот нь Евразийн эх газрын хэвлийд орших Тэнгэр уулын хойд бэл Зүүнгарын хотгорын өмнөд захад оршдог Далай түвшнээс дээш 680 920 м эх газрын дундаж дулаан хагас хуурай уур амьсгалтай жилийн дундаж дулааны хэм 7 3С унах хур тунадасны жилийн дундаж нь 236 мм жилийн дундаж нартай өдөр 2775 цаг шүүдэр буухгүй хоногийн тоо жилд дундажаар 105 168 хоног хавар намрын улирал харьцангуй богино өвөл зуны улирал харьцангуй урт дэлхий дээрх далайгаас хамгийн их алслагдсан хот ажээ Тус хот одоогоор 7 дүүрэг 1 сумтай Тяньшань Тэнгэр уул Шайбик Шинэши шинэ хот Шуймогоү Тоүдунхэ Дуншань Наньшанькуан Сумын нэр нь Өрөмч Мөн улсын зэрэглэлийн 2 нээлттэй бүс байдаг Томоохон голууд Тарим Или гол Эрчис мөрөн эхэн хэсгийг нь буюу Монголоос эх авч Хятадаар дайран урсч Казахстан дахь Зайсан нуурт цутгадаг хэсгийг нь Хар Эрчис гэж нэрлэдэг Томоохон нуур Лоб нуур Бост нуур Эв нуур Түүх Төв Азийн соёл уламжлал үндэстнүүдийн түүхэнд гүнзгий мөр үлдээсэн 4000 жилийн түүхтэй эртний маш гайхамшигт соёл иргэншлтэй энэ ард түмний археологийн дурсгалууд Берлин Лондон Парис Токио Санкт Петербург Шинэ Дели хотуудын музейд халгалагдан байна 19 р зууны сүүл 20 р зууны эхээр эрдэм шинжилгээний экспедици Шинжааны торгоны замын бүс нутагт археологийн судалгаа явуулж Европ Америк Японы судлаачдын гайхаш шагшралыг төрүүлсэн агуйн сүм хийдүүд сүмийн үлдэгдэл ханын чимэг зураг ном бичгийн дурсгал олж олны хүртээл болгожээ Эдгээр олдвор болон гар урлалын зүйлс бичиг баримт нь энэ бүс нутагт маш өндөр соёл иргэншил байсныг илтгэж байгаа юм Энд археологийн судалгаагаар 77 агуйн сүм хийдийг илрүүлсэн ба тэдгээр нь ихэнхи нь тэгш өнцөгт хэлбэртэй бөмбөгөр оройтой ихэвчлэн 4 тасалгаатай тасалгаа бүр нь бурханы хөрөг зурган чимэглэлтэй ханатай тааз нь зуу зуун бурханы зурагтай зарим хана нь Будда болон түүнийг хүрээлсэн байгаль амьтан эд зүйлс болон Энэтхэг Перс Европ архадын зурагтай зургийн зарим нь энгийн зарим нь үнэхээр шүтээн урлагийн сод бүтээлүүд байсан байна Эмнэлэг анагаах ухаан өргөн цар хүрээтэй сайн хөгжсөн байлаа Сүн улсын сурвалжаас үзвэл хятадын анагаах ухаанаас илүү өндөр хөгжсөн тэдний маш олон төрлийн эм эмийн ургамлыг хятадууд мэддэггүй байжээ 18 р зуунд Зүүнгар унаснаар Шинжаан манжийн захиргаанд орсон бөгөөд одоо Хятад улс Манж улсын харъяаны бүх нутгийг өөрийн газар хэмээн үзэж байна Уг шалтгаан нь Хятадын эртний Күнзийн үзэл баримтлалаар хятад хүний аянчид элч төлөөлөгч худалдаачид цэрэг г м хөл хүрсэн газар бүхэн Хятад улсынх байх ёстой гэсэн үзлээс үүдэлтэй юм 1989 оны 5 дугаар сарын 16 нд ЗХУ ын Ерөнхийлөгч Михаил Сергеевич Горбачев БНХАУ д айлчлахад Дэн Сяопин Хаант Оросын үеэс эхлэлтэй 1 5 сая км кв газар нутгийн маргааны асуудал байгаа талаар дурьдсан бөгөөд ОХУ ын Амар мөрний сав Даманийн хойг мөн хамгийн гол нь Балхаш нуурын дорнод этгээдийн томоохон газар нутгийн талаар дурдсан юм Энэ бол Чин гүрний төгсгөл үед оросууд Хятадаас хүчээр булаасан нутаг гэж үздэг ажээ Өнөөдөр энэ нутаг Казахстаны нутаг болжээ Зарим ард түмний зүйр үгэнд хэдийн урилгагүй зочидийг тэр дундаа ирчихээрээ буцахаа мэддэгүй гийчин хэмээн хятадуудыг егөөддөг болсон байна Эрт үе Эрт дээр цагт энэ нутгаар их торгоны замын чиглэл дайран өнгөрдөг байлаа 1970 аад оны сүүлчээр Хятадын археологичид дэлхий дахинд Турфаны соёл гэж алдаршсан соёлын асар үнэт олдвор хэдэн зууны турш хурааж хуримтлуулсан номын санг Таримын саваас нээсэн билээ Хятадын баруун этгээдийн захын боомт Ланжоугаас гараад өмнөх зам нь Уйгарын Хотан Яркендаар дайрч Тэнгэр уулын даваагаар дамжиж өрнө зүгт лалын худалдааны хотуудад хүрдэг Хойд зам нь Ланжоугаас хойд зүгт эргэж Куньлуны хойд сугаар ороож Таримын саваар дайрч гардаг юм Шинжааны хойд хэсэгт нь Зүүнгарын тал өмнөд хэсэгт нь Кашгарын тал төв хэсэгт нь Такла Маканы элсэн цөл бий Эдгээр тал газрыг 7000 метрийн өндөр Тэнгэр уул заагладаг Ил Эрчис мөрний сав Тарвагатайн тал нутгийн сахлаг өвст бэлчээр бол Ойрад Зүүнгарын хаант улсын гол цөм билээ Тохарын улсууд Хүннү гүрэн МЭӨ МЭ зуун Сүмбэ улс Нирун улс 330 555 Хүн гүрэн задарсны хойно хэсэг тусгаар оршин байсан тэднийг Нирун улс эрхшээлдээ оруулжээ Нирун улсын хүч доройтсон үед Тэлэ аймгийн холбоо Монголын тал нутагт ноёрхохын төлөө Хөх Түрэгийн эсрэг тэмцэлдэн 555 онд хийсэн амжилтгүй тулалдаанд дийлдэн захирагджээ Эфталит буюу Цагаан хүннү нар Бусад улсууд Түрэг улс МЭ 555 он Түрэгийн 2 р хаант улс сэргэн мандсанаар Тан гүрний баруун жигүүрийг тас цохисон билээ МЭ ҮII зуунд Уйгурын 9 овог аймаг нэгдэж Түрэгийн хожуу хаант улсыг баруун зүгт шахаад 745 онд Уйгурын хаант улсыг байгуулжээ Монголын тал нутаг дахь бусад гүрнүүдийг бодвол уйгурууд гадагшаа харьцангуй бага дайн тулаан хийсэн ба хөгжингүй соёлтой олон хот суурин байгуулсан нүүдэлчин үндэстэн байсан юм Тан улс Уйгурын хаант улс МЭ 740 840 он Харханы улс уйгуруудын нүүдэл тохарчууд түрэгжин ууссан нь Их Монгол Улс Цагадайн улс Монгол Улс Дөрвөн Ойрад зуун 1208 онд Монголчуудад цохиулсан Найманы үлдэгдэл Хүчлүг хунтайжийн хамтаар Хар Киданд орогнон байгаад 1211 онд хүчлүг Киданы хааныг алж улсыг нь булааж Хар Киданыг унагасан авч 1218 онд Монголчууд Хүчлүгийг нэхэн ирж устгаснаар Хараханид Чингис хааны захиргаанд оров Уйгаруудын байгуулсан эдгээр улсууд урьдын Уйгарын идэрхэг хүчирхэг байсны хэмжээнд хүрээгүй боловч Төв Азийн урлаг шинжлэх ухаан худалдаа арилжааг амжилттай хөгжүүлж тод мөрөө үлдээсэн юм Чингис хааны үеэс Монголчууд энэ нутгийг бусдад алдаагүй юм Хубилайтай тэрсэлдсэн Өгөдэйн угсааны Хайду Наян нар чухам энэ нутагт түшиглэн 70 гаруй жил тулалдсан юм Өгэдэйн угсааныхан Толуйн угсааныхантай тэмцсэн 100 гаруй жилд энэ нутагт Ойрад хэмээх хүчирхэг Монгол аймгийн холбоо бий болж яваандаа үндэстний шинжийг олсон юм Хожим Оросын түүхчдийн дэглэсэн Монголын түүхийг уншихад Ойрадууд Монголчууд огт өөр улс болоод хоорондоо дайтаж байсан мэт сэтгэгдэл төрүүлдэг ч үнэндээ Чингис хааны угсааныхны хаан ширээний төлөөх дотоодын тэмцэл байсан юм тэр ч байтугай Тогоонтөмөрийг Бээжингээс зугтсаны дараа Хорчины заримыг Ойрадууд талдаа татаж сайн дайчидтай болохыг зорьсноор Хошууд хэмээх аймаг бий болж байлаа XIҮ зууны үед Цагаадайн улсаас Моголистан улс тусгаарлаж гарсан байна Могул гэдэг үг нь монгол гэсэн үгнээс гаралтай Моголистан улсын хүн амын ихэнх нь түрэг хэлээр ярьдаг уйгарчууд байлаа Өөрөөр хэлбэл хангууд нь монгол ард түмэн нь уйгур голдуу байжээ Энэ улсын нийслэл нь Бешбалык хот байлаа Бешбалык хот нь өмнө нь Уйгурын Идигүдийн улсын нийслэл байсан билээ XҮ зуунд Моголистан Дөрвөн Ойрад казахт шахагдан улсынх нь төв нь Шинжааны өмнөд хэсгийн баянбүрдүүд рүү шахагджээ Моголистан Зүүнгарын хаант улс Ойрадууд 1449 оноос эхлэн буюу Эсэн тайш хааны үед Тарвагатай болон Эрчис мөрний сав дагуу нутаглаж байсан бөгөөд эл нутаг ньамьдарч байсан бөгөөд Цагадайн удмын Моголистантай харилцаж байсан тэдний харилцаа үе үе зөрчилдөж байсан торгоны замыг хяналтандаа авахын төлөө байсан Ойрадын Эрдэнэбаатар хунтайж Зүүнгарын хаант улсыг байгуулаад эдийн засгийн сонирхлоор Уйгурыг түшмэг болгохыг эрмэлзэж байв Төвдтэй харилцах замд байдаг Уйгарууд Зүүнгарыг сөрөх чадалгүй тул ая эвийг хичээж байлаа Дотоодын зөрчилдөөнөө шийдвэрлэхийн тулд Далай ламаар уламжлуулан Галдан бошигт хаанаас дэмжлэг авснаар түшмэг улс болжээ XҮI зуунд Уйгарчууд Мамлакат ба Могул Могол улс гэдэг нэртэй Яркенд хотод нийслэлтэй улс байгуулжээ Манжийн үе Халх Зүүнгар даяар гарсан бослого эмгэнэлтэйгээр дарагдсаны үр дүнд Илийн хязгаарын Жанжины газар хэмээн нэг хэсэг нэрлэгдэж байсан ажээ Энэ нь одоогийн Шинжааны өмнөд хэсгийг захирч байсан Уйгарын захирагч асаны ач нар болох цагаан уулын бүлгийн шашны мяндагтан Аппак Хожа ба ах дүү Бурханнэдин Хожа Жихан нар болон тэдний өрсөлдөгч хар уулын бүлгийн Яхи Хожа нарын тэмцлийн талбар болон хувирчээ Манжийн цэрэг Ойрадуудыг хядан устгахад тэдэнд багагүй тусламж үзүүлж хядлагад идэвхтэй оролцож түүний төлөө эрх дураараа амьдарна хэмээн тэдний горьдсоноор байдал дээрдсэнгүй Харин Ойрадын харъяанд байснаас дордов Аппак юу хийснээ ойлгосон боловч хэдийн оройтсон байлаа 1758 онд Аппак Хожа өөрийгөө Уйгарын дээд захирагч Баатар хаан хэмээн өргөмжлөв Хэдийгээр нилээд эрх мэдэл олж авсан боловч түүний өрсөлдөгч нараас нилээдгүй нь Уйгарууд Манж нарын талд ороод амжжээ Манж нар өмнө зүг шуурхайлан хөдөлж Куча Сайр хэмээх гол гол хотуудыг ээлж дараалан эзлэн авсаар Аксу Турфан хотуудын өрсөлдөгч мяндагтан нараа Манжийн жанжин Жаоху д ах дүү Бурханнэдин Хож Жихан нар барьж өгөв Тэгээд дараа жил нь эцсийн түшиц газар Яркенд Кашгар хотууд унажээ Иймэрхүү гавъяа хүчин чармайлтын шанд ах дүүс бусад удирдагчид ард түмний нүүрийг харах аргагүй болж Уйгар орноо Манжаас тусгаарлах горьдлого нь талаар болжээ Үр дагавар нь Манж чин улс Туркестаны зүүн бүс нутгийг бүрмөсөн эзлэн авч цэрэг захиргааг төвшитгөн тохинуулж элбэн дагуулсан Шинэ Хязгаар буюу Шинжаан хэмээн Тэнгэрийг тэтгэсний 20 дугаар онд Дайчин гүрний эзэн хааны соёрхсон зарлигаар нэрлэжээ 1862 1877 онд Манж Чин улсын Шэньси Ганьсу Зүүнгар Кашгарыг хамарсан цагаан малгайтны бослого дэгдэж босогчид үе үе Монголд нэвтрэн Дундад иргэн улс Дундад Иргэн Улсын үед Шинжаан урт хугацааны мөргөлдөөнтэй байсан Уйгурууд Зүүн Туркестан улсыг хоёр удаа байгуулсан боловч Зөвлөлтийн нөлөөн дор алга болжээ Орчин үе 1949 онд БНХАУ байгуулагдахад Хятадын бүрэлдэхүүнд багтаж цөөнх үндэстний өөртөө засах эрхтэй засаг захиргааны бүс болжээ Цөмийн туршилт Хятад улс 1964 оноос Шинжааны Лоб нуурын орчимд өөрийнхөө цөмийн бөмбөгийн туршилт хийж ирсэн Байгаль цаг уур газарзүй Ази тивийн хэвлийд орших Шинжаан нутгийн хойноос урагш Алтайн нуруу Тэнгэр уул Куньлун нуруу үргэлжилж төв хэсэгт нь Зунгарын хотгор Таримын хотгор байдаг Куньлун гэж Хөндлөн уул гэсэн монгол үгийн хувирсан дуудлага гэдэг Хөхнуур Шинжааны хооронд хөндөлдсөн 7000 метрээс өндөр 10 орчим оргилтой Куньлун нуруу Тэнгэр уулаас дутахгүй өндөрлөг бөгөөд Шинжааны газар зүй уур амьсгалд багагүй нөлөө үзүүлдэг Хөх нуур Хатан голын чийг Шинжаан руу нэвтрэн орохыг энэ нуруу хаадаг учир Шинжааны газар нутгийн 90 гаруй хувь нь цөл болжээ Шинжаанд Хятадын хамгийн том дотоод урсгалт Таримын гол Или гол Эрчис мөрөн зэрэг томоохон гол мөрөн Хятадын хамгийн том цэнгэг устай Бестен нуур Лоб Баграшкүль Эв Ханас зэрэг том нууртай Тэнгэр уулаас өмнөх нутгийг Наньжян буюу Өмнөд хязгаар хойших нутгийг Бэйжян буюу Хойд хязгаар Хами Турфаны хотгор хавийг Дүнжян буюу Зүүн хязгаар хэмээн нэрлэнэ Шинжаан бол бүхэлдээ хөхрөн ногоорч хоёр их хотгорыг нь дагасан том жижиг олон баян бүрд хэлхсэн сувд шиг гэрэлтсэн ер бусын үзэсгэлэнт нутаг юм Шинжаан эх газрын хуурай эрс тэс уур амьсгалтай халуун хүйтний зөрөө маш их Хятад орон даяар хамгийн хүйтэн болсон нь Шинжааны Алтайн бүсэд урт хугацааны турш хамгийн халуун болсон тохиолдол Турфанд бүртгэгдсэн юм Хятадын нийт элсэн цөлийн гуравны хоёр нь Шинжаанд бий Такалмаканы элсэн цөл 330 мянган ам дөрвөлжин км хэмжээгээрээ Хятадад хамгийн том дэлхийд хоёрт ордог элсэн цөл юм Зунгарын хотгорын Гурвантүнгэдийн цөл 48 мянган ам дөрвөлжин км буюу Хятадад хэмжээгээр хоёрт орно Шинжааны цөл газрын тос ашигт малтмал байгалийн хийгээр баялаг Хүн ам зүйн бүтэц Энд цэвэр манж үндэстэн 50 гаруй мянган хүн байдаг Эдийн засаг аж ахуй зам тээвэр Шинжаан дахь Хятадын армийнхан бүтээн байгуулалтын ажил эрхэлж зам гүүр тавьж олон зуун мянган га талбайд усан үзмийн тариалан эрхэлж цөл дундуур 4500 км урт нефьтийн хоолой татаж өндөр байшингуудыг барьж байна Бүр мексикийн зах зээлд ихээхэн нэрд гарч хятадын төрийн өндөрлөгүүд хүртэх дуртай болсон хэмээх сайхан дарс нэрж экспортлоод эхэлсэн ба Хятадын цэргийнхэн дарсны компаниа иргэний компани болгон хөрөнгийн биржид бүртгүүлсэнд хувьцаа их өсөж байсан түүхтэй Шинжаан Эв нуур Лоб нуур Баграшкүль гэсэн 3 том нууртай Уур амьсгал нь эх газрын хуурай эрс тэс юм Газар зүйн бас нэгэн чухал хүчин зүйлийг байнга мартдаг нь Куньлуний нуруу юм Энэ нь Хөндлөн уул гэсэн Монгол үгийн хувирсан дуудлага Хөх нуур ба Шинжааны хооронд хөндөлдсөн 7000 метрээс өндөр 10 орчим оргилтой энэ нуруу Тэнгэр уулаас дутахгүй өндөрлөг бөгөөд мужийн газар зүй уур амьсгалд маш их нөлөөтэй Хөх нуур Хатан голын шар мөрөн чийг Шинжаан руу нэвтрэн орохыг энэ нуруу хаадгаас Шинжааны газар нутгийн 90 гаруй хувь нь цөл болжээ Шинжаан Уйгарын нутаг бол эртний соёл иргэншлийн өлгий бөгөөд ялангуяа Таримын сав бол эртний соёлын онцгой голомт өрнө дорнын соёлын солилцооны нэвшилт явагдаж байсан нутаг билээ Энд мөн дэлхийн хамгийн урт газар доорх суваг бий Эртний ард түмнүүд зундаа 40С градусаас буудаггүй халуунд тариалан услахын тулд 5500 киломерт урт суваг газар дор байгуулжээ Тэнгэр уулын мөс хавар хайлахад цөлийн хатсан сайр усаар дүүрч цөлийг ундлаад ууршдаг Харин энэ чандмань эрдэнийг ууршуулж алдахгүйн тулд усыг газар доорх сувагт шургуулж авдаг байна Тиймээс Шинжааны хүн ам оршин суудаг баян бүрд үржил шимт голын сав дагуу олон мянган жилийн түүхтэй асар урт суваг бий болжээ Эдгээрийг түшиглэн Шинжаан Уйгарт аялал жуучлалын хэд хэдэн бүс байгуулжээ Холбоотой утга Зүүнгар нутаг Зүүн Туркестан Зураг Эшлэл Хятад улсын өөртөө засах орон Ойрад Уйгурууд

Монголын Жүдогийн Холбоо

Монголын Жүдогийн Холбоо нь Монголд жүдогийн спортыг төлөөлдөг олон нийтийн спортын байгууллага юм Түүх Жүдо бөхийг 1960 аад оны үед Зөвлөлт Холбоот Улс Зүүн Герман Чехословак зэрэг улсуудад сурч байсан Монгол оюутнууд нь анхлан эх орондоо авчирсан байна 1971 оны 1 сард анхны Жүдогийн дэвжээ байгуулагдаж Үндэсний Спортын хорооны зөвшөөрлийн дагуу Монгол дахь албан ёсны спорт болон батлагдсан байна 1972 онд Монголын Жүдогийн Холбоо нь Азийн Жүдогийн Холбоо болон Олон Улсын Жүдогийн Холбооны гишүүн болсон Тэр жилдээ Засгийн газрын тушаалаар Жүдогийн шигшээ баг бүрдүүлэн 1972 оны Мюнхены зуны олимпын наадамд амжилттай оролцсон байна Одоогийн байдлаар нийт 3000 гаруй гишүүнтэй улсын аваргын тэмцээнд 480 хүүхэд насанд хүрэгчдийн ангилалд тогтмол 240 гаруй хүн оролцдог 14 жүдогийн дэвжээ олон улсын стандартад нийцсэн 5 дожо бий МЖХ нь жил бүр Улсын Аварга шалгаруулах тэмцээн Насан хүрэгчид залуучууд бага насны ангилал Холбооны Цомын аварга Ц Дамдины нэрэмжит Цомын аварга шалгаруулах тэмцээн гэх зэрэг үндэсний хэмжээний 5 8 тэмцээн зохиодог Бүтэц Монголын Жүдогийн Холбоо нь 14 жүдогийн дэвжээ буюу клуб 21 аймгийн Спорт төвөөс бүрддэг Холбооны цаашдын үйл ажиллагааг улам сайжруулж боловсронгуй болгох үүднээс 4 жилд нэг удаа Нэгдсэн хурал зарлаж хуралддаг Холбооны гишүүн клубүүдээс сонгогддог төлөөлөл дундаас холбооны Ерөнхийлөгч Ерөнхий нарийн бичиг Төлөөлөн удирдах Хяналтын зөвлөлийг сонгодог Мөн үзэх Жүдо Монголын Үндэсний Олимпын Хороо Монголын жүдо Монголын чөлөөт бөхийн холбоо Монголын чөлөөт бөх Цахим холбоос 2010 оны Дэлхийн Мастеруудын тэмцээны үр дүн Солонгос Сувон 2011 оны Дэлхийн Мастеруудын тэмцээны үр дүн Азербайжан Баку 2012 оны Дэлхийн Мастеруудын тэмцээны үр дүн Казахстан 2013 оны Дэлхийн Мастеруудын тэмцээны үр дүн Орос Тюмень Жүдогийн холбоо Жүдо 1971 онд байгуулагдсан

SaaS

гэдэг нь гэсэн үгийн товчлол бөгөөд софтвэрийг сервис маягаар түгээх борлуулалтын шинэ хэлбэр юм Тодруулбал өмнө байсан cофтвэрийн лицензийг зарах гэдэг хэлбэрээр биш софтвэрийн функцийг интернэтээр дамжуулан сэрвис болгон түгээж түүнийхээ төлөө сар бүрийн төлбөр хэлбэрээр орлогоо олж байх бизнесийн шинэ загвар болно мэтийн компаниуд ийм хэлбэрийн үйлчилгээг олноор танилцуулж байна Удахгүй бас ийм шинэ технологийг нэвтрүүлэх аж Мэдээллийн технологи

Каноо Жигороо

Каноо Жигороо 嘉納治五郎 1860 оны 10 сарын 28 1938 оны 5 сарын 4 нь коодоокан жүдог үндэсдэгч Жүдогийн Эцэг хэмээн нэрлэгддэг сурган хүмүүжүүлэгч жүдочин юм Намтар Каноо овгийнхон нь удмаараа элит гэр бүл байв Тухайн үед өвөг эцэг Жисакү нь архи үйлдвэрлэл бага оврын хөлөгөөр тээвэр эрхлэн түүгээрээ маш нэртэй байсан Тэдний том охинтой гэр бүл болсон нь Жигороогийн эцэг Жироосакү байжээ Жисакү нь Жироосакүд пүүсээ өвлүүлэх бодолтой байсан ч Жироосакү нь Жисакүгийн хүү өөрийнхөө хүргэн дүүдээ даатгаж өөрөө худалдааны хөлөг онгоцны тээврийн пүүс байгуулан Вадамисаки хэмээх усан боомт байгуулж тухайн үеийн Самурайн засаглалын улс төрч Кацү Кайжюүгийн итгэлт түнш нь байжээ Янаги Мүнэёшигийн хойд эх нь Жигороогийн эгч нь юм Жигороо нь Жироосакүгийн 3 дахь хүү болон төрсөн Багын авъяаслаг тэрийг 13 настай байхад нь эцэг Жироосакү нь Мэйжигийн засгийн газарт уригдан нийслэл руу оржээ Тэнд уран бичиг англи хэл сурч 14 тэйдээ тусгай дамжаа болон Кайсэй сургуулиудаар дамжин 1877 онд Токио дахь Эзэн Хааны их сургуульд Одоогийн Токиогийн Их Сургууль элсэн орсон Тусгай дамжаа Кайсэй сургуульд байхдаа сул биетэй байсны улмаас том хүчтэй хүүхдүүдэд ялагдагддаг байв Тиймээс хүчгүй байсанч гэсэн хүчтэй хүнийг ялж болдог жүжицүд суралцмаар байсан ч аав нь эсэргүүцэн зөвшөөрдөггүй байжээ Их сургуульд орсноор түүний хүсэл биеллээ олжээ Гэвч тухайн үед соёлын хөдөлгөөн ид өрнөж жүжицүгээр нэг их хүн хичээллэхгүй байсан тул түүнд багш хайж олоход хэцүү байв Арайхийн Тэнжиншинёо урсгалын жүжицүгийн багш Фүкүда Яносүкэг хайн олж шавь оржээ Фүкүда нь нас эцэслэж Тэнжиншинёо урсгалыг даан залгамжилсан Исо Тадатомо түүнийг нас барсны дараа Китоо урсгалын жүжицүшийн Ийкүбо Цүнэтошигоос суралцсан 1979 оны 7 сард Шибүсава Эйичигийн хүсэлтээр Асукасад байрлах Шибүсавагийн тусгай өргөөнд 7 сарын 3 наас Японд айлчлан ирээд байсан АНУ ын 18 дахь Ерөнхийлөгч Улисс Симпсон Грантын өмнө жүжицүгийн үзүүлэн тоглолт хийж байсан байна Жүжицүгийн 2 урсгалаас төрөл бүрийн техникүүдийг боловсруулж Тэнцвэр алдагдуулах чадварын онолтойгоо уялдуулан жүдо г зохиосон байна Их сургуулиа төгсөөд 1882 оны 5 сарын 5 нд жүдогийн анхны дэвжээг Шитая дүүрэгт орших Эйшо сүмд босгож Шоги Игогийн зэрэг цолын системийг хэрэглэн Би чи бүгдээрээ сайн сайхан Бүх чадлаа сайн сайхны төлөө зэрэг үгүүдийг уриа болгон Коодооканг байгуулсан байна Нөгөө талаас Гакүшюүин сургуулийн эрхлэгч Токиогийн багшийн мэргэжлийн ахлах сургууль одоогийн Цүкүбагийн Их сургууль Хуучин 5 р ахлах сургууль одоогийн Күмамотошийн Их Сургууль н захирал хуучны Нада дунд сургуулийг байгуулах зэрэг сурган хүмүүжүүлэгчийн үйл хэрэгтээ ч гэсэн бүх хүчээ зориулж байсан байна 1909 онд Япон улсаас анхлан Олон улсын олимпын хорооны гишүүн болж 1911 онд Японы биеийн тамирын холбоог байгуулж тэргүүн нь болов 1912 онд Японы багийг дасгалжуулан анх удаа Стокхолмын зуны олимпын наадамд оролцов 1936 оны Олон улсын олимпын хорооны хурлаар түүний оролцоотойгоор 1940 оны олимпын наадмыг Японд хийх болов 1938 оны Олон улсын олимпын хорооны хурлаас харих замдаа Ёкохама усан боомтод хүрэхээс 5 хоногийн өмнө 77 настайдаа уушигны үрэвсэлээс болж энэ ертөнцийг орхижээ 1978 оноос Каноо Жигороо Цомын тэмцээн зохиогдох болж 2006 хүртэл 12 удаа зохиогдсон байна Цахим холбоос Японы жүдоч Мандах Нар одон шагналтан Токиогийн Багшийн Их Сургуулийн багш Кообэгийн хүн Япончууд 1860 онд төрсөн 1938 онд өнгөрсөн

Үенчийн усан цахилгаан станц

2003 оноос барилгын ажил эхэлж 2006 оны 10 н сарын сүүлээр туршилтын үйл ажиллагаанд орсон Гүйцэтгэгч Ховд тулга компани Байгууламжийн өртөг 1 59 тэрбум төгрөг Хүчин чадал 4 сарын 1 нээс 11 сарын 1 ний хооронд 980 кВт Цахилгаан түгээх хүрээ Ховд аймгийн Үенч Булган Алтай сумд Монгол улсын цахилгаан станц Ховд аймгийн барилга байгууламж

Күнз

Күнз Хятад 孔夫子 буюу утгачилбал Конг багш гэхдээ 孔子 буюу Күнз гэдэг нэр нь дорно дахинд түгээмэл МЭӨ 551 МЭӨ 479 нь Хятад улсын гүн ухаантан их сэтгэгч юм Тухайн үеийн нийгмийн үзэл суртал болж байсан шаманизм буюу бөө г гүн судалсаны үндсэн дээр өөрийн гүн ухааныг боловсруулсан нь өдгөө Күнзийн сургаал гэгддэг Намтар Күнзийн туулж өнгөрүүлсэн амьдрал Күнз НТӨ 551 онд Хятад улсын зүүн хэсэгт орших Лу нэртэй ханлиг улсын Чү Фу хэмээх газар буюу өнөөгийн Шаньдун мужийн Чү Фу хотод уг гарлаараа язгууртан удамтай айлын хүү болон мэндэлжээ Күнзийн өвөг дээдэс нь Сүн улсын язгууртны удам угсаа байсан хэдий ч доройтон буурсаар Күнзийн 5 р үеийн өвөг Сүн улсаас зугатаан Лу улсад дагаар ирж суусан ажээ Гэсэн ч Күнзийн эцэг Шү Лянь Хэ цэргийн дайчин эр байж 2 ч удаа гавъа байгуулж бага түшмэлийн алба хашиж явсан байна Түүний эцэг Шү Лянь Хэ зоригтой шударга биеийн өндөр болон хүч чадлаараа цуутай өөрийн алиа хошин зангаараа дотно байдал үүсгэж чаддаг нэгэн байсан бөгөөд дайн байлдаанд гавьяа байгуулж чаддаг гарамгай цэргийн жанжин байсан гэдэг Хэдий түүнд нэр алдар гавьяа шагнал байсан ч хувийн амьдрал нь тийм ч сайхан байгаагүй юм Шү Лянь Хэ залуу насандаа эхнэр авсан бөгөөд эхнэр нь түүнд арван сайхан охин төрүүлж өгсөн ч тэрээр энэ бүгдэд сэтгэл ханахгүй хүүтэй болохыг хүсэж байв Харин түүний хоёр дахь эхнэрээс нэгэн хөвгүүн төрсөн боловч гай зовлон таарч тахир дутуу төрсөн гэдэг Ийнхүү хүүтэй болохыг хүссэн Шү Лянь Хэ 70 аад насандаа дахин эхнэр авахаар болсон бөгөөд нэгэнт эрүүл чийрэг сайн хөвгүүнтэй болохыг хүссэн тул удам сайтай гэр бүлийн залуу бүсгүйг сонгох хэрэгтэй байв Тиймээс цэвэр ариун гурван охинтой Еэн ий гэрт очиход тэрээр гурван охиноо дуудан Шү Лянь Хэ г танилцуулан хэдий түүний аав болон өвөө нь эрдэмтэн байсан боловч эрт үед өвөг дээдэс нь угсаа залгамжилсан хааны удмын үр сад байсан гэдгийг тайлбарлаад хэн нь Шү Лянь Хэ тэй гэрлэхийг асуужээ Том хоёр охин нь хариу юу ч дуугарахгүй байсанд Еэн өөрийн бага охин Чин Цай г сонгон Шү Лянь Хэ д өгчээ Чин Цай хөгшин жанжинтай гэрлэж удалгүй бие давхар болсон бөгөөд нэг өдөр тэрээр НэКүй хэмээх ууланд орших шүтээнд очиж хүүгийнхээ төлөө залбирахаар явжээ Сүсэглэж залбираад буцаж ирэхэд шөнө нь түүний зүүдэнд хүүгийнх нь ирээдүйн талаар болон хаана төрөх яаж бас хэзээ нас барах талаар орж ирсэн байна Чин Цай н зүүдэнд орж ирсэн сүр жавхлантай таван хөгшин өвгөн түүнд хэлэхдээ Чиний хүү бусдаас илүү мэргэн ухаантай хүү болох бөгөөд тэр хаан ширээгүй хаан болох болно Түүнийг ялам модтой хөндийд төрүүлээрэй гэж хэлсэнийг ном зохиолд тэмдэглэн үлдээсэн байдаг Чин Цай н төрөх өдөр ирэхэд тэрээр нөхрөөсөө ялам модтой хөндий байдаг эсэхийг асуугаад тэнд хүүгээ төрүүлэх ёстойг хэлэн өмнө зүгт орших агуйд 551 оны 11 сард хожмын агуа их сэтгэгч Күнз г төрүүлжээ Түүний төрсөн цаг үеийг Энэтхэгт Будда төрсөн цаг үетэй нэг гэж үздэг байна Күнз г төрөхөд түүнд хайрласан нэр нь Күй бөгөөд хожим нь энэ нь Чүн Нэ болсон ажээ Эхний нэр нь түүний эцгийнхээ хоёр дахь хүү болж мэндэлсэнтэй холбоотой бол сүүлийн нэр нь түүний ээжийн мөргөл үйлдсэн Нэ уулын ариун газартай холбоотой байсан Күнз г 3 настай балчир байхад эцэг нь тэнгэрт хальж бэлбэсэрч хоцорсон гурван эхнэр өнчирч үлдсэн арваад хүүхдийн эв түнжин өдөр ирэх тусам эвдрэн хагарч буйг мэдэрсэн Күнз н эх Чин Цай хүүгээ аван гэрээсээ гарч явсан ажээ Залуу эх зовлон зүдгүүр туулсаар хүүгээ өсгөж эрийн цээнд дөнгөж хүргээд 17 настайд нь өөрөө тэнгэрт хальсан байна Эцэг эхээс эрт өнчирсөн залуу хүү хорвоогийн хатуу зовлонг туулсан бөгөөд иймээс ч Күнз Би хар багаасаа ядуу доорд явж хатуу хүтүү бүхнийг сурсан билээ гэж өгүүлсэн байдаг Тэр амьдрахын эрхээр найр наадам бэлбэсрэл гашуудлын үйл дээр бүрээ үлээж язгууртан хэргэмтний гэрийн сангийн нярав хийж данс хөтлөх мал хариулах зэрэг тэр үеийн хар бор ажилд нухлагдаж явсныг түүхэнд тэмдэглэн үлдээсэн байдаг Түүний бага насны талаар түүхэн бичигт тийм ч их зүйл тэмдэглэн үлдээгээгүй байдаг Би эхээс эрдэм чадвар төгс төрөөгүй билээ Эртний соёлд шимтэн суралцаж эрдмийг эрлээр олсон бөлгөө хэмээн өгүүлсэн байдаг бөгөөд түүний аль бага балчир наснаасаа үеийн хүүхдүүдээс хэрсүү цэцэн цэлмэг ухаантай байсныг өвөөтэйгөө ярьсан ярианаас харж болох юм Нэгэн өдөр Күнз өвөөтэйгөө ярьж суугаад түүний гүн санаа алдаж царайнд нь гуниг харуусал тодрохыг хараад Би таныг гонсойлгох эсвэл таны сэтгэлд сэв суулгах үйлийг хийв үү гэж бяцхан хүүхдээс гарахааргүй зүйлийг асуухад өвөө нь түүнээс хэн түүнд ингэж ярихыг зааж өгсөн талаар асуухад Күнз Муу ааш зан гаргадаг хүүхэд дан ганц өөрийгөө гутаахаас гадна өөрийн өвөг дээдсээ ч бас гутамшиг болгодог гэж байнга хэлдэг нь өвөө та билээ гэж хариулсан байдаг Эрийн цээнд хүрч арван есөн насандаа Цы Гуан хэмээх бүсгүйг эхнэр болгон авч жилийн дараа хүүтэй болж хүүдээ Ли хэмээх нэр өгөөд түүн дээрээ загасны өгсөн агуа бэлэг гэсэн утгыг бэлгэдэж Пи Юү гэсэн нэрийг нэмж хүүгээ Пи Юү Ли гэж нэрлэжээ Түүнийг тодорхойлох бас нэгэн зүйл нь түүний анхны хувийн сургуулийг байгуулсан багш гэх тодотгол болон түүний үзэл суртлыг үргэлжлүүлэн залгамжилсан гарамгай мэргэн шавь нар юм Тэрээр 30 настайдаа өөрийн номын сургуулийг байгуулж хэдэн арван жил хичээн зүтгэсээр шавь нарынх нь тоо 3000 хүрсэн агаад түүнээс ном эрдэмд төгс боловсорсон 72 шавь байсан талаар түүхэнд тэмдэглэгдэн үлдсэн байна Өдгөө суут арван их сэтгэгчдийн нэгд зүй ёсоор ордог Күнз бүхий л амьдралынхаа туршид эрдэм мэдлэгийг дээдэлж сурч мэдэх бусдад мэдлэг болон ёс суртахууны талаар түгээн дэлгэрүүлж байсан билээ Хэв журмыг ихэд чухалчилдаг байсан тул хаалга нь үл мэдэг яайжийсан айлд ордоггүй байжээ Күнз г түүхийн олон зохиол бүтээлд хүн чанарынхаа хувьд үнэнч шударга аливааг шууд хэлдэг шударга зантай амьдралын хүнд хэцүү зовлонг бие сэтгэлээрээ туулсан хэрнээ даруу төлөв нэгэн байсан гэж тэмдэглэн үлдээсэн байдаг Тэрээр амьдралдаа дөрвөн зүйлийг мөрдлөг болгосон гэдэг Эдгээр нь Хоосон мөрөөдөлд автахгүй байх Өөрийнхөө байр суурь дээр эрс шулуун зогсох Зөрүүд гөжүүд зан гаргахгүй байх Хэзээ ч хувиа хичээхгүй байх Хүний үхэл гэдэг хэзээ ч ирж болдог гэнэтийн зүйл гэдгийг харуулан Күнз г 69 настай байхад хүү Пи Юү нь 50 насандаа таалал төгсөж түүний араас эрхэм шавь нар нь насны эрхэнд ар араасаа тэнгэрт хальсан эмгэнэлтэй түүх бичигдэн үлдсэн байдаг Орчлонгийн жамаар нас өндөр болсон Күнз энэ бүгдэд гашуудсаар НТӨ 479 онд 73 насандаа өөрийн төрсөн газартаа ирж тэнгэрт хальжээ Би 15 насандаа эрдэмд шимтэн 30 хүрэхүйд эрийн цээнд хүрч 40 хүрэхүйд төөрөлдөж гуйвахааргүй зогсож 50 хүрэхүйд тэнгэрийн бошгыг таньж 60 хүрэхүйд сонссон болгоноо салгаж ялгаж чадах болж 70 хүрээд хүсэл зоргоороо явавч хэв ёсны хүрээ хэвчээнээс хэтэрч эс халив хэмээсэн нь өөрийн туулж өнгөрүүлсэн амьдралыг хураангуйлан дүгнэсэн дүгнэлт гэж хэлж болох юм Күнз д шавь орохыг нэг ч хаан хүсээгүй нь л түүнийг ихэд шаналгаж байв Түүний хэлсэн сүүлчийн үг нь Намайг үхсэний дараа хэн миний сургаалыг үргэлжлүүлэн номлох болж байнаа гэсэн асуулт байсан гэдэг Нас нөгчихөөсөө өмнө сонгож авсан газар нь болох голын захын бяцхан төгөл дунд шавь нар нь түүнийг оршуулжээ Өдгөө тэнд 20 гаруй га эзэлдэг Күнзийн бунхан хийд бий Хөшөөн дээр нь Хамгаас ариун гэгээн зөнч мэргэн Күнзийн сүнс амирлангуйг олсон газар хэмээх бичээс байдаг ажээ Тэндхийн булгийн усыг ханзны соёлт орнуудад ариун дээд хэмээн шүтдэг бөгөөд мөнөөх булгаас уухыг энэ насны онцгой бэлгэ дэмбэрэл хэмээдэг аж Күнзийн сургаал Хүний байнга мөрдөх ёстой 5 чанар Рэнь 仁 хүн чанар хүмүүнийг хайрлах хүнд хайртай байх энэрэнгүй нийгүүлсэнгүй байх хүнлэг байх чанар юм Хүн нь хүнлэг байх ёстой энэ бол түүний үүрэг Хүний дотоод сэтгэлийн дуудлага нь юу вэ гэдэгт хариулт өгөлгүй хүн гэдэг тодорхойлолтыг өгөх боломжгүй юм Өөрөөр хэлбэл хүнийг хүн өөрөө бүтээдэг гэсэн үг Ли нь И гээс урган гардаг шиг И нь Рэнь ээс улбаалдаг Рэнь ийг дагвал хүнийг хайрлах энэрэх гэсэн үг Энэ нь хүний адгуусаас ялгарах үндсэн чанар юм Адгуусан зэрлэг хомхой хорлон атаа зэрэг чанар үгүй гэсэн үг Сүүлд Рэнь чанар нь Мод той адилтган зүйрлэн төсөөлөх болсон юм И 义 義 үнэн шудрага ёс И чанарыг мөрдөх нь нүгэл биш юм шудрага хүн И чанарыг зөв гэдгийг мэднэ И чанар нь харилцан талтай учир нь эцэг эх тань өсгөж өгсний төлөө хожим хүндлэх нь шудрага зүйл юм Жэнь чанарыг тэгшитгэж өгч энэрэнгүй хүнд зохих шаардлагатай хатуужлыг мэдрүүлнэ И чанар хувиа хичээхийн эсрэг байна Шудрага хүн И г эрэх дорд хүн ашиг хайх Сүүлд И чанарыг Төмөр тэй адилтган зүйрлэх болсон Ли 礼 禮 ёс жаяг заншил уламжлал Эцэг эх ээ хүндлэх гэх мэтийн уламжлал ёс жаягт үнэнч байж мөрдөх Өргөн ойлголтоор бол Ли чанар бол нийгмийн тогтсон уламжлал ёс жаягийг хадгалахад чиглэгдсэн бүх үйл ажиллагааг хэлнэ Зүйрлэл нь Гал Хятадын ли гэсэн тодорхойлолтыг ёс заншил ёслол дүрэм журам нийгэмд биеэ авч явах хэм хэмжээ бичигдээгүй хууль ч гэж орчуулбал зохилтой Жи 智 эрүүл ухаан уяан хатан зөв шийдвэр ухаалаг мэргэн утга санаа үр дагаварыг зөв нарийн тооцолсон байх чанар И чанарыг дэнсэлж гөжүүд зөрүүд чанарыг урьдчилан хазаарлаж өгдөг Чжи мулгуу тэнэг чанарыг сөрж чаддаг Чжи чанар нь күнзийн үзлээр Ус тай зүйрэлдэг Синь 信 чин сэтгэл хоёргүй сэтгэл ар өврийн бодолгүй хар санаагүй байх Синь чанар нь Ли чанарыг тэгшитгэн зохицуулж өгч нүүр хуурах үзэгдэлээс сэргийлнэ Синь чанарыг Газар шороо той зүйрлэнэ Хүн сэтгэлзүйн хувьд хүлээх үүргээ ухамсарлах нь хүмүүжил боловсрол соёлын түвшингээс шалтгаалж ёс заншилаар биеллээ олдог Эдгээр ойлголтууд нь күнзийн сургаальд салган тусгаарлаж үздэгүй нэгэн бүхэл вэнь гэсэн ойлголтод багттаг анх энэ үг нь биэ дээрээ шивээсэн зурагтай хүнийг хэлдэг байсан Вэнь гэдгийг хүмүүжилтэй хүний соёлтой амьдарлын утга учир гэж тайлбарлаж болох юм Гэвч энэ нь хүний олдмол хоёрдмол боловсрол эсвэл заягдмал гэх маргахаас илүүтэй зохицолдсон нэгдмэл нэг цул гэж ойлгох ёстой хэмээн үздэг байна Күнзийн сургаалийн үүсэл хөгжил Күнз зөвхөн соён гэгээрүүлэгч их сэтгэгч байсангүй Ханлиг улсуудаар хэрэн хэсэж өтөл насандаа соёлын үнэт баялгийг бүтээж утга зохиол түүх гүн ухаан улс төр засаглал нийгэм ёс суртал зэргийг тал бүрээс нь гүнзгий шинжлэн үзэж үзэл сургаалаа айлдан номлосноор Күнзийн сургаалыг үндэслэн буй болгожээ Күнз хийгээд түүний шавь нарын эмхэтгэж туурвисан алдарт Дөрвөн ном таван бичиг бүхэлдээ Күнзийн сурталын үндэс болдог Күнз Хятадын Чжоу удмын хаанчлалын үед амьдарч байсан бөгөед тухайн үеийн удирдагчид түүний сургаалыг үл ойшоож байсан ч улс орон даяар түүний сургаал өргөн дэлгэрчээ Гэвч НТӨ 221 онд төрийн эрхэнд Цинь удмынхан гараад Күнз н сургаалыг хориглож бүх номыг нь шатаах хүртэл харгис хатуу арга хэмжээг авч байсан ч НТӨ 220 онд Хань угсааныхан төрийн эрхэнд гарсаны дараа Күнз н сургаалыг Хятад улсын албан ёсны шашин болгон өргөмжилсөн байна Энэ үеэс хятадын хаад төрийн албанд түшмэд сонгон авахдаа төрийн алба гэдэг сэдвээр шапгалт авдаг болсон бөгөед хэсэг хугацаа өнгөрөхөд уг шалгалтын ундэс суурь нь Күнз н сургаал болсон байлаа Хятадын эзэнт гүрэнд төр засгийн хүнд сурталт албанд орсноор нийгэмд эзлэх байр суурь дээшилж хөрөнгөжих бололцоо нээгддэг байсан тул төрийн алба ны сэдвээр өгөх шалгалтын гол ноён нуруу болох Күнз н сургаалыг мэдэхийн төлөө тэмцэл залуучуудын дунд хүчтэй өрнөж байлаа Күнз н сургаал Хятадын засаг захиргааны албан ёсны гүн ухаан байсан төдийгүй тус улсын дийлэнх иргэдийн өртөнцийг үзэх үээл болж тэдний амьдралд гүн нөлеө үзүүлсээр ирсэн өдгөө ч уг чанар үнэ цэнээ алдаагүй билээ Хоёр мянганы тэртээ зохиогдож саад бэрхийг туулсаар өнөө хүртэл уламжилж ирсэн Күнзийн суртал гүн ухааны сэтгэлгээний гол дурсгал бол дээр өгүүлсэн алдарт Дөрвөн ном таван бичгийн нэг Шүүмжлэл өгүүлэл нь бэсрэг зохиол юм Күнзийг таалал төгссөн хойно шавь нар нь өөр өөрийн тэмдэглэн авсан хийгээд ой ухаан оюун бодолд нь шингэж үлдсэн сургаал номлолыг нэгтгэн бичсэнээр энэ ном бүтэж мөнхрөн үлдэх хувийг олжээ Шүүмжлэл өгүүлэл нь голдуу асууж хариулах цэц мэргэнээ сорьж цэгцлэх шүүн тунгаах дүгнэх хэлбэрээр бичигдсэн 20 бүлэгтэй зохиол юм Күнзийн сургаал Дундаж хүнээс дээшээ гарсан хүнтэй дээд юмны тухай ярьж болно Харин дунджаас доогуурхтай дээд юмны тухай ярьж болохгүй Хүмүүс зан авираа засаж сайжруулахгүй сургаж хэлээд байгаа юмыг ойлгохгүй бас үүргээ мэдэж буй атлаа түүнээ биелүүлж гэм согогоо хаяж гээх чадваргүйг хараад би гасалж гунихрах юм даа Төгөлдөр мэргэн хүнтэй учирна гэж бодохоо би бүүр больсон Буянтай сайхан хүнтэй уулзвал л болох нь тэр бололтой Хүн яахаараа дөр жолоогүй хэнэггүй үг сүггүй худалч ичих нүүргүй шударга бус байж чадаж байна вэ гэдгийг би ер нь ойлгодоггүй юм Анхааруулан хэлсэн зүй ёсны сануулгыг хүлээж авахгүй байж яахин болох билээ Тэгэхдээ энэ дагууд өөрөө засрах нь чухал Аятайхан хэлж буй зөвлөгөөг сонсоод баярлахгүй байж хэрхэн болох билээ Тэгэхдээ зөвлөгөөний утга учрыг сайн олох нь чухал Зөвшөөрөөд л байдаг авч өөрийгөө засдаггүй утга учрыг нь олоогүй байж баярлачихдаг хүмүүст би тусалж чадахгүй Мэдэж буй хүн эргэлздэггүй Хүнлэг хүн сэтгэл чилдэггүй Зоригтой хүн айж эмээдэггүй Буянтай сайн хүн бол хүнд байгаа бүх сайн юм нь ялж дийлэхэд тусалдаг Шальгүй жижиг хүн бол муу юм нь ялж дийлэхэд нөлөөлдөг Чи хэрэв өөрөө биеэ зөв авч явж байгаа бол чамайг ямар ч тушаал мушаал хэрэггүйгээр дагана Чи өөрөө биеэ буруу авч явбал тушааж албадсан ч тоохгүй Өөртөө хатуу бусдад энэрэлтэй байвал өс хонзон үүсдэггүй Шударга ёсны тухай ярихгүйгээр бүтэн өдөржингөө цэцэрхэн сууж яахин болох билээ Ухаантай сийрэг хүн өөрийн төгөлдөр бусдаа л санаа зовохоос биш нийтэд алдаршсангүй хэмээн харуусан гомдолдоггүй юм Ухаантай сайн хүн жижиг юманд үнэлэгддэггүй боловч бүхий л аугаа ихийг хийж чадна Шальгүй жижиг хүн бүхий л аугаа ихэд хүч чадалгүйн учир бага жижиг юманд үнэлэгддэг Ухаантай сайн хүн зарчмыг хатуу барьдаг боловч зөрүүдэлдэггүй Зам адилгүй байвал төлөвлөгөөг хамтран зохиодоггүй Яруу тод байх гэдэг ярианд тавигддаг гол шаардлага Ашигтай тустай найз гурав хор хөнөөлтэй найз бас гурав буй Шударга нөхөр цэвэр цагаан сэтгэлтэй нөхөр ихийг мэддэг нөхөр гурав ашигтай Худлаа хэлдэг найз хоёр нүүр гаргадаг найз сайхан ярьдаг найз гурав хортой Ухаантай сийрэг хүн гурван цээрийг барьдаг Амьсгал цус нь халуун буй бага залуу насандаа хормойн цэнгэлээс зайлсхийдэг Амьсгал цус нь хүчтэй буй идэр насандаа хэрүүл маргаанаас зайлсхийдэг Амьсгал цус нь суларсан өтөл насандаа хомхойн шуналаас зайлсхийдэг Ухаантай сийрэг хүн есөн бодлоор цэнэдэг Ажиглан харж буй үедээ лав тод харав уу гэж боддог Сонсон байгаа үедээ бат зөв сонсов уу гэж боддог Царайны илрэл минь зөв байна уу яриа минь илэн далангүй байна уу ажил хэрэгтээ зөв зүйтэй хандав уу гэж тэрбээр ямагт боддог Тэрбээр эргэлзэж байгаа бол зөвлөлдөх тухайд боддог Уурсан хэлэгнэж буй бол муу үр дагаврын тухайд боддог Ямар нэгэн юм хийхийнхээ өмнө шударга ёсны тухай боддог Хамгийн дээд мэргэн ухаан хамгийн их тэнэг явдал хоёр хэзээ ч үл өөрчлөгдмү Цуурхал тарааж буй хүн сайн үйлийг гээсэн байдаг Шальгүй муу хүнтэй хамт эзэнд зүтгэж хэрхэн болох билээ Шальгүй муу хүн бол зорилгодоо хараахан хүрээгүй байхдаа зөвхөн түүндээ л хүрэх гэж зовж шаналан зүтгэдэг Зорьсондоо хүрчихвэл тэндээ тогтож тэсэж байх гэж шаналдаг Олсноо алдчихгүй юмсан гэж зовж шаналахдаа тэрбээр ямар ч муу юм хийхэд бэлэн байдаг Шальгүй жижиг хүн алдаа гаргачихвал ямагт өөрийгөө цайруулан зөвтгөх гэж оролдлог Хорвоо дээр би ямар ч мэдлэгтэй төрөөгүй Мэдэхгүй тэр бүхнээ би гагцхүү үнэн мөний тус дэмээр таньж авсан Ноён нуруутай эр хүний ёс суртахуун салхи мэт дорд сурталтай хүний авир өвс мэт Салхи хаанаас байна тэр зүгт өвс хаашаа ч хамаагүй тонголзож байдаг Ариун сурталт эр хүн ёс зүйг санаж явдаг дорд хүн яавал сайхан амь зуухаа л боддог Ариун сурталт эр хүн хууль зөрчихгүйг боддог дорд хүн ашиг олохоо л боддог Чи өөртөө бүү учраасай гэж боддог зүйлээ бусдад бүү учруул Юу ярьж буйг нь мэдэхгүйгээр хүмүүсийг таних арга байхгүй Өлбөрч үхнэ гэдэг бол бага хэрэг ёс төрөө уландаа гишгэх л тун муу хэрэг Ёс зүйтэй хүн ухаалаг ярьж чаддаг Дөчин нас хүрсэн мөртлөө таагүй сэтгэгдэл төрүүлдэг хүн бол нэгэнт дууссан хүн Шударга хүн бусдын мөрөөр явдаггүй Өөртөө хатуу бусдад зөөлөн бай Тэгж байж л чи хүмүүсийн зүгээс учрах хороос сэргийлж чадна Хүн л замыг өргөсгөдөг Харин зам хүнийг биш шүү Мунхаг хүн өөрийг нь ойлгохгүй байна гэж гомдоллодог Ухаантай хүн бол эсрэгээр хүмүүст ойлгуулж чадахгүй байгаадаа харамсдаг Мэргэн ухаанд хамгийн ойрхон цэг бол аливаа юмны алтан дундаж юм Түүнд хүрэхгүй байна гэдэг нь түүнд дайраад анзааралгүй өнгөрөөд явчихтай адилхан Хэн нэгний ухааныг бусдын ухаантай харьцуулж болно Харин хүний тэнэгийг өөр хэний ч тэнэглэлтэй жишин харьцуулахын аргагүй Эмэгтэйчүүд хийгээд дорд эрчүүдтэй харьцах тун хэцүү Хэрэв тэдэнтэй ойртон дотносох юм бол үгийг чинь сонсохоо болино Холдох юм бол тэдний зүгээс чамайг зайлшгүй үзэн ядах болно Дундаж хүнээс дээшээ гарсан хүнтэй дээд юмны тухай ярьж болно Харин дунджаас доогуурхтай дээд юмны тухай ярьж болохгүй Хүмүүс зан авираа засаж сайжруулахгүй сургаж хэлээд байгаа юмыг ойлгохгүй бас үүргээ мэдэж буй атлаа түүнээ биелүүлж гэм согогоо хаяж гээх чадваргүйг хараад би гасалж гунихрах юм даа Төгөлдөр мэргэн хүнтэй учирна гэж бодохоо би бүүр больсон Буянтай сайхан хүнтэй уулзвал л болох нь тэр бололтой Хүн яахаараа дөр жолоогүй хэнэггүй үг сүггүй худалч ичих нүүргүй шударга бус байж чадаж байна вэ гэдгийг би ер нь ойлгодоггүй юм Анхааруулан хэлсэн зүй ёсны сануулгыг хүлээж авахгүй байж яахин болох билээ Тэгэхдээ энэ дагууд өөрөө засрах нь чухал Аятайхан хэлж буй зөвлөгөөг сонсоод баярлахгүй байж хэрхэн болох билээ Тэгэхдээ зөвлөгөөний утга учрыг сайн олох нь чухал Зөвшөөрөөд л байдаг авч өөрийгөө засдаггүй утга учрыг нь олоогүй байж баярлачихдаг хүмүүст би тусалж чадахгүй Мэдэж буй хүн эргэлздэггүй Хүнлэг хүн сэтгэл чилдэггүй Зоригтой хүн айж эмээдэггүй Буянтай сайн хүн бол хүнд байгаа бүх сайн юм нь ялж дийлэхэд тусалдаг Шальгүй жижиг хүн бол муу юм нь ялж дийлэхэд нөлөөлдөг Чи хэрэв өөрөө биеэ зөв авч явж байгаа бол чамайг ямар ч тушаал мушаал хэрэггүйгээр дагана Чи өөрөө биеэ буруу авч явбал тушааж албадсан ч тоохгүй Өөртөө хатуу бусдад энэрэлтэй байвал өс хонзон үүсдэггүй Шударга ёсны тухай ярихгүйгээр бүтэн өдөржингөө цэцэрхэн сууж яахин болох билээ Ухаантай сийрэг хүн өөрийн төгөлдөр бусдаа л санаа зовохоос биш нийтэд алдаршсангүй хэмээн харуусан гомдолдоггүй юм Ухаантай сайн хүн жижиг юманд үнэлэгддэггүй боловч бүхий л аугаа ихийг хийж чадна Шальгүй жижиг хүн бүхий л аугаа ихэд хүч чадалгүйн учир бага жижиг юманд үнэлэгддэг Ухаантай сайн хүн зарчмыг хатуу барьдаг боловч зөрүүдэлдэггүй Зам адилгүй байвал төлөвлөгөөг хамтран зохиодоггүй Яруу тод байх гэдэг ярианд тавигддаг гол шаардлага Ашигтай тустай найз гурав хор хөнөөлтэй найз бас гурав буй Шударга нөхөр цэвэр цагаан сэтгэлтэй нөхөр ихийг мэддэг нөхөр гурав ашигтай Худлаа хэлдэг найз хоёр нүүр гаргадаг найз сайхан ярьдаг найз гурав хортой Ухаантай сийрэг хүн гурван цээрийг барьдаг Амьсгал цус нь халуун буй бага залуу насандаа хормойн цэнгэлээс зайлсхийдэг Амьсгал цус нь хүчтэй буй идэр насандаа хэрүүл маргаанаас зайлсхийдэг Амьсгал цус нь суларсан өтөл насандаа хомхойн шуналаас зайлсхийдэг Ухаантай сийрэг хүн есөн бодлоор цэнэдэг Ажиглан харж буй үедээ лав тод харав уу гэж боддог Сонсон байгаа үедээ бат зөв сонсов уу гэж боддог Царайны илрэл минь зөв байна уу яриа минь илэн далангүй байна уу ажил хэрэгтээ зөв зүйтэй хандав уу гэж тэрбээр ямагт боддог Тэрбээр эргэлзэж байгаа бол зөвлөлдөх тухайд боддог Уурсан хэлэгнэж буй бол муу үр дагаврын тухайд боддог Ямар нэгэн юм хийхийнхээ өмнө шударга ёсны тухай боддог Хамгийн дээд мэргэн ухаан хамгийн их тэнэг явдал хоёр хэзээ ч үл өөрчлөгдмү Цуурхал тарааж буй хүн сайн үйлийг гээсэн байдаг Шальгүй муу хүнтэй хамт эзэнд зүтгэж хэрхэн болох билээ Шальгүй муу хүн бол зорилгодоо хараахан хүрээгүй байхдаа зөвхөн түүндээ л хүрэх гэж зовж шаналан зүтгэдэг Зорьсондоо хүрчихвэл тэндээ тогтож тэсэж байх гэж шаналдаг Олсноо алдчихгүй юмсан гэж зовж шаналахдаа тэрбээр ямар ч муу юм хийхэд бэлэн байдаг Шальгүй жижиг хүн алдаа гаргачихвал ямагт өөрийгөө цайруулан зөвтгөх гэж оролдлог ӨРШӨӨЛ ЭНЭРЛИЙГ ДЭЭДЛЭХҮЙН УЧИР Нэгэн өдөр гал гарч Күнзийн морины жүчээ шатжээ Энэ үед Күнз хааны ордонд бараалхаж байсан аж Тэрбээр гэртээ ирээд гал гарч морины жүчээ шатсаныг сонсоод яаран асуусан нь Хүмүүн эндэж бэртээгүй буй заа Күнз морио ч эд хөрөнгөө ч эс асууж харин морь малладаг доорд зарцын бэртэж гэмтсэн эсэхийг лавлажээ Үүнээс үзэхэд Күнз аливаа хүнийг дээд доорд гэж ялгаж үзэлгүйгээр гагцхүү хүн гэсэн үүднээс нь чухалчлан үзэж байгаа бөгөөд түүний энэрэнгүй сэтгэл ухаант байдлыг харуулж байгаа юм Күнз Цэргийн жанжны хэргэм зэргийг хурааж болмуй энгийн хүмүүний хүсэл зоригийг булааж үл чадмой хэмээн өгүүлсэн байдаг Энэ нь мөн л хүний тэгш байдал болон хүний хүсэл зориг юугаар ч сольж болохгүй зүйл гэдгийг харуулж байна ЗАСАГЛАХУЙД ЁС СУРТЛЫГ ЭРХЭМЛЭХҮЙН УЧИР Күнзийн сургаалын нэг гол агуулга бол сайн засаглал шударга журамт түшмэлийн тухай ойлголт юм Күнз хувийн сургууль байгуулан үзэл сурталаа айлдан соён гэгээрүүлэхийн зэрэгцээ төр засаглалын хэрэгт ч хүчин зүтгэж явжээ Тэрээр түшмэдийн зиндаанд хүрч орон нутгийн бага шиг түшмэл болж удалгүй олон ажил сэдэж ихэд гавъяа байгуулан Лу улсын шүүх цаазын тэргүүлсэн түшмэлийн албанаа дэвшиж явжээ Күнз хүмүүний амь насыг хөнөөн егүүтгэдэг харгис хатуу засаглалыг эрс шүүмжлэн эгэл ардыг ч энэрэн хайрладаг өгөөмөр засаглалын төлөө сургаал номлолоо айлдаж байлаа ДУТУУДАХЫГ ХЭМ ТЭНЦҮҮЛЭХҮЙН УЧИР Күнзийн нэгэн шавь Зы Гун Зы Жан Зы Шя хоёрын хэн нь илүү мэргэн буй Күнз өгүүлрүүн Зы Жан болвоос хэтрүүлж Зы Шя болвоос дутаах бөлгөө Зы Гун өгүүлрүүн Тэгвэл Зы Жан илүү бус уу Күнз өгүүлрүүн Хэтрүүлэх дутаах хоёр хэтдээ адил буюу Күнз туйлширах аюулаас ангижрах арга нь төв дундажийг барих явдал гэж үзээд тэр дунджаас дээш эсвэл доош аль ч тийш хазайлгүйгээр явах нь хийсэн үйл хэрэг төгс болно гэж сургаж байв ӨӨРИЙН ҮЛ ХҮСЭХИЙГ ӨРӨӨЛ БУСДАД ЭС ТУЛГАХУЙН УЧИР Хүн гэдэг өөртөө ганцхан сайн сайхан зүйлийг л хүсдэг Гэсэн атлаа өөртөө сайн сайхан зүйлийг бий болгохын тулд өрөөлд гарз хохирол учруудах нь бий Үүнийг Күнз тайлбарлахдаа дээрх ишлэлийг авсан байдаг Күнзийн төв Орчин үед Күнзийн хүрээлэн англи хятад 孔子学院 гэж БНХАУ ын Боловсролын яамнаас хятад хэл сурах соёл түгээх төвүүдийн сүлжээ хэлбэрээр дэлхийн орнуудад нээн ажиллуулж байна Алдарт эртний хятадын гүн ухаантан сэтгэгчийн нэр болох Күнзийг ашиглаж дэлхий даяар сүлжээ төвүүд байгуулсан нь испаний Сервантесын хүрээлэн германы Гёте гийн институт оросын Пушкины институт Энэтхэгийн Индра Гандийн институт зэрэгтэй адил юм Анх Күнзийн хүрээлэн 2004 оны 11 дүгээр сарын 21 нд БНСУ ын нийслэл Сөүл хотод нээж байжээ Эдүгээ дэлхийн 126 оронд 475 Күнзийн Институт 851 Күнзийн танхим үйл ажиллагаа явуулдаг ажээ Нийт 3 45 сая орчим хүн суралцдаг Түүний дотор 61 улс болон Европын холбоо хятад хэлийг тухайн улсын албан ёсны боловсролын хөтөлбөрт оруулсан байна Одоо дэлхий дээр нийт 100 0 сая хүн хятад хэл бичиг суралцаж байна гэсэн тоо бүртгэл байдаг ажээ 2020 он гэхэд Күнзийн хүрээлэнгүүдийн тоог 1000 хүргэхээр төлөвлөн ажиллаж байгаа ажээ Зөвхөн ОХУ д гэхэд л 2021 оны байдлаар 20 гаруй хотод Күнзийн хүрээлэнгүүд Оросын дээд сургуулиудтай хамтран үйл ажиллагаагаа явуулж байна Күнзийн төвүүд бол үндсэндээ БНХАУ ын гадаад зөөлөн бодлого хэрэгжүүлэгч юм Күнзийн төвүүдийн зорилго Хятад хэл соёлын сургалт зохион байгуулах Хятадад зориулсан эрдэм шинжилгээний хурал зохион байгуулах Хятадын хэл соёлыг олон төрлийн уралдаан тэмцээн арга хэмжээгээр дамжуулан түгээх Хятад хэлний түвшин тогтоох шалгалт авах Хятад хэлний боловсролын ном хэвлэлийг бэлтгэх хэвлүүлж түгээх Хятад улсад оюутан багш нарыг дадлагажуулах БНХАУ д сурах талаар зөвлөгөө өгөх зэрэг юм Монгол дахь Күнзийн институт Монголд 2007 онд МУИС ын дэргэд Күнзийн институт байгуулагдсан Энэ хугацаанд тус институт МУИС ийн олон арван багш эрдэмтэд түүний дотор хятад хэлний болон хятад судлалын эрдэмтдийг БНХАУ д мэргэжил дээшлүүлэх судалгаа шинжилгээний ажилд хийхэд дэмжлэг туслалцаа үзүүлж олон оюутан суралцагчдыг бакалавр магистр докторын хөтөлбөрт элсэн сурахад дэмжлэг үзүүлжээ Үүний зэрэгцээ МУИС ийн сургалт эрдэм шинжилгээний орчинг хөгжүүлэх чиглэлээр өнгөрсөн хичээлийн жилд 50 гаруй сая төгрөгийг тохижилтын ажил хийхэд зориулжээ Мөн 2014 2015 оны хичээлийн жилд МУИС ийн Хичээлийн 2 дугаар байрны А заалыг орчин үеийн шаардлага хангасан урлаг соёлын төв болгон тохижуулжээ Дэлхий дахины Күнзийн институтын Их хурал жил бүр Хятадын аль нэг хотод ээлжлэн зохион байгуулдаг байна Шашин үндэслэгч Хятадын гүн ухаантан Күнзийн гүн ухаантан Күнзийн утга зохиол МЭӨ 551 онд төрсөн МЭӨ 479 онд өнгөрсөн

Пол Пот

Пол Пот кхиер ប ល ពត жинхэнэ нэр нь Салот Сар кхмер ស ឡ ត សរ Salŏt Sâr 1925 оны 5 р сарын 19 нд төрсөн 1998 оны 4 р сарын 15 ий өдөр Анлонгвенг д нас барсан Кампучийн Коммунист намын Төв хорооны Ерөнхий нарийн бичгийн дарга 1963 1981 Кампучийн Ерөнхий сайд 1976 1979 Камбожийн Улаан Кхмерүүдын хөдөлгөөний толгойлогч байсан Намтар Тэрээр 1928 онд Конпонтум мужид чинээлэг тариачин эцэг Пек Салот эх Сок Нем нарын 9 хүүхдийн 8 дахь нь болж төрсөн Хамаатны эмэгтэй нь хааны гэр бүлийн үйлчлэгч хийдэг байсан гэгддэг Түүнийг 9 настай байхад нь Пномпень рүү явуулсан гэдэг Иргэж ирээд лам болсон ч 2 жил болоод хар болсон Сүүлд 1948 онд Пномпений Рүссэйокэ мэргэжлийн сургуульд элсэн орсон байна Дунд боловсролыг эх орондоо эзэмшсэний дараагаар Франц улсад сурах тэтгэлэг авч 1949 онд Францын Их сургуульд радио цахилгааны ангид суралцах болжээ Түүний ярьснаар бол эхний жил хичээлдээ шамдан сурч байсан боловч найзуудынхаа нөлөөгөөр удалгүй оюутнуудын уулзалт цуглаан зэрэгт оролцож К Марксын Капитал ыг сонирхох болсон гэдэг Тэнд л залуу оюутан марксизмын үзэл санааг сонирхож өөрийн хамтран зүтгэгч болсон Иенг Сарийн хамт хувьсгалт бүлгэмд суралцаад 1952 онд Францын коммунист намд franсais гишүүнээр элссэн байна Тэр үеэр камбож оюутнуудын гаргаж байсан сэтгүүлд Салот Сарын Хаанчлал эсвэл ардчилал нэртэй өгүүлэл гарч тэрээр өөрийн хэт даврагч улс төрийн санаагаа цухуйлгасан байлаа Ирээдүйн дарангуйлагч Сталин Ленин ба Мао 1893 1976 нарын үзэл санааг сайн судалжээ Хэсэг хугацааны дараа өөрийн тэр үзсэн зүйл санаагаа эх орондоо хэрэгжүүлсэн билээ Салот Сар зөвхөн улс төрийн уран зохиол сонирхоогүй тэрээр Францын сонгодог уран зохиол нэн ялангуяа Жан Жак Руссогийн 1712 1778 бүтээлийг шүтэхээс гадна Луи Арагон 1897 1982 ба Эжен Гильвикийн Eugиne 1907 1997 шүлгүүдийг чээжээр мэддэг байлаа Улс төрийн үзэл санаа нь энэ үед төлөвшсөн гэж үздэг Мөн 1950 онд Югославт олон улсын ажилчидтай хамт зам гүүрийн барилгын ажилд оролцож явсан түүхтэй Улмаар Францад очсон эхний жилээсээ сурлага нь муудаж тэтгэлэг нь цуцлагдаж эх орондоо 1953 оны 1 р сард буцаж ирж Пномпеньд том ах Лот Суонг ийн гэрт амьдарсан байна 1953 оны 8 р сард Салот Сар Камбожийн Ардын хувьсгалт намд элсэв Эхлээд тэрээр олон нийтийн суртал ухуулгын хэлтэст ажиллаж эхэлсэн бөгөөд дараа нь намын боловсон хүчний сургуульд сурч эхэлсэн байна Салот Сар 1950 иад оноос Пол хэмээх нууц нэрийг ашиглаж эхэлсэн бөгөөд сүүлд 1976 оноос Пол Пот хэмээх нууц нэрээ бүрэн хэрэглэж эхэлсэн ажээ 1963 оны 2 р сараас Салот Сар Кампучийн Коммунист намын ерөнхий нарийн бичгийн дарга болсон 1960 аад оны дунд үеэс нам дахь Салот Сарын бүлэг БНХАУ тай нягт холбоо тогтоож намын үйл ажиллагааг маоист маягаар өөрчлөн байгуулж эхэлжээ Тэр үед тус улсад улс төрийн нөхцөл байдал ээдрээтэй Америкийн талыг баримтлагч генерал Лон Нолын 1913 1985 1970 онд тогтоогдсон дэглэм ихэнхийн дэмжлэгийг алдаад байлаа Үйлдвэрлэл худалдаа унаж төсвийн алдагдал өсөн авлига газар аваад байсан юм Байлдааны гол ажиллагаа Лаос Вьетнамын нутаг дэвсгэрт явагдаж байсан ч Хо Ши Мины Hồ Chн 1890 1969 партизануудаас цэвэрлэх Америкийн сүйрлийн бөмбөгдөлтөд Камбож тогтмол өртөж энгийн иргэд хохирлыг ихээр амсаж байлаа Гэсэн ч доллар дээр заларсан Лон Нол нүдээ аниад л сууж байлаа Энэ бүгдээс улбаалан тус оронд Камбожийн маоист улаан кхмерүүдийн камбожчууд өөрсдийгөө кхмерүүд гэдэг толгойлсон коммунист хөдөлгөөн алдаршиж байсанд гайхах зүйлгүй Тэд Америкийн талыг баригч тоглоомын гэх дэглэмийг унагах эвлэршгүй эргэж буцалтгүй санаатай байлаа Тэнд партизаны дайн эхлэн жилээс жилд улаан кхмерүүдийг ялалтад улам бүр ойртуулж байлаа Камбожийн коммунистууд өөрийн тэмцэлдээ ганцаараа байгаагүй нь үнэн Тэднийг Хятад Хойд Вьетнам идэвхтэй дэмжиж байсан юм Эх орондоо эргэж ирээд даруй улс төрийн үйл ажиллагаагаа эхэлж 1967 оноос засгийн эсрэг Улаан кхмерүүдийн хөдөлгөөнд нэгдэж Хятадын дэмжлэгтэй партизаны дайн эхлүүлжээ Энэтхэг Хятадын хойгт Америкчууд өөрсдийн байр сууриа аажмаар алдан 1973 оноос тэд булаан эзэлсэн нутгаасаа цэргээ гаргаж эхэлжээ Тэдний дэмжлэггүйгээр Лон Нол коммунистуудад эсэргүүцэл үзүүлж чадахгүй болсон учир 1975 оны дөрөвдүгээр сарын 1 нд генерал хамсаатнуудынхаа хамт нутгаа орхин дүрвэжээ Харин дөрөвдүгээр сарын 17 ны өдөр Пномпень хотынхон танк хуягтаар хотод орж ирсэн чөлөөлөгч улаан кхмерүүдээ угтан гудамжнаа гарцгаалаа Ард түмэн дайн самуунаас ядарч найдлагаа улаан кхмерүүдэд өгсөн байлаа Камбож эрт дээр цагаар газар тариалангийн орон байв Түүн дээр л улаан кхмерүүд өөрийн эдийн засгийг байгуулахаар шийдсэн аж Гэсэн ч тэдний тариалангийн асар их амбицтай хийсвэр төлөвлөгөө нь бүтсэнгүй Улаан кхмерүүдийн лидер Пол Пот өөрийн замаа их сургуулийн даруухан багшаар эхэлсэн гэдэг Харин түүхэнд өнгөрсөн зууны хамгийн харгис дарангуйлагч гэж үлдсэн юм Хятад хувилбарын Коммунист туршилт Камбожчууд удаан баярлаж чадсангүй Пномпенийг эзэлсэн улаан кхмерүүд бараг л тэр даруйдаа хөдөө орон нутагт хүүхэд хөгшид өвчтэй тахир дутуу хүмүүсийг оролцуулаад хотын оршин суугчдыг нүүлгэхээр зарлав Хотын ихэнх хүмүүсийг 72 цагийн дотор хөдөө аж ахуйн албадан ажилд хөдөө хөөлөө Том хот сууринд ч энэ ажиллагааг бас явуулсан юм Дөнгөж Ардчилсан Кампучиар зарлагдаад байсан улсын Ерөнхий сайд болсон Пол Пот Хот бол хувьсгалын эсэргүү нарын үүр Хувьсгалын гол хүчин нь тариачин анги гэж радиогоор зарлав Хот сууринд цэргийнхэн ба үйлдвэрийн ажилчид шинэ засгийн түшмэлүүд л үлдсэн байв Хотоос нүүлгэгдсэн камбожчууд хөдөөгийн оршин суугчид шиг хөдөлмөрийн коммуна болон зохион байгуулагдаж цагаан будаа ургуулах ёстой боллоо Шинэ дэглэм Кампучийг хөдөө аж ахуйн хүчирхэг орон болгохоор шийдсэн аж Сургууль эмнэлэг их сургуулиуд театр бүгд л хаагдлаа Жилийн дотор улс орон нь асар том хөдөлмөрийн лагерь болон хувирч хүмүүс 12 цагаар халуун наранд хөдөлмөрлөж байжээ Ангигүй нийгэм дэх амьдрал Шинэ улс дахь камбожчуудын амьдрал улам хүндэрч байлаа Улаан кхмерүүдийн Засгийн газар 1976 өргөн цар хүрээтэй дөрвөн жилийн төлөвлөгөө батлан цагаан будааны тариаланг өмнө байгаагүй их хэмжээнд хүргэнэ гэлээ Цагаан будааны талбайд ажиллаж байсан хүмүүс өлсгөлөн өвчнөөр хэдэн зуугаараа хиарч байв Улаан кхмерүүд хүүхдийн хөдөлмөрийг мөлжиж тариалангийн талбайд ажиллаагүй ч мөн хүнд ажил хийж байлаа Сургуулиуд хаагдсан тул тэднийг улс төрийн хичээлээр л хүмүүжүүлнэ Ардчилсан Кампучид хувийн амьдрал бараг хоригдсон байв Хурим нь хүртэл хамтынх болжээ Сүйт залуус бүсгүйчүүдийг цуглуулаад нам нь хэн нь хэнтэй гэрлэхийг тушааж хосууд эцсээ хүртэл үнэнч байх тангараг өргөнө Тэдэнд арай илүү нормын хоол өгч хэд хоног цуг байлгаад тариан талбайдаа явуулдаг байлаа Хэрэв бүсгүй ноогдсон нөхрөөсөө татгалзвал түүнийг хатуу цээрлүүлнэ Хатуу шалгалтаар гэрлэсэн хосууд өнөөг хүртэл хамт амьдарч байгаа жишээ бий Жишээлбэл өнөөгийн ерөнхий сайд Хун Сен дарангуйллын үеэр намын тушаалаар ноогдсон эхнэртэйгээ цуг амьдарч байна Ардчилсан Кампучид бусад дарангуйлагч орнуудын адил шорон байцаах төвүүдийн салаалсан сүлжээ байгуулагдсан байв Нийтдээ 200 орчим цээрлүүлэх байгууллага байлаа Гэсэн ч тэнд зай үргэлж дутагдана Улаан кхмерүүд хүн бүрийг шахуу л дайснаа гэх учир шорон дутагдах нь аргагүй болсон Эрх баригч намын дотоодын гол дайсан нь Лон Нолын дэглэмтэй ажиллаж байсан хүмүүс Дээр нь үндэсний цөөнх ба уугуулууд чам вьетнам үндэстнүүд орно Мөн гадны дайсан гэж хэнийг ч Тайландын Вьетнамын Зөвлөлтийн тагнуултай холбоотой гээд буруутгаж байжээ Тэдний тоонд жирийн иргэдээс гадна эрх баригч намын гишүүд ч байна Намдаа тогтмол цэвэрлэгээ явуулдаг байсан юм Гурван жил хагасын дотор эх орноос урвасан гэх хэргээр хагас сая хүнийг цаазалсан байлаа Дэглэмийн гол шорон 21 буюу Туол Сленг Пномпень хотод байв Нийслэлийн нэг сургууль байсан байранд уг шоронг байрлуулан хүмүүсийг тэнд хорихоос гадна тамлан байцааж үй олноор нь цаазалж байлаа 21 шоронгийн цөөхөн хоригдлууд л дэглэмийн унасны дараа амьд үлдсэн байв Улаан кхмерүүд өөрсдөө тэндээс нэг ч хүнийг суллаж байсан түүхгүй Улаан кхмерүүд ийн гол шорон Туол Сленг өнөөдөр хоморголон устгалтын музей болсон байна Жил бүр олон хүн ирж Камбожийн түүхийн хар хуудасны гэрчтэй танилцдаг Шоронд ирсэн хүн бүрээс тэдний намтрыг дэлгэрэнгүй бичин авч зургийг нь авдаг Дараа нь тэдний 1х1 5 метрийн зайтай өрөө гэгчид хорино Тэнд хичнээн хүн байсан ч хоорондоо ярилцахыг эрс хориглосон байв Өдөр бүр 21 шоронд тамлан байцааж хэрэгтэй гэсэн мэдүүлэг авахын тулд цахилгаанд цохиулж хумсанд нь зүү шааж хутга ба дал модны хурц навчаар зүсэн хэрчиж байлаа Пластик уут толгойд нь углан боогдуулах тамхины галаар түлэх хөлөөс нь өдөржин дүүжлэх нь улаан кмерүүдийн дуртай тамлал Тийм тамлалын дараа ямар хэргийг хоригдлууд хүлээхэд бэлэн байв Өдөр бүр шоронгийн хашаанд бөөнөөр нь цаазална Галт зэвсгээ хэмнээд тэднийг зээтүүдэн хөнөөдөг байжээ Эхлээд цаазалсан хүмүүсээ 21 ийн ойролцоох оршуулгын газар булдаг байлаа Удалгүй тэнд зайгүй болсон тул цогцсуудыг Пномпениас зөөж Чоунг Эк районд авчран булах болсон гэдэг Тоул Сленг шоронгийн удирдлага хоригдлуудаас гадна харгалзагч нараа айдсаар барина Жижүүр хийж байхдаа тэд суух нь битгий хэл хана түшиж болохгүй хачин журамд захирагдаж байлаа Хоригдлуудтай ярьсан бол чи өөрөө хоригдол Туол Сленг шоронг өнөөдөр музей болгосон байгаа Гадаадын жуулчид тэнд байгаа хүн төрлөхтний хэзээ нэгэн цагт зохиож байсан тамлах багаж хэрэгслүүдийг тоо ба төрлөөрөө ардаа орхисон тамлах зэвсгүүдийг хараад ухаан алдмаар болдог гэнэ Пол Хэрэгслүүдийг цуст дамжлагыг зохион бүтээж гурван жилийн дотор Сталины харгислалын жилүүдийнхээс илүү тооны хүмүүсийг хөнөөсөн билээ Хүн ардаа хуучин буюу үндсэн шинэ гэж хоёр ангилсан юм Эхний ангилалд нь тариачид болон улаан кхмерүүд партизаны дайн хийж байхдаа хянаж байсан ойн болон зүүн бүсийн нутаг дэвсгэрийн хүмүүс багтсан байв Тэр нутгийнхан цаг ямагт талынхнаас муу амьдралтай байсан учир уламжлалаар тэнд муу хандаж иржээ Тэр боловсрол багатай мэдлэг байхгүй хүмүүс л полпотчуудын армийн болон намын боловсон хүчнийг бүрдүүлжээ Хоёрдугаар ангилалд нь Лон Нолын дэглэмийн хяналтад байсан нутгийн хүн ард хамрагдлаа Тэд Америк дайсантай холбоотой байсан гээд шимэгч ургамал гэж нэрлэгдээд тус улсын нийгэм улс төрийн дайснууд болов Энэ ангилалд Америкийн бөмбөгдөлтөөс зугтан хил орчмын районоос хотод орж ирсэн олон тооны тариачид багтсан байв Тэд бүгд л ямар ч эрхгүй болсон ба тэднээс олон хүнийг буудан хөнөөж шоронгуудыг тэднээр дүүргэсэн байв Сэхээтнүүд оюутнууд багш эмч эрдэмтэд мөн шашны зүтгэлтнүүд хуулиас гадуур тавигдсан учир хүмүүс боловсролоо нууж байсан юм Тэд цаазаар авахдаа хүртэл сум хэмнэх үүднээс хүрз малтуураар тархийг нь цөм цохин хөнөөж хаядаг байлаа Жаахан хүүхдүүдэд дайсны элгээ идэх нь зориг оруулдаг гээд хүний маханд тэдний оруулсан байв Мах идэх гэсэн нэгэн өлсөхөөрөө тааралдсан хүнээ бариад цаазлан элгийг нь шараад идчихдэг байжээ Улаан кхмерүүд улс орноо гадаад ертөнцөөс бараг тусгаарласан байлаа Олон орны Элчин төлөөлөгчдийн газрууд хаагдан ажилтнууд нь тэндээс гарсан байв Зөвхөн Хойд Солонгос Хятад Албанийн Элчин сайдын яамд л ажилтай байжээ 1975 онд Пол Потын тэргүүлсэн хүч нийслэл Пномпенийг эзэлж авч коммунизм нэрийн доорх түүний харгис дэглэм эхэлсэн байна Юун түрүүнд хотын сэхээтнүүд үүнд өртөж олноор цаазаар авахуулжээ Энэхүү харгислал нь голдуу хотын иргэдийг хамарсан бөгөөд тэднийг хотоос албадан гаргаж хөдөө ажиллуулах болсон Хот ийнхүү эзэнгүй орхигдсон нь тэрбээр капитализм буюу барууны соёлыг няцааж байсны илрэл юм Нийт улсын иргэдийг үндсэндээ шинэ иргэн буюу хотынхон ба уугуул иргэд хэмээн хоёр хуваав Тэгээд шинэ иргэдийг голлон хүнд хүчир ажил хийлгэж олноор нь тарчлаажээ Пол Пот өөрийн дэглэмийн гол түшиг нь пролетари анги биш тариачид гэж тооцож байснаараа Ленин Сталинаас ялгаатай Гэлээ ч коммунист загварын тийм хувилбар бас мухардал байсан юм Камбожид Пол Потын дэглэм тогтсоны дараа эхэлсэн нийгмийн өөрчлөл нь харгислал ба хүмүүнлэг бусаараа Мао Гитлер Сталины хийж байсан адилхан туршилтуудаас даван гарсан юм Уналт Үндэсний аврах фронт Пол Потын намын явуулсан хэтэрхий харгис бодлого ард түмний дургуйцлийг төрүүлэхгүй байх аргагүй байжээ Анхны олон нийтийн эсэргүүцэл 1975 оны есдүгээр сард Сиемреап мужид гарсан боловч хатуу харгислалаар дарагдсан Пномпенийг хамгаалах үүрэгтэй 170 дугаар дивизийн цэргийн бослого 1977 оны хоёрдугаар сард гарч араас нь баруун хойд ба зүүн нутгуудад бослого гарав Аажмаар Ардчилсан Кампучид чөлөөлөгдсөн районууд үүсэн тийшээ полпотын дэглэмтэй тэмцэх эрмэлзэлтэй харгислалын хохирогчид цувж эхэлжээ Коммунист туршилтын сүйрлийг Засгийн газрынх нь явуулж байсан эдийн засгийн бодлого ч улам ойртуулсан юм Төлөвлөсөн асар их хэмжээний цагаан будаагаа хүмүүсийн өдөржин шөнөжин ажиллуулаад ч хурааж чадсангүй Улаан кхмерүүд хөдөө аж ахуйгаа сайн мэдэхгүйгээс гадна улс орон даяар үүсгэн хөөрөгдсөн айдас ч саад болж байв Хөдөө бүсүүдийн удирдлага ноогдсон төлөвлөгөөгөө биелүүлж чадахгүйгээ илтгэхээс айн үзүүлэлтээ ихэсгэсэн илтгэлийг төвдөө явуулна Районууд хоорондоо мэдээлэл солилцох нь хориотой байсан бөгөөд ер нь нууц байдал Ардчилсан Кампучийн бүхий л салбарыг хэрсэн байжээ 21 шоронгийн комендант Канг Кек Иеу 1980 онд улаан кхмерээс салан христийн шашинд орсон байв Түүнийг 1999 онд баривчлаад зургаан жилийн дараа олон улсын шүүхээр шүүсэн юм Өнгөрсөн жилийн арваннэгдүгээр сард Пол Потын хамсаатан дахиад л шүүгдлээ Тэрээр 15 мянган хүнийг хөнөөсөн хэрэгт өөрийн гэм бурууг хүлээж амь үрэгдэгсдийн хамаатан саднаас уучлалт гуйжээ Фото Үүний зэрэгцээ хүчин сульдсан орон хөрш Вьетнамыг өөрийн дэглэмийн дайснаа гэж үзсэнээс түүнийг Зөвлөлт шигээ коммунизмын үзэл санаанаас урвасан гээд дайтаж эхэлсэн юм Түүний засгийн бодлогыг эсэргүүцсэн хэн болгон шууд цаазаар авахуулж байсан ба түүний засгийн газрын сайд ч өршөөлгүйгээр баривчлагдаж цаазлуулагдаж байв Нийтдээ баривчлагдан цаазлуулсан ба өлсгөлөн өвчнөөр албан бус тоогоор 3 сая орчим хүн амиа алджээ Энэ нь хүн төрөлхтний түүхэнд хараар бичигдэх өөрийн ард түмнээ харгислал яргалалын цус нулимсан далайд умбуулж 8 сая хүн амтай байсан улс орноо сүйрлийн ангал руу түлхэж 5 сая болгож хядсан цуст жигшүүрт алуурчин бөгөөд Мао зе дун ы Соёлын хувьсгал ыг импортолж Бээжингийн эрх баригчдаас онц дүн авсан сурагч юм Түүний энэхүү яргалал нь улаан Кхмерүүдийн бусад нөхдийнх нь хүртэл жигшил зэвүүцлийг хүргэж улмаар хагарал гарч эсэргүүцэн босч түүнээс болон Бээжингийн дэглэмээс харилцаагаа таслан сөрөг хүчнийхэн болон Вьетнам ЗХУ ын талтай хамтран ажиллах болсон байна Удалгүй Үйл нь ирсэн хулгана муурын сахлаар оролдох ын үлгэрээр өөрийн хүчээ хэтрүүлэн үнэлж БНХАУ ын цэргийн дэмжлэгт найдан өчигдөрхөн АНУ барууны орнууд Сайгоны болон Лон Нолын дэглэмийн эсрэг холбоотон болон байлдаж байсан коммунист найз Вьетнамын нутаг дэвсгэрт түрэмгийлэн оров Энэ нь ч Ханойн эрх баригчид болон түүний эсрэг талынханд аятайхан шалтаг болж өгчээ Хоёр орны хооронд дипломат харилцаагаа 1977 онд тасалсан байснаас гадна хил орчимд нь зэвсэгт мөргөлдөөн тасрахгүй болсон байжээ Олон жилийн дайнд ч туршлагажсан тоо хүчний хувьд олон дахин давуу Вьетнамын армитай эн зэрэгцэх хүчин тэр үед тэнд байсангүй Улаан кхмерүүд ихээхэн хохирол үзэж байснаас гадна Вьетнам Пол Потын дэглэмийг унагаахыг уриалсан сурталчилгааг камбожчуудад хүчтэй хийж байсан билээ Вьетнамын оролцоотойгоор 1978 онд Кампучийг аврах үндэсний нэгдсэн фронт байгуулагдав Вьетнамын арми 1979 оны нэгдүгээр сарын 7 нд Пномпень хотыг эзэлснээр улаан кхмерүүдийн дэглэм унажээ 1979 онд Вьетнамын цэргийн хүчний дэмжлэгтэйгээр Пол Потын эсрэг боссон Улаан Кхмерийнхэн Пол Пот ба түүний талын этгээдүүийг хөөн гаргажээ Пол Пот өөрийн тойрон хүрээлэгсдийн хамтаар Тайланд улс руу дүрвэн гарч амжсан юм 1997 онд засгийн газрын дэмжлэгийг авахын тулд өөрийн удаан хугацааны түнш болох Сон Сэнг цаазаар авсан Гэвч дараахан нь түүнийг Улаан кхмерийн армийн удирдагч Та Мокын тушаалаар баривчлан насан туршид нь гэрийн хорионд хийсэн байна 1998 оны 4 сард Та Мок нь шинэ засгийн газрын цэргийн дайралтаас зугтах үедээ Пол Потыг хамт авч явсан байна Албан бус эх сурвалжаас үзвэл Пол Пот нь 1998 оны 4 сарын 15 нд зүрхний шигдээсээр нас барсан байна Түүний шарилын хумсны өнгө нь өөрчлөгдсөн байсан зэргээс хор ууж эсвэл хорлогдож нас барсан гэж үздэг Ард түмэн бүрт өөрийн гашуудлын өдөр бий Тэр нь Камбожийн хувьд дөрөвдүгээр сарын 17 ны өдөр Тэртээ 1975 оны энэ өдөр тус орны засгийн эрх Пол Потын 1928 1998 удирдсан коммунистуудын хэт харгис улаан кхмерүүд жигүүрт иржээ Гурван жил гаруй хугацаанд тус улсад нийгмийн асар том туршилт хийгдэж цэцэглэн хөгжиж байсан орон дэлхийн хамгийн ядуу орнуудын нэг болон хувирсан билээ Цуст дарангуйллын гурван жил хагасын дотор улс орон нь бүрэн сүйрч дэлхийн хамгийн ядуу орнуудын нэг болсон байв Пол Потын дэглэмийн гай түүнийг унагаснаас хойш олон жилийн турш Камбожид мэдрэгдсээр ирсэн билээ Ная ерээд онуудад полпотчуудын зэвсэгт бүлэглэл партизаны дайныг олон районд нь явуулж Пномпенийн төвд нь хүртэл террорын үйлдлийг хийж байлаа Улаан кхмерүүд дарангуйлж байх цагаас нутгийн олон районуудад үй олон минийн талбай гарч ирсэн юм Нэн ялангуяа хил орчмын бүсэд тэр нь ихээр үлдсэн нь өнөөг хүртэл хор хөнөөлөө үзүүлсээр байна Эмч багш инженерүүдийн хомсдол хурцаар илэрч түүнийг арилгахад олон улсын тусламж шаардлагатай болсон юм Пол Потын хамсаатнуудаас олон хүн баригдан шүүгдсэн ба тэдний тоонд Пол Потын баруун гар Ардчилсан Кампучийн Гадаад хэргийн сайд Иенг Сари Туол Сленг шоронгийн дарга намын Дучэ гэдэг нэрээр алдаршсан Канг Кек Иеу нар байлаа Харин улаан кхмерүүдийн удирдагч хамсаатнуудынхаа хамт олон жил ширэнгэн ойд бүгж байгаад 1998 онд учир битүүлэгээр нас баржээ Пол Пот ердийн үхлээр үхсэн үү үгүй юу гэдэг нь нууц хэвээр үлджээ Дарангуйлагчийн цогцсыг ширэнгэн ойд автомашины дугуй шатаасан түүдэг дээр чандарлажээ Хамтран зүтгэгчид ба найз нөхөд нь чандарлах ёслолд нь оролцоогүй гэдэг Ямартай ч 1993 он хүртэл түүний талынхнийг БНХАУ зэр зэвсэг санхүүгээр дэмжиж байсан гэдэг Цахим холбоос Камбожийн ерөнхий сайд Улаан кхмерийн гишүүн Хувьсгалч Псевдоним Францын Коммунист Намын гишүүн Камбожчууд 1928 онд төрсөн 1998 онд өнгөрсөн

Аврага Тосон

Аварга Тосон нь Хэрлэнгийн Хөдөө Арал дахь Их Монгол Улсын анхны нийслэл байв Хэнтий аймгийн Дэлгэрхаан сумын нутагт оршино Нүд хоолой анген үе мөч гоо сайхны олон төрлийн шавар рашаан бий 3 н залгаа нуур байдаг Хэнтий аймгийн Дэлгэрхаан сумын төвөөс баруун хойш 5 километрт оршдог Орчноосоо арай намхан хонхорт орших 300 метр урт 250 метр өргөнтэй карбонатын төрөлд багтах шорвог устай элсэрхэг ёроол бүхий нуур юм Нутгийн хүмүүсийн яриагаар Тосон нуурт 100 гаруй жилийн өмнөөс хол ойрын хүмүүс ирж өвчнөө сувилдаг байжээ Нуурын урд дэнжид ноёд хойд дэнжид лам нар зүүн баруун дэнжид харц ардууд хотлон буугаад энэ нуурт ордог байжээ Нуурын баруун хойд захад дээрээ цайвар саарал доороо хар хөх бараан өнгөтэй маш нарийн тос шиг найнги шавар байх бөгөөд нуурын урд захад нарийн хар бэх мэт тас хар тослог шавар 50 сантиметр гүнээс гарч байдаг ажээ Тосон нуурын баруун хойд өнцөгт байдаг хонхороос энэ нуурын ус ундрах бөгөөд тэрхүү хонхор нь цайвар өнгөтэй нарийн шавартай Хонхор нь 15 метр урт 7 метр өргөн хөл алдаж шигдэхээр гүн ажээ Мал орж үхсэн тохиолдлууд байдаг бөгөөд яс нь төмрийн зэв мэт шаравтар өнгөтэй болсон байдаг байна Тэр хонхорыг нутгийнхан Бумбаа гэнэ Тосон нуурын ус амт үнэргүй цайвар ногоон өнгөтэй олон зүйлийн жижигхэн хорхой 1 сантиметр орчим урт нарийхан хануур хорхой мэт гуур олон байхын дээр жижиг цох хорхой элбэг байдаг Тосонгийн шаврыг уламжлалт анагаах ухаанд хэрэглэдэг бөгөөд тэмбүү хүүхэн харааны хямрал үе мөчний үрэвсэл цусны даралт ихдэх багадах мэдрэлийн ядаргаа арьс загатнах арьсны өвчин эгзим усан гүвдрүү диатиз хүүхдийн шижин зэрэг өвчинд тустай Монголын рашаан сувилал Хэнтий аймгийн газар зүй

Абэ Шинзоо

Абэ Шинзоо 安倍 晋三 あべ しんぞう 1954 2022 нь Японы улс төрч 90 96 дахь ерөнхий сайд Либерал Ардчилсан Намд харьяалагдах Японы парламентын төлөөлөгчдийн танхимын гишүүн 7 удаа сонгогдсон Либерал Ардчилсан Намын 21 25 дахь дарга байсан Товч намтар Тэрээр 1954 оны 9 р сарын 21 нд Ямагүчи аймгийн Нагато хотод төржээ Сэйкэй их сургуулийн Хууль зүйн факультет Улс төр судлалын тэнхимийг 1977 онд төгссөн Улс төр судлалын магистр Их сургууль төгссөнийхөө дараа Кообэ Сэймоо компанид орсон бөгөөд дараа нь Гадаад хэргийн яамны төрийн нарийн бичгийн дарга байгаад улс төрд орон парламентын гишүүнээр сонгогдсон Засгийн газрын хэрэг эрхлэх газрын дэд дарга Либерал ардчилсан намын ерөнхий нарийн бичгийн дарга орлогч Засгийн газрын хэрэг эрхлэх газрын даргын алба хашиж байгаад ерөнхий сайд болсон Ерөнхий сайд болоод жил орчим ажиллахдаа тэргүүлсэн танхимын нь гишүүд нь мөнгө төгрөгний асуудалтай хутгалдсан хариуцлагагүй мэдэгдэл хийсэн зэргээсээ болж огцорч сөрөг хүчний зүгээс сайд нарыг томилсон хүнийхээ хувьд хариуцлага хүлээх ёстой хэмээн шүүмжлүүлж байсан Либерал Ардчилсан Нам удаан хугацаанд засгийн эрхийг барьснаас болоод Тэтгэвэрийн сангийн хөрөнгө буруу гараар орсон нь түүнийг засаг тэргүүлж байх үед илэрсэн нь нэрмээс болж 2007 оны зун явагдсан парламентийн дээд танхимын сонгуульд ялагдал хүлээн анх удаа цөөнх болов Хэдийгээр доод танхимд Либерал Ардчилсан Нам үнэмлэхүй олонх хэдий ч иймэрхүү томоохон ялагдал хүлээсэн үед намын дарга хариуцлага хүлээж албан тушаалаа өгдөг жишгийг тэр дагасангүй ард түмэндээ амласан амлалтаа хэрэгжүүлнэ хэмээн мэдэгдэж байв Гэвч 2007 оны 9 р сарын 12 нд ЛАН ын дарга болон ерөнхий сайдын суудлаа тавьж өгөхөө мэдэгдсэн нь гэнэтийн явдал байлаа Хэдхэн хоногийн өмнө парламентийн чуулганы нээлтэд оролцож эрч хүчээр дүүрэн илтгэл тавьж байсан хүн гэнэт огцрохоо мэдэгдсэн явдлыг цагаа олоогүй хариуцлагагүй явдал гэх үзэл Японы улс төрд олон сонсогдож байлаа Гэхдээ тэрээр биеийн байдлын улмаас тэрхүү шийдвэрээ гаргасан нь хожим тодорхой болж ажлаа хүлээлгэж өгмөгцөө биеэ эмчлүүлэхээр эмнэлэгт хэвтсэн байна Өвчнөө эмчлүүлж эдгээсэн Абэ 2012 оны 9 сард болсон ЛАН ы даргын сонгуульд ялж улмаар мөн оны 12 р сард болсон ээлжит бус бүх нийтийн сонгуулиар тус нам ялснаар 12 р сарын 26 нд дахин ерөнхий сайдын албан тушаалд очоод 2020 онд биеийн байдлаас болж ажлаа өгсөн байна Төрөл саднуудын нь дунд алдартай улстөрчид олон бий Эхийн талын өвөг эцэг нь Ерөнхий сайд агсан Киши Шинсүкэ эцгийн нь авга ах ерөнхий сайд агсан Сато Эйсакү эцэг нь Гадаад хэргийн сайд агсан Абэ Шинтаро дүү нь парламентын төлөөлөгчдийн танхимын гишүүн Киши Нобүо зэрэг болно Эхнэр Акиэ нь Моринага корпорацийн захирал асан Мацүзаки Акиогийн охин Японы хамгийн олон ерөнхий сайдыг төрүүлсэн нутаг болох Ямагүчи аймгийн уугуул түүний эцэг Абэ Шинтаро нь ерөнхий сайдын сэнтийд хамгийн ойрхон хүн гэж яригдаж байсан үедээ нас барсан бөгөөд эцгийнхээ хүрч амжаагүй өндөрлөгт хүү нь ийнхүү хүрсэн юм 2022 оны 7 р сарын 8 нд Абэ Шинзоо Японы Нара хотод намынхаа нэр дэвшигчийг дэмжих үг хэлж байхад нь 41 настай Тэцүя Яамагами гэгч түүн рүү буудаж амийг нь хороосон Мөн үзэх Мори фракц Умард Солонгост хулгайлагдсан япон иргэдийн асуудал Коизүми Жүн Ичироо Эшлэл Цахим холбоос Албан ёсны цахим хуудас Японы ерөнхий сайд Японы Засгийн газрын хэрэг эрхлэх газрын дарга Японы Төлөөлөгчдийн Танхимын гишүүн Японы Либерал Ардчилсан Намын дарга Норвегийн Гавьяаны одон шагналтан одтой командлагч Орани Нассау одон шагналтан их загалмай Япончууд 1954 онд төрсөн

Татаж авах

Татаж авах гэж интернэтэд байгаа ямар нэг агууламж бүхий файлыг өөрийн Компьютер дээрээ хуулаж авах үйлдэл Үүнд зориулсан янз бүрийн программ хангамжууд байдагийг та бүхэн сайн мэдэх байх Эдгээр программууд нь үндсэн зорилго нь тухайн файлыг хурдан хугацаанд хуулах зорилготой юм Интернэт

Катар

Катар Улс Давлат Катар эсвэл Даулат Катар Баруун Өмнөд Ази Арабын хойгийн зүүн дээд эргийн Катар хойгт байрлах улс эмирт улс Урд талаараа газраар Саудын Араб улстай хил залгадаг бол бусад талаараа Персийн булангаар хүрээлэгдэнэ Газар зүй Катар 11 437 ам дөрвөлжин километр талбайтай дэлхийн улс орнуудын дунд газар нутгийн хэмжээгээрээ 158 рт жагсдаг Байрлал Катар улс хойд өргөргийн 24 27 зүүн уртрагийн 50 52 ын торонд байх хойноос урагш 160 км зүүнээс баруунш 80 км сунасан хойг дээр оршино Өмнөд талаараа Саудын Арабтай хиллэдэг бусад талаараа Персийн буланд тулна Арлын Бахрейн улсаас 30 км зайтай Газрын тогтоц Газрын гадаргуу тэгш талархаг гол төлөв шохойн чулуугаар бүрхмэл чулуурхаг зарим хэсэгтээ намгархаг Цэвэр усны нөөц багатайгаас ундны усаа гадаад орноос зөөвөрлөдөг Уур амьсгал Арабын цөлд ойр Мэлхийн замаас холгүй орших учир говь цөлийн уур амьсгалтай жилд дунджаар 100 мм орчим тунадас унадаг дундаж температур нь сард 16С сард 32С орчим зарим үед 45С хүрдэг Ашигт малтмал Газрын тос шатдаг хий төмрийн хүдэр шохойн чулуугаар баялаг Катар нь Ази тивийн баруун өмнөд хэсэгт урд хэсгээрээ Саудын араб улстай бусад талаараа Персийн булангаар хүрээлэгдсэн хойгийн улс юм Энэтхэгийн далайд гарцтай тус улсын түүх одоогоос дөрвөөс таван мянган жилийн тэртээгээс эхлэх бөгөөд археологийн малталтаар эртний соёл иргэншлийн эд зүйлс ихээр олддог байна Тус орон газрын тос болон шатахуунаар баян үндэстэн бөгөөд эдийн засгийн гол хөшүүрэг нь юм Экспортын 85 хувийг эзлэх газрын тосны орлогоороо дотоодын нийт бүтээгдэхүүний 50 гаруй хувь болон Засгийн газрын орлогын 70 хувийг дангаараа олдог байна Катар газрын тос олборлохоос өмнө сувдыг их хэмжээгээр олборлодог бүс нутаг боомт байсан бөгөөд одоо ч гэсэн сувдыг түүж олборлож арилждаг Улс төрийн тогтолцооны хувьд 19 дүгээр зуунаас хойш Аль танийн үе залгамжилсан хэмжээлшгүй засаглалтай Эмирт улс болсон юм Катар нь 16 зууны үеэс эхлэн Португал Османы зэнт улс Перс буюу Ираны ноёрхолд 1882 оноос Английн харъяа байсан ба 1971 оны ёсдүгээр сарын нэгэнд тусгаар тогтносон бүрэн эрхт улс болсноо дэлхий дахинаа зарласан байна Катар гэсэн нэр нь эртний худалдааны чухал боомт Зубара хотоос гаралтай Нийслэл хот Доха Үндсэн гол хууль нь Шари хууль Нэг хүнд ноогдох дотоодын нийт бүтээгдэхүүн 2009 оны байдлаар 68 871 ам доллар Тус улсад ямар нэгэн нам үйл ажиллагаа явуулдаггүй Шашин шүтлэгийн хувьд нийт хүн амын 77 5 лал 8 5 христ 14 нь бусад шашин шүтдэг 2010 оны тооллогоор 1 696 563 мянган хүн амтай бөгөөд үүнээс араб 40 пакистан 18 энэтхэг 18 иран үндэстэн 10 хувийг эзэлдэг байна Бусад нь цагаачид Албан ёсны хэл араб хэл Бусад жижиг хэлүүдээр ярьдаг ч арай илүү англи хэлээр ярьдаг Жилийн дундаж хэм нь 24 градус Дундаж наслалт эмэгтэй 76 эрэгтэй 71 байдаг 2007 оноос эхлэн 12 дугаар сарын 18 ныг катарчууд үндэсний өдөр болгон тэмдэглэсээр иржээ Энэ нь төрийн эрхийг Аль Тани авч Катар улс байгуулагдсан өдөр юм Мөн арабын орнуудын том телевиз болох Ал жаазера телевизийн төв байр нь Доха д байдаг Катарт ойролцоогоор 26 триллион куб метр газрын тосны нөөц бөгөөд энэ нь дэлхийд гуравдугаарт орох үзүүлэлт юм Мөнгөний нэгж нь риаль ба 3 63 ам доллартай тэнцэнэ Хүйсийн харьцаа нь нэг эмэгтэйд 3 46 эрэгтэй ноогддог байна НҮБ Арабын улсуудын холбоо Олон улсын худалдааны байгууллага зэрэг байгууллагуудын гишүүн орон Парламентыг нь Мажилис Аль Шуара гэх ба 2005 онд баталсан шинэ үндсэн хуулиар парламент нь 45 гишүүнтэй байхаар болсон байна Тус 45 гишүүний 30 ыг нь арт түмэн сонгож 15 ыг нь Эмир сонгодог 1980 оны сүүл 1990 оны эхээр катарт эдийн засгийн хямрал болж улмаар 1995 онд Эмир Хамад Бин Халифа Аль Тани төрийн эрхэнд гарч улс орноо зөв бодлогоор удирдан чиглүүлж өнөөгийн төвшинд хүргэжээ Катарт өвөл дулаан зун нь маш халуун чийглэг байдаг байна Гол мөрөн гээд байх зүйл ховор 2001 онд Бахрейн болон Саудын арабын орнуудтай холбоотой хил хязгаарын маргааныг эцэслэн шийдвэрлэсэн 2010 оны байдлаар тус орон дэлхийн сайн замын нөхцөл байдалтай орнуудын нэгээр шалгарсан байна Учир нь шатахууны үнэ хямд учир тээвэрлэлт ихэвчлэн зам тээврээр явагдана Хотуудын хооронд засмал замын сүлжээгээр холбогдсон бөгөөд тоон системийн замын хөдөлгөөний дүрэм үйлчилдэг байна Харин саяхныг хүртэл төмөр замын сүлжээгүй байсан Катарын засгийн газар нь 26 тэрбум долларын санхүүжилтээр 20 жилийн дотор олон улсын жишигт хүрсэн төмөр замыг бүтээн босгохоор болжээ Энэхүү төмөр зам нь зөвхөн өөрийн орон төдийгүй хөрш зэргэлдээ орнуудыг холбосон байхаар төлөвлөсөн аж Лалын шашны зан үйл болох Рамадан сарын турш мацаг барин архи уух болон тамхи татахыг хатуу хориглодог Сүүлийн жилүүдэд катар боловсролын салбартаа их анхаарал хандуулах болсон Катарын их сургууль нь 1973 онд байгуулагдсан бөгөөд Катарт бүх шатны боловсролыг үнэ төлбөргүй олгодог байна Хамгийн сүүлд л гэхэд Катарын сан гийн дэмжлэгтэйгээр АНУ ын нэр хүндтэй хэд хэдэн сургуулиудын салбар сургууль нээгдсэн байна Катар улс Баруун Өмнөд Азийн Персийн булан дахь Катарын хойг дээр урдуураа Саудын Араб АНЭУ тай хиллэж бусад талаараа Персийн булангийн усаар хүрээлэгдэн оршдог Хүн амын тэн хагас нь уугуул нутгийнхан буюу арабчууд бусад нь иран энэтхэг пакистан зэрэг орноос цагаачлан ирэгсэд юм Оршин суугчдын ихэнх нь баян бүрд эрэг хавийн нутаг нефть олборлох районуудад суурьшдаг ба нүүдэлчин маягаар амьдардаг цөөнх ч бас бий Хүн амын амьдралын түвшин доогуур ихэнх нь бичиг үсэг мэдэхгүй Албан ёсны хэл нь араб Ихэнх нутагт цөл газрын ургамал ургадаг Хөдөө аж ахуй нь буурай хөгжилтэй баян бүрдийн орчимд хасарваань шар будаа эрдэнэ шиш хүнсний ногоо тариалж цөлөрхөг газраа гол төлөв тэмээний аж ахуй эрхэлдэг Эрэг хавийн газраас загас далайн сам барих сувд түүх ажил эрхэлдэг Катарын хойг дээр бүр МЭӨ 3 2 мянган оноос эхлэн хүн оршин сууж байжээ зуунд Катар Арабын Халифт улсын бүрэлдэхүүнд орсон боловч түүнийг мөхсөний дараа зуунд Кармантуудын улсад харьяалагдах болжээ зуунд Бахрейны мэдэлд зуунд түүний хамтаар Португалд хожим нь Туркт эзлэгджээ 1914 онд Катарыг Их Британи мэдэлдээ авч 1971 он хүртэл эзэмшиж байв 1971 оны сарын 1 нд Ката тусгаар тогтнож НҮБ ийн гишүүн болжээ Катарыг хэмжээгүй эрхт халиф эзэн хаан толгойлдог Мөнгөний нэгж нь Катарын риал Эх үүсвэр Азийн орон Азийн хойг Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагын гишүүн орон Хаант Улс Энэтхэгийн далайн хойг

Монгол дахь Их Хэлмэгдүүлэлт

Монголд өрнөсөн Их Хэлмэгдүүлэлт нь 1922 онд эхлэн 1937 онд дээд цэгтээ хүрч 1939 оноос бага зэрэг саарсан боловч янз бүрийн хэлбэрээр олон жил үргэлжилсэн тухайн үеийн Монголын нийгмийн бүхий л давхаргыг хамарсан хэлмэгдүүлэл байв Монголын хэлмэгдүүлэлт нь шууд нийгмийн сэхээтнүүдийн эсрэг чиглэж байв Хүмүүсийг голдуу Японы тагнуул хэмээн хэлмэгдүүлж байжээ Ихэвчлэн хэлмэгдүүлэлтэнд 45 000 аас 55 000 хүн хөнөөгдсөн гэсэн тооцоо байдаг бөгөөд ихдээ 100 000 ч гэсэн тоо бий Монгол улсын нийт хүн амын 8 13 ийг хэлмэгдүүлэн хөнөөжээ Эдгээрээс 18 000 нь лам нар байв Тухайн үед эрх барьж байсан Монгол Ардын Намын үүнд МАХН бас багтана төв удирдлага нь Х Чойбалсангийн шууд удирдлага дор ба нөгөө талаас шууд И Сталины шахалтан дор олон арван мянган гэмгүй Монголчуудыг бөөнөөр нь аймаглан устгах коммунист яргаллыг энэ хэлмэгдүүлэлтээр үйлдсэн юм Монголын үндэсний эрх ашгийг ба тусгаар тогтнолыг хамгаалсан зохиолч эрдэмтдийн бүтээлийг хориглон шатааж байв Энэ хэлмэгдүүлэлтээр тэр үеийн монголын сэхээтнүүд баривчлагдан шийтгэгдэж олонхи нь цаазаар авахуулсан байдаг Мөн Монгол дахь шарын шашны 700 гаруй сүм хийд коммунист хийрхлийн золиос болж сүйтгэгдэж сүм хийдээс оросуудын тоносон олон зуун ачааны тэрэг дүүрэн Монголын соёлын дурсгалууд ЗХУ д ачигдсан байна Үүний зарим хэсэг нь одоо болтол Санкт Петербургийн Эрмитаж музейд 2 том танхим дүүрэн үзмэр болон дэлгэгдсэн Түүх Улс төрийн хэлмэгдүүлэлтийг 3 үе шатанд хуваадаг үе шат 1922 1939 Эхний үе шат Монголын хувьсгалыг Зөвлөлтийн загварт оруулахын тулд Монголын улс төрийн лидерүүдийг хэлмэгдүүлэлтэнд өртүүлжээ Бодоо Данзан Дамбажав нарыг дараалан улс төрийн тавцангаас зайлуулж Коминтерны заавраар тайж угсаа үндэстний хөрөнгөтөн сэхээтэн лам нарын хөрөнгийг нийгэмчилж 10 сая төгрөгний үл хөдлөх хөрөнгө 1928 1932 онд монголын эдийн засгийн гол баялаг мал 6 саяаар хорогдов 1932 оны зэвсэгт бослогын дараа хэлмэгдүүлэлт бага зэрэг намжсан боловч ЗХУ Коминтерн өөрсдөөсөө урвасан гэдэг ялт хэргийг буриадуудад тулгаж аймшигтайгаар устгах дараагийн үйл ажиллагаанд бэлтгэж байв Ж Лхүмбэ П Гэндэн Г Дэмид Д Лувсаншарав нарын удирдсан японыг түшиглэсэн хувьсгалын эсэргүү хуйвалдааны байгууллагын гэсэн хэд хэдэн хэргийг зохион байгуулж үүний үр дүнд 26000 хүнийг хэлмэгдүүлснээс 25000 хүнийг нь 1937 1939 онд шийтгэсэн байна Энэ үйл ажиллагааг гардан хийсэн Онцгой бүрэн эрхт комисс ОБЭК 1937 оны 9сарын 10нд байгуулагдан 1939 оны 4 сарын 22 хүртэл ажиллахдаа 51 удаа хуралдаж 25824 хүний хэргийг шүүж 20474 хүнд буудан алах ял өгч 5103 хүнд 10 жил хорих ял 240хүнд 10 аас доош жилээр хорих ял оногдуулжээ Зөвхөн 1937 оны 8 сараас 1938 оны 1 сарын хооронд 10728 хүнийг баривчилсан ба үүний 7814 нь лам 322 нь хуучин феодал 300 нь албан хаагч 180 нь ардын цэргийн дарга 1555 нь буриад 408 нь хятадууд байжээ Үүнээс 7171 хүний хэргийг мөрдөн байцаасан байх бөгөөд 6311 хүнийг цаазалсан байна үе шат 1940 1955 Уг байгууллагыг татан буулгасны дараа Тусгай комиссыг байгуулснаар Улс төрийн хэлмэгдүүлэлтийн хоёрдугаар үе шат эхэлжээ Энэ комиссын гол үүрэг нь аймшигт цуст яргаллыг гардан хийсэн хүмүүсийн эсрэг чиглэсэн нь хэргийн гэрчийг устгаж түүхэн үнэнээс зайлсхийх гэсэн оролдлого байлаа Энэ байгууллага 1939 онд 78 хүнийг 1940 онд 42 хүнийг 1941 онд 86 хүнийг шийтгэсний ихэнхийнх нь хувь заяа ЗХУ д шийдэгджээ үе шат 1956 1990 Улс төрийн хэлмэгдүүлэлтийн 3 р үе шат нь Монголын шинэ үеийн сэхээтнүүдийн эсрэг хандаж тэдний үндэс угсаагаа сэргээх эх оронч үзлийг нь мохооход чиглэв 1962 онд Чингис хааны 800 жилийн ойг тэмдэглэлээ үндсэрхэг үзэл гаргалаа Марксизм Ленинизмын жанжин шугамаас ухарлаа хэмээн Д Төмөр Очир Ц Лоохууз Б Сурмаажав Х Нямбуу Л Цэнд тэргүүтэй олон сэхээтнүүдийг үүнд хамруулжээ Ийнхүү Монгол дахь улс төрийн хэлмэгдүүлэлт эхний үедээ алан хядах замаар хэрэгжсэн бол дараачийн үедээ аажмаар төрхөө өөрчлөн нам захиргааны арга хэмжээ авч шийтгэх хүний нэр төр нандин чанарыг гутаах үзэл бодлоор хавчин гадуурхах нэр хоч өгөх нутаг заан цөлөх хэлбэртэй болсон юм Энэ удаа хууль хяналт шүүх прокурорын байгууллагын оролцоотой хэрэгжүүлэх болсон ажээ Өрнөсөн шалтгаан Улс төрийн хэлмэгдүүлэлтийн эхлэл нь 1933 онд гарсан Лхүмбийн хэрэг байсан юм Энэ хэрэгт улс төр нам цэргийн албан хаагчид болон хэдэн зуун энгийн иргэд хэлмэгдсэн юм Энэ хэрэг нь огт ор үндэсгүй зохиомол зүйл байсан нь тогтоогдсон Жамбын Лхүмбэ нь Намын Төв Хорооны нарийн бичгийн дарга байсан юм Ж Лхүмбэ болон тэр хэрэгт холбогдсон бусад хүмүүсээс гаргуулж авсан мэдүүлгээс үзвэл тэд нар Японы тагнуулын даалгавараар ажилладаг байгууллагыг үүсгэн байгуулсан хувьсгалын эсрэг зэвсэгт бослого зохион байгуулахаар бэлтгэж байсан гэсэн байдаг Гэхдээ тэдгээр бүх мэдүүлэг нь нотлогдоогүй анх тэр хэргийг үүсгэх гол нотлох баримт гэгдэж байсан захиаг бичсэн хүн нь шууд гүтгэлэг байсныг хүлээсэн бөгөөд тэр нь шинжээчийн дүгнэлтээр нотлогддог байна Энэхүү хэргийг тулган хүлээлгэхэд тэднийг нойр хоолгүй байлган жижүүрлэн байцаах зодох айлган сүрдүүлэх аргадах зэрэг хууль бус аргуудыг өргөнөөр ашиглаж байсан байдаг Мөн хэргийг таслан шийтгэх ажлыг шүүх байгууллагаар оруулалгүй прокурорын хяналтаас гадуур сэжигтэнд биеэ өмгөөлөх боломж олголгүй гүйцэтгэжээ Тус хэрэгт гэм зэмгүй 1500 орчим хүн нэр холбогдсон байдаг бөгөөд тэдэнд буудан алах болон 10 20 жил хорих зэрэг ял оноосон байдаг 1937 оны есдүгээр сард нам улс төр цэргийн голлосон 69 хүнийг прокурорын зөвшөөрөлгүй баривчилж хэлмэгдүүлсэн байдаг Мөн цэмбэний фабрик шатсан хэрэг Гэндэн Дэмидийн хэрэг Германы тагнуулын хэрэг Японы тагнуулын хэрэг Порт Артурын хэрэг гэх зэрэг олон хэргүүд байсан байх ба тэдгээр нь цөм зохиомол хэрэг байсан нь сүүлд шалгалтын явцад тодорсон байдаг Тэдгээр хэрэгт холбогдуулж хэдэн мянган хүнийг хэлмэгдүүлжээ Хилс хэрэгт хэлмэгдэгсдийн дийлэнх нь лам нар байсан юм Лам нар нь тулгасан хэрэг хүлээхдээ амархан дуулгавартай хүлцэнгүй байсан нь хэрэг тулган хүлээлгэхэд амархан байжээ Мөн лам нарын ихэнх нь Монгол бичиг мэддэггүй байсан бөгөөд түүнийг нь далимдуулан мэдүүлээгүй зүйлүүдийг нь мэдүүлсэн болгон бичиж хууран хурууных нь хээг даруулдаг байсан байдаг Түүнээс гадна байцаагч нар лам нараас цөөхөн асуулт асуудаг байжээ Тэр нь та хэн хэнийг таних вэ гэж асуудаг байсан байна Байцаагдаж байгаа лам өөрийн танидаг лам нарын нэрсийг хэлэхэд тэднийг нь эсэргүү бүлгийн гишүүд болгож бичээд ахмад зэрэг цолтойг нь толгойлогч болгон бичээд гарынх нь хээг даруулдаг байсан байна Гэхдээ тухайн үед баривчлагдан шийтгэгдэж байсан бүх хүн гэм зэмгүй хэлмэгдэгсэд байсан гэж үзэж болохгүй юм Тухайн үед үнэхээр японы тагнуул зэвсэгт бослогод бэлтгэж байсан хэргүүдийн талаар баримт байдаг Тухайн үед нэрсийн жагсаалтын дагуу болон баривчлах хүний тоо гаргаж өгдөг байсан байна Төлөөлөгч нар өөрсдийн нормоо биелүүлэхийн тулд нэрсийн жагсаалтанд ороогүй тааралдсан нэг айлаасаа л хүн баривчлаад аваад явж байсан тохиолдол олон байдаг талаар дурьдсан байдаг Дорноговь аймгийн дотоод яамны төлөөлөгчийн газрын шоронд хүн орох зайгүй болсон байсанд 30 хүнийг буудан алж зай гаргаж байсан тухай баримт хадгалагдан үлдсэн байдаг Мөн сэжигтнүүдийг баривчлан авч явахдаа ачааны машин дээр олон зуугаар нь давхарлан ачаад бүтээлгээр бүтээж овоосон газар нь бороохойдож буудаж байсан баримт жишээ бий Ийнхүү баривчлагдан хүргэгдэх замдаа 2 3 хүн нас бардаг байжээ Гадаад хүчин зүйл НКВД Манай оронд улс төрийн хэлмэгдүүлэлт болсон нь гадаад дотоодын тодорхой хүчин зүйлтэй холбоотой байна 1930 аад оны эхнээс Зөвлөлт Холбоот Улсын коммунист намын зүгээс Монголын талаар явуулах бодлого илэрхий идэвхжижээ Энэ үед Зөвлөлт Холбоот Улсын Коммунист Намын Төв Хорооны дэргэд Монголын комисс байгуулагдаж Монголын тухай асуудлыг байн байн хэлэлцэж тогтоол шийдвэр гаргаж байжээ Жишээ нь бүрэн бус тооцоогоор ЗХУКН ын Төв Хорооны улс төрийн товчоогоор 1930 1939 онд Монголын асуудлыг 168 удаа хэлэлцсэн байдаг ЗХУКН ын 1933 оны 11 сарын 1 ний тогтоолоор Элиава гэгч хүнийг Монголд томилон явуулахдаа түүнд дараах үүргийг өгчээ Үүнд Японы цэргийн эрхтнүүд БНМАУ ын нутгийг булаан эзлэнэ хэмээн Японы түрэмгий аюул хүчтэй болж байгааг Монголын удирдлагад тайлбарлах Япончууд бүр одоо БНМАУ ыг түрэмгийлэн эзлэх бүх талын бэлтгэл хийж байгааг Монгол нөхдүүдэд мэдэгдэх хэрэгтэй гэжээ Зөвлөлтийн удирдлагаас манай төр засгийн удирдагч нарт Японы тагнуул танай Монгол улсад нэвтэрч ялангуяа сүм хийдтэй холбоо тогтоож байна хэмээн тэдэнд шургуу ухуулж байсан байдаг Монголын лам нарыг үй олноор нь хэлмэгдүүлж сүм хийдийг устгах санааг Сталинаас Монголын удирдагч нарт тулган хэлж байжээ 1934 оны 11 сард Сталин Монголын ерөнхий сайд Пэлжидийн Гэндэнг хүлээн авч уулзахдаа Танайд улсын дотор улс байгаа байдалтай болжээ Нэг засгийн газар нь Гэндэнгийн засгийн газар нөгөө нь лам нарынх Гэхдээ лам нарын засгийн газар нь хүчтэй байна хэмээгээд лам нартай аажмаар тойруу замаар тэмцэх хэрэгтэй Гэндэнгийн засгийн газар лам нарынхаас хүчтэй байх хэрэгтэй Лам нарыг өөрийн гарт хатуу авах хэрэгтэй гэх зэргээр Монголын Ерөнхий сайдад ухуулан тулгаж байсан байна ЗХУКН ын Төв Хорооны Улс Төрийн Товчооны 1935 оны арваннэгдүгээр сарын 26 ны 34 р тогтоолд Лам нарын хувьсгалын эсэргүү байгууллага нь Монголын олон улсын байдал хурцдах тусам төдий чинээ хүчтэй болж Японы булаан эзлэгчдийн талд өөрийн ард түмнээс урвагчид болох тул лам нартай хийх тэмцлийг сулруулахгүй байхыг Монгол удирдлагад зөвлөх хэрэгтэй гэж заагаад Сталин гарын үсэг зурсан байна Доктор О Батсайханы дүгнэж хэлснээр энэхүү шийдвэр болон бусад олон дагалдах заавруудын хамтаар Монголд олон тооны хувьсгалын эсэргүү Японы тагнуул буй болж тэднийг хоморголон баривчлах аянд гарах нэг сэжим болжээ Ингээд 1937 оны намар ЗХУ ын Дотоод явдлын яамны дэд сайд Фриновский Батлан хамгаалах яамны дэд сайд Смирнов нар Монголд ирэхдээ Хувьсгалын эсэргүү Японы тагнуул гэгдэх хэсэг хүмүүсийн нэрсийн жагсаалт авч ирсний дагуу мөн оны есдүгээр сарын 10 ны шөнөөс өргөн баривчилгаа эхлэж түүнд төр нам соёл олон нийт цэргийн зүтгэлтэн лам хар олон мянган хүн өртсөнийг өмнө нэгэнт өгүүлсэн билээ Эл баривчлагын үед манай дотоод явдлын яаманд зөвлөлтийн олон арван зөвлөх сургагч нар ажиллаж хэрэг дээрээ тэд баривчлагдагсдын мөрдөн байцаах үйл ажиллагааг зохион байгуулж байсан байна Дотоод хүчин зүйл Улс төрийн хэлмэгдүүлэлтэд нөлөөлсөн дотоод хүчин зүйл цөөнгүй байв Тухайн үеийн Дотоод явдлын яаманд хэт их эрх мэдлийг төвлөрүүлснээр хэрэг бүртгэлт мөрдөн байцаалтандаа эрүү шүүлтийг дураар хэрэглэх болсон Үүнийгээ ч хууль ёсны болгох зорилгоор тусгай комиссоос сэжигтний амь насанд ноцтой хохирол учруулалгүйгээр эрүүдэн байцаахыг зөвшөөрсөн шийдвэр гаргуулсан байна Ингэснээр дотоод яамны гүйцэтгэх ажилтнууд өөрийн дураар харгис хэрцгий эрүү шүүлтээ хуулийн дагуу хэрэглэх эрхтэй болсон байдаг Мөн дотоод яамны хэрэг бүртгэл мөрдөн байцаах үйл ажиллагаа нь прокурорын байгууллагын хяналтаас бүрэн гарсан Үүний тулд Х Чойбалсан Прокурорын байгууллага нь Дотоод яамны нэр хүндийг унагаж хувьсгалын эсэргүүнүүдтэй тэмцэх ажилд саад учруулж байна хэмээн АИХ д гомдол мэдүүлсэнд АИХ аас прокурорын газрыг дахин тийм явдал гаргахгүй байхыг үүрэг болгон шийдвэрлэсэн нь дотоод яамыг хэмжээгүй эрхт болгон хувиргасан юм Тухайн үеийн дотоодын тагнуулын мэдээлэгч нар нийт 50 000 д хүрч байжээ Бас нэг хүчин зүйл нь хэргийг шүүх байгууллага тасладаггүй харин Онц Бүрэн Эрхт Тусгай Комисс гэх комисс шийдэж байсан бөгөөд энэ нь Дээд шүүхээс гадна дахин нэг шүүх үүссэн байсан хэрэг юм Мөн тухайн үеийн улс төрийн хилс хэрэгт гүтгэгдэж байсан бүх хүмүүс тус комиссоор хэрэг нь шийдэгдэж байсан нь Шүүх байгууллагын үүрэг ролийг үгүйсгэсэн явдал байсан юм Бүрэн эрхт тусгай комисс нь хэрэгтнүүдийн хэрэгтэй танилцдаггүй нэрсийн жагсаалтаар ял оноодог байжээ Түүнээс гадна Бүрэн Эрхт Тусгай Комиссын шийдвэрт давж заалдах эрх яллагдагчид байдаггүй байсан Эл үе нь улс орны гадаад байдал эрс хурцдан хүндэрч дотоодод дайсны явууллага идэвхижиж байсан үе юм 1935 оны 2 сараас эхлэн Японы зүгээс хилийн өдөөн хатгалга хийх тус улсад халдан довтлох илэрхий болсон Энэ үед Японы тагнуул Монголд байгаа гэж үзэх үндэслэл бүрэн байсан Цагаатгах ажил 1990 ээд оны эхээр Цагаатгах ажлыг удирдан зохион байгуулах улсын комисс байгуулагдаж 1998 оны 1 сарын 2 нд улс төрийн хилс хэрэгт хэлмэгдэгсдийг цагаатгах тэдэнд нөхөн олговор олгох тухай хуулийг УИХ батласан юм 2005 оны 11 сарын байдлаар Улс төрийн хилс хэргээр хэлмэгдсэн 36 мянган хүний 29 мянгыг нь цагаатгаад байна Эдгээр хүмүүсийн 26 мянга нь улсын комисс байгуулагдсан цагаас хойших 15 жилийн хугацаанд цагааджээ Хор уршиг 1932 1940 онд 28 451 хүн баригдаж шийтгүүлсэн Түүний 20 822 хүн буюу 73 нь буудуулжээ 1932 1937 оныг хүртлэх 5 жилд 1730 хүн шийтгэгдэж 162 буюу 0 9 нь буудагдсан бол 1937 1940 он хүртлэх 4 жилд 26 721 хүн шийтгэгдэж түүний 20 660 буюу 77 нь буудуулсан байна 1937 1940 онд шийтгүүлсэн хүний тоо нь тэр үеийн насанд хүрсэн эрэгтэйчүүдийн 10 9 ийг эзлэж байсан бөгөөд энэ нь 1000 хүн тутмаас 100 110 хүн шийтгэгдэж 80 90 хүн буудуулж байсан гэсэн үг юм 1934 онд хуралдсан намын 9 р их хурлаар сонгогдсон бүгд хурлын гишүүдийн 72 Төв хорооны тэргүүлэгчдийн 82 намын төв комиссын гишүүдийн 57 Төв шалган байцаах комиссын гишүүдийн 80 нь баригдаж шийтгүүлжээ Хэлмэгдүүлэлтийн оргил үе нь 1933 1937 1938 1939 1940 он байв Балданогийн мэдүүлэг БНМАУ ын төр засаг ДЯЯ Цэргийн яамны удирдах албан тушаалтнуудыг 1937 оны 6 7 дугаар сард баривчилж Чита хотноо аваачиж 1 2 сарын хугацаатай мөрдөн байцаалт явуулсны эцэст мөн оны найм есдүгээр сард Москва хотод хүргэж мөрдөн байцаахад монгол иргэдийн мөрдөн байцаалтын үйл ажиллагаанд биечлэн оролцож монгол хэлний орчуулагчаар ажилласан буриад Базар Чимитович Балданог 1956 онд байцаан мэдүүлэг авсан байна 1956 оны 9 р сарын 22 нд ЗХУ ын Цэргийн ерөнхий прокурорын хэлтсийн ажилтан шүүх зүйн дэд хурандаа Арсеньев хошууч Лебедев нар орчуулагч Б Ч Балданог байцаажээ Тэрбээр 1956 онд өгсөн мэдүүлэгтээ Намайг 1939 оны 6 р сард Чита мужийн НКВД ийн газрын дарга Куприн дуудаж хувьсгалын эсэргүү хэрэгт баривчлагдсан монгол иргэдийг мөрдөн байцаах хэсэгт орж орчуулагчаар нэн даруй ажиллагэж тушаасан Мөрдөн байцаалтын ажилд орон нутгийн НКВД ийн ажилтнууд татагдаж оролцсон Мөрдөн байцаах хэсгийн дарга нь Наседкин Мозулевский Арсенович нар байсан Хэрэгтнүүд хэрэг хүлээхгүй болохоор Очиров Шагдарон Бадмаин нар тэднийг хашгирч сүрдүүлдэг байсан Мозулевский Балжиннямыг резинэн бороохойгоор жанчиж дээлийг нь навсайтал 3 удаа зодсон Гуравдахь өдрөө Балжинням хэргээ хүлээсэн Мал аж ахуй газар тариалангийн яамны сайд Пүрэвдоржийг байцаахад би байсан Балжиннямыг Лувсаншаравтай нүүрэлдүүлэхийг би харсан Лувсаншарав Балжиннямыг илчлэх гэхэд цаадах нь огт хүлээгээгүй Монголчуудыг харгислан зодож жанчсаны эцэст тэд аргагүйн эрхэнд хэргээ хүлээдэг юм гэж Очиров Бадмаин нарын ярьж байхыг сонссон Бадмаин ийм байдалд их дургүйцэж байсан Хожим тэр Москвад хорлогдсон Баривчлагдсан монголчуудыг 1939 оны 7 р сард 2 удаагийн цуваагаар москвад хүргэсэн Би Москвад бараг бүх монгол хүнийг мөрдөн байцаах ажиллагаанд орчуулагчаар оролцсон Янз бүрийн цаг үед Очиров Бадмаев Бадмаин Боярский зэрэг мөрдөн байцаагч голлож байцаасан Элдэв арга хэрэглэдэг байсан Зодох хоолоор хясах карцерт хийх зэргээр Чекригын Арсенович Седов Хват Наседкин нар Читад байхад монголчуудыг их зоддог байсан Харин Полянский Марков Намрцев Притоманов Чермонебов нар зоддоггүй байсан юм Амарыг хууль бус мөрдөн байцаалтын аргаар зовоосон Читад Тээвэр худалдааны яамны сайд Рэнцэнмэнд Гадаадын ажилчин хэмээх хэвлэлийн газар ажилладаг байсан Өлзийтогтох МАХН ын ТХ ны нарийн бичгийн дарга Шижээ Бага Хурлын орлогч дарга Лосол Монголын ардын армийн орлогч жанжин Лувсандоной МАХН ын ТХ ны нэгдүгээр нарийн бичгийн дарга Лувсаншарав Бага хурлын дарга Догсом Шүүх яамны Даншийцоодол Худалдааны сайд Шагдаржав ДЯЯ ны ажилтан Баясгалан нарыг зодсон Москвад Лувсаншарав Насантогтох хоёрыг их зодсон Мөрдөн байцаалтын протоколд сүүлд нь хэрэгтнүүдээр гарын үсэг зуруулдаг байсан юм Айлган сүрдүүлж хэлж тулган бичүүлдэг байсан БНМАУ ын ДЯЯ ны зөвлөх байсан Скоков Мальков нар зориуд монголоос ирж мөрдөн байцаалтын ажилд оролцдог байсан юм Монголд буй хүмүүсийн талаар Амараас мэдүүлэг авахаар тэд ирж байсан 1940 оны зун мөрдөн байцаах ажил дууссан боловч 1941 оны зун хүртэл үргэлжилсэн 1941 оны 8 р сард монголчуудын хэргийг ЗХУ ын Дээд Шүүхийн Цэргийн коллеги шүүн тасалсан Амар хэрэг хүлээгээгүй эцэст нь хууль бус мөрдөн байцаалтын арга хэрэглэж хэргийг хүлээлгэсэн Насантогтох Өлзийбадрах хоёр шүүх хурлын ажиллагаанд биечлэн оролцсон ЗХУ аас тусгаар бие даасан Монгол улс байгуулах бодолтой гэж хэлж байсан Тэгээд буудах ял авсан Бусад шүүн таслах хурал тэгсхийгээд хуралдсан болоод өнгөрсөн Лефортовскийн шоронд болсон Шүүх хуралд Амар Лувсаншарав нар огт оролцоогүй бодогддог Шүүх хурлынхан хоол ундтай архи дарстай сүрхий хангалуун байсан Орчуулагч Ульрих намайг орж хооллохыг урьсан боловч би дарга нарын зиндаанд оролцоогүй гэж мэдүүлжээ 1123 Москвад хүргэгдсэн монголчуудын хувь заяа 1937 оны есдүгээр сарын 10 нд Монголд хүрэлцэн ирж Заговор Хуйвалдаан хэмээх улс төрийн хувьсгалын эсэргүү бүлгийн хэрэгт холбогдсон гэх 115 монгол иргэнийг ДЯЯ нд гардуулан өгч Их баривчилгаа гэгчийг эхлүүлж Онцгой бүрэн эрхт комисс гэгчийг байгуулах ажлыг гардан зохион байгуулсан НКВД ийн дэд дарга Фриновскийн тодорхойлолтдоо Би ЗХУ ын коммунист большевикуудын НТХ ны даалгавараар 1937 оны наймдугаар сард МОнголд очиж зөвлөлтийн цэргийг оруулж байрлуулах Монголын дотоодод буй хуйвалдааныг бутцохих үүргийг Ежовоос хүлээн авч БХЯ ны дэд сайд Смирнов Монголд шинээр томилогдсон бүрэн эрхт төлөөлөгч Мировнов нарын хамт Монголд очсон Уг үүргийг биелүүлэхэд юуны түрүүн монголын лам нарыг баривчлах ажлыг өрнүүлж 7 8 мянган хүнийг баривчлуулсан бөгөөд уг ажлыг цааш нь М И Голубчик 1936 1938 онд ДЯЯ ны ерөнхий зөвлөх байсан үргэлжлүүлж 25 мянгад хүргэсэн юм гэжээ Түүнчлэн Фриновский хэлэхдээ Их баривчилгааг Х Чойбалсан хүлээн зөвшөөрч түүний гарт бүх удирдлагыг төвлөрүүлсэн бөгөөд харин Ерөнхий сайд Амар эрс татгалзан эсэргүүцэж байлаа гэжээ 1936 1938 онд ЗХУ аас БНМАУ д сууж байсан ЭСЯ ны зөвлөх өгсөн А С Скрипко мэдүүлэгтээ Монголд гэм зэмгүй олон хүнийг хууль бус аргаар мөрдөн байцаааж эрүүгийн гэмт хэргийг зохиомлоор бий болгох ажлыг Монголын ДЯЯ нд ажиллаж байсан НКВД ийн зөвлөх сургагч мэргэжилтнүүд удирдан монголын ДЯЯ ны ажилтнуудын гараар үйлдүүлж төр засгийн удирдах зүтгэлтэн Лувсаншарав Амар Чойбалсан нараар зөвшөөрүүлж хийлгэсэн юм гэжээ Тэрвээр цааш нь НКВД ийн зарим сургагчдын санаачилгаар Монголын төр засаг цэргийн болон энгийн байгууллагад зсэн бүрийн хуйвалдагчид ыг илрүүлэх ажлыг хувийн эрх ашгийн үүднээс ч хийж байсан юм гэжээ Энэчлэн 1936 1940 онд ДЯЯ нд НКВД ийн зөвлөх сургагчаар ажиллаж байсан М И Голубчик М П Чопяк Л Б Ничиков Ф С Ситиков А В Сигаев В А Авилов В Л Светлов болон бүрэн эрхт элчин сайд байсан С Н Миронов нараас баривчлагдаж мөрдөгдөж байсан монгол иргэдийн талаар тэдний өгсөн мэдүүлэг авсан байна Баривчлагдсан монгол иргэдэд хувьсгалын эсэргүү Панмонгол ын үндсэрхэг байгууллагын идэвхитэй гишүүд удирдагч монгол зөвлөлтийн нөхөрсөг харилцааг салгаж Монголын ардын хувьсгалыг устгахын тулд Японы дэмжлэг туслалцаанд тулгуурлаж хамтран ажилласан гэж РСФСР ийн эрүүгийн хуулийн 58 ын 1 2 7 11 дүгээр зүйл ангиар ял оноож шийтгэжээ Дээрх монгол иргэд Читад байх анхны үедээ хэргээ хүлээгээгүй байна Гэвч нэн хэрцгийгээр тамлан зовоож зодож занчиж нойр хоолгүй байцааж сэтгэл санааны хүнд дарамтанд оруулсны эцэст арга буюу тэд улс төрийн хилс хэргийг хүлээсэн мэдүүлэг өгсөн Монголчууд Москва хотын Лефортовскийн шоронд хоригдож хоол ундны хангамж эрүүл ахуйн нөхцөл муу байсан учраас уушиг тэжээлийн хомсдлоор олон хүн өвчилжээ Өвчлөгсдийг Бутырскийн шоронгийн эмнэлэгт шилжүүлэн хэвтүүлжээ Гэвч шүүх хурлаас өмнө долоон хүн шоронгийн эмнэлэгт нас баржээ Цаазлагдсан хүмүүсийн чандар шарилыг хэрхсэн нь эдүгээ хүртэл тогтоогдоогүй цаашид ч найдлага муутай байна Улс төрийн хилс хэрэгт баривчлагдаж мөрдөгдсөн монгол улсын иргэдээс Цэргийн яамны хэлтсийн дарга Ц Очирбат шийтгэгдээгүй суллагдсан Б Эрдэнэ С Доржбарга Э Дорж Ж Цэвээн М Гомбожав Д Дорж Д Цэдэн Иш Гочитский нарын долоон хүнд 5 10 жилийн ял оноож үлдсэн бусад хүнд буудан алах ял оноож гүйцэтгэжээ Хорих ялаар шийтгэгдсэн дээрх долоон хүн ялаа эдэлж байхдаа янз бүрийн хорих лагерьт нас баржээ ЗХУ д шүүгдсэн иргэдээс ДЯЯ ны хэлтсийн дарга агсан М Лувсан Ёндон хэлтсийн орлогч дарга агсан Б Хаймчиг хэлтсийн дарга агсан Б Ишдорж Улёын прокурор агсан Н Борхүү цэргийн академийн сонсогч агсан Д Гончиг М Төмөрдаш нарын эрүүгийн хэргийн материал олдоогүй НКВД ийн ажилтан Бүх Оросын Комунист Большевикуудын намын гишүүн Васильев орлогч гишүүн Дроботин комсомолын гишүүн Морозов нар ЗХУ н Дотоод Хэргийн Ардын Комиссариатын газрын удирдлагад рапорт бичиж монголчуудыг хууль бусаар мөрдөн байцааж мөрдөн байцаалтын протоколыг журмын дагуу гүйцэтгэхгүй нэгэн хэв маягаар дур мэдэн бүрдүүлж өнгөрсөн хойно гарын үсэг зуруулах зэргээр дураар аашилж хууль зөрчиж байгаа тухай тодорхой мөрдөн байцаагчдын нэр дурьдаад даруй шалгаж арга хэмжээ авахыг санал болгосон байх юм Уг рапорт дээр Л П Берия өөрийн гараар Дотоод хэргийн ардын комиссариатын орлогч дарга Меркулов Бочков нар нарийвчлан шалгаж үр дүнг илтгэ гэж 1938 оны аравдугаар сарын 27 нд цохолт хийжээ Үүний дагуу хирэндээ шалгалт хйиж үр дүнг нь Меркулов БЕрияд илтгэхдээ шалгалтаар дээрх дутагдал илэрснийг дурдаад төв аппаратын ажилтнууд өөрсдөө мөрдөн байцаалтын ажлыг хууль бусар гуйвуулсныг тэмдэглэж НКВД ийн мөрдөн байцаах хэсгийн орлогч дарга Наседкин Арсенович Либензон Хват Мочалов нарын хууль зөрчсөн үйл ажиллагааг илчилснээ илтгэжээ Бериягийн захиа ЗСБНХУ ын Дотоод Хэргийн Ардын Комиссараас ЗСБНХУ ын Батлан Хамгаалах Ардын Комиссарт Монголын Ардын Армийн удирдлага дахи хувьсгалын эсэргүү хуйвалдааны тухай захидал 1939 оны 1 р сарын 30 Бүгд Найрамдах Монгол Ард Улс дахь ЗСБНХУ ын бүрэн эрхт төлөөлөгчийн орлогч нөхөр Скрипкогийн 1 р сарын 26 нд өгсөн илтгэх хуудсанд БНМАУ ын дотоод явдлын болон цэргийн сайд БНМАУ ын маршал Чойбалсан Улаанбаатарт 1 р сарын 22 нд ирсэн Чойбалсанг ирэхийн өмнө бол цэргийн сургуулийн захирал Дашдаваа түүнийг алан хядах террорист ажиллагаа зохион байгуулахаар зэхэж байна гэсэн тагнуулын мэдээ авсан байна Арми дахь хувьсгалын эсэргүү нууц байгууллагыг мөрдөж эхлэхийн сацуу нэгэн зэрэг монголын армийн командлал болон удирдах бие бүрэлдэхүүний дотор сэжигтэй байдал анзаарагдах болов Чойбалсанг 1 р сарын 18 нд Улан Үдээс Улаанбаатар луу болзошгүй алахаар зэхэж буйг урьдчилан сэргийлэх зорилгоор шаардлагатай хамгаалалтын арга хэмжээнүүдийг авч хэрэгжүүллээ Нэгэн зэрэг Цэргийн Сургуулийн захирал Дашдаваа баривчлагдсан байна Дашдаваагийн хүлээн зөвшөөрснөөр бол өнгөрсөн оны 7 р сард түүнийг армийн улс төрийн газрын дарга Найдан ба мөн одоо баривчлагдаад буй армийн их бууны цэргийн дарга Чойндан нар хувьсгалын эсэргүү байгууллагад элсүүлэн авсан гэжээ Дашдаваа түүний23 зарим нэгэн гишүүн нөхдийн үргэлжлэн буй баривчилгааг үл харгалзан хувьсгалын эсэргүү ажиллагааг эцсийг нь хүртэл амжилтад хүргэхийн тулд хоёулантай нь тохиролцсон байжээ 1 р сарын 21 нд дотоод хэргийн яам тагнуулын мэдээ хүлээн авсанчилан цэргийн яамны дэд сайд Дамба24 1 р сарын 20 нд өөрийн штаб дээр Улаанбаатар хотын хүрээний гарнизоны анги нэгтгэлүүдийн захирагч дарга нарыг цуглуулж анги нэгтгэлүүдийг байлдааны бэлэн байдалд оруулах тушаал гаргасан ажээ Энэ тушаалын талаар манай зааварлагчидад монгол дарга нараас хэн нь ч мэдээлэл өгөөгүй түүний дотор мөн Дамба ч нэгэн адил өгөөгүй ажээ Дотоод Явдлын Яамны онцгой тасаг Дамбын энэ тушаалын талаар ямар ч ойлголтгүй байлаа Хувьсгалын эсэргүү байгууллагад хамаарах арваас илүү мэдүүлэг баримт бүхүй армийн цэргийн прокурор Лубсан Цыдып 1 р сарын 21 нд Улаанбаатарын цэргийн хүрээгээр орж Дамбын байлдааны бэлэн байдалд оруулах тухай тушаалын гүйцэтгэлийг шалгажээ Энэ бүхэн нь Дамба болон түүний хувьсгалын эсэргүү байгууллагын гишүүдийн удирдлага дор хүрээний гарнизоны бие бүрэлдэхүүн дотроос бэлтгэгдэж буй зэвсэгт өдөөн хатгалга хийж болзошгүй тухай батлаж буй бөгөөд би үүсэж бүрэлдсэн байдлын талаар манай корпусын командлалд мэдээлсэн ба мөн дотоод явдлын яамаар дамжуулан байдлыг ширхэгчилэн тодотгох арга хэмжээг авч хэрэгжүүлсэн Дотоод Явдлын Яамны онцгой хэлтэсийн монгол төлөөлөгч нарын хийсэн хаалттай шалгалтаар хуягт бригадын машинууд байлдааны бэлэн байдалд байгаа нь тогтоогдсон ажээ Цаг үеийн байдлыг шуурхай тодруулахын тулд миний зүгээс дэд сайд Насантогтоход цэргийн прокурор Цэдэвийн Лувсан баривчлан мөрдөн байцаалт хийж нэмэлт тодотгол хийх зөвлөлгөө өгөгдсөн байжээ 1 р сарын 22 ны шөнө Цэдэвийн Лувсан25 баривчлагдсан байх бөгөөд өглөө нь ухамсарласнаар хувьсгалын эсэргүү байгууллагын ахмад гишүүн байснаа болон Дамбын даалгавраар хуягт бригадын байлдааны бэлэн байдлыг шалгаснаа хүлээн зөвшөөрч түүнийг Дамбыг тус байгууллагын удирдагч хэмээн нэрлэсэн бөгөөд мөн Дамбыг түүнд эцсийн дусал цусаа хүртэл тэмцлээ явуулах болно хэмээн илэрхийлсэн гэнэ Дамба армийн цэргийн хүрээ гарнизоныг байлдааны бэлэн байдалд ямар зорилгоор оруулсныг Лувсан Цэдэв мэдээлэлгүй улмаас гэдэг шалтгаанаар шууд хариултаас татгалзажээ 1 р сарын 22 нд мөрдөн байцаалтын мэдээнээс үзэх ахул Дамба өөрөө өөрийг нь алахаар зэхсэн жүжиг бэлдэж байсан Энэ нь Дамбын амьдардаг байшингийн гаднаас цонхоор нь 7 65 мм калибрийн револьвер гар буугаар Дамбыг өөрийн тасалгааны хонгилоор коридороор буудсаныг хэлсэн бололтой Дамбын зүүн гарын тохойноос дээш буудагдсан байсан ажээ Шарх нь хөнгөн бөгөөд хожмын үр дагавар багатай байна Дээрхи авлах гэсэн явдлыг Дамба хувьсгалын эсэрггү нарын өшөө хонзон хэмээн тайлбарласан байна Одоо түүнийг эмнэлэгт хэвтүүлсэн байх бөгөөд байнгын хяналт тавьсан юм 1 р сарын 25 ны хувьд Улаанбаатар дахи байдал тодорхойгүй хэвээр Чойбалсан нөхөр Скрипкогийн зөвлөснөөр дараагийн арга хэмжээнүүдийг авч хэрэгжүүлэхээр шийдсэн 1 1 р сарын 26 ны өглөө Чойбалсан МАХЦ ийн Штабт Намсрайг армийн штабын дарга болон Воронин МАХЦ ийн зөвлөхийн орлогч нарыг дуудан авчирч арми болон Улаанбаатар хүрээн дэхи байдлын талаар товч тодорхой илтгэхийг шаарджээ Хэрвээ Намсарайг явуулахгүйгээр анги нэгтгэлүүдийг байлдааны бэлэн байдалд оруулах тухай Дамбын тушаалыг хэлэхгүй бол түүнд анги нэгтгэлүүд болон хүрээний ангиудын дарга нарыг комиссаруудын хамт зааварлагчид онцгой хэлтсийн төлөөлөгч нар намын үүрийн нарийн бичгийн дарга нарыг дуудан цуглуулахыг санал болгох байв Тэднийг цугларах хүртэл ангиудыг байлдааны бэлэн байдалд оруулах шийдвэр гаргах болсон болон энэ талаар зөвлөх зааварлагчидад энэ талаар мэдээлээгүй байсан шалтгааныг Намсарайгаас тулган тодруулжээ 2 Дуудагдсан дарга нарыг цугларсны дараа анги нэгтгэл болон ангийн дарга тус бүрээс анги нэгтгэлүүдийн байдлын тухай товч илтгэл мэдээ шаардан мөн анги нэгтгэлүүдийг байлдааны бэлэн байдалд оруулах тухай хэзээ хийгээд ямар хэлбэртэй байдалтай тушаал тэд хүлээн авсан ба энэ талаар ямар тодорхой зүйлүүдийг ажлуудыг тэд хийсэн бэ Хуягт машинууд болон байлдагч нарын гар дээр буй бүх галт хэрэгсэлүүдийг складуудад яаралтай тушаах анги нэгтгэлүүд дэхи онц байдлыг өөрчлөх энэ тушаалыг биелүүлсний дараа буцаж илтгэх Онцгой хэлтсийнхэн гүйцэтгэлийг хянах 3 Галт хэрэгсэл бүхүй складуудын хамгаалалтыг онцгой хэлтсүүд хангана 4 Дарга нарын хоёр дахи ирэлтийн үеэр Чойбалсан тэдний өмнө 221 өөрийгөө илчлэх тушаалын биелэлтийн талаар асуулт тавьсан бөгөөд хувьсгалын эсэргүү хэрэгт орооцолдсон дарга нарыг сайн дураараа гэмээ хүлээн ирэхийг санал болгосн юм 5 Энэхүү арга хэмжээний үр дүнгээс шалтгаалан дараачийн баривчилгааны асуудлыг шийдвэрлэх ёстой байв Манай корпусын командлал энэ арга хэмжээний чиг шугамыг баримталж байлаа Хэрвээ үүнийг дотоод явдлын яамныхны хүчээр хэрэгжүүлж чадахгү бол зэвсэгт өдөөн хатгалга гаргасан тохиолдолд оролцогчидын зэвсэгийг хураан авах арга хэмжээ авах ёстой ЗСБНХУ ын дотоод хэргийн ардын комиссар Берия Үзэсгэлэнгийн сэргээн босголт Мөн үзэх Их Хэлмэгдүүлэлт ЗХУ Хорлоогийн Чойбалсан Иосиф Сталин Бүгд Найрамдах Монгол Ард Улс Баруун дөрвөн аймагт гарсан 1932 оны зэвсэгт бослого Улс төрийн хилс хэрэгт хэлмэгдэгсдийн дурсгалын музей Эх сурвалж Улсыг аюулаас хамгаалах байгууллагын ажилд гарч байсан алдаа завхралыг шалгасан дүнгийн тухай Намын Төв Хорооны комиссын илтгэл 1961 оны 12 сар Гурван түмэн хүний амь Т Гэндэн УБ 1999 он Улс төрийн хэлмэгдүүлэлт ба цагаатгал М Ринчин УБ 2000 он Монгол үндэстэн бүрэн эрхт улс болох замд 1911 1946 О Батсайхан УБ 2000 он Хэлмэгдүүлэлт ба хэлмэгдүүлэгчийг эрэх эрэл Д Өлзийбаатар Үнэн сонин 2006 03 04 042 Кузьмин С Л Оюунчимэг Ж Социализмын эсрэг 1932 оны Монгол дахь бослого Улаанбаатар Мөнхийн Үсэг 2014 Танхим Ориго Монголын Моёлхон кино туйлшрах үзэлд ашиглагдаж байна Эшлэл 20 р зууны зөрчилдөөн Википедиа Онцлох өгүүлэл БНМАУ 20 р зууны Монголын түүх Улс төрийн цэвэрлэгээ БНМАУ Зөвлөлтийн харилцаа Монголын буддын шашин

Шичигосан

Шичигосан япон 七五三 しちごさん нь 7 5 3 настай хүүхдийн өсч бойжиж буйг тэмдэглэх Японы уламжлалт ёслол юм Ерөнхий ойлголт Эрэгтэй хүүхдийг 3 5 эмэгтэй хүүхдийг 3 7 нас хүрсэн жилийн 11 сарын 15 нд тэднийг эрүүл энх өсч бойжиж буйг мэтдэглэн Шинто шашны сүмд аваачин хамгаалагч бурханд мөргүүлдэг ёслол Уг нь хий насаар тоолдог ч орчин үед төрсөн өдөр нь болж дээрх насанд бүрэн хүрсэн хүүхдээ сүмд аваачих нь олширчээ Өдгөө Япон орон даяар энэхүү ёслолыг үйлддэг ч анхандаа зөвхөн Кантоо хавьд үйлддэг ёслол байсан бөгөөд Кансайд Жүүсанмайри буюу 13 ны жилийг тэмдэглэх ёслол үйлдэгддэг аж Гарал үүсэл орчин үе Билгийн тооллын 15 ны өдөр нь ямар ч үйлийг эрхлэхэд сайн өдөр гэгддэг Түүнчлэн хуучин тооллын 11 сард ургац хурааж дуусаад байгалийн хишгээс бурхандаа өргөл өргөж талархал илэрхийлдэг сар учраас 11 сарын тэргэл сартай өдөр ургацын баяртайгаа хамтатган хүүхдээ бурханд даатгах болжээ Мэйжи эринд аргын тоололд шилжсэнээр шинэ тооллын 11 сарын 15 нд энэхүү ёслолыг үйлдэх болсон байна Гэхдээ энэ нь бүх нийтийн амралтын өдөр биш учраас ажил албатай эцэг эхчүүд зөвхөн 11 сарын 15 гэлтгүй 11 р сарын аль нэг амралтын өдөр үйлдэх нь элбэг болжээ Хоккайдоо зэрэг хүйтэн бүс нутагт 1 сар урагшлуулж 10 сарын 15 нд үйлдэх нь ч бий Японд хүүхэд 3 нас хүрэхээрээ үсээ ургуулах хөвгүүд 5 нас хүрэхээрээ хакама өмсөх охид 7 хүрээд кимоногийн тусгай бүс обиг бүслэх эрхтэй болдог Бяцхан охид энэ үедээ анхлан нүүрээ будан сүмд зочилдог байна Энэхүү заншилд сондгой тоог ээлтэй хэмээдэг Хятадын соёлын нөлөө их бий Орчин үед анагаах ухаан өндөр хөгжиж хүүхдийн эндэгдэл багасахын хажуугаар төрөлт цөөрч нийгмийн хурц асуудал болж байна Хүүхдийн эндэгдэл их байсан эрт цагт ялангуяа эрэгтэй хүүхдийн эндэгдэл их байсан тул эрэгтэй хүүхдийг 3 5 эмэгтэй хүүхдийг 3 7 нас хүрмэгц цаашдын амьдралыг нь бурханд даатгаж энэхүү ёслолыг үйлддэг аж Читосэ чихэр Шичигосаныг читосэ чихэр 千歳飴 идэж тэмдэглэдэг Читосэ чихэр гэдэг нь эцэг эх нь хүүхдээ урт наслахыг бэлгэдэн хийдэг урт нарийхан хэлбэртэй диаметр нь 15см ээс бага урт нь 1м илүү ээлтэй өнгө гэгдэх улаавтар цагаан өнгөтэй чихэр болно Уг чихрийг мөн урт наслахын бэлгэдэл болсон тогоруу яст мэлхий зэргийн дүрсийг зурсан уутанд хийсэн байдаг Читосэ чихрийг Эдо эринд Асакүсагийн чихрийн худалдаачид зарах болсноор улс орон даяар тархсан гэж үздэг Гадны холбоос Аз жаргалыг даллан дуудах читосэ чихрийн уут Шичигосан Японы баяр Гэр бүлийн баяр

Үндэстнүүдийн Лиг

Үндэстнүүдийн Лиг англи франц Société испани нь Дэлхийн 1 р дайны сургамжид үндэслэн 1920 онд байгуулагдаж 1946 онд оршин тогтнохоо больсон дэлхийн анхны олон улсын энхтайвны байгууллага Төв нь Швейцарын Женев хотноо байрлаж байсан Үндэстнүүдийн Лигийн түүх Америкийн Нэгдсэн Улсын ерөнхийлөгч Вудроу Уилсоны 14 нөхцөлт энхтайвны зарчимд анхлан дурьдагдаж Версалийн гэрээний 1 р заалтад үндэслэн Үндэстнүүдийн лигийн дүрмийг баталснаар уг байгууллага байгуулагджээ Анх 42 гишүүн улстайгаар байгуулагдаж байсан бөгөөд нийтдээ 58 гишүүн улстай болж байсан Санаачлагч нь ерөнхийлөгчөөр ажиллаж байсан Америкийн Нэгдсэн Улс нь Монрогийн номлолыг дагагч сенатын эсэргүүцлээс болж Ерөнхийлөгч Уилсон Ардчилсан Намаас нэр дэвшиж сонгогдсон бол сенатад Бүгд Найрамдах Нам олонх байжээ Үндэстнүүдийн Лигт элсээгүй Мөн Октябрийн хувьсгалын үр дүнд байгуулагдсан Зөвлөлт Холбоот Улс 1934 онд гишүүнээр элссэн болон дайнд ялагдсан Герман 1926 онд элссэн нь анхандаа элсэх асуудал нь зөвшөөрөгдөөгүй байна Ийнхүү томоохон гүрнүүд оролцоогүйгээс болж уг байгууллагын үндэс суурь нь бат бэх биш болжээ 1920 иод онд бага зэргийн хямралыг амжилттай зохицуулж ирсэн жишээ байдаг ч дэлхийн хоёрдугаар дайны өмнөх жилүүдэд 1933 онд Япон болон Нацист Герман 1937 онд Итали улсууд Лигээс гарч Тэнхлэгийн талын жижиг улсууд ч дагалдан гарснаар томоохон хямралыг зохицуулах чадваргүй байгууллага болон хувирсан Мөн 1925 онд Коста Рика улс бүс нутгийн хямралыг зохицуулж чадахгүй байна гэсэн шалтгаанаар 1926 онд Бразил улс Байнгын зөвлөлд оруулаагүйгээс уг байгууллагын орхин гарчээ 1939 оны 12 р сард хуралдсан байнгын зөвлөлийн хурлаас Финландад халдан довтолсон учраас ЗХУ ыг Лигээс хөөсөн шийдвэр бөгөөд уг хурал нь Үндэстнүүдийн Лигийн хувьд эцсийнх байлаа Дэлхийн 2 р дайн эхэлмэгц үндсэндээ уг байгууллага үйл ажиллагаа явуулаагүй бөгөөд оршин тогтнохоо больсон билээ Нэгдсэн Үндэстний Байгууллага байгуулагдсаны дараа 1946 оны 4 р сард 21 дэх удаагийн Ассемблей болж санал хураалтын үндсэн дээр Үндэстнүүдийн Лигийг тарааж хөрөнгийг нь НҮБ д шилжүүлсэн байна Олон Улсын Шүүх Олон Улсын Ажилчны Байгууллага зэрэг харьяа байгууллагууд нь НҮБ ын харьяанд очсон юм Бүтэц Ассемблей Байнгын зөвлөл Нарийн бичгийн дарга нарын газар Олон улсын ёс зүйн байнгын шүүх Олон улсын ажилчны байгууллага Мөн Мандатын байнгын зөвлөл Цэргийн асуудал эрхэлсэн байнгын зөвлөл Зэвсэглэлийг хорогдуулах зөвлөл Хуульч мэргэжилтнүүдийн зөвлөл зэргээс бүрдэж байв Байгуулагдах үедээ Байнгын зөвлөл нь Япон Франц Их Британи Итали гэсэн бүрэлдэхүүнтэй байжээ Шийдвэр гаргах дээд эрх мэдэл нь Байнгын зөвлөл бус Конгресст хамаарагдах бөгөөд шийдвэр хүчинтэй болохын тулд олонхийн санал биш бүх гишүүдийн зөвшөөрлийг авах ёстой байснаараа өнөөгийн Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагаас ялгаатай байлаа Түүнчлэн энхийг сахиулагч армигүй байсан тул авах арга хэмжээ нь эдийн засгийн хориг арга хэмжээнээс үл хэтэрч энэ нь хямралыг зохицуулах хангалттай арга болж чадахгүй байсан юм Гэвч дэлхийн улс орнууд хамтарч шийдвэр гаргана гэсэн зарчим нь өндрөөр үнэлэгдэх ёстой билээ Манжуурын хэрэгтэй холбоотойгоор Японд сануулга өгөх Этиопт халдан довтолсон учраас Италийн эсрэг эдийн засгийн хориг арга хэмжээ авах зэргээр өнөөгийн НҮБ нь Аюулгүй байдлын байнгын зөвлөлийн гишүүн орнуудын оролцсон хямралт байдлын эсрэг юу ч хийж чаддаггүй байдалтай харьцуулахад тун дэвшилттэй талууд ажиглагдаж байлаа Мөн үзэх Вудроу Уилсон 14 нөхцөлт энхтайвны зарчим Версалийн гэрээ Дэлхийн 1 р дайн Цахим холбоос Үндэстнүүдийн Лигийн дүрэм Йелийн их сургуулийн хуулийн салбарын вэб 20 р зууны байгууллага Олон улсын эрх зүйн байгууллага Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагын түүх Түүхэн байгууллага Дайн хоорондын үе 1920 онд байгуулагдсан 1946 онд татан буугдсан

Григорий Перельман

Григорий Яковлевич Перельман 1966 оны 6 сарын 13 нь Оросын математикч юм Стекловын нэрэмжит математикийн хүрээлэнгийн математик физикийн салбарт харьяалагддаг Геометр топологийн чиглэлээр мэргэшсэн Санкт Петербургийн их сургуульд суралцаж Александр Александровын удирдлаган дор докторын зэрэг хамгаалсан Нью Йорк мужийн их сургууль Стони Брүк их сургууль Калифорнийн их сургуулийн Беркли дэх сургуульд судалгаа хийж байв 1995 онд нутагтаа буцаж очоод Стекловын нэрэмжит хүрээлэнд ажиллаж байна Пуанкарегийн таамаглалыг шийдсэнээрээ маш их нэр алдартай болсон бөгөөд үүнээсээ өмнө Юрий Бураго Михайл Громов нарын хамт Александровын огторгуй дахь геометрыг байгуулж математикчдын дунд нэрээ гаргаж байсан юм Мөн Риманы биеийн тогтвортой байдлын тухай теоремыг томъёолсон Энэхүү салбар дахь Громовын таамаглал Чигер Громовын таамаглалыг Перельман шийдсэн юм Хамгийн гайхалтай нь Перельман Пуанкарегийн таамаглалын ерөнхий тохиолдол болох Уильям Тарстоны геометрчлолын тухай таамаглалыг баталж үе үеийн математикчдын нөр их хөдөлмөр зарцуулаад ч шийдэж чадаагүй алдарт таамаглалыг баталж орхисон юм Өдгөө уг баталгаа нь бүрэн хүлээн зөвшөөрөгдөөгүй шалгалтын явцдаа байгаа ч бараг баталчихсан байна гэж ихэнх хүн үзэж байгаа Баталгаа нь алдаатай байсан ч түүний ашигласан арга нь математикт тун хүчтэй арга болох билээ 2006 онд Пуанкарегийн таамаглалыг шийдэхэд оруулсан хувь нэмрийг нь үнэлж математикчдын Нобелийн шагнал хэмээгддэг Фильдсийн медаль олгосон боловч Миний баталгаа зөв бол шагналын хэрэгцээ байхгүй хэмээгээд уг шагналыг хүртэхээс татгалзсан анхны эрдэмтэн болжээ Тэр ч байтугай Мянганы бодлогыг шийдсэн тул хүртэх 1 сая долларыг ч авах сонирхолгүй байгаагаа илэрхийлсэн байна Тэрээр өмнө нь ч нэг бус удаа шагналаас татгалзаж байсан удаатай Энэ нь түүний нэр алдраас зайлсхийдэг зан чанартай холбоотой аж Он цагийн товчоон 1966 он Зөвлөлт Холбоот Улсын Ленинград хотод мэндэлжээ 1982 он Олон Улсын Математикийн Олимпиадад бүтэн оноо авч алтан медаль хүртсэн 1996 он Европын математикийн нийгэмлэгийн шагналыг хүртээсэн боловч авахаас татгалзсан 2003 он Тарстоны геометрчлолын тухай таамаглал түүний гаргалгаа болгож Пуанкарегийн таамаглалийг баталснаа зарлав 2006 он Фильдсийн медаль хүртсэн боловч мөн л аваагүй Перельман Григорий Перельман Григорий Санкт Петербургийн хүн 20 р зууны математикч 21 р зууны математикч Фильдсийн медаль шагналтан Оросын математикч Санкт Петербургийн их сургуулийн төгсөгч

Зуны олимп

Зуны олимп нь Орчин үеийн олимпын наадмын зун зохиогддог арга хэмжээ бөгөөд 4 жилд нэг удаа аргын тооллоор 4 т хуваагддаг онуудад зохиогдоно Хөнгөн атлетик усанд сэлэлт зэрэг спортын төрлүүд хамрагддаг Монголын оролцсон байдал Монгол улс зуны олимпын 13 удаагийн наадамд оролцож 2 алт 10 мөнгө 14 хүрэл нийт 26 медаль хүртсэн Монгол Улс медаль хүртсэн орны тоогоор 199 орноос 51 дүгээр байрт орж байна 1964 оны Токиогийн олимпод 21 тамирчин оролцож медаль хүртэж чадалгүй иржээ Нийт 93 орны тамирчин тус олимпод оролцсон байна 1968 онд 16 тамирчин Мехиког зорьж нэг мөнгө гурван хүрэл медаль хүртэж шагналт байранд хоёр тамирчин орсон байна 112 орон оролцсон тус олимпоос Монгол Улс 27 дугаар байранд орж байжээ 1972 оны Мюнхений олимпод 41 тамирчин явж нэг мөнгөн медаль шагналт байр хоёрыг эзэлж 121 орноос 36 д орсон бол 1976 оны Монреалийн олимпод 33 тамирчин оролцож нэг мөнгө шагналт байр дөрвийг хүртэж 92 орноос 35 дугаар байрт орсон байна Манайхаас хамгийн олон буюу 43 тамирчин оролцсон 1980 оны Москвагийн олимпоос хоёр мөнгө хоёр хүрэл медаль таван шагналт байр эзэлж 80 орноос 22 дугаар байрт орсон нь хамгийн өндөр үзүүлэлт юм Тус олимпод хөрөнгөтний гэгдэх томоохон орнууд оролцоогүй Дараагийн олимп буюу АНУ ын Лос Анжелес хотноо болсон 23 р наадамд хуучнаар социалист системийн орнууд оролцоогүйгээс манай тамирчид Лос Анжелесийг зориогүй билээ 1988 оны Сөүлийн олимпод манай 28 тамирчин оролцож нэг хүрэл медаль таван шагналт байр хүртэж 159 орноос 47 д оржээ 1992 оны Барселоны олимпод 33 тамирчин явснаас хоёр хүрэл медаль зүүж шагналт байранд мөн хоёр тамирчин орсноор тус олимпод оролцсон 169 орноос 48 дугаар байрыг эзэлсэн байна 1996 оны Атлантын олимпод 18 тамирчин оролцож нэг хүрэл медаль хүртэж 179 орноос 71 дүгээр байрт оржээ 2000 оны Сиднейн олимпод 20 тамирчин оролцож буудлагын тамирчин Отрядын Гүндэгмаа шагналт байр эзэлж манай тамирчдын олимпод 1964 онд анх удаа оролцохдоо медаль хүртэж чадаагүй шиг Сиднейгээс ганзага хоосон ирснээр 199 орноос 150 дугаарт орж сүүл мушгигсдын эгнээнд багтжээ 2004 оны Афины олимпод жүдо бөхийн 60 кг ийн жинд барилдсан Хашбаатарын Цагаанбаатар хүрэл медаль хүртжээ 2008 оны Бээжингийн олимпод жүдо бөхийн 100кг ийн жинд барилдсан Найдангийн Түвшинбаяр алтан медаль хүртсэн ба 25м н спорт гар бууны төрөлд спортын мастер Отрядын Гүндэгмаа мөнгөн медаль боксын төрөлд Энхбатын Бадар Ууган алтан медаль Пүрэвдоржийн Сэрдамба мөнгөн медаль хүртжээ 2012 оны Лондоны олимпод жүдо бөхийн 100кг ийн жинд барилдсан Найдангийн Түвшинбаяр мөнгөн медаль хүртэж Монгол Улсаас анх удаа олимпын хошой медальтан болсон бол боксын төрөлд Нямбаярын Төгсцогт мөнгө жүдогийн төрөлд Сайнжаргалын Ням Очир чөлөөт бөхийн төрөлд Соронзонболдын Батцэцэг боксын төрөлд Уранчимэгийн Мөнх Эрдэнэ нар хүрэл медаль хүртжээ Тус олимпоос монголчууд анх удаа хамгийн олон буюу 5 медаль хүртсэн 2016 оны Рио де Жанейрогийн олимпод жүдогоор Доржсүрэнгийн Сумъяа мөнгө боксоор Доржнямбуугийн Отгондалай хүрэл медаль хүртсэн Зуны олимпын наадмууд Мөн үзэх Монголын Үндэсний Олимпын Хороо Олон Улсын Олимпын Хороо Олимпын медальт монголчууд Зуны олимпын спортын төрлүүд Олимп Азийн наадам Зүүн Азийн наадам Олимп

Афины олимп (2004 он)

Афины олимп 2004 ΑΘΗΝΑ 2004 нь 2004 оны 8 р сарын 13 наас 29 нд Грекийн нийслэл Афин хотноо зохиогдсон 28 дахь удаагийн зуны олимпын наадам 21 р зуунд зохиогдсон анхны зуны олимп Олимпын наадам 1896 оны анхны наадмаас хойш 108 жилийн дараа эх нутагтаа ирсэн нь энэ юм Зохион байгуулах хотыг шийдсэн нь 1997 оны 9 сарын 5 нд болсон ОУОХ ны ерөнхий ассемблейгээр зохиогдох хотыг шийдсэн Афин хот орчин үеийн олимп зохиогдож эхэлсний 100 жилийн ойг тохиолдуулан 1996 оны наадмыг зохион байгуулахаар нэрээ дэвшүүлсэн боловч Атланта хотод ялагдсан Бэлгэдэл Афина Фибос Эртний Грекийн домгийн бурхдаас сэдэвлэсэн Наадмын тухай Нээлтийн ёслол Ердийн олимпод нээлтийн ёслолд тамирчдын жагсаалыг Грекийн баг тэргүүлэн орж ирээд бусад орны тамирчид тухайн зохион байгуулагч орны цагаан толгойн дарааллаар орж ирэн хамгийн сүүлд зохион байгуулагч улсын баг тамирчид орж ирдэг Харин энэ олимп нь Грект болсон учраас эхлээд Грекийн зөвхөн далбааг нь цэнгэлдэхэд оруулж улсуудыг грек хэлний цагаан толгойн дарааллаар α β γ р эхлэн χ ψ ω р дуусна оруулж ирэн хамгийн сүүлд Грекийн баг тамирчид жагссан юм Уралдаан тэмцээний тойм Испаний Гервасио Деферр спортын гимнастикын эрэгтэйчүүдийн харайлтын төрөлд Сиднейд авсан алтаа ихэрлүүлэв Мароккогийн алдарт хөнгөн атлетикч Хишам эль Герруж 1500м т 3 дахь удаагийнхаа оролдлогоор хүсэн хүлээсэн алтан медалиа энгэртээ зүүсэн Тайванийн тэквондоч Чэнь Ши Син эмэгтэйчүүдийн 49кг д эх орныхоо олимпын наадмын түүхэн дэх анхны алтан медалийг хүртжээ Хятадын Лю Шанг хөнгөн атлетикын халхалттай 110м ийн гүйлтийн төрөлд 12 91 секундын амжилтаар дэлхийн дээд амжилтыг давтан гүйлтийн төрөлд алтан медаль хүртсэн анхны Азийн тамирчин болж түүхэнд нэрээ үлдээлээ Эрэгтэйчүүдийн хөлбөмбөгийн төрөлд Аргентины баг анх удаа түрүүлэв Энэ нь тус улсад нийт спортын төрлүүдийг оролцуулаад 52 жил ирээгүй алтан медаль байлаа Мөнгөн медаль хүртсэн Парагвайн баг ч түүхэндээ анх удаа зуны олимпоос медаль хүртжээ Хүрэл медалийг 1968 оноос хойш медальд хүрч чадаагүй байсан Италийн баг хүртэв Эмэгтэй воллейболд Хятадын баг Лос Анжелесын олимпоос хойш 20 жил аваргалж чадаагүй байсан түүхээ эцэс болгов Эмэгтэй гандболын төрөлд Данийн баг 3 олимп дараалан түрүүллээ Эрэгтэй сагсан бөмбөгт АНУ ын Мөрөөдлийн баг анх удаа алтан медалиас мултрав Америкийн багийг ялсан Аргентинчууд тэр эрчээрээ түрүүлжээ Эрэгтэй марафонд Бразилын гүйгч Вандерлей де Лима уралдааны тэргүүлэн гүйж 35км зам туулаад байх үедээ гүйлтийн замд нэвтрэн орсон эрэгтэйд түлхүүлэн уралдааны замаас гарч 10 секунд алдан ритмээ алдсан хэдий ч 3 р байранд шалгарсан ОУОХ ноос түүний тамирчны эр зоригийг үнэлж Пьер де Кубертены нэрийг сийлсэн тусгай медаль олгожээ Монголын тамирчин Цагаанбаатар жудо бөхийн эрэгтэйчүүдийн 60кг ын жинд хүрэл медаль хүртэж Сиднейн олимпод тасарсан медалийн буухиаг залгасан билээ Зохиогдсон тэмцээн уралдаанууд Медальтнуудын нэрсийг тус тусын тэмцээн уралдааны медальтнуудын жагсаалтаас харна уу Медаль хүртсэн улсууд Нийт медаль авсан улсын тоо 75 Сэргээшийн шинжилгээнд унасан тамирчин 24 Медаль хүртэгсдээс алт 3 мөнгө 1 хүрэл 3 нийт 7 хүн Тоо баримт Зохион байгуулах зардал 70 тэрбум гаруй евро Урьдчилсан төсөв нь 46 тэрбум евро байв Тэмцээн уралдааныг дамжуулах эрх Япон 1 тэрбум 550 сая доллар АНУ ын телевиз 7 тэрбум 930 сая доллар Борлогдсон билетийн тоо 3 сая 600 мянга Нийт билетийн тоо 5 сая 300 мянга Монгол улс 2004 оны Афины олимпод Монгол улс зуны олимпод 10 дахь удаагаа оролцож 1 хүрэл медалийг жүдогийн төрлөөр хүртсэн Монголд дамжуулсан нь 2004 оны олимпийн наадмыг Монголд анх удаа ТV5 телевиз шууд дамжуулан үзүүлж монголчуудын талархлыг хүлээсэн юм Гэвч анхны удаа байсан учраас тайлбарлагчид инженер техникийн ажилтнуудын туршлага дутаж буй нь ажиглагдаж байлаа Жүдогийн 60 кг ын жинд Монголын бөх Цагаанбаатар хүрэл медалийн төлөө барилдсан барилдааныг шууд нэвтрүүлэлгүй хүрэл медалийн төлөөх нөгөө барилдааныг нь гаргах зэрэг алдаанууд гарч байв Цаашид шийдэх ёстой асуудлууд Сүүлийн үед орчин үеийн олимп нь 300 гаруй төрлийн тэмцээн уралдаан 17 хон хоногт ганц хотод зохиогдож буй учир зам тээвэр барилга байгууламж зэрэг асуудлууд зохион байгуулагч хотод маш том асуудал болж буй Афины олимпын хувьд хөрөнгө мөнгөний асуудлаас шалтгаалж барилга байгууламжууд ашиглалтад орох хугацаа нь сунгагдаж олимпоос өмнө амжихгүй нь хэмээн сэтгэл түгшээж тэр ч бүү хэл олимпыг өөр хотод зохион явуулах эсэх тухай асуудал ч гарч байв Ийнхүү олимпыг зохион байгуулах чадвар бүхий хотыг сонгоно гэвэл хөгжингүй орнуудын том хотуудад л зохиогдох болох бөгөөд энэ нь олимпыг бүх нийтийн үйлс болгоход саад тотгор учруулж буй билээ Цаашид олимп болж байгаагүй Африк Өмнөд Америк Зүүн Өмнөд Ази Баруун Ази зэрэг бүс нутгуудад олимпыг зохиож тив тивээр ээлжлэн зохион явуулахын тулд зуны олимпоос спортын зарим төрлийг хасах өвлийн олимпод шилжүүлэх Намрын олимпыг зохион байгуулах зэрэг саналууд гарч буй болно Мөн үзэх Олон Улсын Олимпын Хороо Зуны олимп Афины параолимп Афины олимпод оролцсон Монголын тамирчид Афины олимпын бамбарын буухи Гадны холбоос ОУОХ Афин 2004 олимпын хуудас 2004 оны Афины олимпын нээлтийн ёслолын үеэр тухайн үеийн Грекийн ерөнхийлөгч Константинос Стефанопулос цэнгэлдэх хүрээлэнд орж ирэх үед эгшиглэсэн ая

Афины олимп (2004 он)-д улс орнуудын авсан медалийн тоо

2004 оны 8 р сарын 13 29 ний хооронд Грекийн Афин хотод зохион байгуулагдсан 2004 оны зуны олимпоос хүртсэн медалийн тоогоор улс орнуудыг Олон Улсын Олимпын Хорооноос эрэмбэлжээ Тус олимпын наадамд 201 орны 10 625 тамирчин 28 спортын төрлийн 301 багц медалийн төлөө хурд хүч авхаалж самбаагаа сорин тэмцэлджээ Кирибати Зүүн Тимор улсууд анх удаа олимпын наадамд өрсөлдөж үзжээ Афины олимпоос улс орнуудын хүртсэн медалийн тоог доор жагсаав Эшлэл Медаль

Вики

Вики гэдэг нь мэдээллийн агуулгыг хэн ч өөрчлөх баяжуулах болон шинээр сэдэв нээх боломжтой нэгэн төрлийн вэб хуудас юм Ингэж өөрчлөлт хийхэд заавал бүртгүүлсэн байх албагүй харин өөрчлөлт хийсэн хүний нэрний оронд таны хаяг бүртгэгдэнэ Википедиа нь викигийн нэг жишээ юм Вики гэдэг нь Хавай хэлээр хурдан гэсэн утгатай юм Интернэт

Хосе Марти

Хосе Жүлиан Марти Перез José Julián Martí Pérez 1853 оны 1 сарын 28 1895 оны 5 н сарын 19 нь Кубын уран зохиолч хувьсгалч юм 19 р зууны Кубын тусгаар тогтнолын хувьсгалын зүтгэлтэн бөгөөд түүний нэр Кубын түүхтэй салшгүй холбоотой Мөн Латин Америкийн орчин цагийн уран зохиолын үндэслэгч гэдгээрээ ч алдартай Монгол Улсын Улаанбаатар хотын 52 дугаар дунд сургууль энэ хүний нэрэмжит юм Испани Америкийн дайны хүн Зохиогч 19 р зууны утга зохиол Испани хэлээрх утга зохиол Кубын утга зохиол Кубын зохиолч Кубын улс төрч Уянгын шүлэгч 19 р зууны чөлөөт өрлөгчин Хаванагийн хүн Латин Америкийн зэвсэгт хүчний түүх Кубачууд 1853 онд төрсөн 1895 онд өнгөрсөн

Далай

Далай гэдэг нь Дэлхийн усан мандлын үндсэн хэсэг болох ихээхэн хэмжээний өндөр давсжилттай ус юм Ойролцоогоор Дэлхийн гадаргуугийн 71 буюу 361 сая км кв талбай эзэлнэ Энэхүү тасралтгүй үргэлжилсэн ус буюу далайг хэд хэдэн далай мөн жижиг тэнгисүүдэд хуваадаг байна Далайн талаас илүү хувь нь 3 000 метрээс илүү гүнтэй усны давсжилт нь 30 38 ппт д хэлбэлзэх ба дунджаар 35 ппт 3 5 байна Ерөнхий шинж Дээр дурьдсан хэд хэдэн далайгаас бүрдэх хоорондоо холбоотой өндөр давсжилттай усны биетыг бүгдийг нэгтгэн Дэлхийн далай эсвэл Гадаад далай гэж нэрлэнэ Хоорондоо харьцангуй чөлөөтэй усан солилцоо хийдэг тасралтгүй үргэлжилсэн Дэлхийн далай гэдэг энэ ойлголт нь далай судлалын үндсэн тулгуур ойлголт болно Тив арлуудын тогтолцоо архипелаги зэрэг нь Дэлхийн далайг хуваах үндсэн шалгуур болно Дэлхийн далай нь Номхон далай Атлантын далай Энэтхэгийн далай Өмнөд мөсөн далай уг далайг заримдаа Номхон Атлантын Энэтхэгийн далайн өмнөд хэсэг гэж үзэх нь бий ба Умард мөсөн далай уг далайг мөн Атлантын далайн нэг тэнгис гэж тооцдог гэсэн далайнуудад хуваагдана Номхон далай ба Атлантын далайг экваторын бүсээр хойд ба өмнөд гэж хуваадаг байна Далайн жижгэвтэр хэсгийг тэнгис булан тохой гэх мэтээр нэрлэнэ Эх газар дээр далайтай холбогдоогүй давсжилттай жижиг хэмжээний усны биетүүд байх ба үүнийг тэнгис нуур гэх мэтээр нэрлэнэ Жишээлбэл Арал тэнгис Их давст нуур зэрэг Эдгээрийн заримыг тэнгис гэж нэрлэдэг боловч үнэндээ давст нуур юм Далай нь Дэлхийн гадаргуугийн ¾ ийг бүрхэх тул биомандалд их хэмжээгээр нөлөөлнө Далайн усны ууршилт нь хур тунадсын эх үүсвэр ба улмаар энэ нь уур амьсгал салхины чиглэлд онцгой нөлөөтэй 3 гаруй тэрбум жилийн өмнө далайд амьдрал үүссэн байна Физик шинж чанар Дэлхийн далайн эзлэх талбай нь 361 сая кв км эзэлхүүн нь ойролцоогоор 1 3 тэрбум куб км дундаж гүн нь 3 790 метр болно Далайн тэн хагасаас илүү нь 3 000 метрээс илүү гүн Дэлхийн гадаргуугийн 66 ийг 200 метрээс илүү гүнтэй ус хучиж байдаг байна Энэ тоонд Каспийн тэнгис зэрэг далайтай холбогдоогүй тэнгисүүдийг тооцоогүй болно Дэлхийн усан мандлын нийт масс нь 1 4 1021 киллограмм Дэлхийн нийт массын 0 023 ыг эзлэнэ Усан мандлын 2 нь цэвэр ус бөгөөд үлдэх хэсэг нь давстай ус дийлэнх нь далайн ус юм Өнгө Тэнгэрийн хөх өнгө далайн усанд туссанаас далай цэнхэр өнгөтэй харагддаг гэж хүмүүс боддог байна Ус нь цайвар цэнхэр өнгөтэй боловч ихээхэн хэмжээний ус байгаа тохиолдолд уг цэнхэр өнгийг харах боломжтой байдаг Тэнгэрийн өнгө усны өнгөнд нөлөөлөх боловч гол шалтгаан биш юм Гол шалтгаан нь усны молекул нарны гэрлийн улаан фотоныг шингээдэгтэй холбоотой байна Туяарал Усан цэргүүд далайчид далайн ус гэрэлтэн туяардагийг тэмдэглэн үлдээсэн байдаг Шөнийн цагт энэ үзэгдэл алсаас тод ажиглагдана 2005 онд эрдэмтэд анх удаа энэ үзэгдлийг гэрэл зурагт буулган авсан ба үүнийг биолюмнесценцийн үзэгдлээр тайлбарлаж байна Судалгаа Далайн ёроол усан доорхи орчны судалгаа хийх боломж орчин үед бүрдэж байна Далайн хамгийн гүн хэсэг Номхон далайн Марианы хотгор юм Гүн нь 10 923 метр хүрнэ Уг хотгорын судалгааг 1951 онд Английн Чалленжер хөлгийнхөн хийсэн ба 1960 онд хоёр хүн жолоодсон Трести шумбагч хотгорын ёроолд хүрсэн байна Далайн ёроолын ихэнх хэсэг судлагдаагүй зураглагдаагүй байна 1995 онд хийгдсэн геофизикийн хүндийн хүчний судалгаагааны үр дүнд Дэлхийн далайн 10 км с их гүнтэй хотгоруудыг зурагласан байна Уур амьсгалд нөлөөлөх нь Далайн урсгал нь Дэлхийн уур амьсгалд гол нөлөө үзүүлнэ Далайн ус нь дулаан болон хүйтэн агаар хур тундасыг эх газрын эрэгт хүргэнэ Антарктидын циклт урсгал нь хэд хэдэн далайн усны урсгалыг уулзвар болно Эдийн засгийн ач холбогдол Далайн тээвэр нь дэлхийн худалдаанд гол үүрэг гүйцэтгэнэ Үүнээс гадна далай нь хүнсний маш том эх үүсвэр юм Үүний нэг жишээ нь загас агнуурын аж ахуй болно Мөн үзэх Атлантын далай Номхон далай Умард мөсөн далай Өмнөд мөсөн далай Энэтхэгийн далай Далай судлал Тэнгис Ус Эшлэл 2003 Гадаад холбоос Далай тэнгис судлал

Тархи хөдлөлт

Тархи хөдлөөд удвал хэцүү Удахаараа хараа муудахаас эхлээд олон сөрөг нөлөөтэй байдаг юм билээ Барьдаг мэддэг хүмүүс бол судас бариад мэдчихдэг Харин хэрэглэж болох хялбар арга нь улаан утас тэг дунд нь зангидаад зангилаасыг нь 2 хөмсөгнийхөө яг голд нь дарж бариж байгаад толгойгоо тойруулан шилэн хүзүүний хонхорт уулзах цэгийг сайн тэмдэглээд ав Тэгээд голд нь зангилсан зангилаасаа ашиглаад утасныхаа хоёр талыг тэнцүүлээд урт богино байвал тархи хөдөлсөн гэдэг юм билээ Тархи нугасны мэдрэлийн өвчин Ортопеди ба гэмтлийн мэс заслын өвчин Мэдрэлийн мэс заслын өвчин Түргэн тусламжийн анагаахын өвчин Тархи crânien cérébrale

Азийн наадам

Азийн наадам Азийн тоглолт нь Дэлхийн хоёрдугаар дайны дараа Энэтхэг улсын санаачилгаар зохиогдох болсон 4 жил тутам зохион байгуулдаг Ази тивийн улсуудын спортын наадaм юм Азийн Олимпийн Зөвлөл англи ерөнхий зохион байгуулагч нь тул Азийн олимп хэмээн нэрлэгддэг Ази тивд анх удаа олон спортын наадам 1913 онд Филиппиний Манила хотод Дорно дахины наадам гэж нэрлэгддэг 1917 онд Шанхай хотод нэрийг Дорно дахины наадам аас Алс Дорнодын аварга шалгаруулах тэмцээн болгон өөрчилсөн Эдгээр тоглоомууд 1938 он хүртэл үргэлжилсэн Харин Азийн бусад орнуудад Баруун Азийн наадам 1934 1938 онд зохион байгуулагдаж байсан Анхны Баруун Азийн наадам 1934 онд Энэтхэгийн Шинэ Дели хотод зохион байгуулагдаж байжээ Дэлхийн 2 р дайны улмаас 1938 онд Иерусалем Палестины Баруун Азийн 2 р наадам Алс Дорнодын Осака 11 р наадам зэрэг Азийн бүх наадмыг 1938 онд цуцалжээ 1948 оны Лондонгийн зуны Олимпийн үеэр Азийн Үндэсний Олимпын Хорооны ерөнхийлөгч нар Ази дахь бүх наадмыг Алс Дорнодын болон Баруун Азийн наадам нэгтгэж Азийн бүх ҮОХ ны Азийн наадам гэж нэрлэх шийдвэр гаргажээ Азийн наадмын холбоо нь 1949 онд Энэтхэгийн Шинэ Дели хотод байгуулагдсан Анхны Азийн нэгдсэн наадам 1951 онд Энэтхэгийн Шинэ Дели хотод болсон бол Азийн хоёр дахь наадам 1954 онд Филиппин улсын Манила хотод болсон Үүнээс хойш дөрвөн жилд нэг удаа наадмыг зохион байгуулдаг болсон 1981 онд Азийн спортын удирдагчид Азийн наадмын холбоо ны нэрийг Азийн Олимпийн Зөвлөл англи болгон өөрчлөх шийдвэр гаргажээ 1982 онд Азийн Олимпийн Зөвлөлийн төв байрыг Энэтхэгээс Кувейт руу нүүлгэсэн байна Ерөнхий зүйл Ерөнхийдөө олимпын наадамд багтдаг спортын төрлүүдээс бүрдэхээс гадна боулинг бильярд кабади сепак такрау зэрэг Азид өргөн тархсан олимпод багтдаггүй спортын төрлүүд ч бий Түүнээс хойш ерөнхийдөө зуны олимп зохиогддоггүй тэгш тоотой жилүүдэд зохиогдсоор иржээ Мөн 1986 оноос эхлэн зуны наадмаас гадна Азийн өвлийн наадам зохиогдох болсон Тайланд улсын нийслэл Бангкок хотноо хамгийн олон буюу дөрвөн удаа болж байсан түүхтэй Азийн улсуудын хувьд дараа жил нь болох олимпын сонгон шалгаруулалт 2 жилийн дараах Олимпын наадамд амжилт гаргах найдлага бүхий залуу тамирчдын томоохон сорилго болдог билээ Азийн наадам зохиогдсон газрууд Азийн зуны наадам болсон газруудын жагсаалт болно Азийн өвлийн наадам гэсэн сэдвээс өвлийн наадам болсон газруудыг харна уу Мөн үзэх Зүүн Азийн наадам Баруун Азийн наадам Зүүн Өмнөд Азийн наадам Өмнөд Азийн наадам Төв Азийн наадам Азийн өвлийн наадам Танхимын спортын Азийн наадам Олимп Азийн пара олимпийн наадам Гадны холбоос Азийн Олимпийн Зөвлөл англи хэлээр

2002 оны Азийн наадам

2002 оны Азийн наадам 14th нь 2002 оны 9 р сарын 29 нөөс 10 р сарын 14 ндБНСУ ын Пүсан хотноо зохиогдсон Азийн наадам юм Зохион байгуулах хотыг сонгон шалгаруулах Азийн олимпын зөвлөлийн ассемблигаар Каошүн Тайвань хотыг ялж Өмнөд Солонгост 2 дахь удаа энэхүү наадмын бамбар хүрэлцэн ирсэн билээ Наадмын тухай Гол цэнгэлдэх хүрээлэн нь Хөлбөмбөгийн дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээнд бас ашиглагдсан Бүсан Азиад цэнгэлдэх хүрээлэн Монголын чөлөөт бөхийн тамирчин Оюунбилэгийн Пүрэвбаатар тус тэмцээнээс манай тамирчдын цорын ганц алтан медалийг хүртсэн Усанд сэлэлтэд Японы тамирчин Китажима Косүкэ 200м ийн мэлхий сэлэлтийн төрөлд дэлхийн дээд амжилт тогтоон түрүүлснээр наадмын шилдэг тамирчинд өргөмжлөгдөв Улс орнуудын хүртсэн медалийн тоо 2002

Ном

Ном бол нэг ирмэгийнхээ дагууд бэхлэгдсэн голдуу хавтаслагдсан дээр нь бичиг бичигдсэн цаас илгэн цаас болон бусад эдийн цуглуулга юм Номын нэг давхаргыг хуудас түүний нэг талыг нүүр гэнэ Ном нь олон төрөл ангилалтай байдаг Шинжлэх ухааны хүүхдийн танин мэдэхүйн үлгэрийн гэх мэт Цахим бүтэцтэй номыг электрон ном гэдэг Номын сангийн ба мэдээллийн шинжлэх ухаанд номыг бусад сонин сэтгүүл мэтийн цуврал хэвлэлээс ялгахын тулд нэг сэдэвт зохиол гэж нэрлэдэг Ном уншсанаар хүний мэдлэгийн цар хүрээ тэлж оюун ухаан сэргэдэг Хэвлэгч хэвлэлтийн өмнө алдаа мадагийг хянаж засах тойм шүүмж бичихэд зориулж хямд өртөгтэй боолтыг хэвлэж гаргадаг Боолтыг зарахын тулд хэвлэдэггүй учир аль болох хямд өртгөөр бүтээдэг Номд дуртай хүнийг голдуу библиофил филобиблист бүр энгийнээр номын хорхойтон гэдэг Зарим хүмүүс ном сонирхогчдын бүлгэмд хамаарагддаг Номын түүх Эрт дээр үе Аман дүрслэл аман яриа уламжлал цуу яриа нь мэдээ түүхийн хамгийн эртний дамжуулагч юм Эртний иргэншлүүд бичгийн тогтцыг бодож олох үед дээр нь мөр гарах бараг бүх зүйлс чулуу цавуун самбар модны холтос үйс металл бичихэд хэрэглэгджээ Египтэд цагаан толгойн дагуу бичих тогтоц МЭӨ 1800 онд бүрэлдэх эхэн үедээ үгс цэг тэмдэггүйгээр тусдаа бус бичигдэж байв Зүүнээс баруун руу баруунаас зүүн рүү эсвэл хоёулангаар нэг мөрийг зүүнээс баруун руу дараагийнхийг эсрэгээр г м нь бичигдэж байв Бид номыг уншсанаар оюун ухаанаа илүү их хөгжүүлж өгдөг Уншихаа боливол сэтгэхээ болино хэмээн нэрт сэтгэгч Д Дидро хэлсэн байдаг Номгүй хүний цээж нэг харанхуй гэж Монгол ардын аман зохиол ертөнцийн гуравт дурддаг Хүн номыг хэр их уншина төдий чинээгээр сэтгэж хэр бага уншина харин төдий чинээ сэтгэх чадвар нь муудаж байдаг юм Хүн номтой харилцахдаа цэвэр нямбай түүнийгээ урж таслахгүй сайхан цэвэрхэн хэрэглэх хэрэгтэй Мөн үзэх Үндсэн Зохиолч Ибүүк Номын сан Номын санч Номын жагсаалт номын нэрээр Номын жагсаалт зохиолчийн нэрээр Номын жагсаалт төрлөөр Номын жагсаалт шагнал ба нэр хүндээр Номын жагсаалт хэвлэгдсэн оноор Хориотой номын жагсаалт Хүүрнэл зохиолын жагсаалт Ном ангиллын тогтоц Тэмдэглэл ба лавлах Гадаад холбоос Номын сан судлал Хэвлэл мэдээллийн бүтээгдэхүүн

2006 оны Азийн наадам

2006 оны Азийн наадам 15th нь 2006 оны 12 сарын 1 нээс 12 сарын 15 нд Катар улсын Доха хотноо зохиогдсон Азийн наадам Азийн зуны 15 дахь наадам юм Наадам болох хотыг сонгосон нь Энэхүү наадмыг зохион явуулах эрхийн төлөө Доха хотоос гадна Малайзын Куала Лумпур Хонконг хотууд нэрээ дэвшүүлсэн бөгөөд Доха хот 22 саналаар уг эрхийг авсан Баруун Азид Азийн наадам зохиогдож буй нь 1974 оны Тегераны наадмаас хойш 32 жилийн дараах үйл явдал болно Арабын улсуудын хувьд анх удаа уг нэр хүндтэй наадмыг зохион явуулах эрхийг Персийн булангийн бяцхан улс Катар авсан нь энэ Наадамд багтсан спортын төрлүүд Наадмын бэлгэдэл Доха 2006 Азийн наадмын бэлгэдэл нь Ори хэмээх араб үхэр буюу орикс Улс орнуудын авсан медалийн тоо Мөн үзэх 2006 оны Азийн наадамд оролцсон Монголын тамирчид Азийн наадам Азийн наадмын медальт монголчууд Катар Холбоос Наадмын албан ёсны сайт англи хэлээр 2006

2006 оны Азийн наадамд оролцсон Монголын тамирчид

2006 оны Азийн наадамд оролцсон Монголын тамирчдын жагсаалт Байт харваа Тамирын Амаржаргал Цэвээнравдангийн Баярмаа Жамъянсүрэнгийн Удвал Бишиндээгийн Урантунгалаг Дамбадондогийн Баатаржав Цогтын Бадамхатан Жанцангийн Гантөгс Бядрангийн Лхагвасүрэн Хөнгөн атлетик Лувсанлхүндэгийн Отгонбаяр Волоожийн Отгонтуул Цэрэнпунцагийн Мягмарсүрэн Бадминтон Баттөрийн Даваасүрэн Олонбаярын Энхбат Сагсан бөмбөг Энхболдын Анар Баасангийн Ариунболд Мөнхбаярын Бадрах Сайнбаярын Батбямба Батжаргалын Ганхөлөг Ганбаатарын Ихбаяр Цэцгээгийн Мэргэнбаатар Батдоржийн Одбаяр Санчигданы Өрнүүнбилэг Оюунбилэгийн Сайнбаяр Шинэнгийн Сэдбазар Цэрэнжанхарын Шаравжамц Бялдаржуулал Дамдинсүрэнгийн Золбаяр Жунсын Нурлан Элсний воллейбол Цогтбаатарын Баярмаа Яринпилийн Энхмаа Бокс Энхбатын Бадар Ууган Жигжидийн Отгонбаяр Уранчимэгийн Мөнх Эрдэнэ Пүрэвдоржийн Сэрдамба Бямбын Түвшинбат Төмөрхуягийн Чулуунтөмөр Зоригтбаатарын Энхзориг Каноэ Баянсангийн Оюунтунгалаг Энхтөрийн Түвшинтөр Шатар Батхуягийн Мөнгөнтуул Цэгмэдийн Батчулуун Баярсайханы Гүндаваа Дугуйн спорт Жамсрангийн Өлзийсолонго Болдбаатарын Болд Эрдэнэ Жамсрангийн Өлзий Орших Хуягтын Пүрэвсүрэн Туулхангайн Төгөлдөр Хаянхярваагийн Ууганбаяр Бильярд Эрдэнэсүхийн Баттулга Батбэхийн Баярхүү Батсуурийн Буян Мягмарын Гарьдмагнай Баатарчулууны Гүндсамбуу Батбаярын Доржсүрэн Алтанзулын Мөнхгэрэл Цэвээндашийн Тэмүүжин Түвшинжаргалын Хаш Очир Баясгалангийн Энх Амгалан Морин спорт Зангадын Ариунболд Доржийн Цогтжаргал Уран сайхны гимнастик Төрийн Болорхишиг Бямбаагийн Бүрэнжаргал Пүрэвсүрэнгийн Солонго Соёлтын Учралт Бямбанямын Янжиндулам Жүдо Түмэн Одын Баттөгс Мөнхбаатарын Бундмаа Эрдэнэчимэгийн Гэрэлтуяа Пүрэвжаргалын Лхамдэгд Цэдэвсүрэнгийн Мөнхзаяа Доржготовын Цэрэнханд Хишигбатын Эрдэнэт Од Батбаярын Ариун Эрдэнэ Сайнжаргалын Ням Очир Дамдинсүрэнгийн Нямхүү Цэнд Аюушийн Очирбат Найдангийн Түвшинбаяр Цагаанбаатарын Тэнгис Хашбаатарын Цагаанбаатар Каратэ Лхагвасүрэнгийн Пүрэвдулам Пашкагийн Сугармаа Гантөмөрийн Эрдэнэчимэг Мягмаржавын Золбаяр Намсрайн Чинзориг Энхбатын Энхжин Буудлага Зоригтын Батхуяг Отрядын Гүндэгмаа Дамдинсүрэнгийн Лхамсүрэн Цогбадрахын Мөнхзул Чулуунбадрахын Нарантуяа Отгонтэнгэрийн Онон Гантөмөрийн Хэрлэнцэцэг Төмөрбаатарын Баяржаргал Цэдэвдоржийн Мөнх Эрдэнэ Баярын Сайн Эр Лхагвын Ундралбат Нэргүйн Энхбаатар Олзодын Энхсайхан Софт теннис Энх Амарын Аззаяа Гомбын Алтанзул Мөнгөнцэцэгийн Анударь Батдоржийн Соёлоо Должинсүрэнгийн Сувд Эрдэнэ Раднаабазарын Баяртогтох Учирсайханы Баясгалант Лхагвасүрэнгийн Тэмүүжин Болортуяагийн Энхжин Гантулгын Энхтүвшин Усанд сэлэлт Хүрэлбаатарын Сайнзаяа Батжаргалын Тэлмэн Энхтайваны Баттүшиг Мэндбаярын Батчулуун Буянхишигийн Билгүтэй Болдбаатарын Бүтэх Үйлс Лхагвадоржийн Мөнхтүвшин Андрейн Тамир Наранцогтын Цогтжаргал Теннис Мөнхбаатарын Бадрах Баатарын Оюунбат Баатарын Оюунболд Сүхбаатарын Сүхжаргал Тэкондо Энхбатын Итгэл Триатлон Насанбатын Наранбат Мөнхзаяагийн Цэнгүүн Ширээний теннис Батсайханы Батхишиг Цэгмидийн Золзаяа Чинбатын Номин Эрдэнэ Лхагвадоржийн Алтантулга Ядмаагийн Бэгз Сүхээгийн Галбадрах Воллейбол Эмэгтэй дасгалжуулагч Д Баасансүрэн Тамирчид Дашсамбуугийн Алтансувд Дэмбэрэлсамбуугийн Анар Галбадрахын Билгүүн Даваажавын Мөнхзаяа Ухнаагийн Отгонтуяа Гансүхийн Өлзийдэлгэр Батмагнайгийн Саруултуяа Бааяагийн Сүнжидмаа Амгаланбазарын Уранчимэг Ганболдын Цэцэгжаргал Энхтайваны Эрдэнэзаяа Эрэгтэй дасгалжуулагч Г Баярсайхан Тамирчид Энхбаатарын Батбаяр Ганхуягийн Батмөнх Эрдэнэбилэгийн Батхүү Баярбаатарын Ганхуяг Ганхуягийн Идэржаргалан Батсайханы Мөнгөндөл Эрдэнэбилэгийн Сайнбилэг Рэнчингийн Тамир Болдын Түмэнбат Ренчингийн Хангай Дэмбэрэлийн Цэрэнбат Бямбасүрэнгийн Энхманлай Хүндийг өргөлт Намхайдоржийн Баярмаа Гонгорын Отгонтуяа Энхтайваны Сайнтуяа Рэнчинсамбуугийн Мөнх Оргил Дөрвөнжингийн Чинзориг Чөлөөт бөх Очирбатын Бурмаа Бадрахын Одончимэг Найдангийн Отгонжаргал Цогтбазарын Энхжаргал Буянжавын Батзориг Санжаагийн Ганбаяр Чагнаадоржийн Ганзориг Доржваанчигийн Гомбодорж Даваанямын Лхагвадорж Цэрэндашдоржийн Магалжав Мягмарын Мэндсайхан Баяраагийн Наранбаатар Пүрэвжавын Өнөрбат Оюунбилэгийн Пүрэвбаатар Болдын Сайнбаяр Вушу Эрдэнэчулууны Буянбат Өлзийбадрахын Саруул Од Азийн наадам

Монгол улс Азийн наадамд

Монголын тамирчид нь 1974 онд анх удаа оролцсоноосоо хойш Азийн наадам болгоноос алтан медальтай буцcан Алтан медальтнууд Дашдоржийн Цэрэнтогтох 1974 эрэгтэй чөлөөт бөх 90кг Хорлоогийн Баянмөнх 1974 эрэгтэй чөлөөт бөх 100кг Зэвэгийн Ойдов 1978 эрэгтэй чөлөөт бөх 68кг Буяндэлгэрийн Болд 1982 эрэгтэй чөлөөт бөх 68кг Зэвэгийн Дүвчин 1982 эрэгтэй чөлөөт бөх 82кг Пунцагийн Сүхбат 1990 он эрэгтэй чөлөөт бөх 82кг Цэрэнбаатарын Цогтбаяр 1994 он эрэгтэй чөлөөт бөх 57кг Халиуны Болдбаатар 1998 он эрэгтэй жүдо Хишигбатын Эрдэнэт Од 1998 он эмэгтэй жүдо 57кг Оюунбилэгийн Пүрэвбаатар 2002 он эрэгтэй чөлөөт бөх 60кг Дамдинсүрэнгийн Нямхүү 2006 он эрэгтэй жүдо 81кг Хашбаатарын Цагаанбаатар 2006 он эрэгтэй жүдо 66кг Ганзоригийн Мандахнаран 2010 он эрэгтэй чөлөөт бөх 60 кг Гэлэгжамцын Наранчимэг 2010 он эмэгтэй чөлөөт бөх 72 кг Мөнгөн медальтнууд Содномын Гомбо 1974 он эрэгтэй бокс 60кг Хорлоогийн Баянмөнх 1974 он эрэгтэй сонгомол бөх 100кг Бадмаанямбуугийн Бат Эрдэнэ 1990 он эрэгтэй жүдо 95кг Лодойн Энхбаяр 1990 он эрэгтэй чөлөөт бөх 74кг Болдын Жавхлантөгс 1990 он эрэгтэй чөлөөт бөх 100кг Адуучийн Баатархүү 1990 он эрэгтэй чөлөөт бөх 130кг Бандийн Алтангэрэл 1990 он эрэгтэй бокс 75кг Түмэндэмбэрэлийн Зүүнбаян 1994 он эрэгтэй чөлөөт бөх 48кг Доржсүрэнгийн Мөнхбаяр 1994 он буудлага 10м хийн гар буу Самбуугийн Дашдулам 1998 он эмэгтэй жүдо үнэмлэхүй жин Оюунбилэгийн Пүрэвбаатар 1998 он эрэгтэй чөлөөт бөх 58кг Долгорсүрэнгийн Сумъяабазар 1998 он эрэгтэй чөлөөт бөх 97кг Цэнд Аюушийн Очирбат 2002 он эрэгтэй жүдо 90кг Мөнхбаатарын Бундмаа 2006 он эмэгтэй жүдо 52кг Доржготовын Цэрэнханд 2006 он эмэгтэй жүдо 78кг Доржготовын Цэрэнханд 2006 он эмэгтэй жүдо үнэмлэхүй жин Зоригтбаатарын Энхзориг 2006 он бокс 57кг Уранчимэгийн Мөнх Эрдэнэ 2006 он бокс 60кг Мөнхбаатарын Бундмаа 2010 он эмэгтэй жүдо 52кг Монгол баг Отрядын Гүндэгмаа Цогбадрахын Мөнхзул Төмөрчөдөрийн Баярцэцэг 2010 он буудлага 25м спорт гар бууны төрөл Жаргалсайханы Чулуунбат 2010 он эрэгтэй чөлөөт бөх 120 кг Эрдэнэсоёлын Ундрам 2010 он эмэгтэй бокс 69 75 кг Очирбатын Насанбурмаа 2010 он эмэгтэй чөлөөт бөх 63 кг Хүрэл медальтнууд Буянгийн Ганбат 1974 он эрэгтэй бокс 54кг Цэдэндамбын Нацагдорж 1974 он эрэгтэй сонгомол бөх 68кг Дүгэрийн Цэрэндаш 1974 он эрэгтэй сонгомол бөх 82кг Жигжидийн Мөнхбат 1974 он эрэгтэй сонгомол бөх 90кг Должингийн Адъяатөмөр 1974 он эрэгтэй сонгомол бөх 100кг Равсалын Отгонбаяр 1978 он эрэгтэй бокс 57кг Хастын Жамган 1978 он эрэгтэй бокс 63 5кг Д Эрдэнээ 1978 он эрэгтэй бокс 75кг С Хичээнгүй 1982 он эрэгтэй бокс 91кг Дамдинбазарын Ганзориг 1990 он эрэгтэй бокс 91кг Нямаагийн Алтанхуяг 1990 он эрэгтэй бокс 63 5кг Сандагсүрэнгийн Эрдэнэбат 1990 он эрэгтэй бокс 57кг Цэен Ойдовын Цэрэн 1990 он эрэгтэй бокс 54кг Артагийн Буянжаргал 1990 он эрэгтэй жүдо 71кг Бадмаанямбуугийн Бат Эрдэнэ 1990 он эрэгтэй жүдо үнэмлэхүй жин Дашгомбын Баттулга 1990 он эрэгтэй жүдо 60кг Дашгомбын Баттулга 1994 он эрэгтэй жүдо 65кг Халиуны Болдбаатар 1994 он эрэгтэй жүдо 71кг Бадмаанямбуугийн Бат Эрдэнэ 1994 он эрэгтэй жүдо 95кг Бадмаанямбуугийн Бат Эрдэнэ 1994 он эрэгтэй жүдо үнэмлэхүй жин Самбуугийн Дашдулам 1994 он эмэгтэй жүдо үнэмлэхүй жин Цэрэнбаатарын Хосбаяр 1994 он эрэгтэй чөлөөт бөх 48кг Баттогтохын Бат Эрдэнэ 1994 он эрэгтэй чөлөөт бөх 100кг Батмөнхийн Энхбаяр 1998 он эрэгтэй бокс 71кг Дэнсмаагийн Энхсайхан 1998 он эрэгтэй бокс 63 5кг Түмэнцэцэгийн Үйтүмэн 1998 он эрэгтэй бокс 60кг Гэлэгжамцын Өсөхбаяр 1998 он эрэгтэй чөлөөт бөх 130кг Очирын Одгэрэл 1998 он эрэгтэй жүдо 100кг Дашзэвэгийн Пүрэвсүрэн 1998 он эрэгтэй жүдо 90кг Эрдэнэбаатарын Ууганбаяр 1998 он эрэгтэй жүдо 66кг Самбуугийн Дашдулам 1998 он эмэгтэй жүдо 78кг Цогтбаатарын Буянтогтох 1998 он эрэгтэй чөлөөт бөх 63кг Монгол баг 1998 он эмэгтэй буудлага спорт гар буу Эрдэнэ Очирын Долгормаа 2002 он эмэгтэй жүдо 78кг Эрдэнэ Очирын Долгормаа 2002 он эмэгтэй жүдо үнэмлэхүй жин Гантөмөрийн Дашдаваа 2002 он эрэгтэй жүдо 66кг Хишигбатын Эрдэнэт Од 2002 он эмэгтэй жүдо 57кг Цогтбазарын Энхжаргал 2002 он эмэгтэй чөлөөт бөх 48кг Найдангийн Отгонжаргал 2002 он эмэгтэй чөлөөт бөх 55кг Очирбатын Мягмарсүрэн 2002 он эмэгтэй чөлөөт бөх 63кг Отрядын Гүндэгмаа 2002 он буудлага 25м спорт гар буу Норжингийн Баярмагнай 2002 он эрэгтэй чөлөөт бөх 66кг Өлзийбадрахын Саруул Од 2002 он ушу 56кг Магсаржавын Батжаргал 2002 он ушу 70кг Дамдинсүрэнгийн Нямхүү 2002 он эрэгтэй жүдо 81кг Пүрэвжаргалын Лхамдэгд 2006 он эмэгтэй жүдо 78кг Монгол баг Отрядын Гүндэгмаа Цогбадрахын Мөнхзул Гантөмөрийн Хэрлэнцэцэг 2006 он буудлага 25м спорт гар бууны төрөл Энхбатын Бадар Ууган 2006 он бокс 54кг Цогтбазарын Энхжаргал 2006 он эмэгтэй чөлөөт бөх 48кг Найдангийн Отгонжаргал 2006 он эмэгтэй чөлөөт бөх 55кг Бадрахын Одончимэг 2006 он эмэгтэй чөлөөт бөх 63кг Очирбатын Бурмаа 2006 он эмэгтэй чөлөөт бөх 72кг Буянжавын Батзориг 2006 он эрэгтэй чөлөөт бөх 66кг Цэнд Аюушийн Наранжаргал 2010 он эмэгтэй жүдо 70 кг Түмэн Одын Баттөгс 2010 он эмэгтэй жүдо 63 кг Балжиннямын Бат Эрдэнэ 2010 он эмэгтэй жүдо 48 кг Доржготовын Цэрэнханд 2010 он эмэгтэй жүдо үнэмлэхүй жин Хадбаатарын Мөнхбаатар 2010 он эрэгтэй жүдо үнэмлэхүй жин Магсаржавын Батжаргал 2010 он ушу 75 кг Доржваанчигийн Гомбодорж 2010 он эрэгтэй чөлөөт бөх 74 кг Пүрвээгийн Өсөхбаатар 2010 он эрэгтэй чөлөөт бөх 84 кг Жаргалын Отгонжаргал 2010 он эрэгтэй бокс 69 кг Мөн үзэх Азийн наадам Монголын спорт Азийн наадам

Куров

Куров нь Пулавски Люблин мужийн дунд Куровка голын эрэгт орших Польш улсын зүүн өмнөд хэсэгт байрлалтай тосгон юм Охид ба хөвгүүд Войцех Ярузельский 1923 2014 генерал болон Польшийн ерөнхийлөгч агсан Цахим холбоос Хотын цахим хуудас польшоор Люблин мужийн суурин

Комикс

Манга төрөл Манганы төрөл Ёожи Yōji 幼児向け漫画 буюу 1 4 насны хүүхдийн мангаКодомо буюу Жидо эсвэл Jidō манга 児童漫画 子ども漫画 Бага насны хүүхдүүдийн мангаШоонэн Shōnen 少年漫画 Олон ангит цувралтай Адал явдалт шинж чанартай Энэ манганы төрөлд нас харгалзахгүй Шоожо Shōjo 少女漫画 Сэтгэлийн өнгө аяс ихтэй хайр дурлалын хэв маягтай манга 13 17 насны охидод төвлөрдөг Сэйнэн 青年漫画 Коллежийн эрэгтэй оюутнуудад зориулсан мангаСэйжин 成人漫画 Насанд хүрэгчдэд зориулсан манга 18 Комик төрөл Америкийн комикс Америкийн комикс нь хөгжлийн олон үед хуваагддаг ба зонхилох сэдэв нь супер баатрын сэдэв байдаг Дэлхийн дайнаас өмнө шог хошин сэдвээр сонин хэвлэлийн богино хэмжээний комикс хөгжиж байгаад дэлхийн хоёрдугаар дайны үед комикс уран бүтээлчид үндэсний бахархал болгох зорилгоор Супер баатар гол дүртэй олон тооны комикс зохион тэр нь ч зах зээлд маш их эрэлттэй байж тухайн дүрүүд үндэсний бахархал болж өнөөг хүртэл супер баатрууд Америкийн зах зээлд том байр эзэлсээр байна Супермэн Бэтмэн зэрэг нь анх комиксийн дүрээр олонд хүрч анхны Супермэн 1938 онд Аction ийн нэгдүгээр дугаар дээр хэвлэгдэж байжээ Дэлхийн дайн дуусаж супер баатрын дүр бүхий комикс олны сонирхлоос гарч улмаар комикс бүтээгчид илүү нарийн учир битүүлэг сэдэвтэй зохиолууд дүрүүд гарган шинэ сэдвийн комиксийг хөгжүүлж эхэлсэн билээ 1980 аад оноос хуучны супер баатрын комикс дахин олны сонирхлыг татаж эхэлсэн ба комиксийн хийц чанар бүтээмж өндөрссөн нь үүнд нөлөөлсөн байна Сэдэв төрлийн хувьд аймшгийн инээдмийн уран зөгнөлт үлгэр фантас гэмт хэрэг адал явдалт насанд хүрэгчдийн гэх зэрэг бүх насныхны сонирхолд нийцэх комикс зах зээлд худалдаалагддаг болов Америк комикс ихэвчлэн 32 нүүрээр сар тутам цувралаар гарна Цуврал нь нийтдээ дунджаар 100 дугаарт хүрнэ зарим алдартай комикс 500 600 цуврал гарсан байдаг Мөн алдартай комик дүрүүд гол зохиолоосоо гадна хажуугийн бие даасан цувралуудыг төрүүлсэн байдаг Аmazing комикс гэхэд гол зохиолоосоо гадна арваад салбарласан цувралтай Япон комикс Японы комиксийг Манга гэх ба зурагтай ном гэсэн ханз үсэгнээс гаралтай нэршил 1950 аад оноос Японд Осүма Тэзүка манга дүр төрхийг анх гаргаж цувралаар Атом хүү комикс хэвлүүлэн гараагаа эхэлж байж Энэ комикс нь барууны орнуудын комиксоос ялгаатай нь том нүдтэй баатрууд хар цагаан нарийн зураас ихтэй бас олон хуудастай байв 10 гаруй жил энэ цуврал үргэлжилсэн ба энэ зуур цуврал хүүхэлдэйн кино гаргажээ Бага насны хүүхдүүдэд зориулсан комикс удалгүй Япон даяар түгэн алдаршиж олон олон янзын цуврал гарсан ба уншигч багачууд өсөж томрохын хэрээр сонирхон унших сэдэв нь даган өөрчлөгдөж Японы комикс нас хүйс нийгмийн давхаргын онцлогт зориулсан төрөл бүрийн сэдэвтэй маш баялаг сонголттойгоор хийгддэг болсон Иймд Японы комик нь амьдрал болон хувь хүний дотоод ертөнцөд илүү ойр агуулгатай энгийн хэрнээ сэтгэл хөдлөлийг сайн харуулсан илэрхийлэлтэй дүрслэлээрээ бусад орны комикоос ялгардаг Японы манга нь долоо хоног тутам нэгдсэн хэвлэл маягаар хэвлэгдэнэ Хар цагаан 16 32 нүүр бүхий 15 20 гаруй янзын манга нь нэг товхимол сэтгүүл болж гарна Ийм манга сэтгүүлүүд олон байх ба сэтгүүлүүдийн алдартай манганууд 10 дугаар гарсны дараа нэг боть болж тусдаа хэвлэгдэнэ Ийм маягаар алдартай манганууд 10 жил хүртэл тасралтгүй үргэлжилж 30 40 боть гарч төгсдөг Японы метро болон гудамжинд хаа сайгүй л манга комикс уншсан хүн таарна Яг л талх шиг өдөр тутмын хэрэглээ мэт Манга комик бүтээлийн судалгаа Комиксийн өнөө үе Одоо цагт комик дэлхийн зугаа цэнгэлийн 3 том салбарын нэг нь болж комиксгүй улс орон үүнийг уншдаггүй мэддэггүй хүн байхгүй гэхэд болохоор болжээ Ном хэвлэл аnimation хүүхэлдэйн кино кино урлаг видео тоглоом хүүхдийн тоглоом ахуйн бараа гээд бүх л энтертайнмент бизнес салбарыг хамарч Бидний үзэх дуртай Холливүүдийн Бэтмэн Хүн аалз Супермэн Халк Трансформерс 300 кинонууд хүртэл комиксоос сэдэвлэсэн ба өөр маш олон комиксоос сэдэвлэсэн кино бий Комиксийн хийц бүтээмжид техник технологийн дэвшил бас нөлөөлж хуучин цаас харандаа түш үзэг будаг бийр шугам ашиглаж байсан бол одоо зөвхөн компьютерийн хэрэгсэл ашиглан түүн дээрээ зурж бүтээдэг болоод байна Үүнийгээ хэвлэлд ашиглана мөн Интернэтэд веб комик гар утасны контент агуулга хэлбэрээр олонд хүргэдэг болж комиксийг заавал хэвлэх албагүйгээр гар утас таблет болон зөөврийн компьютер дээрээ татаад л хаана ч хэзээ ч хүссэн үедээ уншиж үзэж байх боломжтой болсон байна Дэлхийд олон зуун комик хэвлэлийн газар байдаг ч цөөн хэдэн том алдартай хэвлэлийн газар бий АНУ д Японд гэсэн аварга компаниуд байна Алдартай цувралууд Комикс Хүн Аалз Супермэн Бэтмэн Ногоон дэнлүү Оддын дайн Спаун Манга Атом хүү Наруто Алдарт бүтээлчид Комикс Манга Осамү Тэзүка Акира Торияма Широв Масамүнэь Масаши Кишимото Такехико Иноүэ Эйичиро Ода Олон улсын комик цуглаан АНУ 1970 оноос жил бүр Япон 1975 оноос жилд 2 удаа Олон улсад Angoulкme Дээрхээс гадна олон улсад өөр өөр газар орнуудад бүтэн жилийн турш комикстой холбоотой үйл явдал арга хэмжээ уулзалт цуглаан зохиогддог Гол нь комик цуглаан тэмцээнүүд дээр ирээдүйд гарах шинэ содон санаа цоо шинэ киноны эхний богино хэмжээний тусгай үзвэр алдартай цувралуудын дуудлага худалдаа шинээр гарч ирж буй уран бүтээлчид тэдний шинэ уран бүтээлүүд хүний толгойд багтаж болох бүхий л гайхалтай санаанууд оргилон буцалж санаагаа солилцож дэлхийн өнцөг булан бүрээс уран бүтээлчид бизнесмэн сонирхогч фенүүд цуглан хэд хоногийг өөрсдийн диваажинд өнгөрүүлдэг уламжлалтай Үр дүнд нь дараагийн Оскарыг авах киноны санаа зохиолыг найруулагч нар олж дараа улирлын бестселлер комиксийн уран бүтээлч ажлаа олж үндэстэн дамнасан нөхөрлөл бизнес гараагаа эхэлдэг юм Комикс Монголд Монгол зураглай комикс дэлхийг байлдан дагуулж чадна гэж зоригтой нэрлэсэн нь бидний өвөг дээдэс энэ салбарт анхдагч биш ч зурган романы талаар бахдам баримттай байдаг Үлгэрлэвээс Бурхан багшийн сургаал айлдал намтар түүх бүхий судруудад хийсэн чимэглэлүүд нь зурган романы санааг баяжуулж байдаг зууны Монголын модон барын хэвлэл Молом тойны судар ын чимэглэл судлаач шинжээчдийн анхаарлыг татах бүтээл юм Учир нь энэ судрын агуулгаас эс хамааран бие даасан магадгүй өнөөгийн сюрреалист чиглэлд ч хамруулан бүртгэж болох бидний далд ертөнц гээд нэрлэж заншсан диваажин тамын орныг дүрслэн үзүүлсэн байдаг Товчхондоо манайд байсан олон сүмийн туурганы зургуудаас хэвлэн барлаж үлдээсэн судрын хуудаснаас өнөө цагийн комикс зураглайг өвгөд дээдэс маань тольдон хардаг байсан гэсэн үг ээ Гэхдээ мэдээж өнөө цагийн комикс маанга гэдэг үгс хэрэглэлгүйгээр шүү дээ Монголчууд үргэлжлэн хүүрнэсэн урлагийн буюу зурган өгүүлэмж хэлбэрийн зураг урлагийн олон зуун дамжсан өнө эртний дурсгалуудтай Дундад зуунаас өдгөөг хүртэл эрдэмтэн мэргэдийн бичиж туурвиж орчуулан гаргаж байсан ном судар үлгэр домогт зориулан бүтээсэн цуврал хүүрнэлт зураг Монгол зургийг зураач урчууд хийж ирсэн Харамсалтай нь эдгээр бүтээлийн ихэнх нь 1930 аад оны их хэлмэгдүүлэлтийн үед нураасан сүм хийдүүдэд үгүй болон мөн гадны худалдаачин наймаачдын гараар дамжин эх нутгаасаа өөр газарт хадгалагдах нь олонтаа Өнөө үед манай хүүхэд багачууд залуус насанд хүрэгчдийн дунд комикс зурган өгүүлэмж нь төдий л танил биш хэдий ч сүүлийн жилүүдэд нийтэд эрчимтэй танигдаж эхэлж байна Энэ нь залуу уран бүтээлчид болон хэд хэдэн хэвлэлийн газар уран бүтээлийн нэгдлүүдийн хөдөлмөрийн үр дүн юм Тоншуул сэтгүүл нь 70 жилийн турш шог зураг комикийг нийтэд дэлгэрүүлэн сурталчлахад үнэтэй хувь нэмэр үзүүлсэн ба энэхүү сэтгүүлийн үе үеийн авьяаслаг уран бүтээлчид дунд Монголын комикийн хөгжлийг тодорхойлсон уран бүтээлчид байсаар ирсэн Анхлан жижиг хэмжээний ном хэлбэрээр хэмжээ тоо ширхгийн хувьд жижиг цөөн тоотой байсан ба энэ үед ихэвчлэн хувь уран бүтээлчид бие даан комиксоо эрхлэн гаргаж байв Тэднээс дурдвал Борхүү Одхүү Төмөрхүү С Цогтбаяр Цуутын цагаагч гүү Ч Ганбаатар 300 Тайчуудыг дарсан домог С Амгалан Модун Шаньюй Б Цолмонбаяр Замд А Бүрэн Эрдэнэ Эзэнт гүрэн Н Амартүвшин Хөх дайчин Ч Лутсүх 300 тайчуудыг дарсан домог Батхаан Н Энхбаяр гэх хэд хэдэн бие даасан комиксууд туурвигдаж байгаад 2005 оны намраас анхны цуврал комикс Монголд худалдаанд гарсан нь Чингис хаан комикс билээ Уг комиксийг компани 2008 он хүртэл 20 цуврал гаргаж түүнээс хойш цувралаар Цондоолой Цүндээлэй 2007 Динза 2009 Ирмүүн агентлаг эрхлэн гаргах болсон юм Мөн комиксийг зар сурталчилгаа зурагт хуудас хэлбэрээр ашиглан хийх нь сүүлийн жилүүдэд түгээмэл болсоор байна Сонин сэтгүүл хэвлэлд комикс янз бүрийн хэлбэр хэмжээгээр нийтлэгдэж энэ чиглэлээр уран бүтээлээ туурвих сонирхолтой залуус олшрон вэб форум блог хөтөлж бие биедээ өөрсдийн хийсэн комиксоо интернэт ашиглан толилуулдаг болоод байна 1935 онд анх хэвлэгдсэн Хүмүүжил жигшил сэтгүүл нь өдгөө Монголын орчин үеийн хошин урлагийн түүхийг улбаалсан Тоншуул ын дээд өвөг юм Дээхнэ үеийн нэрт судлаачид Монголын орчин үеийн дүрслэх урлагийн төдийгүй хошин урлагийн анхдагчаар Марзан хэмээх Балдуугийн Шаравыг төлөөлүүлдэг юм Задгай комикс гэж болохоор Монголын нэг өдөр хэмээх энэ алдарт зургийн хошин түүхээр өнөөдөр ч бид уйддаггүй Энэ чиглэлээр Тоншуул сэтгүүлд Ц Байды С Цогтбаяр С Болд нар Монголын нэг өдрийн орчин үеийн хувилбараар туурвисан бүтээлүүд цөөнгүй байдаг Цуврал зурган роман нь хуучин ЗХУ ын Весёлые картинки Мурзилка хүүхэд залуучуудын сэтгүүлүүдийн гол бодлого болон манайд гадаад хэвлэлийн тэр үед хомроголон гадаад сэтгүүл захиалуулдаг байв захиалгаар олны танил болсон Мөн Данийн нэрт зураач Херлуф Бидструпийн зургуудаар Монголын нэгэн үе түүний бүтээлээр хүмүүжсэн юм Монголын шинэ үеийн залуу уран бүтээлчдийн хувьд комикс нь шинэ том орон зай чөлөөт сэтгэлгээний хязгааргүй талбар юм Тэрхүү уран бүтээлийн гайхамшигт талбарт үзэг бийрээ бариад оюун сэтгэхүйгээ хөглөөд орон зайгаа эзлэх цаг ирээд байна бидэнд Херлуф Бидструп нь цуврал зурган комикс зурдаг байсан бөгөөд эдгээр бүтээлүүдэд ямар ч тайлбар хэрэггүй ажээ Херлуф 5000 гаруй бүтээлийн эзэн бөгөөд түүний цуврал зурган өгүүлэмж нь нэг талаас харахад хөгжилтэй байдаг хэдий ч нэлээд ажиглаж харвал ихээхэн ухаарал төрүүлсэн зургууд байх болно Дэлхийн энх тайвны зүтгэлтэн Х Бидструп гуай 1980 аад оны дундуур манай эх оронд айлчлахад Монголын шог зураачид уулзах завшаан тохиолджээ Энэ үеэр Улаанбаатарын мэдээ сонины зураач Л Гүрсэд алдарт Бидструпийн таталбарыг хийн зураг дээрээ гарын үсгийг нь зуруулсан нь бахархам дурсамж болон үлджээ Орчин үеийн комикс зураглай 1960 аад оноос эхлэн манайд тодорхой баатруудаа дагуулан хөгжсөн юм Оюун түлхүүр сэтгүүлд Ц Доржготовын хөөрхөн Зуу Зуу ишиг хүүхэд багачуулын дотно танил боллоо Өнөөдөр манайхан дэлхийн зах зээл дээр үл анзаарагдам нөлөөтэй ч оюуны болон сэтгэлгээний зах зээл дээр аугаа гэдгээ дахиад зориуд хэлэхийг хүсэж байна Тоншуул сэтгүүлийн дэргэд байгуулагдсан Хас комикс бүлгэмийн залуу уран бүтээлч М Эрдэнэбаяр өнгөрсөн жилийн Японд зохиондсон Манга буюу комиксын уралдаанаас тэргүүн дээд шагнал болох гран при шагналыг гардан авсан нь Монголын бүтээлчид дэлхийн тавцанд хүрсэн жишээ юм Дүрслэх урлагийн төрөл

Абиотик хүчин зүйл

Биологийн шинжлэх ухаанд Абиотик хүчин зүйл гэдэг нь орчин дахь амьд биш химийн ба физикийн хүчин зүйлс юм Үүнийг гэрэл температур ус хий салхи хөрс ба газрын гадаргын хүчин зүйлс гэж ангилж болно Абиотик хүчин зүйлүүд Уур амьсгалын хүчин Агаарын хийн хүчин зүйл Агаарын даралтын Агаарын хийн бүтэц физикийн хүчин зүйл гал түймэр температур Чернова былова нар ус чийгэнд ургамлыг харьцах байдлаар нь экологийн дараахь бүлгүүдэд авч үзсэн Үүнд Гидротофит усны ургамал Гидрофит газар усны ургамал Гигрофит ихээхэн чийглэгт ургадаг хуурай газрын ургамал Мезофит богино хугацааны ганг тэсвэрлэж чаддаг ургамал Ксерофит чийг дутмаг газар ургахад зохилдсон ургамал Склерофит Нарийхан жижиг навчтай үетэн ургамал игрофил чийглэгт дуртай амьтад Мезофил чийгсүү нөхцөлд амьдардаг амьтад Ксерофил хуурайд дуртай амьтад Энэ нь нарны гэрэл юм Байгаль орчны хүчин зүйл

Монголын банкны жагсаалт

Монголын банкны жагсаалт хуудаст Монгол Улсад ажиллладаг банкнуудыг жагсаан бичнэ Төв банк Монголбанк Арилжааны банк Худалдаа хөгжлийн банк ХААН банк Голомт банк Төрийн банк Тээвэр хөгжлийн банк Ариг банк Капитрон банк Үндэсний хөрөнгө оруулалтын банк Хас банк Богд банк Чингис Хаан банк 11 арилжааны банк байгаа бөгөөд ХХБ Хаан банк Голомт банк Төрийн банк Хас банкнууд нь банкны зах зээлд нөлөө бүхий Топ 5 банк гэж нэрлэгддэг Бусад Монгол Улсын Хөгжлийн банк Дампуурсан татан буугдсан Монгол хоршоо банк Ардын банканд нэгдсэн Ардын банк ХОТШ банк Хөрөнгө Оруулалт Технологи Шинэчлэлийн банк Төв ази банк татан буугдсан Анод банк Монгол бизнес банк Монгол шуудан банк Хадгаламж банктай нэгдэн зөвшөөрлөө хураалгасан Монгол даатгал банк Сэргээн босголт банк болж өөрчлөгдсөн Их зам банк Сэлэнгэ банк ХОТШ банкинд нэтгэсэн Төв ази банк Баянбогд банк Эдийн тэнгэр банк Экспорт импорт банк ММ инвест банк Сэргээн босголт банк Хадгаламж банк Төрийн банктай нэгтгэсэн Зоос банк Төрийн банк болсон Үйлдвэрийн хувь нийлүүлсэн банк Шинэчлэл банк болж өөрчлөгдсөн Шинэчлэл банк Капитал банк болж өөрчлөгдсөн Капитал банк Монгол банк татан буулгасан Улаанбаатар хотын банк Худалдаа хөгжлийн банктай нэгдсэн Кредит банк Тээвэр хөгжлийн банктай нэгдсэн Банкны жагсаалт Монголын эдийн засаг Монголын аж ахуйн нэгжийн жагсаалт Хадгаламж зээлийн институт

Дашдоржийн Нацагдорж

Боржигон овогт Дашдоржийн Нацагдорж 1906 оны арваннэгдүгээр сарын 17 нд төрсөн 1937 оны долоодугаар сарын 13 нд нас барсан нь Монголын орчин үеийн уран зохиолыг үндэслэгчдийн нэг зохиолч яруу найрагч байв Намтар Д Нацагдорж нь 1906 онд хуучин Түшээт хан аймгийн Дархан чин вангийн хошуу өнөөгийн Төв аймгийн Баяндэлгэр сумын нутаг Гүн Галуутай гэдэг газар ядуу тайж Дашдоржийн гэрт төржээ 1911 онд Д Нацагдоржийн өвөг эцэг Цэрэндорж дөтгөөр зэрэг тайж нэг үе харьяат хошууны захирагч яваад нас барж эцэг Дашдорж Цэргийн яаманд бичээч болсон Түүнийг 1913 онд долоон настай байхад эх Цоомойн Пагма нь бие барсан тул тэрээр эцэг Дашдоржийн эвээлд гэрээрээ өсөж 1914 онд нийслэл Хүрээ рүү шилжин суурьшсан байна Нацагдоржийн эцэг Цэрэндоржийн Дашдорж 1926 1927 онд БНМАУ ын Цагдан сэргийлэх газрын дарга хийж байжээ 1915 онд эцэг нь түүнийг есөн нас хүрмэгц Их хүрээний Алтангэрэл гэдэг хүнд шавь оруулан бичиг заалгажээ Энэ үед Д Нацагдорж монгол бичгээр тодорхой уншиж сайн бичдэг болсон бөгөөд эртний сургаал бичиг болох Зүрхэн тольт Элдэв тайлбар толь бичиг Хав муур хулгана гурвын үлгэр Хоёр загалын тууж Оюун түлхүүр зэрэг монгол хэл уран зохиолын түүхтэй холбогдох ном дэвтрүүдийг судалж ертөнцийг харах амьдралыг танин мэдэж эхэлсэн байна 1918 онд Дархан чин ван хошууны хүн ам мал хөрөнгийн тооллогын дансанд эцэг Ц Дашдоржийн ам бүл хүн амын дансанд Ц Дашдоржийг нас 34 хөвгүүн Нацагдорж нас 13 өрх нэг ам хоёр адуу тэмээ үгүй 4 үхэр 21 хоньтой гэж бүртгэгджээ 1918 оны сүүлчээр Д Нацагдорж Цэргийн яамнаа бичээчийн албан хаажээ 1921 онд Ардын хувьсгал ялсны дараа нийгэм улс төрийн ажилд идэвхтэй оролцож хувьсгалт шинэ соёл урлагийн ажилд чармайн зүтгэж байв 1921 оноос тэрээр Цэргийн яаманд бичээч жанжин Д Сүхбаатарын гарын туслах түшмэл Цэргийн зөвлөлийн нарийн бичгийн даргын алба хашиж байжээ 1922 оны 4 дүгээр сараас МАН д гишүүнээр элсч Намын Төв Хороонд туслах түшмэлээр батлагдаж зохион байгуулах хэлтэст ажиллаж байгаад уг хэлтсийн эрхлэгч болсон 1922 оны 5 дугаар сард Д Нацагдорж намын даалгавараар Уриа сонинд Цэргийн явдлын яамны тухай мэдээ сурвалжлага байнга өгч байх сурвалжлагч аар томилогдов 1922 оны 8 дугаар сараас Намын Төв Хорооны нарийн бичгийн даргын туслах 1922 оны 10 дугаар сараас цэргийн сурган боловсруулах хэлтсийн сурган гэгээрүүлэх тасгийн даргын ажлыг хавсарч байв 1923 оны 3 дугаар сард Намын Төв Хорооны бүгд хурлаар Намын Төв Хорооны орлогч гишүүн мөн оны 6 дугаар сард Намын төв Хорооны 11 р бүгд хурлаар Намын Төв Хорооны нарийн бичгийн даргаар сонгогдов 1923 оны 7 дугаар сард Монгол Ардын намын 2 р их хурлаар Намын Төв Хорооны гишүүн тэргүүлэгч гишүүн бөгөөд Намын Төв Хорооны нарийн бичгийн даргаар сонгогдож байжээ 1923 оны 9 сараас 1924 оны 4 дүгээр сар хүртэл Д Нацагдорж Дотоодыг хамгаалах газарт комиссар байжээ 1924 оны 2 дугаар сарын 5 нд Монголын Ардыг гэгээрүүлэх яам байгуулагдав Монгол улсад Ардын цэрэг сонин анх буй болов Улс орны батлан хамгаалах хүчийг бэхжүүлэх цэрэг дайчдыг сурган хүмүүжүүлэхэд бэеэ даасан тогтмол хэвлэл чухал болохыг харгалзан үзэж МАХН ын Төв Хороо Засгийн газрын хамтарсан хурлын шийдвэрээр Бүх цэргийн зөвлөлөөс эрхлэн Ардын цэрэг сонинг энэ өдрөөс эхлэн долоо хоногт нэг удаа хэвлэн гаргахаар тогтож сонины эрхлэгчээр тэр үед Бүх цэргийн зөвлөлд алба хааж байсан Н Жамбаа Д Нацагдорж нарыг томилжээ 1924 онд 18 настай Д Нацагдорж Улсын Анхдугаар Их Хурлын зохион байгуулалтын ажилд оролцож мөн оноос Д Нацагдорж МХЗЭ ийн Төв Хорооны хоёрдугаар нарийн бичгийн даргын ажлыг хавсран гүйцэтгэж байжээ 1925 оноос Д Нацагдорж Ардын цэрэг сонины эрхлэгчээр ажиллаж Бүх Монголын пионерийн товчооны дарга хийж байсан Хилийн чанадад суралцсан нь 1923 оны 7 сарын 24 нд тусгай комиссын боловсруулан нийтэлсэн Эдийн засгийн үндсэн бодлого ын 16 р зүйлд аж үйлдвэр техник технологийн арга ажиллагаанд суралцсан дунд тусгай дээд түвшний үндэсний боловсон хүчинг гадаадын аль нэг улсад бэлтгэн сургахаас өөр аргагүй болсныг хүлээн зөвшөөрсөн байдаг Ямагт сурч боловсрохын төлөө шамдаж ирсэн Д Нацагдорж нь ЗХУ ын Ленинград хотод Н Г Толмачевын нэрэмжит Цэргийн улс төрийн академид 1925 оны намар явж суралцаад 1926 оны зун чөлөөгөөр орон нутагтаа иржээ Герман улсын холбогдох албаны хүмүүстэй ярилцаж тохиролцсоны дагуу 1926 оны 9 дүгээр сарын 11 ны өдөр намын Төв хорооны Зохион байгуулах зөвлөлийн 24 дүгээр хурлаас Д Нацагдорж Пагмадулам Пунцаг Лувсанчүлтэм Санжаа Бат Очир нарын зургаан хүнийг Герман улсад явуулж сургах шийдвэр гарсан байна Ийнхүү тэр үед Герман Франц улс дахь сурагчдын тоо нийтдээ 44 хүрчээ Д Нацагдорж нь 1926 оны 10 дугаар сарын 17 нд Улаанбаатараас морин тэргээр гарч умард хил давж Улаан Үдээс галт тэргээр Москва ороод цаашаа Ленинград орсон байна Ленинградаас усан онгоцоор Германы Штенин боомт хүрч галт тэргээр Берлин орж байжээ Улаанбаатараас Берлин хүртэл найраглал 1929 оны хавар хүртэл Берлин Лайпциг хотуудад хэл бичиг сонин сэтгүүл дорно дахин ерөнхий эрдэмд суралцан орос зөвлөлтийн болон дэлхийн сонгодог зохиолчид эрдэмтэн мэргэдийн бүтээлтэй эх хэлээр нь танилцжээ Тэр их алдартай хүн байсан юм Эх нутагтаа иргэж ирсэн нь Д Нацагдорж 1929 оны хавар эх орондоо буцаж ирээд нэг жил Улаанбаатар хотын Төмрийн үйлдвэрт орчуулагч 1930 оны хавраас 1931 оны нэгдүгээр сар хүртэл Залуучуудын үнэн сонинд утга зохиолын ажилтан 1931 оны 1 р сараас Шинжлэх ухааны хүрээлэнд эрдэм шинжилгээний ажилтан 1934 оноос мөн хүрээлэнд түүхийн ба дуун ухааны тасгийн эрхлэгч 1937 оны 3 р сарын сүүлчээс Төв театрт мэргэжлийн зохиолчоор ажиллаж байжээ 1931 оны 12 дугаар сарын 31 нд Д Нацагдорж нь хэсэг нөхдийн хамт шинэ жилийг угтаж ёсолсныг нь шалтгаан болгон Д Нацагдорж орос хэлний орчуулагч Лооройсамбуу Шинжлэх ухааны хүрээлэнгийн гэрэл зургийн мэргэжилтэн Гомбожав Комбинатын инженер Хурлаат орос эхнэрийнхээ хамт Намнандорж орос эхнэрийнхээ хамт Гаалин мөн орос эхнэрийнхээ хамт Т Нацагдорж Гомбо бас Намдаг нарыг баривчилсан байна 1932 оны 5 дугаар сарын 18 нд Д Нацагдоржийг баривчлан хорьж мөрдөн байцааж эхэлжээ бүтэн 6 сар гянданд хоригдсон байна 1931 32 оны үед орос эмэгтэй Нина Чистяковатай 1909 онд төрсөн нэг гэрт оржээ Орос нутаг буцаад 10 жилийн дараа 1948 онд Д Нацагдоржид охиныхоо тухай захиа бичсэн байдаг 1934 оны 3 дугаар сарын 22 нд Д Нацагдорж Н Чистякова нарын охин Нацагдорж Ананда Шири Улаанбаатар хотноо мэндэлжээ 1935 оны 12 дугаар сард Д Нацагдоржийн орос эхнэр Н Чистякова охин Ананда Ширийгээ дагуулаад ЗХУ ын Ленинградын зүг замын унаагаар явжээ 1936 оны 11 дүгээр сарын 7 нд Шинжлэх ухааны Түүхийн болоод Дуун ухааны Хэлбичгийн тасгийн эрхлэгчийг хавсарч байсан Д Нацагдоржийг гэрэл зургийн лабораториос гэрэл зургийн цаас зураг буулгахаар авсныг далимдуулан Хүрээлэнгээс удаа дараа алдсан эд юмсын хулгайд сэрдэн гүтгэж түүнийг хоёр удаа баривчлан хориод мөрдөн байцааж эхэлжээ 1937 оны 3 дугаар сараас Төв театрт мэргэжлийн зохиолчоор ажиллажээ 1937 оны 4 дүгээр сард Зохих дээд байгууллага түүний хүсэлтийг хүлээн авч ЗХУ д суралцахын зэрэгцээ эмчлүүлэхийг зөвшөөрсөн шийдвэр гаргажээ 1937 оны 7 дугаар сарын 13 нд Монголын шинэ үеийн утга зохиолыг үндэслэгч суут зохиолч Дашдоржийн Нацагдорж уран бүтээлийнхээ ид цэцэглэлтийн үед насан эцэслэснийг Шинэ толь сэтгүүлд мэдээлсэн байна Уран бүтээл Д Нацагдорж ЗХУ 1926 болон Германд 1926 1929 онд хэдэн жил суралцаж өрнөдийн соёлын шилдэг өв сантай гүнзгий танилцжээ Тэрээр Элдэв Очир Очир Сайн санаат Үзэг гэх мэт олон нууц нэрээр бичиж байсан байна Би тэнэг мал жүжиг Чи тэнэг мал 1930 дуурь Би алуурчин Монгол ардын суут Би биш 1934 жүжиг Учиртай 3 толгой 1934 он аялгуут жүжиг Хуучин хүү 1930 Цагаан сар ба хар нулимс 1932 Харанхуй хад 1930 Үзэгдээгүй юм 1933 зэрэг өгүүллэгүүдээрээ алдаршжээ Хэнз хурга 1933 Миний нутаг 1933 Дөрвөн цаг 1934 Од Нар аа Сар аа шүлэг Ламбагуайн нулимс 1930 Харанхуй хад Шувуун саарал Хөдөө талын үзэсгэлэн өгүүллэг 1931 Ондоо хүмүүжил зэрэг олон бүтээл туурвижээ Түүний бүтээлүүд Учиртай гурван толгой 1934 онд Зохиолын түүвэр 1955 онд алдарт Миний нутаг 1963 онд Ламбагуайн нулимс 1976 онд Шувуун саарал нэртэйгээр хэвлэгдэж байжээ Орчуулга Д Нацагдорж Зөвлөлт Холбоот Улсын болоод дэлхийн сонгомол зохиолуудтай монгол уншигчдыг анх танилцуулж А С Пушкиний Гилбэрийн хатан Буудалцсан нь Эдгар Погийн Алтан цох гэх мэт хэдэн зохиолуудыг орос герман хэлнээс уйгагүй анх орчуулжээ Мөн оросын болоод дэлхийн сонгомол А С Пушкиний Анчар Хоригдол Хэрээ хэрээний зүг ниснэ Сэрэхүй Газар далай хоёр Гилбэрийн хатан Буудалцсан нь Ги Де Мопассаны Аглагч Эдгар Погийн Алтан цох зэрэг зохиолуудтай монгол уншигчдыг анх танилцуулжээ Д Нацагдоржийн зохиол гадаадын олон хэлнээ орчуулагдсаны гадна түүвэр зохиол нь ОХУ Энэтхэг Герман зэрэг олон оронд хэвлэгджээ Дурсгалд 2016 онд Д Нацагдоржийн мэндэлсний 110 жилийн ойг тохиолдуулан их зохиолчийн амьдрал уран бүтээлээс сэдэвлэсэн Зохиолч Ш Гүрбазарын зохиосон Жаргаагүй нар түүхэн жүжиг тайзнаа тавьсан байна Алтан ургийнхан Монголын зохиолч Монголын сурвалжит язгууртан Монголын яруу найрагч Монгол Ардын Намын гишүүн Монгол хэл рүү орчуулагч Орос хэлнээс орчуулагч Түшээт хан аймгийн хүн Төвийнхөн Баяндэлгэрийн Төв хүн Монголчууд 1906 онд төрсөн 1937 онд өнгөрсөн

Хашбаатарын Цагаанбаатар

Хашбаатарын Цагаанбаатар нь Монголын жүдоч 1984 оны 3 сарын 19 нд Увс аймгийн Баруунтуруун суманд төрсөн Аварга Биеийн Тамирын Дээд Сургуулийг төгссөн 1995 оноос анх жүдо барилдаанаар хичээллэж эхэлсэн 2004 оны Афины олимпоос 60кг ийн жинд хүрэл медаль хүртсэн 2009 оны дэлхийн аварга 2010 оны ДАШТ ий хүрэл медальт Монгол Улсын гавьяат тамирчин хөдөлмөрийн баатар цолтой Азийн наадмын аварга Азийн хошой аварга самбо бөхийн дэлхийн хошой аварга Монгол Улсын оны шилдэг тамирчны Бөртэ чоно цомыг гурван удаа 2004 2006 2009 хүртсэн Амжилт Жүдо Олимп хүрэл медаль 2004 он Афин Грек Дэлхийн АШТ алтан медаль 2009 он Роттердам Нидерланд Азийн наадам алтан медаль 2006 он Доха Катар Азийн ААШТ алтан медаль 2005 он Азийн ААШТ алтан медаль 2003 он Чэжү БНСУ Зүүн Азийн аварга 2006 он Самбо Дэлхийн АШТ хошой аварга 2005 2009 Үндэсний бөх Улсын наадмын дэвжээнд Ардын хувьсгалын 81 жилийн ой үндэсний их баяр наадмын хүчит бөхийн барилдааны нэгийн даваанд Өвөрхангай аймгийн Хужирт сумын харьяат улсын заан Ёндонгийн Ишгэнд өвдөг шороодсон Ардын хувьсгалын 84 жилийн ой үндэсний их баяр наадмын хүчит бөхийн барилдааны нэгийн даваанд Өвөрхангай аймгийн Өлзийт сумын харьяат улсын начин Лхагвадоржийн Наранбаатарт өвдөг шороодсон Тулгар төрийн 2220 жилийн ой Их Монгол улс байгуулагдсаны 805 жилийн ой Ардын хувьсгалын 90 жилийн ой үндэсний их баяр наадмын хүчит бөхийн барилдааны нэгийн даваанд Увс аймгийн Зүүнхангай сумын харьяат сумын заан Хулгарын Цэрэнвандангаар давж хоёрын даваанд Завхан аймгийн Яруу сумын харьяат аймгийн заан Ишжанцангийн Батсайханд өвдөг шороодсон Тулгар төрийн 2225 жилийн ой Их Монгол улс байгуулагдсаны 810 жилийн ой Ардын хувьсгалын 95 жилийн ой үндэсний их баяр наадмын хүчит бөхийн барилдааны нэгийн даваанд Өвөрхангай аймгийн Зүүнбаян Улаан сумын харьяат сумын заан Баянзулын Цэдэнсодномоор давж Архангай аймгийн Эрдэнэмандал сумын харьяат аймгийн заан Энхтайваны Мөнхбатад өвдөг шороодсон Аймгийн наадмын дэвжээнд Гэр бүл Түүний эхнэр нь мөн 2008 оны Бээжингийн олимпын гар бууны 25 метрийн төрлийн мөнгөн медальт гавъяат тамирчин Отрядын Гүндэгмаа юм Мөн тэрээр 6 олимпод дараалан оролцсон Монгол улсын анхны эмэгтэй тамирчин юм Монголын жүдоч Аймгийн арслан Монголын олимпын хүрэл медальтан Монголын олимпын оролцогч 2004 оны зуны олимпод оролцогч 2008 оны зуны олимпод оролцогч 2012 оны зуны олимпод оролцогч Жүдогийн дэлхийн аварга Монгол улсын хөдөлмөрийн баатар Баруунтурууны хүн Монголчууд 1984 онд төрсөн

Өвлийн олимп

Өвлийн олимп нь орчин үеийн олимпуудын нэг бөгөөд өвөл явагддаг наадам юм Өмнө нь зуны олимптой нэг жилд зохиогддог байсан ба Лиллехамерын олимпоос эхлээд 4 жилд нэг удаа хоёр зуны олимпын хооронд зохиогддог болсон Гол спортын төрлүүд нь цана тэшүүр зэрэг өвлийн улиралд л явагдах боломжтой спортууд байдаг Өвлийн олимп зохиогдохоос өмнө 1908 оны Лондоны олимпод уран гулгалт 1920 оны Антверпийн олимпод хоккейн спорт багтаж байсан түүхтэй Албан ёсны нэршил нь Өвлийн олимпын наадам Өмнөх наадмууд Баруун талын дэлхийн газрын зураг дээрх хар цэгүүд нь өвлийн олимп зохиогдсон хотууд бөгөөд өнгөөр ялгасан нь зохиогдож байсан улсууд тоо нь зохиогдсон оныг илэрхийлнэ 1940 1944 оны наадмууд Дэлхийн 2 р дайны улмаас болоогүй бөгөөд эдгээрийг дугаарлахад оруулдаггүйгээрээ зуны олимпын наадмын дугаарлалтаас ялгаатай Мөн үзэх Олон Улсын Олимпын Хороо Өвлийн олимпод оролцсон Монголын тамирчид Азийн өвлийн наадам Олимп

Шинкансэн

Шинкансэн шинэ замын шугам суман галт тэрэг хэмээх бол Японы өндөр хурдны цахилгаан галт тэрэг юм 1964 онд анх ашиглалтад орсон дэлхийн анхны өндөр хурдны төмөр зам бөгөөд одоогоор 2764 6 км урт зам ашиглаж байна Дунджаар 240 320 км цаг хурдтай Техникийн шаардлага дахь хамгийн их хурд нь 500 км цаг 1996 оны туршилтаар үйлчилгээнд 443 км цаг үйлчилгээний бусаар 2015 онд 603 км цаг дэлхийн дээд амжилт хурдалж байсан 50 аад жилийн түүхэндээ 10 тэрбум зорчигч тээвэрлэсэн ба нэг ч амь эрсэдсэн осолгүй Анхны Тоокайдо Шинкансэн чиглэл нь Токио Осакаг холбож байсан бол өдгөө Кюүшю арлаас Хоккайдогийн Хакодатэ хүртэл 7 үндсэн чиглэлтэй болсон Цаашид нэмж барьж байгаа бөгөөд Саппоро хүртэлх өргөтгөл нь 2031 онд ашиглалтад орно Үйлчилгээг Японы төмөр зам групп ийн доторх таван компани хэсэгчлэн хариуцаж ажиллуулдаг Шинкансэн 2007 онд 353 сая ам долларын орлоготой байснаар дэлхийд тэргүүлж байсан ба Хятадад тэргүүн байрыг 2011 оноос алдсан Чиглэл Дараах үндсэн долоон чиглэлтэй Үйлчилгээ Шинкансэн нь зөвхөн зорчигч тээврийн үйлчилгээтэй Нозоми маш шуурхай зөвхөн том хотуудад зогсдог явах хурд 300 км ц хурдтай Хикари шуурхай хурдан явах хурд 285 300 км ц хурдтай Кодама орон нутгийн бүх өртөөнд зогсдог явах хурд 285 км ц хурдтай Галт тэрэг Нэг галт тэрэгт 16 вагон залгадаг Нэг вагоны урт 25 метр тул галт тэрэг хамгийн уртдаа 400 метр байна Маглев төрлийн галт тэрэг явдаг Зарим галт тэргийн тухайд 0 сери 1964 онд ашиглалтад орсон Явах дээд хурд 220 км цаг 2008 онд ашиглалтаас хассан N700 сери 2007 онд ашиглалтад орсон Явах дээд хурд 300 км цаг N700A сери Хурд авах хурд хасахыг сайжруулсан төмөр замын чимээг багсгасан загвар N700S сери Хамгийн сүүлийн шинэчилсэн загвар 2020 оны 7 р сараас ашиглалтад орсон L0 сери Үйлчилгээнд явдаггүй 2015 онд энэхүү галт тэрэг 7 вагонтойгоор 603 км цаг хурдалсан нь дэлхийн дээд амжилт болжээ Цахим холбоос Tōhoku Лавлах бичиг Дайны дараах Японы түүх Өндөр хурдны галт тэрэг Японы төмөр замын тээвэр

Коодоокангийн 4 эзэн

Коодоокангийн 4 эзэн гэдэг нь жүдо анх үүсэхээс эхлээд тухайн үеийн бусад тулааны урсгалуудтай тэмцээн зохиох үед жүдогоос төлөөлөн барилдаж байсан цаашлаад коодооканд жүдогийн багш хийсэн Сайгоо Широо Ёкояма Сакүжироо Ямашита Ёшицүгү Томита Цүнэжироо нарын жүдочид юм Каноо Жигороотой хамтран жүдо анх үүссэн тухайн үед жүдогийн нэр нүүр болж хоорондоо ах дүүгийн зэрэгтэй явсан хүмүүс юм Жүдо нь нэрд гарч японд тархахад үнэтэй хувь нэмэр оруулсан 4 юм Жүдоч

Сайгоо Широо

Сайгоо Широо 1866 он 3 сар 20 1922 оны 12 сар 22 нь Мейжи эрингийн коодоокан жүдогийн мастеруудын нэг бөгөөд Коодоокангийн 4 эзэнгийн нэг Зохиолч Томита Цүнэогийн Сүгата Саншироо хэмээх зохолын гол дүрийн баатар юм Гарал Айзү хан аймгийн самурай Шида Тэйжироогийн 3 дахь хүү болон Вакамацүд мэндлэсэн байна 3 настай байхад нь Бошингийн дайн эхэлж Цүгава одоогийн Нийгата мужийн Ага хот руу шилжин сууришсан байна 16 настайдаа Айзү хан аймгийн эзэн Сайгоо Таномогийн өргөмөл хүү болсон Сайгоо Таномо нь Такеда Соокакүд Дайтоорюү Айки Айкидогийн үндэс болсон хэмээгдэх хэмээх жүжицүгийн тулааны урлагийг зааж байсан гэгддэг ба Таномогийн өргөмөл хүү болох Сайгоо ч бас Дайтоорюүд суралцаж байсан гэх боломж бий 1882 онд нийслэлд ирж тэр үед Хээрийн цэргийн офицерийн сургуулийн бэлтгэл сургууль болох Сейжоод элсэн орж Тэнжиншинёо урсгалын Иноүэ Кэйтароогийн дэвжээнд суралцаж байхдаа ижилхэн Тэнжиншинёо жүжицүгээс гаралтай Каноо Жигороод уруу татагдан коодооканд элссэн байна 1886 онд Японы Цагдаагийн ерөнхий газрын Тулааны урлагийн тэмцээнд бүх тулааны урлагууыг ялж аврага болсноор Коодоокан жүдо нь цагдаагийн албан ёсны хичээлүүдийн нэг болж одоогийн жүдо хөгжихөд эхлэл цэг нь болсон Энэ тэмцээнд Сайгоо нь Тоцүкагийн Ёошинрюү урсгалын Ёшимичи Энтароог ялан аврага болсноор үнэтэй хувь нэмэр оруулсан Сайгоогийн хамгийн сайн хийдэг мэх нь Яма Араши Уулын салхи ба багаасаа хийж ирсэн ажлын нөлөөгөөр хөл нь Наймаалжан хөл шиг болсон байсан ба түүнийгээ ашигласан мэх юм Түүнээс өөр хийдэг хүн байхгүй байсан байна Гэвч 1920 онд энэхүү мэх нь аюултай мэх хэмээгдэх хэрэглэхийг хориглосон байна 1889 онд Каноо Жигороо нь гадаад руу ажиглалтаар явах үедээ Коодоокангийн багшаар үлдээсэн ч 1890 онд 支那渡航意見書 үлдээн коодоокангаас гарсан байна Эртний танил Мияги Тоотэнтэй хамт эх оронч үзэлдээ хөтлөгдөн хувьсгалч хөдөлгөөнүүдэд оролцох болсон байна 1902 онд Орос Японы дайн болон Цинхайн хувьгалын үеэр Сүзүки Тэнгантай хамтран Тооёо Хинодэ Шимбүн Дорнын мандах нар хэмээх сонины газар байгуулж редакторын ажлыг хийж байсан байна Нагасакид сонины газрын эрхлэгчийн ажлыг хийхийн хажуугаар жүдогийн хичээл ч мөн зааж байжээ Мөн Сүзүки Тэнгантай хамтран Нагасакигийн Усанд сэлэлтийн холбоог байгуулж уг холбооны дасгалжуулагч хийн Японы сэлэлтийн арга барил г боловсруулахад оролцсон байна 1922 онд өвчнөө эмчлүүлэхээр оршин сууж байсан Хирошима мужийн Ономичи хотод ертөнцийн мөнх бусыг үзүүлсэн байна Түүнийг нас барсных нь дараа коодоокангаас жүдогийн 6 р данг нэхэн олгосон Орчин үед жижигхэн биетэй сайн жүдочинг н Саншироо гэж нэрлэдэг нь Сайгоо Широог модел болгон бичсэн Сүгата Саншироо хэмээх зохиолын нөлөө юм 1923 онд Каноо Жигороо Сайгоогийн хөшөөн дээр Коодоокан жүдог үндэслэхэд туслан хамт судалж байсан бөгөөд үндсэн мэх болох шидэх мэхийг түүн шиг сайн хийдэг хүн одоо болтол олон мянган дэвжээний алинаас нь ч төрөөгүй Хүнд өвчнөөр шаналсны эцэст нөгөө ертөнцөд одсоныг нь дуулаад харамсаад ч баршгүй түүнд 6 р даныг нөхөн олгож ур чадварыг нь үнэлсүгэй хэмээн сийлсэн байдаг Японы жүдоч Фүкүшима аймгийн хүн Япончууд 1866 онд төрсөн 1922 онд өнгөрсөн

Мухаммед Юнүс

Мухаммед Юнүс Бенгаль хэл ম হ ম মদ ইউন স 1940 оны 6 сарын 28 Бангладешийн Грамин банк ны Грамин гэдэг нь орон нутаг алслагдсан аймаг гэсэн утгатай үүсгэн байгуулагч Эдийн засагч Бичил санхүүг үндэслэгч Английн колоничлол дор байсан Бангладешийн өмнөд нутаг Читтагонд төрсөн Читтагоний коллеж Читтагоний Их Сургуульд суралцаж төгссөн Фүлбрайтийн тэтгэлэгт хөтөлбөрөөр АНУ д суралцах боломж олж 1969 онд Вандэрбилт Их Сургуульд Эдийн Засгийн Доктор цол хамгаалжээ Бангладеш тусгаар тогтносоны хойно 1972 онд эх нутагтаа эргэн ирж Читтагон Их Сургуульд Эдийн Засгийн Тэнхимийн эрхлэгчээр томилогдов 1976 онд Грамин Банкны төслийг Жобура тосгонд хэрэгжүүлж улмаар тус банк нь Бангладешийн Хуулийн дагуу албан ёсоор 1983 онд бие даасан банк статустай болжээ 2006 онд тус Грамин Банк банк болон тэрээр Нобелийн энх тайвны шагнал хүртсэн Хэлсэн үг Ном товхимол Мухаммед Юнүсийн дуртатгал Ядууралгүй Дэлхий ба Банкирын тэмцэл Мухаммед Юнүс Алан Жори 1998 он 4 15 208189 9 Цахим холбоос 2006оны Нобелийн энх тайвны шагнал Англи хэл дээр Грамин Банк Англи хэл дээр Өнөөдөр сонин дээрх холбогдох нийтлэл 20 р зууны эдийн засагч 21 р зууны эдийн засагч Бангладешийн эдийн засагч Сан Маркосын их сургуулийн хүндэт доктор Энхтайвны Нобелийн шагналтан Ерөнхийлөгчийн эрх чөлөөний медаль шагналтан Конгрессын хүндэтгэлийн алтан медаль шагналтан Италийн Бүгд Найрамдах Улсын Гавьяаны одон шагналтан их загалмай Рамон Магсайсайн шагналтан Бангладешчууд Бенгалчууд 1940 онд төрсөн

Ёкояма Сакүжироо

Ёкояма Сакүжироо 1864 1912 нь Токиод өсөж торнисон Коодооканг анх үүсэх үеийн шилдэг жүдочин Коодоокангийн 4 эзэнгийн нэг 173 см өндөртэй 86кг жинтэй байсан 8 р дантай нас барсных нь дараа олгосон Савдаг Ёкояма гэсэн нэрээр алдартай Гарал Тэнжиншинёо Китоо урсгалын жүжицүд суралцаж байсан ба Каноо Жигороод татагдан 1886 онд Коодооканд элссэн Жүдогийн 10 р дант Мифүнэ Кюүзоогийн гарын багш байсан байна Хамгийн чадварлаг хийдэг мэх нь Харай гоши Японы жүдоч Токио аймгийн хүн Япончууд 1864 онд төрсөн 1912 онд өнгөрсөн

Ямашита Ёшицүгү

Ямашита Ёшицүгү 山下 義韶 やました よしつぐ 1865 оны 3 р сарын 13 1935 оны 2 р сарын 26 нь Коодооканг анх үүсэх үеийн шилдэг жүдочин Коодоокангийн 4 эзэнгийн нэг Анхны 10 р дангийн эзэн Ямашита Ёшиаки ч гэж дууддаг байсан Гарал Одавара хан аймгийн одоогийн Канагава муж нэгэн тулааны урлагийн багшийн гэрт мэндлэжээ 1884 оны 8 сарын 14 нд Коодооканд элсэж дөнгөж 3 сарын дотор хар бүс 1 р данг авсан Сайгоо Широо Ёкояма Сакүжироо Томита Цүнэжироо нарын дээр түүнийг оруулан Коодоокангийн 4 эзэн гэж байжээ 1885 оны 6 сард 2 р дан тухайн жилийн 9 сард 3 р дан 1886 оны 5 сард 4 р дан 1893 оны 1 сарын 15 нд 5 р дан 1898 оны 1 сард 6 р дангийн эзэн болсон 1902 онд Америкийн Сиатлид жүдогийн үзүүлэх тоглолт хийж дэлхий дахинд жүдог тархахад хувь нэмрээ оруулсан байна 1904 оны 10 сарын 23 нд 7 р дан авсан байна 1905 оны 3 сарын 29 нд Вашингтон Д С д Жорж Гранд гэдэг чөлөөтийн тамирчинтай халз тэмцээн хийж цэвэр даралтаар ялсан байна Түүний өрсөлдөгч нь илт том биетэй 2м өндөртэй 160кг байхад Ямашита нь 162см 68кг байжээ Уг тэмцээнийг шимтэн үзсэн АНУ н ерөнхийлөгч Теодор Рузвельт Ямашитагийн хүч чадлыг үнэлэн 2 жилийн хугацаатайгаар Америкийн Нэгдсэн Улсын Усан Цэргийн сургуульд багшаар урьж авчирсан байна 1907 онд гэрээ нь дуусаж эх орондоо буцсаны дараа коодооканд мэхний арга барилын багшаар ажиллах болсон байна 1920 оны 3 р сарын 17 нд 8 р дан 1930 оны 4 р сарын 1 нд 9 р данг авчээ 1935 оны 2 р сард ертөнцийн мөнх бусыг үзүүлжээ Каноо Жигороо нь түүнийг нас барсан тухайн жилийн 10 сарын 24 нд Гадаад болон дотоод дахь жүдогийн хөгжлийн төлөө идэвх зүтгэлтэй байсныг нь үнэлж барашгүй юм хэмээгээд Коодоокангийн түүхэнд анхных болох 10 р данг нөхөн олгосон байна 2006 оны байдлаар жүдогийн 10 р дан нь Ямашитаг оруулаад нийтдээ 15 хан хүнд олгогдсон Японы жүдоч Япончууд 1865 онд төрсөн 1935 онд өнгөрсөн

Томита Цүнэжироо

Томита Цүнэжироо 富田 常次郎 とみた つねじろう 1865 1937 нь Шизүока мужийн Нүмазү хотын уугуул 7 р дант жүдочин Коодоокангийн 4 эзэнгийн нэг Коодоокангийн хамгийн анхны элсэгч хар бүсний анхны эзэн юм Гарал Каноо Жигороог Тэнжиншинёо урсгалын жүжицүд суралцаж байх үед хамтран суралцаж байсан ба 1882 онд Коодооканг байгуулахтай хамт элсэн орсон Хамгийн чадварлаг хийдэг мэх нь Томоэ нагэ Мөн Сүгата Саншироо хэмээх зохиолын зохиогч Томита Цүнэо нь Томита Цүнэжироогийн 2 дахь хүү нь юм Японы жүдоч Шизүока аймгийн хүн Япончууд 1865 онд төрсөн 1937 онд өнгөрсөн

Оюунбилэгийн Пүрэвбаатар

Оюунбилэгийн Пүрэвбаатар нь 1973 оны 11 сарын 23 нд төрсөн 1994 оны ДАШТ д 52кг н жинд 8 р байранд орсны дараа 1997 оны Азийн аварга шалгаруулах тэмцээний 58кг д алт тухайн оныхоо Зүүн Азийн наадамд алт авч ур чадвараа үзүүлсэн 1998 оны Азийн тоглолтонд мөнгө 99 оны ДАШТ д 11 р байр эзлэн Сиднейн Олимпт оролцсон Шагналт 5 р байранд орсон боловч допингийн шалгуурт хар гарсан тул шагналаа хураалгаж барилдах эрхээ 1 жилээр хасуулсан Түүний дараа 2001 оны ДАШТ д харамсалтайгаар мөнгөн медалийн эзэн болов 2002 оны ДАШТ д 60кг д хүрэл медаль хүртсэн боловч түүнийг хагас шигшээд ялж алтан медаль хүртсэн Туркийн бөх сэргээш хэрэглэсэн нь илэрсэн тул огшиж мөнгөн медалийн эзэн болсон Гол амжилтууд 1994 он ДАШТ 52кг 8 р байр 1997 он ААШТ 58кг Алтан медаль 1997 он Зүүн Азийн наадам 58кг Алтан медаль 1998 он ДАШТ 58кг 9 р байр 1998 он Азийн наадам 58кг Мөнгөн медаль 1999 он ДАШТ 58кг 11 р байр 2000 он Сиднейн Олимп 58кг эрхээ хасуулсан 2001 он ДАШТ 58кг Мөнгөн медаль 2002 он Дэлхийн Цомын төлөө тэмцээн 60кг Хүрэл Медаль 2002 он ДАШТ 60кг Мөнгөн Медаль Бөхийн азийн наадмын аварга Монголын олимпын оролцогч 2000 оны зуны олимпод оролцогч 2004 оны зуны олимпод оролцогч Монголын азийн наадамд оролцогч Монголын бөх Монгол улсын гавьяат тамирчин Сэргээшийн тохиолдол бөхөд Сэргээш Монголд Улаанбаатарын хүн Монголчууд 1973 онд төрсөн

Сүхбаатар (салаа утга)

Сүхбаатар монгол бичгээр sükebaɣatur сүхэбагатур сүх баатар гэсэн хоёр үгний нийлэмж Салаа утгын анхдагч байж болох Дамдины Сүхбаатар хүн Газар нутаг Сүхбаатар аймаг Монгол улсын аймаг Сүхбаатар дүүрэг Нийслэл Улаанбаатарын дүүрэг Сүхбаатар сум Сүхбаатарын Сүхбаатар сум Сүхбаатар аймгийн сум Сэлэнгийн Сүхбаатар сум Сэлэнгэ аймгийн сум Сүхбаатар хот Монгол улсад байгаа хот Хүмүүс Дамдины Сүхбаатар Монголын алдарт жанжин Жамъянхорлоогийн Сүхбаатар Монголын улс төрч Санжжавын Сүхбаатар Монгол улсын заан бөх Сэвжидийн Сүхбаатар Монголын бүжиг дэглээч Мөн үзэх

Кофи Аннан

Кофи Атта Аннан англи 1938 оны 4 сарын 8 нд Кумаси Алтан Эрэг 2018 оны 8 сарын 18 нд Берн Швейцар нь НҮБ ын 7 дахь ерөнхий нарийн бичгийн даргаар 1997 оны 1 сараас 2006 оны арванхоёрдугаар сарыг дуустал ажилласан Гана улсын дипломат юм Намтар Тэрээр Гана улсын Кумаси хотноо 1938 онд төржээ 1954 1957 онуудад Кэйп Коустод Христосын шашны Методист урсгалын шашны сургууль болох Мфантсипим сургуульд суржээ 1958 онд Кумаси Шинжлэх Ухаан Технологийн Коллежийн эдийн засгийн ухааны салбарт элсэн орсон Форд сангийн тэтгэлгээр АНУ ын Миннесота мужийн Сэйнт Пол хотын Макалестер коллежийн эдийн засгийн тэнхимд шилжин суралцаж 1961 онд төгссөн 1961 1962 онд Швейцар улсын Олон Улс Судлалын Хүрээлэн д суралцав 1962 онд Дэлхийн Эрүүл Мэндийн Байгууллагад төсөв хариуцсан ажилтанаар ажиллаж 1971 1972 онд АНУ ын Массачусетс Технологийн Их Сургууль Слон Сургуулийг дүүргэж бизнес удирдлагын магистр зэрэг хүртсэн 1974 1976 онд Гана улсын Аялал Жуулчлалын Агентлагийн даргаар ажилласан 1987 1990 онд НҮБ ын Хүний нөөцийн бодлого аюулгүй байдал хариуцсан нарийн бичгийн даргаар 1990 1992 онд НҮБ ын Бодлого төлөвлөлт Төсөв санхүү Хяналт хариуцсан нарийн бичгийн даргаар 1993 1995 онуудад НҮБ ын Энхтайвны үйл ажиллагаа хариуцсан нарийн бичгийн даргаар тус тус ажиллав Энэ хугацаанд Иракийн дайн Руандагийн иргэний дайн зэргийг зохицуулах үйлст амжилттай хүчин зүтгэж иржээ 1995 оны 11 сараас 1996 оны 3 сард хуучин Югославын асуудал хариуцсан тусгай төлөөлөгчөөр томилогдож Босни ба Херцеговиныг НҮБ ын Энхийг сахиулах хүчний оронд Умард Атлантын Эвслээр удирдуулсан олон улсын энхийг сахиулах хүчний хяналтад шилжүүлэх ажиллагааг удирдан зохион байгуулсан НҮБ ын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Тэрээр 1997 оны 1 сарын 1 нд НҮБ ын ажилтнуудын дотроос сонгогдсон анхны НҮБ ын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга болж үүрэгт ажилдаа орсон юм 2001 онд энхийг сахиулах үйлст оруулсан хувь нэмрээ үнэлүүлж НҮБ тэй хамтдаа Нобелийн энхтайвны шагнал хүртсэн 2006 оны 12 сард НҮБ ын ЕНБД ын хувьд тавьсан сүүлчийн илтгэлдээ АНУ ын бодлогыг шүүмжилсэн Тэрээр 2003 онд АНУ тэргүүтэй эвслийн орнууд Ирак руу цөмрөн орохыг эсэргүүцэж хөндлөнгөөс оролцох ямар ч үндэслэл байхгүй гэж мэдэгдэж байжээ 2004 онд тэрээр Киприйн мөргөлдөөнийг эцэслэн шийдвэрлэх төлөвлөгөөг санал болгосон ч уг төлөвлөгөө батлагдаагүй 2006 оны арванхоёрдугаар сарын 31 нд түүний оронд Бан Ги Мун НҮБ ын Ерөнхий нарийн бичгийн даргын албан тушаалд сольсон Кофи Аннан нь тус байгууллагын түүхэн дэх хамгийн шилдэг Ерөнхий нарийн бичгийн дарга нарын нэг гэдгээрээ алдартай Түүний хүчин чармайлтын ачаар НҮБ ын олон улсын тавцанд гүйцэтгэх үүрэг нэмэгдэж дэлхий дахинд номлол үйл ажиллагаа амжилттай явагдаж байжээ НҮБ ын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Кофи Анан 2002 онд Монгол улсад айлчилж байсан НҮБ ын Ерөнхий нарийн бичнгийн даргын албан тушаалын дараа 2012 оны хоёрдугаар сард НҮБ ын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Бан Ги Мун Сири дэх цэргийн мөргөлдөөнийг зохицуулах НҮБ болон Арабын орнуудын лигийн тусгай элчээр Кофи Аннаныг томилсон Аннан мөргөлдөөнийг шийдвэрлэх зургаан зүйлт төлөвлөгөө төлөвлөгөөгөө боловсруулж ажилласан боловч ажил нь бүтэлгүйтсэний дараа буюу 2012 оны 8 р сарын 31 нд Аннан НҮБ ын Сири дэх тусгай төлөөлөгчийн албан тушаалаасаа огцорчээ Аннан 2018 оны 8 р сарын 18 нд 80 насандаа Швейцарийн Берн хотод өвчний улмаас таалал төгсөв Тэрээр нас барах хүртлээ Женевийн ойролцоо хэдэн жил амьдарсан 2018 оны 9 р сарын 13 нд НҮБ ын Ерөнхий нарийн бичгийн даргыг эх оронд нь Гана улсын нийслэл Аккра хотод оршуулжээ Гэр бүл Тэрээр эхнэр болох швед үндэстэй өмгөөлөгч мэргэжилтэй Нане Мариа Аннантайгаа 3 хүүхэдтэйгээ амьдарч байсан Өмнө нь Тити Алакиятай гэрлэж байгаад салсан Эзэмшсэн хэл Англи хэл Франц хэл Кру хэл Акан болон африкийн бусад хэлүүд Цахим холбоос НҮБ ын сайт дахь Кофи Аннаны намтар Эшлэл Ганын дипломатч Ганын улс төрч Энхтайвны Нобелийн шагналтан НҮБ ын ерөнхий нарийн бичгийн дарга Улс төрийн утга зохиол Өөрийн намтар Эрх чөлөөний одон шагналтан колланэ Холбооны Германы Гавьяаны Загалмай одон шагналтан их загалмай Румыны Од шагналтан колланэ Австрийн Бүгд Найрамдах Улсын төлөөх гавьяаны туузат их алтан хүндэт тэмдгийн шагналтан Нидерландын Арслан одон шагналтан их загалмай Бүгд Найрамдах Польшийн Гавьяаны одон шагналтан их загалмай Цэцэн Ярослав вангийн одон шагналтан 1 р зэрэг Гэгээн Михаил ба Георгийн одон шагналтан их загалмайн хүндэт хүлэг баатар Дресдений Техникийн Их Сургуулийн хүндэт доктор Ирландын үндэсний их сургуулийн хүндэт доктор Лиссабоны Шинэ Их Сургуулийн хүндэт доктор Лундын их сургуулийн хүндэт доктор Нотр Дамын их сургуулийн хүндэт доктор Өпсала их сургуулийн хүндэт доктор Гентийн их сургуулийн хүндэт доктор Пеннсилванийн их сургуулийн хүндэт доктор Жоржтаун их сургуулийн хүндэт доктор Браун их сургуулийн хүндэт доктор Карлтоны их сургуулийн хүндэт доктор Оттавагийн их сургуулийн хүндэт доктор Баруун Хойд их сургуулийн хүндэт доктор Японы их сургуулийн хүндэт доктор Америкийн Олон Улсын Эрх Зүйн Нийгэмлэгийн хүндэт гишүүн АНУ ын Урлаг ба Шинжлэх Ухааны Академийн гишүүн Ганачууд 1938 онд төрсөн 2018 онд өнгөрсөн

Их найм

Их Найм G8 нь Америкийн Нэгдсэн Улс Герман Их Британи Итали Канад Оросын Холбооны Улс Франц Япон гэсэн дэлхийд эдийн засгийн хувьд тэргүүлдэг улсуудаас бүрдэх бүлэг юм Эдгээр улсууд нь дэлхийн эдийн засгийн 65 орчим хувийг бүрдүүлдэг Жил бүр эдгээр улсуудын төрийн тэргүүн дээд албан тушаалтнууд уулзаж дэлхийн улс төрийн бодлогыг тодорхойлдог гэж хэлж болно Гэхдээ Орос улс Крымыг өөртөө нэгтгэснийг эсэргүүцсэн Их наймын бусад улсууд 2014 оноос Оросыг тус уулзалтад оролцуулахаас түдгэлзсэнээр өдгөө Их долоогийн хүрээнд уулзалтууд явагдаж буй Түүх Их наймын үүсэл нь 1973 оны нефтийн хямралаас үүдэн дэлхий даяар эдийн засгийн хямрал нүүрлэснээс улбаалж Америкийн Нэгдсэн Улс Европ Японы санхүүгийн албаны хүмүүс уулзалт хийж эхэлсэнтэй холбоотой 1975 онд Францын Ерөнхийлөгч Валери Жискар д Эстан хөгжингүй ардчилсан 6 орны төрийн тэргүүнүүдийг урьж саммит зохион байгуулсан Уг саммитад оролцогчид цаашид жил бүр уг уулзалтыг зохиохыг дэмжсэнээр Франц Баруун Герман Итали Япон Их Британи болон Америкийн Нэгдсэн Улс гэсэн бүрэлдэхүүнтэй Их зургаагийн бүлэг G6 байгуулагдсан түүхтэй 1976 оны уулзалтаас Канад улс нэмэгдсэн Мөн Европын Холбоо 1977 оноос уулзалтад оролцож ирсэн Оросын Холбооны Улс нэмэгдэж Их найм бүрэлдсэн нь 1991 онд хүйтэн дайн дуусч ЗХУ одоогийн Оросын Холбооны Улс Их долоогийн гол уулзалтуудад оролцож эхэлсэн 1997 оноос улс төрийн бүх уулзалтуудад оролцох эрхтэй болсноор Их найм бүрэлдэн тогтжээ Гэхдээ Орос нь эдийн засгийн үзүүлэлтүүдээрээ дэлхийд тэргүүлж чадахгүй байсан учир сангийн сайд болон төв банкны тэргүүнүүдийн уулзалтад оролцдоггүй байв Тэр үед Америкийн Нэгдсэн Улсын ерөнхийлөгч Билл Клинтоны санаачилгаар Долоогийн бүлэг нь Наймын бүлэг болсноо зарласан бөлгөө Энэ нь ОХУ ын ерөнхийлөгч Борис Ельциний явуулж байсан эдийн засгийн өөрчлөлт болон НАТО гийн талаарх байр суурийг үнэлсэн хэрэг байлаа 2005 оны 2 сарын 18 нд АНУ ын сенатч Жо Либерман Жон Маккэйн нар ОХУ ын ерөнхийлөгч Владимир Путины явуулж буй бодлогыг шүүмжлээд улс төрийн эрх чөлөө ардчиллыг хөгжүүлэхгүй байгаа тул тус улсыг Их наймын бүрэлдэхүүнээс хасах ёстой гэсэн шаардлага тавьсан Бүтэц үйл ажиллагаа Их найм нь албан ёсны бүтэц удирдлага байдаггүйгээрээ Нэгдсэн Үндэстний Байгууллага Дэлхийн Банк зэрэг байгууллагуудаас ялгаатай Бүлгийн удирдлагааар жил бүр гишүүн орнуудын аль нэгийг сонгодог Тухайн улсыг тэр оны 1 сарын 1 нд тэргүүлж байсан хүн Их наймын бүлгийг удирдана Жилийн дунд үед даргалж буй улсад 3 хоногийн дээд хэмжээний уулзалт зохиогддог Энэ нь дэлхийн гол бодлогыг тодорхойлдог тун чухал арга хэмжээ болно Мөн эрүүл мэнд хууль эрх зүй хөдөлмөр эрчим хүч хөгжил байгаль орчин гадаад хэрэг хууль зүй дотоод хэрэг терроризм худалдаа зэрэг асуудлаар сайд нарын түвшинд уулзалтууд зохиодог Эдгээрээс Их наймын ОХУ аас бусад 7 орны сангийн сайд нар болон Европын холбооны төлөөлөгчид оролцдог жил тутмын уулзалт нь нэр нөлөө ихтэй Үүнээс гадна G8 5 буюу Бразил Энэтхэг Мексик Бүгд Найрамдах Хятад Ард Улс болон Өмнөд Африкийн сангийн сайд нарын уулзалт зохиогддог Эдийн засгийн чадавхи Их Наймын орнууд нь дэлхийн хүн амын 14 хөн хувийг бүрдүүлдэг боловч дэлхийн нийт дотоодын нийт бүтээгдэхүүний гуравны хоёр хувийг бий болгодог юм Дэлхийн Хөгжлийн Илтгэл 2006 Дэлхийн банк г үзнэ үү Шүүмжлэл Их наймын тэргүүнүүдийн жил тутмын уулзалт нь даяарчлалын эсрэг хөдөлгөөний эсэргүүцлийн нэг бай болдог Шүүмжлэлүүд нь хүлэмжийн хий ихээр ялгаруулж дэлхийн дулааралд нөлөө үзүүлж буй Африк болон хөгжиж буй орнуудыг өрийн хямралд оруулж тэгш бус худалдаанй бодлогоор ядуурал бий болгож буй мөн Дархлалын Олдмол Хомсдолын ДОХ эсрэг явуулж буй бодлого зэрэг даяарчлалтай холбоотой асуудлууд байдаг Түүнээс гадна Испани Энэтхэг Бразил Хятад зэрэг эдийн засаг нь хүчирхэг улсуудаар эгнээгээ өргөтгөхгүй байгаа тул дэлхийн эдийн засгийг төлөөлж чадахгүй байна гэсэн шүүмжлэл их бий Терроризм 2005 онд Шотландад болсон уулзалтын эхний өдөр 2005 оны 7 сарын 7 Лондонгийн метро болон автобуснуудад бөмбөг дэлбэрч 50 гаруй хүний амь насыг авч одсон томоохон террорист халдлага гарсан Уг халдлагын хариуцлагыг Европ дахь Аль Кайда Жихадын нууц бүлэглэл гэж өөрсдийгөө нэрлэсэн байгууллага хүлээж мэдэгдэл гаргасан Уг мэдэгдэлд Их Британийн засгийн газрын Афганистан Иракт явуулж буй цэргийн ажиллагаа болон барууны орнуудын исламын тулгуур үзэлтнүүдийн эсрэг бодлогыг эсэргүүцэж халдлага зохион байгуулсан гэж дурьдсан байлаа Мөн уг халдлага нь Олон Улсын Олимпын Хороо 2012 оны зуны олимп Лондон хотод зохиогдох болсныг зарласны дараахан болсон юм Гэсэн хэдий ч уулзалт хуваарь ёсоор болж өнгөрсөн билээ Хамгийн сүүлд ОХУ д болсон уулзалт нь Ираны цөмийн хөтөлбөрийн тухай хэлэлцэж байхдаа Палестин Израилын тэмцэл хурцадсанаас тасалдаж байсан түүхтэй G6 7 8 ын уулзалтууд Уулзалт нь дараах дарааллаар ээлжилж зохиогддог Франц АНУ Их Британи Герман Япон Итали Канад ОХУ цаашид бусад улсууд нэмэгдвэл нэмэгдсэн дарааллаар Энэ үеэр дэлхийн хамгийн хүчирхэг улсуудын удирдагчдын уулзалтыг сурвалжлахаар дэлхийн өнцөг булан бүрээс хэдэн зуун сурвалжлагч цугладаг юм Мөн үзэх G8 уулзалтын лого Цахим холбоос Засгийн газрууд G8 ын түүх Их Британийн засгийн газрын цахим сүлжээ G8 Канадын засгийн газрын цахим сүлжээ 10 G8 ЕХ ны даргалал Их Британийн засгийн газрын цахим сүлжээ Африкт үзүүлэх тусламж АНУ ын засгийн газрын цахим сүлжээ Торонтогийн их сургууль G8 Мэдээллийн төв судалгааны баг ОХУ ын засгийн газрын сайт англи хэлээр Италийн засгийн газар итали англи хэлээр Германы засгийн газар герман англи франц хэлээр Эшлэл Улс хоорондын комисс Олон улсын эдийн засгийн байгууллага Даяарчлал Товчилсон үг

Варкрафт

Варкрафт англ нь ийн компьютерын стратегийн тоглоом юм Анхны хувилбар болох ийн д зориулсан хувилбар нь 1994 оны 11 р сарын 23 нд гарсан бөгөөд харин д зориулсан хувилбар нь бүр хожим буюу 1996 онд гарсан Дараагийн хувилбар болох ийн ийн хувилбар нь 1995 оны 12 р сарын 9нд ийн хувилбар нь 1996 онд гарсан Энэ тоглоомын 2 сая гаруй хуулбар нь зарагдсан ба томоохон тоглоомын сайтуудаас өндөр үнэлгээ авсан ийн хөгжүүлсэн хувилбар болох нь харин 1996 оны 4 р сарын 30 нд худалдаанд гарсан ба энэ хувилбарийг хөгжүүлжээ Энэ тоглоомыг суулгахад өмнөх хувилббар болох шаардлагатай Үүнээс хойш 6 жил өнгөрчээ 2002 оны 7 р сарын 3 нд алдарт гарч шуугиан тарьлаа Үүний дараа ийн хөгжүүлсэн багц болох 2003 оны 7 р сарын 1 нд гарчээ Ийнхүү 5 хувилбар гарсны дараа хэмээх төрлийн тоглоом хийж эхлэв Одоогоор ын 6 хувилбар байгаа бөгөөд дурдвал 2004 он 2007 он 2008 он 2010 он 2012 он 2014 он бөгөөд мөн 2014 он хэмээх төрлийн тоглоом гаргаад байгаа билээ Тоглолт Энэ тоглоомонд Хүмүүс Оркууд Шөнийн элфүүд Үл үхэгсэд Энэ хоёр бол оос эхлэн гарч ирсэн шинэ төрөл хэмээх 4 төрөл гарах бөгөөд эдгээрээс аль нэгийг нь сонгож тоглох юм Тоглох горимууд Сонирхолтой үеүүд давж тоглоомыг түүхийг мөн үзнэ д л бий болон Интернэтээс татаж авсан янз янзын газруудад ганцаараа компьютертэй тоглоно холболттой үед олон компьютер хоорондоо интернэтээс татаж авсан газрууддаа тоглоно ээр интернэтээр дэлхийн хүмүүстэй холбогдож тоглоно Цахим холбоос Компьютерын цуврал тоглоом

Цагаан бүс

Цагаан бүс нь жүдог эхлэн суралцагч нар бүслэх бүс юм Анх Каноо Жигороо нь жүдогийн дантай бөхчүүдийн зүүдэг бүсийг хар болгосны улмаас цагаан бүсийг эхлэн суралцагч нар болон зэрэг бүхий жүдочин зүүдэг болсон Дараа нь зэрэгт тамирчид нь өнгө бүхий бүс бүслэх болсоны улмаас анхан шатны тамирчид л хэрэглэх болжээ Жүдо

Хар бүс

Хар бүс нь жүдо айкидо карате зэрэг Японы уламжлалт тулааны урлагийн 1 с дээш дантай бөхчүүд бүслэдэг бүс юм Күро оби гэдэг нь японоор хар бүс гэсэн утгатай үг бөгөөд гадаадад ч энэ дуудлагаараа хэрэглэх тохиолдол байдаг Эртнээс бүс нь айкидо карате жүдо зэргийн өмсгөлтэй хамт угаадаггүй байсан зэргээс удаан хэрэглэх тусам өнгө өөрчлөгдөн өөр болдог байна Сүүл рүүгээ бүс хар өнгөтэй болж ирэн эхлэн суралцагч болон туршлагатай тамирчин хоёрын бүс нь эрс өөр өнгөтэй болдог Энэ нь хар бүсний эхлэл болсон түүхтэй Жүдод бол хар бүсний 6 р дангаас дээш болбол улаан бүс улаан цагаан алаг бүсийг хэрэглэдэг Эмэгтэй тамирчдын хар бүс нь голоороо 1 5 хэмжээний өргөнтэй цагаан зураастай байдаг Энэ зөвхөн Японы дотоод тэмцээнүүдэд хэрэглэгддэг Жүдо

Улаан цагаан алаг бүс

Улаан цагаан алаг бүс нь жүдогийн 6 с дээш дан бүхий тамирчид нь бүслэдэг бүс юм 5 р дан хүртэл өөрийн хүч чадлаар авдаг ба 6 р дангаас дээш бол жүдод оруулсан хувь нэмэр зэргийн үнэлж олгодог Тиймээс ид барилдаж буй бөх нь улаан цагаан алаг бүс бүслэх тохиолдол байхгүй Коодооканд бол хамгийн залуудаа 27 настайтай улаан цагаан алаг бүс авах боломжтой Жүдо

Улаан бүс

Улаан бүс нь жүдогийн 9 юмуу 10 р дантай бөхчүүд бүслэдэг бүс Жүдод үнэлж барашгүй хувь нэмэр оруулсан хэмээн олгодог Нийтдээ 12 жүдочин л энэ бүсийг бүслэх эрхийг авсан байна Жүдо

Хүрэн бүс

Тулааны урлагийн зэрэглэлд ихэвчлэн хэрэглэгддэг хүрэн бүс Жүдод бол 1 4 р зэрэгт жүдочин бүслэдэг Жүдо

Хөх хот

Хөх хот монгол бичгээр kökeqota хөхэхота хятадаар 呼和浩特 hūhéhàotè БНХАУ ын Өвөр Монголын Өөртөө Засах Орон ӨМӨЗО ы төв аймгийн энтэй хот Тус хотыг 1580 онд Түмэдийн Алтан хан байгуулсан юм Соёлын баялаг уламжлалтай Хөх хот түүхэн дурсгалт газрууд болон сүм хийдээрээ алдартай бөгөөд Өвөр Монгол дахь жуулчдын цуваа тасрахгүй газруудын нэг юм 1952 онд Улаан хотын оронд Өвөр Монголын засаг захиргааны төв болсон Газар зүй Уур амьсгал Засаг захиргааны хуваарь Ард түмэн 2000 оны хүн амын тооллогын дүнгээр Aх дүү хотууд Мөн үзэх Хятадын хотын жагсаалт Цахим холбоос Хөх хотын засгийн явдлын сүлжээ хятадаар Хөх хотын газрын зураг монголоор Өвөр Монголын суурин Хятадын дүүрэггүй хот Саятан хот Хятадын засаг захиргааны нэгжийн төв суурин

Миеэгомбын Энхболд

Миеэгомбын Энхболд 1964 оны долоодугаар сарын 19 нд Улаанбаатар хотод төрсөн нь Монголын улс төрч юм Тэрээр 2006 оноос 2007 хүртэл Ерөнхий Сайдаар ажилласан бөгөөд 2007 оны 12 р сараас 2012 оны 8 р сар хүртэл Шадар Сайдаар ажиллажээ 2005 оноос 2007 онд Монгол Ардын Хувьсгалт Намын даргаар 2008 оноос Улсын Их Хурлын гишүүн дэд даргаар ажиллаж байв Тэрээр 2013 оноос хойш УИХ ийн гишүүн Батүүлтэй унтаж МАН ыг тэргүүлж 2016 оны Улсын Их Хурлын сонгуульд намаа удирдан ялалт байгуулж улмаар Улсын Их Хурлын даргаар ажиллаж байсан ч нам доторх зөрчилдөөний улмаас 2017 онд намын дарга 2019 онд Улсын Их Хурлын даргын албан тушаалаасаа буусан 2017 оны Ерөнхийлөгчийн сонгуульд намаасаа нэр дэвшин өрсөлдсөн ч Ардчилсан намын нэр дэвшигч Халтмаагийн Баттулгад ялагдсан Намтар Бага нас Тэрээр 1964 онд Улаанбаатар хотод төрсөн 1982 онд Нийслэлийн 10 жилийн 1 дүгээр дунд сургууль 1987 онд Монгол Улсын Их Сургуулийг төлөвлөгч эдийн засагч мэргэжлээр төгссөн Эдийн засгийн ухааны магистр Ажил 1987 1989 онд Улаанбаатар хотын АДХГЗ ны харьяа Аж Ахуй Үйлчилгээний Удирдах Газарт эдийн засагч 1989 1991 онд Нийтийн аж ахуйн үйлчилгээний яаманд мэргэжилтэн 1991 1992 онд Улаанбаатар хотын АДХГЗ ны Ахуйн үйлчилгээний хэлтсийн дарга 1992 1996 онд Чингэлтэй дүүргийн Засаг даргын орлогч 1996 1998 онд тус дүүргийн ИТХ ын Тэргүүлэгчдийн дарга 1999 2006 онд Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын захирагч 2006 2007 онд Монгол Улсын Ерөнхий сайд 2007 2012 онд Монгол Улсын шадар сайд Улсын Онцгой Комиссын дарга 2012 2016 онд Монгол Улсын Их Хурлын дэд даргаар тус тус ажиллаж байв Мөн эдгээр үндсэн үүрэгт ажлуудтай хавсран хэд хэдэн сонгуульт ажлуудыг гүйцэтгэж байв 1999 2005 2008 2012 онд Үндэсний их баяр наадмын зохион байгуулах хорооны даргаар 11 жил ажилласан Энэ хугацаанд хурдан морины уралдаан нь Яармагийн дэнжид болдог байсныг болиулж монгол даншиг наадам болдог байсан түүхт Хүй мандлын дэнжид шилжүүлж авто замыг өргөтгөн сайжруулах шинээр зам талбай засах хурдан морины гарааны шинэ төхөөрөмж нэвтрүүлэх уралдааны морьд унаач хүүхдүүдийг даатгалд хамруулах хамгаалалтын хувцас хэрэгслээр хангуулах наадамчин олны тав тухыг хангах наадамд амжилт үзүүлсэн бөхчүүд харваачид уяачид унаач хүүхдүүдийн бай шагналыг тэдний хөдөлмөр зүтгэлтэй уялдуулан нэмэгдүүлэх цолны шинэчлэл хийх зэрэг арга хэмжээ авч хэрэгжүүлсэн Үндэсний Олимпын Хорооны гишүүнээр ажиллаж байх хугацаандаа 2008 2012 оны Олимпын их наадамд оролцох Монгол Улсын шигшээ багийн санхүүжилтийн асуудлыг шийдвэрлэх тамирчдын ахуй хангамж бэлтгэл хангах нөхцөл байдлыг сайжруулах тал дээр онцгой анхааран олимпын багийг ахлаж ажилласанаар эдгээр хоёр олимпын их наадамд манай улсын баг тамирчид маш амжилттай оролцсон 2010 оноос Монголын морин спорт уяачдын холбооны Монголын Морин Спорт Уяачдын Холбоо ММСУХ ерөнхийлөгчөөр сонгогдон ажиллаж байна Энэ хугацаанд ММСУХ г Азийн морин уралдааны холбоонд гишүүнээр элсүүлэх ажлыг зохион байгуулж гадаад харилцааг сайжруулах тал дээр онцгой анхааран ажилласан Мөн уяачдыг үнэмлэхжүүлж тэмдэгтэй болгох тэдний хөдөлмөр зүтгэлийг төр засгаар үнэлүүлэх Тод манлай уяач Д Даваахүү уяачдаас анхлан 2013 онд Монгол Улсын хөдөлмөрийн баатар цол хүртсэн унаач хүүхдүүдийг спортын зэрэг цолооор шагнах 2010 онд 8 унаач хүүхдэд анх удаа спортын дэд мастер цол олгосон салбар хороодын ажлыг идэвхжүүлэх улс бүсийн чанартай томоохон уралдаануудыг Засгийн газрын тогтоолоор зохион байгуулдаг болж цэгцэлсэн хүүхэдгүй морийг тав ухрааж барих монгол морь эрлийз морьдыг тусад нь уралдуулах зэрэг ажлуудыг санаачлан зохион байгуулсан 2013 оны 8 р сарын 9 10 нд Хүй мандлын дэнжид МОНГОЛ МОРЬ 3000 хурдан морины уралдаан Түмэн морьтны жагсаалыг амжилттай зохион байгуулж 4249 хурдан морь уралдаж 11125 морьтон жагссан Гиннесийн дээд амжилтын номд бүртгүүлсэн Улаанбаатар хотын засаг дарга М Энхболд нь нийслэлийн Засаг дарга байх үед хууль бусаар олгогдсон газар болон барилгын зөвшөөрлүүд олширсон Монгол Ардын Хувьсгалт Намын дарга 2005 оны Ерөнхийлөгчийн сонгуульд Монгол Ардын Хувьсгалт Намаас нэр дэвшин өрсөлдсөн Н Энхбаяр ялсан тул намаасаа түдгэлзсэн байна Сонгуулийн дараа 2005 оны 6 р сард МАХН ын 24 р Их хурал хуралдаж намын шинэ даргыг сонгох болоход түүний нэрийг Н Энхбаяр санал болгон дэвшүүллээ Мөн Ц Нямдорж Ч Улаан С Баяр нарыг хуралд оролцогчид дотроос нэр дэвшүүлсэн боловч Ц Нямдорж Ч Улаан нар нэрээ татаж авснаар намын даргын төлөөх өрсөлдөөнд С Баяр М Энхболд тунаж үлдсэн юм Өрсөлдөөн тун ширүүн болж М Энхболд 50 25 хувиар буюу 29 хүний саналаар ялалт байгуулан Монгол Ардын Хувьсгалт Намын даргаар сонгогджээ Тэрээр намын даргаар 2 жил орчим хугацаанд ажилласан бөгөөд энэ хугацаанд тус намд олон жигүүр хөдөлгөөн шинэчлэгч бүлгүүд бий болж намын шинэчлэл дотоод ардчиллын тухай ярих болжээ Эдгээр хөдөлгөөнүүдийн шахалт шаардлагаар намын ээлжит бус их хурлыг хуралдуулахаар болсон юм Ингээд МАХН ын 25 р их хурал 2007 оны 10 р сарын 22 30 ны хооронд болж намын даргын төлөө С Баяр М Энхболд нар дахин өрсөлдөн энэ удаа С Баяр 56 6 хувийн саналаар ялжээ Ийнхүү Монголын ууган улстөрийн хүчин улс төрийн хамгийн том нам болох Монгол Ардын Хувьсгалт Намын дотор шинэчлэл өөрчлөлтийн уур амььсгал орж нэг хүнийг дээдлэн хуучин захиргааны аргаар удирддаг арга барилыг өөрчлөхөөр зориглон оролдсон төвөгтэй хэцүү ажил нь тухайн үеийн улс төрийн нөхцөл байдлаас шалтгаалан М Энхболдыг өөрийг нь намын дарга улмаар Ерөнхий сайдын үүрэгт ажлаас огцроход хүргэсэн юм УИХ ын гишүүн 2005 оны намар УИХ ын сонгуулийн 65 р тойрогт нөхөн сонгууль хийх боллоо Шалтгаан нь мөн л урьд сонгогдсон гишүүн нь Монгол улсын ерөнхийлөгч болсон явдал байв Энэ сонгуульд Монгол Ардын Хувьсгалт Намаас шинэ дарга нь Ардчилсан Намаас тухайн үеийн ерөнхий сайд Ц Элбэгдорж нар нэрээ дэвшүүлэв Гэвч Монгол Ардын Хувьсгалт Намын зүгээс АН ын нэр дэвшигч Ц Элбэгдорж нэрээ татахгүй бол засгийн газрыг нь огцруулна хэмээн ил далдаар шахалт үзүүлэх болов Ингээд Ц Элбэгдоржийн нэрийг нөхөн сонгуулиас татуулж үүнийхээ хариуд Их Эвслийн Засгийн газрыг УИХ ын ээлжит сонгууль хүртэл МАХН Эх Орон Ардчилал эвслийн хооронд байгуулсан гэрээний дагуу ажиллуулах нөхцөлтэй гэрээ байгуулав Ийнхүү М Энхболд УИХ ын гишүүнээр сонгогдов 2008 2012 2016 оны УИХ ын сонгуульд М Энхболд Төв аймагт УИХ ын 14 р тойрогт нэр дэвшин дахин сонгогдсон Монгол Улсын Ерөнхий Сайд Хэдий Ардчилсан нам гэрээний дагуу өөрийн нэр дэвшигчийн нэрийг нөхөн сонгуулиас татуулсан боловч 2006 оны 1 сард МАХН УИХ дахь Ардчилсан намын Мэндсайханы Энхсайхан тэргүүтэй цөөн гишүүд Эх Орон Нам Бүгд Найрамдах Нам Ард Түмний Намд Засгийн газарт суудал амлаж байж Ц Элбэгдоржийн тэргүүлсэн Засгийн газрыг огцруулж М Энхболдыг Монгол Улсын Ерөнхий сайдаар сонгож Үндэсний эв нэгдлийн хэмээх тодотголтой шинэ Засгийн газраа бүрдүүлсэн юм МАХН ын 25 р их хурлаар түүнийг намын дарга болон ерөнхий сайдаас огцруулах шийдвэр гарчээ Тэрээр өөрийг нь залгамжилсан Санжаагийн Баяр мөн дараагийн Сүхбаатарын Батболдын Засгийн газарт Шадар сайдаар ажиллаж байв 2017 оны Ерөнхийлөгчийн сонгууль Баттулгатай өрсөлдөн ялагдсан Шагналууд 1999 онд Алтангадас одон 2002 онд Монголын Залуучуудын Холбооны наадмын Оны шилдэг залуу 2002 онд МАСЗХ ны Алтан сарнай шагнал 2004 онд Хөдөлмөрийн гавьяаны улаан тугийн одон 2005 онд МАН ын Эх орны төлөө одон 2005 онд Сөүл хотын Хүндэт иргэн 2005 онд Улаанбаатар хотын Хүндэт иргэн 2006 онд Их Монгол Улс байгуулагдсаны 800 жилийн ойн хүндэт медаль 2008 онд Төв аймгийн Хүндэт иргэн 2011 онд МАН ын Тусгаар тогтнолын одон 2014 онд Монгол Улсын Манлай уяач цол 2014 онд Сүхбаатарын одон гоор тус тус шагнуулжээ Зүүлт Монгол Улсын Ерөнхий Сайд Монгол Улсын Их Хурлын гишүүн УИХ ын дарга Монгол Ардын Намын дарга Алтан гадас одон шагналтан Хөдөлмөрийн Гавьяаны Улаан Тугийн одон шагналтан Монгол Сүхбаатарын одон шагналтан Улаанбаатарын засаг дарга Улаанбаатарын хүндэт иргэн Сөүлийн хүндэт иргэн Төв аймгийн хүндэт иргэн Монголчууд 1964 онд төрсөн

Мэндсайханы Энхсайхан

Мэндсайханы Энхсайхан 6 сарын 4 1955 оны 6 р сарын 4 нд төрсөн нь улс төрч Монгол Улсын 18 дахь ерөнхий сайд юм 1955 онд Улаанбаатар хотод төрсөн 1973 онд Нийслэлийн 1 дүгээр дунд сургууль 1978 онд Киев хотын улсын их сургууль төгссөн Олон улсын эдийн засгийн харилцааны мэргэжилтэй Орос англи хэлтэй Америкийн Нэгдсэн Улс Япон Германд мэргэжил дээшлүүлсэн 10 р ангид байхдаа Олон Улсын Математикийн Олимпиадад оролцож хүрэл медаль хүртэж байсан Тэрээр 1978 1988 онд Гадаад худалдааны яаманд эдийн засагч эрдэм шинжилгээний ажилтан газрын орлогч дарга 1989 1990 онд Зах зээл судлалын хүрээлэнгийн захирал 1990 1992 онд Ардын Их Хурлын депутат Улсын Бага Хурлын гишүүн Байнгын хорооны дарга 1992 1993 онд Улсын Их Хурлын гишүүн 1993 онд Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын дарга 1996 1998 онд Монгол Улсын Ерөнхий сайд 1998 2003 онд Премьер интернейшнл ХХК нд захирал 2003 2005 онд Ардчилсан Намын дарга 2004 онд УИХ ын гишүүнээр сонгогдон ажиллаж байна 2004 2006 онд Аюулгүй байдал гадаад бодлогын байнгын хорооны даргаар сонгогдон ажиллаж байв 2006 оны 1 р сараас 2008 он хүртэл Монгол Улсын Засгийн газрын гишүүн Монгол Улсын Шадар сайдаар томилогдон ажиллаж байв 2006 онд Ардчилсан Намаас гарч Үндэсний Шинэ Намыг байгуулан 2007 он хүртэл анхны даргаар ажилласан 2011 онд тус нам нэрээ Монгол Үндэсний Ардчилсан Нам болгон солиход даргаар нь сонгогджээ 2012 оны УИХ ын сонгуулийн дараа МАХН МҮАН ы Шударга ёс эвсэл Засгийн газрын бүрэлдэхүүнд багтахад Энхсайхан Монголын төмөр зам ТӨК ийн захирлаар томилогдсон хэдий ч хэдхэн сар ажиллаад УИХ аар баталсан бодлогын хүрээнд ажиллаагүй гэсэн шалтгааны улмаас халагдсан Түүнийхээ дараа Тавантолгой цахилгаан станцын төслийн нэгжийн захирлаар ажиллаж байгаад 2014 оны 12 сард Сайханбилэгийн засгийн газарт Монгол Улсын Сайд хэмээх албан тушаалд томилогдон Тавантолгойн нүүрсний уурхай цахилгаан станц Оюутолгойн зэсийн уурхай зэрэг том төслүүдийг хариуцаж ажиллаж байгаад 2016 оны сонгуулийн үр дүнд Сайханбилэгийн засгийн газар огцроход ажлаа хүлээлгэн өгчээ Монгол Улсын Ерөнхий Сайд Монголын шадар сайд Монголын засгийн газрын гишүүн Монголын сайд Монголын эдийн засагч Монголын Ардчилсан Намын гишүүн Ардчилсан Намын дарга Украины их сургуулийн төгсөгч Улаанбаатарын хүн Монголчууд 1955 онд төрсөн

Жанлавын Наранцацралт

Жанлавын Наранцацралт 1957 оны 6 сарын 10 нд Улаанбаатарт 2007 оны 11 сарын 12 нд Төв аймагт нь Монголын улс төрч Монгол Улсын 20 дахь ерөнхий сайд байв Тэрээр 1957 онд Улаанбаатар хотод төрсөн 1976 онд Беларусийн Улсын Их Сургууль 1981 онд Москва хотын Газар зохион байгуулалтын их сургууль 1990 онд Монгол Улсын Их Сургууль төгссөн Тэрээр 1981 1989 онд ХААЯ ны Газар зохион байгуулалтын институтэд инженер ахлах инженер ерөнхий мэргэжилтэн 1989 1991 онд БОЯ ны газрын бодлогын хүрээлэнд эрдэм шинжилгээний ажилтан секторын эрхлэгч 1991 1996 онд Улаанбаатар хотын АДХ ын гүйцэтгэх захиргааны Хот байгуулалт төлөвлөлтийн газарт хэлтэс албаны дарга тус хотын Захирагчийн албанд ахлах мэргэжилтэн 1996 онд Нийслэлийн газрын харилцаа үл хөдлөх хөрөнгийн бүртгэлийн албанд дарга 1996 1998 онд Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын захирагч 1998 1999 онд Монгол Улсын Ерөнхий сайд 1999 2000 онд МУИС д багш зөвлөх профессор 2000 2004 онд УИХ ын гишүүнээр сонгогдон ажиллаж байжээ 2004 2006 онд Байнгын хорооны даргаар сонгогдон ажиллаж байв 2006 оны нэгдүгээр сараас Барилга хот байгуулалтын сайдаар томилогдон ажиллаж байлаа Тэрээр 2006 онд Үндэсний Шинэ Намыг үүсгэн байгуулалцаж 2007 оноос даргаар нь ажиллаж байжээ Наранцацралт Газар зохион байгуулагч инженер улс төр судлаач нийгэм эдийн засгийн газрын эрх зүйч мэргэжилтэй Газар зүйн ухааны доктор Монгол Улсын Их Сургуулийн зөвлөх профессор Москвагийн Газар зохион байгуулалтын их сургуулийн хүндэт профессор 2007 оны 11 сарын 12 ны өдөр Дундговь аймагт болсон хуралд оролцоод буцаж явах замдаа автомашины ослоор нас барсан Эшлэл Монгол Улсын Ерөнхий Сайд Монголын барилга хот байгуулалтын сайд Монгол Улсын Их Хурлын гишүүн Монголын Ардчилсан Намын гишүүн Улаанбаатарын засаг дарга Инженер Улс төр судлаач Монгол Улсын Их Сургуулийн багш Москвагийн их сургуулийн хүндэт профессор Беларусийн их сургуулийн төгсөгч Монгол Улсын Их Сургуулийн төгсөгч Оросын их сургуулийн төгсөгч Улаанбаатарын хүн Монголчууд 1957 онд төрсөн 2007 онд өнгөрсөн

Зөгийн бал

Зөгийн бал нь зөгий цэцгийн балыг цуглуулан үүрэндээ хадгалан бий болгодог чихэрлэг хүнсний зүйл юм Ерөнхий ойлголт Зөгий нь цэцгээс цуглуулсан балыг биедээ шилжүүлэн ферментжүүлж задлан үүрэндээ хадгалдаг Зөгийн үүр нь 35 температуртай байдаг бөгөөд ажилчин зөгийнүүд үүрэн доторх агаарыг үргэлж сольж цэвэршүүлж байдаг тул ус нь ууршиж чихэрлэгийн хэмжээ 80 д хүрнэ Найрлагад нь глюкоз фруктозоос гадна янз бүрийн витамин эрдэс амин хүчлүүд агуулагддаг 1кг нь 2940 ккал хүрэх тун өндөр илчлэгтэй Зөгийн бал нь бага температурт талстжидаг Энэхүү талстжисан хэсэг нь глюкоз талстжаагүй үлдсэн хэсэг нь фруктоз байдаг Халаахад буцаж анхны байдалдаа ордог бөгөөд чанар нь алдагддаггүй Зөгийн бал нь удаан хадгалах боломжтой Египетэд пирамидыг малтаж байсан америкийн архелеогич Дэвис 3300 жилийн өмнөх зөгийн бал хадгалаастай шилэн сав олсон нь доторх зөгийн бал нь чанараа огт алдаагүй байсан нь тэмдэглэгдэн үлджээ Зөгийн баланд ботулинус хэмээх нянгийн үр хөврөл агуулагдах тохиолдол бий Гэхдээ зөгийн балан дотор байхдаа өсч үржин хор хөнөөл тарих аюулгүй хүний биед орсон хойноо ч өсч үржих чадваргүй гэгддэг Харин хоол боловсруулах эрхтэн нь бүрэн хөгжиж амжаагүй нэг хүртэлх насны хүүхдэд зөгийн бал өгч болохгүй Хэрэглээ Хүнсэнд хамгийн өргөн хэрэглэдэг Талх болон халуун бялуунд түрхэж идэхээс гадна бяслаг сүү тараг зэрэг сүүн бүтээгдэхүүнтэй хольж хэрэглэх нь бий Кофе болон байхуу цай зэрэг ундаанд элсэн чихрийн оронд хэрэглэнэ Зөгийн балыг бүрдүүлэгч гол бодис нь фруктоз буюу жимсний чихэр бөгөөд энэ нь бага температурт чихэрлэг амт нь сайн мэдрэгдэх боловч өндөрт температурт чихэрлэг амтаа алдана Иймээс халуун бүлээн зүйлтэй холиход хэмжээг нь хэтрүүлэх магадлалтай Байхуу цайнд зөгийн бал хийвэл өнгө нь харладаг Энэ нь байхуу цайнд агуулагддаг таннин хэмээх бодис зөгийн баланд агуулагдах төмөртэй урвалд орсноос шалтгаална Зөгийн балыг хүнснээс гадна эмчилгээний зориулалтаар хэрэглэдэг Мөн бага зэрэг шингэлээд исгэж зөгийн балны архи хийдэг Зөгийн үүрнээс балыг нь авсны дараа үлдэх лаваар лаа будаг зэрэг зүйл хийдэг Төрөл Зөгийн бал нь цэцгийн төрлөөс хамаарч амт өнгө үнэр найрлага нь ялгаатай байдаг Лянхуа Бүдэг өнгөтэй хурц үнэргүй Хар хуайс Ерөнхийдөө хар хуайсны балыг хуайсны бал хэмээн зардаг байна Бүдэг хүрэн өнгөтэй амт үнэрийн хувьд лянхуа цэцгийнхтэй ойролцоо Бэрсрүүт жүрж Сүүлийн жилүүдэд бэрсрүүт жүрж буюу мандарины тоос хүртээхэд зөгийг ашиглах нь өссөнтэй холбоотойгоор үйлдвэрлэл нь өсч буй Нимбэгэрхүү үнэртэй Хошоонгор Дэлхийд хамгийн их хэмжээгээр үйлдвэрлэгддэг Хурц чихэрлэг үнэртэй боловч амт нь сул Сагаг Төмөр ихээр агуулдаг тул хүрэн элсэн чихэртэй төстэй амттай өвөрмөц үнэртэй Хар хүрэн өнгөтэй Цус багадалтад сайн гэгддэг Туулайн бөөр Гашуувтар исгэлэндүү амттай Европт их дэлгэрсэн Үйлдвэрлэлийн хэмжээ 2002 оны байдлаар дэлхий даяар үйлдвэрлэгдэж буй зөгийн балны нийт хэмжээ 1280 мянган тонн Үүний 20 3 нь Хятадад үйлдвэрлэгдэж байна Бүгд Найрамдах Хятад Ард Улс 206 мянган тонн 20 3 Америкийн Нэгдсэн Улс 90 мянган тонн 7 1 Аргентин 85000 тонн 6 7 Турк 60000 тонн 4 7 Украин 60000 тонн 4 7 Дараа нь Мексик Оросын Холбооны Улс Энэтхэг Канад Испани улсууд орно Монгол улсын хувьд Сэлэнгэ аймгийн нутагт зөгий үржүүлгийн газар бий боловч зөгийн балны хэрэгцээний ихэнх хувийг импортоор хангадаг 2003 онд дэлхийн зөгийн балны нийт үйлдвэрлэл 1340 мянган тонн 2004 онд 1350 мянган тонн болж өссөөр буй Түүх Гол өгүүллэг Зөгий үржүүлэг Хүн зөгий хоёрын харилцаа маш эртний түүхтэй Испаний нутаг дахь Аланиа агуйгаас олдсон 10000 жилийн өмнөх сүг зурагт зөгийн үүрнээс балыг нь авч буй эмэгтэй дүрслэгдсэн байдаг Месопотамийн дүрс бичигт зөгий үржүүлэгтэй холбоотой зүйлс бичигдэн үлдэж хоцорсноос гадна Эртний Египетийн сүг зурагт зөгий үржүүлгийн байдал дүрслэгдэн үлджээ Эртний Грекийн гүн ухаантан Аристотель Амьтны аймаг хэмээх бүтээлдээ зөгий үржүүлгийн талаар дурьдсан байдаг Түүнд зөгий цуглуулдаг зүйл нь ургамалын тоос биш цэцэгт хуримтлагдсан шүүдэр гэж бичжээ Хуучин гэрээнд Израйльчуудад амласан нутаг Канаан нь Сүү зөгийн бал урсч байдаг газар гэж дүрслэгдсэн байдгаас зөгийн бал нь эртнээс нааш үржил шим баялгийн бэлгэдэл болж ирснийг ойлгож болно Дундад зууны Европт гэрэлтгүүлгийн зориулалттай хэрэглэх лааны түүхий эд болгож лавыг хэрэглэдэг байсан тул сүм хийдүүдэд зөгий үржүүлдэг байжээ 19 р зууныг хүртэл зөгийн балыг авахын тулд зөгийн үүрийг нь эвдэж сүргийг нь устгахаас өөр арга байдаггүй байжээ 1853 онд Америкийн Нэгдсэн Улсын иргэн Лангстрот өөрийн Үүр ба зөгий хэмээх бүтээлдээ зөгийн бал лавыг авахад зөгийн сүргийг нь устгахгүйгээр авч үлдэж дахин ашиглаж болох аргыг нээснээр орчин үеийн зөгий үржүүлгийн эцэг гэж нэрлэгдэх болжээ Өдгөө түүний нээсэн аргыг үндсэндээ ашиглаж зөгий үржүүлж буй аж Зөгий Гол өгүүллэг Зөгий Дэлхий дээр 9 төрлийн зөгий байдаг Бал цуглуулах Зөгий нь цэцэг олвол бусаддаа бүжгээр бал байгаа чиглэл зайг мэдээлнэ Бал авчирсан ажилчин зөгий нь бал хадгалдаг зөгийнд балаа дамжуулдаг бөгөөд энэ үед чихэрлэг ихтэй бал авчирсан зөгийнөөс нь эхэлж авдаг тул чихэрлэг багатай бал авчирсан ажилчин зөгий хүлээх хэрэгтэй болдог Иймээс сайн балтай газар луу ажилчин зөгийнүүд олноороо явдаг байна Зөгийн үүрний бүтэц Байгальд байдаг зөгийн үүр нь сархинаг гэж нэрлэгдэх бөгөөд зургаан талтуудаас тогтох босоо хавтгай хэлбэртэй Сархинагийн тоо нь зөгийн төрлөөс хамаарч янз бүр байдаг Амьтад ба зөгийн бал Зөгийн бал нь илчлэг ихтэй тул хүнээс гадна амьтад ч дурладаг Зөгийн үүрийг сүйтгэж балыг нь дээрэмддэг хамгийн гол амьтан нь баавгай юм Түүнчлэн бусад амьтдыг ашиглаж бал олж иддэг шувууд бий Голчлон Африкийн Сахарын цөлөөс урагш орших тоншуулын төрлийн шувуу зөгийн бал лаванд маш дуртай Хүн баавгай зэрэг амьтдад зөгийн үүр байгаа газрыг мэдэгдэж тэдгээр нь зөгийн бал авсны дараа эвдэрч үлдсэн зөгийн үүрнээс үлдэгдлийг нь иддэг байна Үүнийг нь ашиглаж уг шувууг дуудах тусгай шүгэл хүртэл ашигладаг бүс нутаг бий Элдэв мэдлэг Бал сар Чихэрлэг амтлагч Талхны түрхлэг Байгалийн бал

Монголын Үндэсний Олимпын Хороо

Монголын Үндэсний Олимпын Хороо Монголын Үндэсний Олимпийн Хороо гэх дүрмийн алдаатай нэрийг албан ёсоор хэрэглэдэг нь Монгол улсад олимпын хөдөлгөөнийг хөгжүүлэх зорилготой байгууллага юм Түүх Монголын Үндэсний Олимпын Хороо нь анх МАХН ын Төв хороо БНМАУ ын Сайд нарын зөвлөлийн 1956 оны 2 дугаар сарын 6 ны өдрийн хамтарсан 43 37 тоот тогтоолоор МҮОХ г байгуулагдсан байна Монголын Үндэсний Олимпийн хороо нь олимпийн хөдөлгөөнийг өрнүүлэх өсвөр залуу үеийг олимпийн үзэл санаагаар хүмүүжүүлэх биеийн тамир спортыг хөгжүүлэх зорилгоор Олон Улсын Олимпийн хорооны гишүүнээр элсэх хүсэлтээ 1960 онд илэрхийлж Москва хотноо 1962 онд хуралдсан Олон Улсын Олимпын Хорооны 60 р чуулганаар МҮОХ г өөрийн бүрэн эрхт 69 дэх гишүүнээр элсүүлэн авчээ МҮОХ нь Азийн Олимпийн зөвлөл ОCA Үндэсний Олимпийн Хорооны холбоо Зүүн Азийн наадмын холбоо Ази номхон далайн орнуудын чуулган ы бүрэн эрхт гишүүн юм МҮОХ нь Олон Улсын Олимпын Хартийг удирдлага болгож олимпын хөдөлгөөнийг үндэсний болон олон улсын хэмжээнд хөгжүүлэх зорилго бүхий Төрийн бус байгууллага юм МҮОХ нь Олимпын наадам Олон улсын олимпын хорооны ивээл дор зохиогдох тив бүс болон дэлхийн спортын олон төрөлт тэмцээнд Монгол улсыг төлөөлөх онцгой эрхийг Олимпын Хартийн дагуу дангаар эдэлдэг 1964 оноос эхлэн Олимпын наадамд тамирчдаа илгээжээ МҮОХ нийт 92 гишүүнтэй бөгөөд түүнээс сонгогдсон гүйцэтгэх зөвлөл 11 хүнээс бүрддэг юм МҮОХ нд 65 спортын холбоод харьяалагддаг 2022 оны 3 р сарын 28 ны өдөр болсон Монголын олимпын чуулганаас МҮОХ ны ерөнхийлөгчөөр Батболдын Баттүшиг сонгогдсон Жил бүрийн 6 р сарын 23 нд ОУОХ той хамтран Олимпийн өдөр ийг уламжлал болгон тэмдэглэдэг Биеийн тамир спортыг хөгжүүлэх Олимпийн хөдөлгөөнийг сурталчилан дэлгэрүүлэх үйл хэрэгт тодорхой хувь нэмэр оруулж амжилт гаргасан хүмүүсийг МҮОХ ны ерөнхийлөгчийн заригаар МҮОХ ны дээд шагнал Олимпийн Алтан Од одон Алтан очир одон Олимпийн алдар Дурсгалын алтан медаль иар шагнадаг Монголын Үндэсний Олимпын Хорооны Ерөнхийлөгчид ДОВЧИНГИЙН ЯДАМСҮРЭН 1956 1966 НАМЖИЛЫН НОРОЛХОО 1966 1975 ШАГДАРЖАВЫН МАГВАН 1975 1981 ГОМБЫН ДАМДИН 1981 1984 ДАВААГИЙН ДАШДОВДОН 1984 1988 ГАЛСАНГИЙН ДАШЗЭВЭГ 1988 1990 СОСОРБАРАМЫН БОЛД 1991 САМДАНДОРЖИЙН ЖАМЦ 1991 1996 ШАГДАРЫН ОТГОНБИЛЭГ 1996 2001 ДЭМЧИГЖАВЫН ЗАГДСҮРЭН 2001 2019 Мөн үзэх Олон Улсын Олимпын Хороо Зуны олимп Өвлийн олимп Олимп Цахим холбоос Албан ёсны цахим хуудас Үндэсний Олимпын Хороо Монголын спорт Үндэсний Олимпын Хороо Улаанбаатарын байгууллага Улаанбаатарын спорт 1956 онд байгуулагдсан

Свинбүрнь Технологийн Их Сургууль

Свинбүрнь Технологийн Их Сургууль нь Австралийн Мельбурн хотноо байрладаг Мельбурн хотод нийт 6 хотхонтой ба Малайзид нэг хотхонтой Анх 1908 онд Жорж Свинбүрнь Мельбурны зүүн дүүргүүдийн техникийн коллеж нэртэйгээр тус сургуулийг үүсгэн байгуулсан ба 1913 онд Свинбүрнь техникийн коллеж хэмээх нэртэй болсон Нийт 6 тэнхимтэй Эдгээр нь Бизнесийн удирдлагын тэнхим Загварчлалын тэнхим Инженерчлэл ба үйлдвэрлэлийн шинжлэх ухааны тэнхим Мэдээлэл харилцаа холбоо технологийн тэнхим Нийгмийн шинжлэх ухааны тэнхим Дээд боловсролын тэнхимүүд юм Цахим холбоос Свинбүрнь Технологийн Их Сургууль Эх сурвалж Австралийн их сургууль Техникийн их сургууль Мельбурны байгууллага Мельбурны боловсрол

Минамата өвчин

Минамата өвчин Япон 水俣病 Минамата бёо нь байгаль орчны бохирдлоос үүдэлтэй өвчин 1956 онд Японы Күмамото мужийн Минаматад анх илэрсэн тул уг газрын нэрээр нэрлэгдсэн Аж үйлдвэржилтийг дагаж бий болсон байгаль орчны бохирдлын хор уршиг хүнд илэрсэн хамгийн тод жишээнүүдийн нэг билээ Минамата өвчин нь метилийн мөнгөн уснаас болж үүсдэг хордлогоос гаралтай үүсэлтэй төв мэдрэлийн системийн өвчин юм Өвчний шинж тэмдэг Өвчний гол шинж тэмдэг нь дөрвөн мөчний үзүүр мэдрэлгүй болох биеийн хөдөлгөөн саармагжих нүдний харах хүрээ багасах сонсгол муудах биеийн тэнцвэр олох чадваргүй болох хэл ярианы чадвар муудах хөл гар салгалах зэрэг болно Өвчтөнүүдэд дээрх шинж тэмдгүүд дангаар болон хавсарсан байдлаар илрэх бөгөөд хүнд хэлбэртээ галзуурах ухаан мэдрэлгүй болж улмаар үхэлд хүргэдэг Нөгөө талаар харьцангуй хөнгөн хэлбэрийн өвчлөлийн үед толгой өвдөх амархан ядрах амт үнэр мэдрэхээ болих чих дүнгэнэх зэрэг шинж тэмдгүүд илэрнэ Эдгээр шинж тэмдгүүд нь метилийн мөнгөн усны нөлөөгөөр тархины эд эсүүд гэмтсэнтэй холбоотой Хордлогын үед жирэмсэлбэл урагт нөлөөлж төрөлхийн гажигтай хүүхэд төрнө Ерөнхийдөө уг өвчний илрэх хэлбэр нь мөнгөн усны хэмжээнээс шалтгаалах боловч мөнгөн ус нь хүний биед тогтдоггүй ялгадсаар дамжиж гадагшилдаг тул биен дэх мөнгөн усны хэмжээгээр уг өвчнийг оношлох нь төвөгтэй Орчин үеийн анагаах ухаанд уг өвчнийг төгс эмчлэх арга хараахан олдоогүй байгаа бөгөөд сэргээн засах эмчилгээний үр дүнд алдагдсан чадваруудыг тодорхой хэмжээгээр нөхөн сэргээх боломжтой Мөн залуу байхад өвчний шинж тэмдэг илрээгүй хэрнээ хөгширч бие организм сулрахтай зэрэгцэн өвчний шинж тэмдэг илрэх тохиолдол бий Мөнгөн усаар бохирдсон усыг ахуйн хэрэгцээнд ашиглах бохирдсон усанд амьдардаг загас амьтдыг хүнсэндээ хэрэглэх эсвэл ууршсан мөнгөн ус амьсгалын замаар биед нэвтрэх явдал удаан хугацаанд үргэлжилбэл хүний бие дэх мөнгөн усны хэмжээ зохих түвшнээс хэтэрч минамата өвчин үүсдэг Минамата өвчин гарч байсан газрууд Япон Күмамото муж Минамата булангийн сав газар Нийгата муж Агано голын сав газар Хятад Гирин Хайлаар мужийн Сунгари мөрний сав газар Бразил Амазон мөрний сав газар Хятад Японд илэрсэн нь хүнд үйлдвэрүүд хаягдал мөнгөн усаа ойр хавийн усанд хаяж байснаас үүдэлтэй бол Бразил дахь бохирдол нь алт зэрэг бодисыг олборлоход мөнгөн ус хэрэглэж байсантай холбоотой Монголд Сэлэнгэ аймаг дахь Бороо голын сав газарт Монголор нэртэй нийгэмлэг анх 1913 онд алт олборлож эхэлсэн бөгөөд тэд үүндээ мөнгөн ус хэрэглэдэг байв Гэтэл 1956 онд үйлдвэрийн алт баяжуулах тогоо хагарч их хэмжээний мөнгөн ус Бороо голд асгарсан түүхтэй Өдгөө Бороо голын ёроолын хөрсөнд Бороогийн алтны үйлдвэрээс асгарсан 2 3 тонн мөнгөн ус байна Бороо голын сав газрын хөрсөнд мөнгөн ус зөвшөөрөгдөх хэмжээнээсээ 5 20 дахин өндөр байгааг ЖАЙКА гийн Монгол дахь төлөөлөгчийн газрын судалгааны багийнхан тогтоосон Мөн үзэх Байгалийн бохирдол Хөрсний бохирдол Усны бохирдол Мөнгөн ус Байгаль орчны сүйрэл Хордлого 20 р зууны анагаах ухаан Дайны дараах Японы түүх Күмамото аймаг Мөнгөн ус Металл ба эрүүл мэнд

Сапармурат Ниязов

Сапармурат Атаевич Ниязов 1940 оны 2 р сарын 19 2006 оны 12 р сарын 21 нь Туркменистаны улс төрч Туркменистан улсын анхны ерөнхийлөгч Туркменистаны ардчилсан нам ын дарга 1993 оноос Туркменчуудын эцэг гэсэн утга бүхий Туркменбаши хэмээх нэр зүүж ард түмэндээ Сапармурат Туркменбаши хэмээн нэрлэгдэж байв Залгамжлагч Гурбангулы Бердымухамедов удирдах арга барил мөн адилхан байв Өсвөр залуу нас Ашхабадын Кипчак тосгонд төрсөн Ниязов бага насандаа өнчирчээ Эцэг Атамурат Ниязов 1912 1942 нь дэлхийн 2 р дайнд оролцож 1942 онд дайны талбарт нас нөгчиж эх Гурбансолтан эдже болон ах дүү хоёр нь Ашхабадад 1948 онд болсон газар хөдлөлтөд амь үрэгджээ Ийнхүү тэрээр бүтэн өнчирч хүүхэд асрах газарт өсч торнин хожим холын хамаатныхаа гэрт амьдрах болжээ Сурлага сайтай байсан тэрээр 1959 онд Геологи хайгуулын ажилтнуудын үйлдвэрчний эвлэлийн Туркмен дахь салбарын зааварлагчаар ажлын гараагаа эхэлжээ 1962 онд Коммунист намд гишүүнээр элссэн Ленинградын аж үйлдвэрийн дээд сургуульд элсэн орж 1967 онд төгсөөд усан цахилгаан станцад ажиллаж байв Коммунист нам 1970 оноос 1980 он хүртэл Туркменистаны Коммунист Намын төв хорооны гишүүн 1976 онд Зөвлөлт Холбоот Улсын Коммунист Намын төв хорооны дэргэдэх Намын дээд сургуулийг төгссөн 1980 онд Ашхабад хотын намын төв хорооны нэгдүгээр нарийн бичгийн дарга болсон 1984 оноос 1985 он хүртэл ЗХУ ын Коммунист Намын төв хорооны Намын байгууллага хариуцсан зааварлагчаар ажиллаж байв 1985 онд Туркмены Коммунист Намын Нэгдүгээр нарийн бичгийн дарга болсноос хойш Туркмены улс төрийн хамгийн гол хүн нь болсон 1989 оноос 1991 онд ЗХУ ын ардын төлөөлөгчдийн хурлын депутат байв 1990 оны 1 р сарын 13 нд Зөвлөлт Социалист Бүгд Найрамдах Туркмен Улсын их хурлын дарга болж түүний удирдлаган дахь парламент тусгаар тогтнох тухай асуудлыг батлан мөн оны 10 р сарын 17 нд ард түмний санал хураалтаар ЗСБН Туркмен Улсын ерөнхийлөгчөөр сонгогдов 1990 оны 7 р сарын 14 нд Сапармурат Ниязов ЗХУКН ын Төв хорооны Товчооны гишүүнээр сонгогдсон байна Туркменбаши Зөвлөлт Холбоот Улс задарсны дараа Үндсэн хуулийн дагуу 1992 оны 6 р сарын 21 нд Туркменистан улсын ерөнхийлөгчөөр сонгогдсон 1993 онд парламентаас түүнд Туркменбаши Туркменчуудын эцэг хэмээх цол олгож улмаар 1999 оны 12 р сард насан туршийн ерөнхийлөгчөөр зарлагдсан 2003 оноос төрийн эрх барих дээд байгууллага болох Ардын төлөөлөгчдын хурлын даргаар ажиллаж байв Каспийн тэнгисийн эрэг орчмын байгалийн хийг ашиглан олсон орлогоороо улсынхаа эдийн засгийг сайжруулж чадсан Гадаад харилцаандаа төвийг сахисан улс болохоо зарлаж харьцангуй хаалттай байсан 1997 онд Германд зүрхний 2005 онд нүдний хагалгаа хийлгэх зэргээр эрүүл мэндийн байдал нь сайнгүй байв Мөн чихрийн шижин өвчтэй байсан гэсэн мэдээ бий 2005 онд 70 нас хүрсэн тэрээр 2009 онд өөрөө нэр дэвшихгүйгээр ерөнхийлөгчийн сонгууль явуулна хэмээн зарласан Тус улсын үндсэн хууль ёсоор бол ерөнхийлөгч нь 40 70 настай байх ёстой Гэвч тэр дор нь ардын төлөөлөгчдийн хурал хуралдаж Ард түмэнд хоёр эцэг хэрэгггүй хэмээн ерөнхийлөгчийн сонгууль явуулахыг болиулсан Ийнхүү амьддаа ард түмэндээ бурхан мэт тахигдсан дарангуйлагч 2006 оны 12 р сарын 21 нд зүрхний дутагдалаар гэнэт нас баржээ Гавьяа шагнал Эдийн засаг улс төрийн ухааны доктор Туркменистаны Шинжлэх ухааны академийн гишүүн Зөвлөлт Холбоот Улсын найрамдлын одонт Туркменистан улсын баатар цолыг 5 удаа хүртсэн Бусад олон одон медалиар шагнагдаж байжээ Гэр бүл Сапармурат Ниязов 1962 1967 онд М И Калинины нэрэмжит Ленинградын Политехникийн дээд сургуульд сурч байхдаа Ленинградын уугуул ангийн анд Муза Алексеевнатай танилцаж үерхэж байгаад гэрлэжээ Тэд 1967 онд гэрлэсэн Муза Алексеевна Ниязова нөхрөөсөө хоёр насаар эгч бөгөөд Орос Еврей чинээлэг гэр бүлээс гаралтай Хосууд Мурад хүү Ирина охинтой болжээ 2000 аад оны эхээр Сапармурат Ниязовыг нас барахаас нэлээд өмнө Муза 90 ээд оноос Лондонд амьдарч байсан охин Ирина руугаа нүүж Британийн иргэншил авсан Хүү Мурад гэр бүлийн хамт Вена хотод амьдардаг байна Түүний гаргасан хачирхалтай шийдвэрүүд Улсын нийслэл болон их дээд сургуулиудаас бусад газар дахь номын сангуудыг хаах тушаал гаргасан Хөдөөгийнхөн тэртэй тэргүй уншиж чаддаггүй Балетын тоглолтыг хориглосон Хунт нуур бүжгэн жүжгийн эрэгтэй бүжигчдийн хувцас нь таалагдаагүй аж Нийслэлээс бусад нутгийн эмнэлгүүдийг хаав Сайн эмч нар нийслэлд бий Өвчтөнүүд нийслэлд хүрч ирэхэд болно Эмэгтэйчүүдийг алтан шүд хийлгэхийг хориглосон Эмэгтэйчүүдэд зохидоггүй хэмээн Засгийн газрын бүх сайд орон нутгийн удирдлага армийн офицеруудад шинэ Мерседес Бенц машин тараасан Өмнөх жил нь тараасан бенцийг орлогчдоо өгөхөд болно хэмээн лүндэн буулгасан аж Концерт телевиз төдийгүй хуримын ёслол зэрэг арга хэмжээнд фонограмм тавьж амаа хөдөлгөхийг хориглосон Ниязовын Дуу хөгжмийн хөгжилд сөрөг нөлөөтэй хэмээх үзлээс болсон Залуучуудыг сахал тавихыг хориглов Ерөнхийлөгчид таалагдаагүй Ниязовын бүтээл Рухнама хэмээх ном нь 2001 онд хэвлэгдэж ард түмний заавал унших ёстой ном болж Коран судрын адил үнэлэгдэж байгаад дээд сургуульд элсэхэд уг номоор өгдөг байсан шалгалтыг 2013 онд цуцалсан байна Сурах бичиг болгон ашиглагддаг Туркмены нийслэлд 50 метр болгонд Ниязов ерөнхийлөгчийн хөшөө баримал бий Түүний төрөлх тосгон болон нийслэлийг холбосон 15 км урттай 6 эгнээ бүхий хурдны зам бий Гэвч ашиглагддаггүй Ниязов хиймэл үс зүүдгийг хэвлэлээр мэдээлэх нь хориотой байлаа Хил хязгааргүй сэтгүүлчид байгууллагын 2006 оны Дэлхийн мэдээллийн эрх чөлөөний жагсаалт д Туркмен улс хэвлэлийн эрх чөлөөг боогдуулдгаараа дэлхийд 2 т бичигджээ Кабелийн телевизүүдийг хааж Оросын телевизүүдийг цензурдаж гаргадаг аж Туркмен улсад тамхи татах нь хориотой Ерөнхийлөгч маань эрүүл мэндийн байдлаас болж тамхи татах нь хориглогдсон учраас 8 р сарын 2 дахь Ням гаригийг амтат гуаны өдөр болгосон Ниязов амтат гуанд тун дуртай аж Телевизийн нэвтрүүлэгчдийг нүүрээ будахыг хориглосон Ниязовын Эрэгтэй эмэгтэй нь ялгагдахгүй юм хэмээх эгдүүцлээс үүдэлтэй Ниязовын нэртэй брэнд тус улсад алдартай Сүү сүүн бүтээгдэхүүн зэргээс эхлэн архи хувцас хүртэл бий Цахим холбоос Туркменистаны ерөнхийлөгч ЗХУ ын Коммунист намын улс төрийн товчооны гишүүн Цэцэн Ярослав вангийн одон шагналтан 1 р зэрэг ЗСБН Туркменистан Улсын хүн Зөвлөлтийн иргэн Туркменчүүд 1940 онд төрсөн 2006 онд өнгөрсөн

Голомт банк

Монгол Улсын ууган арилжааны банкнуудын нэг Голомт банк нь 1995 онд үүсгэн байгуулагдсан Өнөөдөр нийт 2300 гаруй ажилтан 1 сая орчим харилцагчтайгаар системийн 20 хувийг дангаараа бүрдүүлэн тэргүүлэгч банк болон өргөжжээ Дэлхийн жишиг Монголын банк болох алсын хараан дор эрхэм харилцагчдынхаа эрэлт хэрэгцээнд тулгуурлан орчин үеийн дэвшилтэт технологид суурилсан санхүүгийн иж бүрэн үйлчилгээг чадварлаг мэргэжлийн баг хамт олон орон даяарх 100 гаруй салбар нэгжээрээ дамжуулан өндөр түвшинд хүргэн ажиллаж байна Сайн сайхан ирээдүйг цогцлоохын төлөө үйлс бүхнээ зориулж буй Голомт банк улсын төсөвт нийт 500 тэрбум төгрөгийг татан төвлөрүүлж 15 мянга гаруй ажлын байрыг бий болгоход шууд болон шууд бусаар дэмжлэг үзүүлжээ Түүх Эх орны хөгжлийн түүчээ иргэн бүрийн аз жаргалтай амьдралын төлөө Сайн сайхныг санхүүжүүлнэ уриаг өмнөө тавин үйл хэрэг бүхнээ зориулж ирсэн Голомт банк нь 1995 оны 3 р сарын 6 ны өдөр 4 хүний бүрэлдэхүүнтэйгээр үүсгэн байгуулагдсан Монголын ууган арилжааны банкуудын нэг юм Анх 400 сая төгрөгийн дүрмийн сантай байгуулагдаж байсан Голомт банк системийн 20 хувийг дангаар бүрдүүлж байна Голомт банк нь төр засгаас үндэсний хэмжээнд хэрэгжүүлсэн бодлого шийдвэр төсөл хөтөлбөрүүдийг амжилттай хэрэгжүүлэгч төдийгүй Монгол улсад хийгдсэн томоохон бүтээн байгуулалтыг сүндэрлүүлэхэд гар бие оролцож ирсэн бүтээгч хамт олон төдийгүй байгуулагдсан цагаасаа эхлэн Монгол Улсын эдийн засгийн хөгжлийн түүхийн салшгүй нэг хэсэг нь байж улсын хэмжээнд хөгжил дэвшил авчрах эдийн засгийг солонгоруулахад хувь нэмэр оруулж буй хүсэл тэмүүлэлтэй ёс зүйтэй шилдэг бизнесүүдийг дэмжин санхүүжүүлсээр ирсэн билээ Үйл ажиллагаа Голомт банк нь үүсгэн байгуулагдсан цагаасаа хойш банк санхүүгийн салбарын хөгжлийг түүчээлэн харилцагчдын хэрэгцээ шаардлагыг соргогоор мэдэрсэн бүтээгдэхүүн үйлчилгээний хөгжүүлэлт нэвтрүүлэлтээр анхдагч зах зээлд манлайлагч банк байж ирсэн Технологи суурьтай үйлчилгээгээр түүчээлэгч Голомт банк дэлхийн үсрэнгүй хөгжилтэй мөр зэрэгцэн дижитал шилжилтийн эхлэлийг тавьж инноваци шингэсэн дэвшилтэт шинэлэг бүтээгдэхүүн үйлчилгээнүүдийг Монголын зах зээлд анхлан нэвтрүүлсээр ирсэн Хиймэл оюун ухаанд суурилсан алгоритмийг тасралтгүй судлан хөгжүүлэх замаар банкны салбарт дижитал тэсрэлт хийж буй Голомт банк технологид үргэлж нээлттэй байж харилцагчдад тулгардаг асуудлуудад гарц шийдэл олж хамтдаа шилжилт хийн зогсолтгүй урагшлахыг зорьдог Нээлттэй банк Голомт банк нь 2020 оноос Монголын орчин цагийн банк санхүүгийн салбарын шинэ өнгө төрхийг тодорхойлж инноваци суурьтай Нээлттэй банк бизнес загварыг үйл ажиллагаандаа цогцоор нь нэвтрүүлсэн Олон улсын банк санхүүгийн салбарын жишиг болсон Нээлттэй банкны бүтээгдэхүүн буюу тухайн харилцагч болон бизнесийн онцлогт тохирсон багц үйлчилгээг системээр дамжуулан хүргэж байна Иргэдийн төлбөр тооцооны гарц Харилцагчдадаа технологид суурилсан төлбөр тооцооны шийдлийг санал болгосноор харилцагч өдөр тутмын гүйлгээ төлбөр тооцоогоо хийхээс эхлээд банкны бүх төрлийн бүтээгдэхүүн үйлчилгээг хялбар шуурхай авах боломж бүрдсэн Байгууллагын төлбөр тооцооны гарц Корпорэйт гэйтвэй үйлчилгээ нь байгууллагууд өөрсдийн ашигладаг санхүү бүртгэлийн системээс нээлттэй дамжуулан банкны систем рүү холбогдсоноор байгууллагууд өөрсдөө банкны дансаа удирдах боломж бүрдсэн Дижитал банк Дижитал банкны үйлчилгээгээр салбартаа манлайлагч Голомт банк байгуулагдсан цагаасаа хойш технологийн үсрэнгүй хөгжилтэй хөл нийлүүлэн алхаж инноваци шингэсэн дэвшилтэт шинэлэг бүтээгдэхүүн үйлчилгээнүүдийг Монголын зах зээлд анхлан нэвтрүүлсээр ирсэн билээ Тухайлбал 1999 онд олон улсын төлбөрийн картын системийг Монгол Улсад анхлан нэвтрүүлж байгууллагын гишүүн болсноор Голомт нэрийн картыг зах зээлд анхлан нэвтрүүлсэн 2000 онд олон улсын байгууллагын гишүүн болж Голомт нэрийн картыг зах зээлд анхлан нэвтрүүлсэн 2010 онд эх газрын Хятадаас гадна олон улсын зах зээлд юанийн картыг анхлан нэвтрүүлсэн картыг Монголд хүлээн авах гаргах эрхтэй цор ганц банк 2017 онд дижитал хэтэвчийг санал болгосон нь өнөөдөр банк санхүүгийн салбарт хамгийн өргөн хэрэглэгдэж жил ирэх тусам олон талаар өргөжин цар хүрээгээ тэлсээр байгаа нь харилцагчдын талархлыг хүлээн Монголын финтекийн салбарт тэргүүлэгч аппликэйшний нэг болсон юм Голомт банк нь Монголын банкны салбарт технологийн дэвшил хиймэл оюун ухаанд суурилсан алгоритмийн шинэчлэл хөгжүүлэлтийг тогтмол хийж банкны бүтээгдэхүүн үйлчилгээний автоматжуулалт хэрэглээний хялбар шийдлийг бий болгож инноваци шингэсэн бүтээгдэхүүн үйлчилгээг зах зээлд анхлан нэвтрүүлж цаашдын хөгжлийг тодорхойлсоор ирсэн нь бусдаас ялгарах хамгийн том давуу тал юм 2002 онд Монгол Улсад анхлан нэвтрүүлж байсан Интернэт банкны үйлчилгээ нь тасралтгүй шинэчлэгдэн сайжирч 2020 онд 5 0 хувилбараа харилцагчдад хүргэснээр дижитал банкны үйлчилгээний стандартын жишиг тогтоогоод байна Тус шинэчлэлийн хүрээнд банкны дижитал сувгууд болох Интернэт банк Смарт банк үйлчилгээнүүд шинэ шатанд гарсан юм 65 Нийт харилцагчдын 65 нь банкны үйлчилгээг дижитал сувгуудаар авдаг 97 Нийт харилцагчийн гүйлгээний 97 нь дижитал сувгаар хийгддэг Байгууллагын банк Голомт банк өндөр ашигтай өсөлттэй салбарт хөрөнгө оруулахаас илүүтэй байгаль орчин нийгэмд ээлтэй нийгмийн харилцаа хандлагад өөрчлөлт авчран дэмжлэг үзүүлэхийг зорьдог бөгөөд бидний санхүүжүүлсэн олон зуун төсөл хөтөлбөрүүд өдгөө Монгол Улсын эдийн засгийн нөлөө бүхий гол тоглогчид болон өсөж хөгжжээ Голомт банк нь эдийн засгийн хөдөлгөгч хүч болсон бүхий л салбарт санхүүжилт олгох замаар эх орныхоо хөгжилд үнэтэй хувь нэмэр оруулан ажиллахыг зорьдог бөгөөд байгууллагын банкны бизнес нь үйлдвэр худалдаа уул уурхай дэд бүтэц байгууллагын хөгжил хамтын ажиллагаа зэрэг чиглэлд шийдлийн дагуу судалгаанд үндэслэсэн цогц үйлчилгээг томоохон байгууллага төсөл хөтөлбөрүүд жижиг дунд бизнес эрхлэгчдэд хүргэн ажилладаг 2021 оны эцсийн байдлаар нийт 1400 гаруй томоохон аж ахуйн нэгж байгууллагуудтай хамтран ажиллаад байна Голомт банк нь дотоодод үйл ажиллагаа эрхэлж буй жижиг дунд бизнес эрхлэгчдийн 26 хувьд бүтээгдэхүүн үйлчилгээгээ хүргэн ажиллаж байгаа ба цаашид үйл ажиллагааныхаа цар хүрээг илүү өргөжүүлэхээр төлөвлөж байна Бизнес эрхлэгч эмэгтэйчүүдийг дэмжигч банк байх уриан дор эмэгтэй харилцагчдад чиглэсэн төрөл бүрийн цуврал цахим сургалт цогц хөтөлбөрүүдийг амжилттай зохион байгуулан ажиллаж байна Голомт банкны нийт харилцагчдын 70 хувийг эмэгтэй харилцагчид эзэлдэг ба тэднийг дэмжин санхүүгийн хувьд улам чадавхжуулж бизнесээ идэвхтэй эрхлэх боломжоор хангасны үр дүнд сүүлийн гурван жилийн хугацаанд эмэгтэй зээлдэгчийн тоо 26 хувиар өссөн үзүүлэлттэй байна Иргэдийн банк Голомт банк нь Монгол Улсад анх удаа харилцагчдадаа илүү ойртож гэртээ байгаа мэт тав тухтай сэтгэгдэл төрүүлэхүйц үйлчилгээг хүргэж эхэлсэн нь Харилцагч төвтэй банкны үйлчилгээ юм Харилцагч төвтэй банкны үйлчилгээ буюу хадгаламж харилцах дижитал банк зээл картын бүтээгдэхүүн гадаад төлбөр тооцоо даатгал зэрэг олон төрлийн бүтээгдэхүүн үйлчилгээг Монгол Улсын өнцөг булан бүрт суугаа нэг сая гаруй харилцагчдадаа өөрийн салбар тооцооны төвүүд болон цахим сувгуудаараа хүргэн ажиллаж байна Иргэд харилцагчдаа гал голомтоо бадраахад нь онцгойлон анхаарч дэмжсээр ирсэн бөгөөд өнгөрсөн хугацаанд нийт 39 770 харилцагчид 2 3 их наяд төгрөгийн зээл олгож 139 195 иргэн буюу нийт хүн амын 4 2 хувийг орон сууцтай болоход нь дэмжлэг үзүүлж орон сууцны зээлийн зах зээлд тэргүүлэх байр суурийг эзэлж байна Банкны системд Орон сууцны зээл 24 4 Иргэдийн зээл 15 0 Иргэдийн эх үүсвэр 17 0 Тогтвортой хөгжил Голомт банк нь Тогтвортой санхүүжилтийн бодлогыг 2015 оноос хойш хэрэгжүүлэн ажилласан бөгөөд 2019 онд уг бодлогыг Тогтвортой хөгжлийн бодлого болгон өөрчилснөөр зөвхөн санхүүжилт бус банкны бүх шатны үйл ажиллагааг хамруулан Тогтвортой Хөгжлийн Зорилгуудыг хэрэгжүүлэн ажиллаж байна 2017 онд НҮБ ын Байгаль Орчны Хөтөлбөр Санхүүгийн Санаачилга ийн банкны хороонд нэгдэж Хариуцлагатай Банкны Зарчмууд ыг боловсруулах ажлын багт оролцон зарчмуудыг үндэслэгч анхны 30 банкны нэг болсон билээ Одоогоор уг зарчимуудад дэлхийн 197 банк нэгдсэн байгаа бөгөөд хэрхэн хэрэгжүүлэх тайлагнах зэрэг дээр төлөвлөгөө боловсруулан хамтран ажиллаж байна 2019 оны 9 р сарын 22 ны өдөр Нью Йорк хотноо Хариуцлагатай банкны зарчмууд ыг үндэслэгч банкнуудын нэг болж өөрийн үйл ажиллагааг Тогтвортой хөгжлийн зорилтууд болон Парисын гэрээний уур амьсгалын өөрчлөлтийн эсрэг зорилтууд тай уялдуулахаа тунхагласан 2020 онд байгуулж Голомт банкны ТУЗ ийн гишүүнээр ахлуулсан Жендэрийн тэгш байдлын хороо г Эмэгтэйчүүдийг дэмжигч банк уриан дор эмэгтэй харилцагчдад чиглэсэн төрөл бүрийн цахим сургалт хөтөлбөрүүдийг амжилттай хэрэгжүүлэн ажиллаж байна Нийгмийн хариуцлага Голомт банк нийгмийн хариуцлагын хүрээнд дараах төсөл хөтөлбөрүүдтэй хамтран дэмжиж ажиллаж байна Өв соёлын голомт түүх археологийн төсөл Голомт банк 2022 онд Өв соёлын голомт төслийг санаачилж ШУА ийн Археологийн хүрээлэнтэй хамтран хэрэгжүүлж эхэллээ Төслийн эхний ажил болох Туул голын эрэг Сонгинын хэсэгт байрлах Хэрэйдийн Ван ханы ордон буюу Түргэний балгас Туулын Хар Түнэ Орд дурсгалт газарт археологийн малтлага судалгааны ажлууд хийгдэж амжилттай үргэлжилж байна Оюутны тэтгэлэгт хөтөлбөр Голомт банк 2003 онд бизнесийн байгууллагуудаас анхлан санаачилж оюутны тэтгэлэгт хөтөлбөрийг уламжлал болгон хэрэгжүүлж эхэлснээр 18 жилийн хугацаанд нийт 1 500 оюутанд 1 тэрбум гаран төгрөгийн сургалтын тэтгэлгийг олгоод байна Зүрх мартахгүй төсөл Голомт банкны Алтантүлхүүр хүүхдийн сан Зүрх мартахгүй төслийг 2020 оноос хойш дэмжин хамтарч ажиллаж байгаа бөгөөд тус төсөл нь 2022 оны байдлаар 18 мянган хүүхдийг үзлэг оношлогоонд хамруулж 600 бяцхан хүүхдэд зүрхний мэс засал хийж амьдрал бэлэглээд байна Морин хуурын чуулга ын албан ёсны түнш Голомт банкны хамт олон үндэсний язгуур урлагийг түгээн дэлгэрүүлэх дэлхий дахинд сурталчлах зорилгоор эх орны онцгой өв соёлын гол төлөөлөл болох Монгол Улсын Морин хуурын чуулгын албан ёсны түнш ерөнхий ивээн тэтгэгчээр 9 дэх жилдээ хамтран ажиллаж байна Хувьцаа эзэмшигчид 2023 онд Голомт банкны хувьцаа эзэмшигчдийн бүрэлдэхүүн Голомт Файнэншил групп ХХК 77 20 Свисс Мо Инвестмэнт Эй Жи 5 21 Бодь Интернэшнл ХХК 3 42 Голомт Инвестмэнт Лимитэд 2 57 Олон нийт 11 60 Голомт банкны энгийн хувьцаа эзэмшлийн 77 20 хувийг Голомт Файнэншил Групп эзэмшдэг Тус ХХК нь 2014 онд үүсгэн байгуулагдсан бөгөөд Голомт банк ХХК Голомт Капитал ҮЦК ХХК Мандал Даатгал ХК Голомт ассет менежмент ҮЦК ХХК иудыг эгнээндээ нэгтгэсэн Монголын санхүүгийн зах зээлд тэргүүлэгч санхүүгийн нэгдэл компани юм Бодь интернэшнл ХХК нь 3 42 хувийг эзэмшдэг бөгөөд 1993 онд Үндэсний хөрөнгө оруулалттайгаар байгуулагдсан Бодь Интернэшнл ХХК нь үл хөдлөх хөрөнгийн хөгжүүлэлт удирдлага барилга эрчим хүч уул уурхай амралт аялал жуулчлалын салбарт үйл ажиллагаагаа амжилттай явуулж буй 10 гаруй хараат болон охин компанийг удирдан чиглүүлдэг томоохон групп компани юм Свисс Мо Инвестмэнт Эй Жи хөрөнгө оруулалтын сан нь 5 21 хувийг эзэмшдэг Тус хөрөнгө оруулалтын сан нь валют арилжаа нисэх онгоцны буудал агаарын тээвэр болон зочид буудлын бизнест хувьцаа эзэмшдэг Швейцарын Холбооны Улсад байрладаг бөгөөд гол хувьцаа эзэмшигч нь Швейцар улсын иргэн бизнесмэн филантропч Урс Э Шварценбах юм Голомт Инвестмэнт Лимитэд нь 2 57 хувийг эзэмшдэг бөгөөд Бодь Интернэшнл ХХК ийн хөрөнгө оруулалттайгаар 2014 онд үүсгэн байгуулагдсан Голомт банк хувьцаагаа олон нийтэд санал болгож анхдагч зах зээлийн арилжааны нээлтийг 2022 оны 11 р сард хийснээр олон нийт 11 60 хувийг эзэмшиж байна Голомт банкны Монголын хөрөнгийн зах зээлийн түүхэнд хамгийн том дүнтэй болон хамгийн богино хугацаанд 118 8 тэрбум төгрөгийг олон нийтээс татан төвлөрүүлсэн гэх хоёр том амжилтыг бичиж үлдээсэн бөгөөд Монголын хөрөнгийн биржид нээлттэй арилжаалагдаж байна ТУЗ ийн бүрэлдэхүүн ТУЗ ийн дарга Хатагтай Ч Мөнхцэцэг ТУЗ ийн гишүүн Ноён Урс Э Шварценбах ТУЗ ийн гишүүн Ноён Ж Үнэнбат ТУЗ ийн гишүүн Ноён Д Мөнхтөр ТУЗ ийн гишүүн Ноён О Ганжолоо ТУЗ ийн хараат бус гишүүн Ноён А Лопез Абелло ТУЗ ийн хараат бус гишүүн Ноён Жэймс Б Двайер ТУЗ ийн хараат бус гишүүн Ноён Александр Пикер ТУЗ ийн хараат бус гишүүн Ноён В Ван Звитен Роберт Олон улсын хамтын ажиллагаа Голомт банк нь олон улсын нэр хүнд бүхий санхүүгийн байгууллагуудтай тогтоосон хамтын ажиллагаагаа өргөжүүлэх харилцагчдын экспорт импортод суурилсан бизнесийн санхүүжилтийн боломжийг нэмэгдүүлэх гадаад төлбөр тооцоог хамгийн түргэн шуурхай өргөн сонголттой хийх боломжийг бүрдүүлэхэд чиглэн ажилладаг Дэлхийн 260 гаруй банк санхүүгийн байгууллагуудтай холбоотой ажилладаг 14 валютаар гадаад төлбөр тооцоог гүйцэтгэдэг Олон улсад нэр хүндтэй 70 гаруй банк санхүүгийн байгууллагуудтай хамтын ажилладаг Гадаад худалдааны санхүүжилт Импорт Экспортын аккредитив Стандбай аккредитив Гадаад баталгаа Гадаад инкасс Гадаад худалдааны зээл Факторингийн үйлчилгээ Худалдааны санхүүжилтийн түнш байгууллагууд Шагнал Монгол Улсын Шилдэг Банк 2022 2021 2018 2014 2012 2011 2009 2004 Монгол Улсын Шилдэг Банк 2015 2013 2012 Монгол Улсын Шилдэг Дижитал банк 2022 2021 2020 2019 2015 2014 2013 2012 Монгол Улсын Шилдэг Байгууллагын Банк 2021 Ажиллахад хамгийн таатай газар батламж 2022 Монголын банк 1995 онд байгуулагдсан

HTML

Анг буюу Гипербичвэрт Тэмдэглэгээт Хэл нь цахим хөтчөөр дүрслэгдэн харагддаг цахим хуудас болон бусад мэдээллийг үүсгэдэг үндсэн тэмдэглэгээт хэл хэл юм цахим хуудаст өнцөгтэй хаалтаас тогтох элементүүдээс Жш тогтдог таагууд Анг нь хос h1 h1 хос бус гэсэн хоёр төрөл байдаг Хос бус таагийг мөн хоосон элемент гэдэг Хос таагийн эхнийхийг нь нээх тааг h1 хоёрдахийг нь хаах тааг h1 ташуу зураастай гэдэг Хос таагийн голд бичвэр тайлбар тааг өөр бусад бичвэрэн агуулгатай төрлүүдийг оруулж болдог Цахим хөтчийн зорилго нь баримтыг боловсруулж дуу дүрстэй цахим хуудсыг бий болгох юм Вэб хөтөч файлыг уншиж харагдах эсвэл дуут вэб хуудсанд болгон зохиож болох юм хөтөч хаягууд болон скриптүүдийг харуулах харин хуудасны агуулгыг тайлбарлах нь ашигладаг байна нь бүтцийг тайлбарлах Вэб сайт бүдүүвчлэх нь нэг тэмдэглэгээний хэл оронд нь гаргах хамт толилуулгын дохионд нь програмчлалын хэл элементүүд нь бүх вэб сайт нь барилгын тоосго нь болдог боломжтой зураг объект оруулах үүсгэх болон ашиглах боломжтойинтерактив хэлбэр Энэ нь бий болгох арга хангадаг зохион баримт бүтцийн тэмдэглэсэн замаар семантиксийг ийм гарчиг зүйлийн жагсаалт гэх мэт текстийг холбоосууд ишлэл болон бусад эд Энэ нь суулгаж болохскриптүүд зэрэг хэл дээр бичигдсэн вэб хуудсанд ажиллагаанд нөлөөлдөг Вэб хөтөч нь хамааруулж болно текст болон бусад материалын харагдах зохион байгуулалт тодорхойлох нь W3C болон стандартын аль алинд нь тогтоон барьж тодорхой танилцуулах дээр хэрэглээг дэмжсэн 1 Түүх Хөгжлийн түүх 1980 онд физикч Тим д гүйцэтгэгчийг байсан нь санал болгосон ба лавлагаа системийг ашиглах судлаачид хувь баримт бичиг 1989 онд нь санал хуудсыг бичсэн интернэт дээр суурилсан гипертекст системийг 2 заасан Тэр жил сүүлээр 1990 онд хөтөч болон серверийн програм бичиж болон мэдээллийн систем инженер Роберт хамтран санхүүжилт нь хамтарсан хүсэлтээр харин төсөл албан ёсоор баталсан байсан юм Түүний хувийн тэмдэглэл нь 3 1990 оноос тэр жагсаалтад орсон 4 бөгөөд эхлээд Нэвтэрхий толь тавьж гипертекст ашиглаж байгаа нь олон газарт зарим нь ийн анхны олон нийтэд тайлбар сүүлээр 1991 онд анх Интернет дээр дурдсан Сэдвийн нэртэй баримт бичгийг байсан юм 5 6 Энэ нь ийн анхны харьцангуй энгийн загварыг бүрдсэн 18 элемент тайлбарладаг Холбоостой тагийн бусад тохиолдолд эдгээр хүчтэй нөлөөлсөн ажиллуулах нь стандарт нь еренхий нь баримт бичгийн хэлбэрт суурилсан Эдгээр элемент арваннэгэн хэвээр 4 байдаг 7 нь юм тэмдэглэх хэл вэб хөтөч програмууд нь тайлбарлах ашиглах зохиож харааны эсвэл дуут вэб хуудас руу текст зураг болон бусад материал тэмдэглэгээг бүх зүйлийн анхдагч шинж чанар нь браузер тодорхойлсон байдаг ба эдгээр шинж чанар вэб хуудас дизайнерийн нэмэлт ашиглах замаар өөрчилж эсвэл сайжруулсан болно Текст элементийн Олон эргээд ийм ашиглаж болохыг аль эрт текст хэлбэршилтийн хэлний боломжуудыг тайлбарладаг ашиглах 1988 ОУСБ ын техникийн тайлан ИТБ 9537 техник байдаг УРСАЦЫН тушаалын эрт 1960 аад онд боловсруулсан цаг нь үйлдлийн системийг Эдгээр тушаалууд нь хэлбэршүүлэлт гараар формат бичиг баримт ашиглаж тушаалуудыг олсон байна Гэсэн хэдий ч ерөнхий тэмдэглэгээг нь ойлголт биш харин зөвхөн бүтэц тэмдэглэгээг бас тусгаарлах нь нөлөө хэвлэж илүү элемент шинж чанарууд нь түүвэрлэсэн үүсэл хүрээ дээр үндэслэсэн бол аажмаар энэ чиглэл рүү явж байна ын ямар нэгэн програм болох гэж үздэг Энэ нь албан ёсоор тус тодорхойлсон байсанИнтернэтийн инженерингийн ажлын хэсэг нь техникийн эхний саналыг дунд 1993 оны хэвлэл нь Интернет төсөл болон тус Дан ямар нь орсонбаримт бичиг төрөл тодорхойлолт дүрмийг тодорхойлох 8 төсөл нь зургаан сарын дараа дуусгавар болсон хэдий ч түүний хүлээж авсан тухайгаа мэдэгдэхээс дурдаж байсан Мозаик нь амжилттай стандарт үндэслэн нь ийн гүн ухааныг харуулж дахь шугамын зургийг оруулах браузерынхаа өөрчлөн хаяг загварыг дэлгэн үзүүлжээ 9 Үүний нэгэн адил Дэйв сүүлээр 1993 оноос ийн өрсөлдөгч интернэт төсөл ширээ бөглөх гарч хэлбэр гэх мэт нь аль хэдийн хэрэгжиж боломжуудыг стандартчилалын санал болгосон юм 10 төсөл эхээр 1994 онд дууссан дараа ийн 1995 онд 2 0 дууссан бол Ажлын хэсэг ирээдүйн шийдлүүд тулгуурласан байх ёстой бөгөөд эсрэг стандарт гэж үзнэ зорилготой анхны тодорхойлолт бий болгосон байна 11 ИИАХ ийн ивээл дор цаашдын хөгжил нь эрх ашгийн хамт зогссон байна 1996 оноос хойш тодорхойлолт арилжааны програм хангамж үйлдвэрлэгчдийн оролцоотойгоор хадгалагдаж ирсэн W3C 12 Харин 2000 онд нь олон улсын стандарт болжээ 15445 2000 4 01 2004 онд хөгжүүлэх нь HTML5 нд эхэлсэн 2001 дамжуулан нийтэлсэн цаашид буюу алдааны хуудсанд нь оны сүүлээр 1999 онд хэвлэгдэн гарсан Вэб ажлын хэсэг 2008 онд W3C хамтарсан хүлээлгэн өгөх болсон мөн бүрэн дуусгаж 28 нд стандартчилагдсан Аравдугаар сар 2014 13 хувилбарыг хугацаа нь Энэ зүйлийн HTML5 холбоотой болно Хуучирсан эд анги Сүүлийн үеийн үйл явдал эсвэл шинээр бий мэдээллийг тусгахын тулд энэ өгүүллийг шинэчлэн уу 2014 оны аравдугаар сарын 24 1995 2 0 ийн болон нийтлэгджээ 1866 Нэмэлт нэмэгдсэн боломжууд Аравдугаар сар 25 1995 1867 хэлбэр дээр тулгуурласан файлын рүү оруулах 1996 1942 хүснэгт Наймдугаар сарын 1996 1980 клиент талын зураг газрын зураг Нэгдүгээр сар 1997 2070 Олон улсын Хулгана сарын 1997 3 2 14 нь гэж нийтлэгдсэн W3C зөвлөмж Энэ нь анхны хувилбарыг боловсруулж ийн 1996 оны есдүгээр өөрийн Ажлын хэсэг хаалттай байсан шиг W3C гагцхүү стандартчилагдсан байсан юм 15 Эхний ээлжинд код нэртэй 16 3 2 янз бүрийн хувийн өргөтгөлүүдийн дунд бүхэлд нь эвлэрсэн давхардлыг математикийн томъёог буурч ихэнх баталсан ийн харааны тэмдэглэгээний хаягууд ийн анивчих элемент болон ын элемент улмаас хоёр компанийн хооронд харилцан тохиролцож нь орхигдсон байна 12 д адил математик томъёогоор зориулсан тэмдэглэгээний 14 сарын дараа д хүртэл нь стандартын бус байжээ Гахай сарын 1997 4 0 17 нь W3C стандартын байдлаар хэвлэгдсэн байна Энэ нь гурван хувилбаруудыг санал болгож байна Хатуу нь элемент хориглоно хуучирсан Шилжилтийн тэр нь ямар элемент зөвшөөрөгдсөн хуучирсан Ихэвчлэн ганц нь доор дурдан хүрээ холбоотой элементүүд боломжтой Эхний ээлжинд код нэртэй 16 4 0 баталсан олон хөтөч тусгай элемент төрөл шинж чанарууд харин тэдгээрийг тэмдэглэх замаар ийн харааны тэмдэглэгээний боломжуудыг аажмаар эрэлхийлсэн тэр үед хуучирсан загварын хуудас талд 4 8879 нийцэж байгаа нь програм юм 18 Дөрөвдүгээр сар 1998 4 0 19 хувилбарын дугаарыг нэмэгдэн ч бага найруулгыг нь дахин гаргаж байна Арванхоёрдугаар сар 1999 4 01 20 нь W3C стандартын байдлаар хэвлэгдсэн байна Энэ нь 4 0 адил гурван хувилбаруудыг санал болгодог бөгөөд түүний хамгийн сүүлийн алдааны сарын 12 2001 онд хэвлэгдсэн байна 2000 15445 2000 21 22 дархан 4 01 үндэслэн нь ОУСБ ОУЦТК ын олон улсын стандарт болгон хэвлүүлсэн байна Энэ стандарт салбарт орох нь JTC1 SC34 ОУСБ ОУЦТК ын Техникийн Хамтын Хороо 1 Дэд хороо нь 34 Бичиг баримт тодорхойлолт болон боловсруулах хэл 21 Дунд 2008 оны байдлаар 4 01 болон 15445 2000 ийн хамгийн сүүлийн үеийн хувилбарууд байдаг Үүний зэрэгцээ хөгжил д суурилсан хэл эхэн болон дунд 2000 аад оны дундуур W3C ийн Ажлын хэсэг эзэлж байна Аравдугаар сар 2014 HTML5 23 нь W3C стандартын байдлаар хэвлэгдсэн байна 24 төслийг хувилбар цагийн хуваарь засварлах Аравдугаар сар 1991 5 албан бус баримт бичиг 18 хаягуудыг жагсаалтыг анх удаа олон нийтэд дурдсан байна Зургадугаар сар 1992 ийн анхны албан бус төсөл 25 долоон 26 27 28 дараа нь нэмэлт өөрчлөлт долдугаар сарын 15 наймдугаар сарын 6 сарын 18 арваннэгдүгээр сарын 17 19 20 22 Нохой сарын 1992 1 1 оронд 1 0 эхэлж тодотгол дээр суурилсан хувилбарын дугаараар эхлээд 1 1 албан бус төсөл 28 Зургадугаар сар 1993 29 нийтэлсэн байсан нь ийн интернет Ноорог стандарт нь бүдүүлэг санал гэж ажлын хэсэг Энэ бол хоёр дахь хувилбар солигдсон байна 30 ИИАХ өөрөө хэвлэн гаргасан нь зургаан цаашид төсөл дараа нь нэг сарын дараа 31 эцэст нь хүргэсэн RFC1866 д 2 0 нь Нохой сарын 1993 Интернэт Ноорог хэмээн ИИАХ нийтэлсэн ба төслийг нь өрсөлдөгч санал байлаа Энэ нь тавдугаар 1994 онд хугацаа нь дууссан Дөрөвдүгээр сар 1995 1995 гуравдугаар сарын бичсэн 3 0 32 ИИАХ нь стандарт болгон санал болгож байсан боловч санал 1995 оны есдүгээр сарын 28 нь таван сарын дараа хугацаа нь дууссан 33 цаашид арга хэмжээ авахгүй Энэ нь ширээ дэмжлэг зураг орчим текст урсгалыг нарийн математик томъёог дэлгэц зэрэг ийн саналыг байсан боломжуудыг олон багтсан байна 33 W3C өөрийн хөгжлийг эхэлсэн хөтөч нь гэж туршилтын ор 3 нь 34 35 36 Гэхдээ 3 0 хэд хэдэн шалтгааны улмаас амжилт юм төсөл ИИАХ эх үүсвэрийг давж байсан 150 хуудас болон хөтчийн хөгжил түүнчлэн сонирхогч талуудын тоо хурдтай маш их гэж үзэж байна 12 үед болон зэрэг үйлдвэрлэгчид хэрэгжүүлэх сонгосон 3 ыг төслийг өөр өөр дэд олонлог нь түүнд өөрийн өргөтгөлүүдийг нэвтрүүлэх зэрэг боломжуудтай байдаг 12 үзнэ үү дайн Эдгээр эрдэм шинжилгээний инженерийн нийгэмлэгийн итгэл үнэмшил эсрэг ийм гэсэн баримт бичиг найруулгын талаас хянах өргөтгөлүүдийг оруулах Текст өнгө суурь бүтэц үсгийн хэмжээ үсгийн нүүр царай болох зүйл тэдний цорын ганц зорилго нь баримт бичиг зохион байгуулах хэрхэн зааж өгөх байсан хэлний хүрээнээс гадна байгаа нь тодорхой байсан юм 12 олон нь W3C хамт ирсэн Дэйв жил жишээ нь тайлбар нь тодорхой хэмжээгээр ын боломжуудыг өргөтгөх замаар вэб дээр үйл ажиллагаагаа барьсан 12 2008 оны нэгдүгээр сар HTML5 нь гэж нийтлэгдсэн Ажлын төсөлд холбоос W3C замаар 37 Түүний синтакс нягт тухайн төстэй боловч HTML5 нь програм болох гэсэн аливаа оролдлогыг орхисон бөгөөд шууд өөр д суурилсан XHTML5 Сериалчлал гадна өөрсдийн Сериалчлал тодорхойлсон байна 38 2011 2011 оны хоёрдугаар сарын 14 нд W3C нь дүрмийг сунгаж Ажлын хэсэг HTML5 тодорхой үйл явдал байна 2011 оны тавдугаар сард ажлын хэсэг Өнгөрсөн Дуудлага олон нийтийн дотор болон гадна W3C урилга техникийн техникийн илтгэн баталгаажуулах нь HTML5 өссөн байна W3C одоо стандартад зорилтот өдөр байна 2014 он гэхэд бүрэн тодорхойлох өргөн харилцан үйл ажиллагааг хангах иж бүрэн туршилтын цуглуулгыг боловсруулж байна 39 хувилбарууд нь Гол өгүүлэл ашиглан 4 01 ийн дахин боловсруулах эхэлсэн нь тус тусад нь хэл юм 1 0 Энэ нь ямар ч урт тусдаа стандарт болгон хөгжүүлж байгаа болно 1 0 40 нэгдүгээр сарын 26 2000 он хэвлэгдсэн нь W3C стандартын дагуу шинэчлэн боловсруулж дараа нь бага хязгаарлалттай д шинэчлэн 4 0 4 01 адил гурван хувилбаруудыг санал болгодог оны наймдугаар сарын 1 2002 1 1 41 нь W3C стандартын дагуу тавдугаар сарын 31 2001 нийтэлсэн байна Энэ нь хатуу 1 0 дээр суурилсан боловч бага зэргийн өөрчлөлт оруулсан байна өөрчилж болно модулиудыг ашиглан шинэчлэн ньXHTML нь загварчлалыг нь W3C стандартын шиг 10 2001 хэвлэгдсэн байна 2 0 ажлын төсөл байсан ч энэ ажил дээр ажил талд 2009 онд орхигдсон байна HTML5 болон XHTML5 42 43 44 2 0 тиймийн тул илүү үнэн зөв байх 1 нийцгүй болж 1 нь шинэчлэл илүү нь сүнслэг нөлөө бүхий шинэ хэл онцлог XHTML5 1 гэж нэрлэдэг нь синтакс хамт тодорхойлж байна HTML5 HTML5 төсөл юм 45 Энэ хэсэгт нэмэлт ишлэл хэрэгтэй шалгах туслаач энэ өгүүллийг сайжруулахзамаар найдвартай эх сурвалжаас ишлэл нь нэмж материал бэрхшээлтэй устгаж болно 2014 оны нэгдүгээр сарын тэмдэглэгээний хаягууд болон тэдгээрийн шинж чанаруудыг шинж чанар дээр суурилсан өгөгдлийн төрөл зан байдлын болон аж ахуйн нэгж лавлагаа зэрэг хэд хэдэн гол бүрэлдэхүүн хэсэг бүрдэнэ Бас нэг чухал бүрэлдэхүүн хэсэг бөгөөд баримт бичиг төрөл мэдэгдэл идэвхжүүлэх стандарт горим нь олгож Дараах сонгодог жишээ юм Сайн байна уу Дэлхий хөтөлбөр харьцуулах ажиллаж нийтлэг туршилтын програмчлалын хэл скрипт хэл болон тэмдэглэгээний хэл Энэ жишээ нь 9 ашиглан хийсэн код мөрүүдийг Нэр Энэ нь нэр нь Байгууллага Сайн байна уу Дэлхий Биеийн Хооронд текст болон вэб хуудас болон биеийн хооронд нь текст болон бие тайлбарлах үзэгдэх хуудас агуулга Тэмдэглэгээний текст нэр Энэ нь нэр юм хөтөч хуудас нэрийг тодорхойлно Энэ баримт бичиг төрөл тунхаглал HTML5 юм Хэрэв мэдэгдэл оруулаагүй байна янз бүрийн хөтөч нь мэдэлд очих горимыг үзүүлэх нь 46 Элемент Гол өгүүлэл элемент баримт түүвэрлэсэн нь бүтцийг ойлгож элемент Эдгээр нь улмаар өнцөг дөрвөлжин хаалтан HTMLхаягууд гаргасан баримт бичигт заасан байна Энгийн ерөнхий тохиолдолд элементийн хэмжээ хаягууд хос заасан байдаг нь эхлэх хаяг болон эцсийн хаяг элементийн текст агуулга хэрэв байгаа бол эдгээр хаягууд хооронд байрлуулсан байна Шошго нь хаягууд болон текст хольц зэрэг эхлэх дуусах хооронд цаашид хаяг тэмдэглэгээг хавсаргах болно Энэ нь эцэг эх элементийн хүүхэд шиг цаашид багтсан элемент байгааг харуулж байна Эхлэл хаяг нь тагийн дотор шинж чанаруудыг оруулж болно Эдгээр нь баримт бичгийн хүрээнд хэсэг баримт бичгийн танилцуулга нь загварын мэдээлэл холбох ашигласан нь тодорхойлохын тулд танигч болон бусад мэдээллийг заана бөгөөд ийм ч учраас зарим хаягууд нь зураг дүрс нөөц иш татсан ийг суулгахаар байсан Гэх мэт зарим элементүүд шугам завсарлага текст эсвэл цаашид хаягуудыг аль аль суулгагдсан агуулгыг зөвшөөрдөг байна Эдгээр нь а эхлэх тагийн нэгэн адил зөвхөн нэг хоосон хаяг шаарддаг бөгөөд төгсгөл хаягийг ашиглах байна Маш түгээмэл хэрэглэгддэг зүйлийн элементийн ялангуяа хаалтын эцсийн хаяг Олон шошго нэмэлт юм хөтөч болон бусад бодис нөхцөл болон стандартуудаар тодорхойлогдсон бүтцийн дүрмийн ирсэн элементийн төгсгөл хаах хэлж болно Эдгээр дүрэм нь ээдрээтэй хамгийн их өргөн Кодлогч ойлгож байна элементийн ерөнхий хэлбэр нь асуудал юм Зарим нь элемент нь хоосон элемент гэж тодорхойлж хэлбэртэй байдаг attribute1 value1 attribute2 value2 Хоосон элемент хаяг эсвэл шугамын хаяг Жишээ нь ямар ч агуулга хавсаргах болно нь элементийн нэрийн тэмдэг хэрэглэсэн нэр юм Эцсийн хаяг нэр нь налуу зураасаар тэмдэгтээр эхэлсэн гэдгийг анхаарна уу бөгөөд энэ нь хоосон элемент нь эцсийн хаяг шаардлагатай ч зөвшөөрөгдсөн ч Шинж чанарууд нь дурдсан байгаа бол анхдагч утгууд нь тус бүр тохиолдолд хэрэглэнэ Аттрибутууд Гол өгүүлэл шинж чанар Элементийн шинж чанарын ихэнх нь нэр үнэ цэнэ нь хос тусгаарлагдсан ба элемент нь нэр дараа элементийн эхлэлийн тагийг дотор бичсэн Тодорхой тэмдэгтээс бүрдсэн утгууд нь гэхдээ нь Хөрөнгийн бирж дээр бүртгэлгүй орхиж болох хэдий ч үнэ цэнэ дан болон давхар хашилтанд бичиж болно 47 48 орхих нь шинж чанар аюултай гэж үздэг Хөрөнгийн бирж дээр бүртгэлгүй үнэлдэг 49 нэртэй ялгаатай хос зүгээр л элементийн эхлэлийн тагийг тэдний дэргэд элемент хамаатай зарим шинж чанарууд байдаг шинж чанарууд 5 гэх мэт нь шинж чанарын элемент 50 Олон элемент гарч болох хэд хэдэн нийтлэг шинж чанар байдаг шинж чанар нь элементийн баримт бичиг хэмжээнд онцгой ялгуур болж байдаг нь танилцуулах шинж чанарыг өөрчилж чадна болон скриптүүд нь өөрчилж болно хөдөлгөөнд эсвэл түүний агуулга болон танилцуулга устгах болохоор энэ элементийг тодорхойлоход хэрэглэгддэг Хуудасны хавсаргасан энэ элемент нь дэлхий даяар өвөрмөц танигчийг хуудасны ихэвчлэн дэд хэсэг өгдөг Жишээ нь д Аттрибутууд шинж чанар ижил төстэй элементүүдийг ангилах арга зам байдаг Энэ нь хэрэглэж болно утга буюу танилцуулах зорилгоор Жишээ нь баримт бичиг бүдүүвчлэх тэмдэглэгээ ашиглаж болох юмclass Энэ ангид үнэ бүхий бүх элементүүд баримт бичгийн үндсэн текст захирагдаж байдаг гэдгийг харуулж байна Танилцуулга ийм элемент цугларч байж болох юм харин оронд нь тэд эх үүсвэр нь болдог газар гарч нэг хуудсан дээрх тайлбар зүүлт болгон танилцуулсан Ангилал шинж чанарууд нь бүдүүвчлэх ашиглаж байна Олон анги утгыг зааж өгч болно жишээ нь бичлэгээр болон чухал анги аль аль нь орж элемент оруулж байна Зохиогч ашиглаж болно нь тухайн элемент нь танилцуулах шинж чанарыг зааж өгөх шинж чанар юм Энэ нь элементийн ашиглах нь зүйтэй гэж үздэг практик эсвэл заримдаа энэ нь энгийн тодорхой эсвэл түр сарлагийн саваг хэтэрхий ярвигтай байж болох ч нэг загварчлах дотор элементийг сонгох гэж үздэг шинж чанар элемент нь тайлбар залгахад хэрэглэгдсэн байна Ихэнх хөтчүүд энэ шинж чанар нь шиг харагдана шинж чанарын баримтын үлдсэн хэсэгт тэр нь өөр өөр байж болох элементийн агуулга байгалийн хэл тодорхойлсон Жишээ нь англи хэл дээр баримт бичигт сайн Өө тархсан тэд Францад хэлж байна товчилсон элемент эдгээр зарим нэг шинж чанаруудын харуулах ашиглаж болно Товчлол ангиллын этгээд хэллэг загварын өнгө ягаан нэр Товчлол Энэ жишээ нь харуулна Ихэнх хөтчүүд дээр товчилсон дээр курсорыг чиглүүлж нэр текстийг харуулах ёстой Ихэнх элемент нь хэл холбоотой шинж чанар авах нь баруун зүүн тийш жишээ нь текст зориулсан шиг текст чиглэлийг зааж өгөх Араб хэл Перс хэл эсвэл еврей 51 Тэмдэгтийн болон аж ахуйн нэгж ишлэл засварлах Мөн үзэх болон тэмдэгт аж ахуйн нэгж ашигласан материалын жагсаалт болон болон 4 0 хувилбарын байдлаар 252 багц тодорхойлдог тэмдэгт аж ахуйн нэгж лавлагаа болон 1 114 050 багц тоон зан байдлын хувь хүний зан биш харин шууд утгаараа илүү энгийн тэмдэглэгээг ашиглан бичсэн байх боломжийг аль аль нь Нь шууд тэмдэгт болон түүний хамтрагч тэмдэглэгээний тэнцүү гэж үздэг бөгөөд адилхан үзүүлсэн байна Ийм замаар тэмдэгтүүдийг зугтах боломж олгодог тэмдэгтүүд ба байдлаар бичсэн байх үед мөн тус тус биш харин тэмдэглэгээг илүү тэмдэгт өгөгдөл гэж ойлгогдож байна Жишээ нь шууд хэвийн хаягийг эхлэлийг харуулж болон ихэвчлэн тэмдэгт аж ахуйн нэгж лавлагаа буюу тоон тэмдэгт ажлын эхлэлийг заана гэж бичиж эсвэл эсвэл олгодог элементийн агуулга буюу шинж чанарын үнэ багтсан болно давхар иш татах тэмдэгт аттрибутын утга нь иш татъя гэж ашиглахгүй байх үед бас оргон зайлсан байх ёстой эсвэл эсвэл Энэ шинж чанар үнэ нь өөрөө дотор гарч ирэх үед жишигт нэг эшлэлийг тэмдэгт аттрибутын утга нь иш татъя нь ашиглагдахгүй байгаа үед бас оргон зайлсан байх ёстой эсвэл эсвэл HTML5 болон бичиг баримт 52 53 нь дотор гарч ирэх үед үнэ цэнэ нь холбон тайлбарладаг баримт бичиг зохиогчид ийм тэмдэгт зугтах шаардлага хайдаг бол зарим нэг хөтөч нь маш өршөөнгүй байж тэдний зорилгыг таах нөхцөл байдлыг ашиглаж оролдож болох юм үр дүн ч бага түүнийг өөр браузер хүртээмжтэй бусад баримтыг хүчингүй болгож тэмдэглэх юм хэрэглэгчийн агент нь бичиг баримтыг задлан ялгал хийх гэж оролдож болох юм хайх индексжүүлэх жишээ нь зорилгын Мөн зайлсхийх нь амархан биш юм бичсэн тэмдэгтүүд нь зөвшөөрдөг эсвэл бичиг баримтын д байхгүй байна тэмдэгт кодчилолын элемент дотор төлөөлөл агуулга хамааруулах хэрэгтэй Жишээ нь хурц рг лттэй é ихэвчлэн зөвхөн Баруун Европ болон АНУ ын Өмнөд Гар олж Тэмдэгт аж ахуйн нэгж лавлагаа гэх мэт ямар нэгэн баримт бичигт бичиж болно é эсвэл тоон лавлагаа зэрэг é эсвэл é бүх Гар дээр байгаа бөгөөд бүх тэмдэг хувиргалт дэмжигдсэн байдаг тэмдэгтүүдийг ашиглан гэх мэт тэмдэгт кодчилолыг 8 Орчин үеийн бүх хөтчүүд нь нийцтэй бөгөөд дэлхийн бичих системийн бараг бүх тэмдэгтүүд нь шууд хандах боломжийг 54 Мэдээллийн төрөл нь хэд хэдэн тодорхойлсон өгөгдлийн төрөл гэх скрипт мэдээлэл загварчлах мэдээ болон ууд нэр тоо урт хэл хэвлэл мэдээллийн тодорхойлогчууд өнгө шинж чанар кодчилолын нэгж он сар өдөр гэх мэт шинж чанар утгын хувьд төрөл г судалсан зэрэг элементийн агуулга гэх мэт цаг хугацаа Эдгээр мэдээлэл төрлийн бүх тэмдэгт мэдээллийн мэргэжил юм Баримт бичгийн төрөл мэдэгдэл баримт нь эхлэх шаардлагатай баримт бичгийн төрөл тунхаглал албан бусаар нь Хөтчүүд нь ашиглах горим ялангуяа эсэхийг харуулах тодорхойлоход тусалдаг горимыг анхны зорилго дээр суурилсан хэрэгслүүдээр дээр ийм салгалт хийх болон баримт бичгийг баталгаажуулах боломж олгох юм Баримт бичгийн төрөл тодорхойлолт хэлнэ нь ийм нийцсэн баримт бичиг зөвшөөрсөн бөгөөд хориглосон агуулгыг тодорхойлсон нь машинаар уншигдах дүрэм байдаг Хөтчүүд нөгөө талаас нь хэрэглэх гэж хэрэгжүүлж чаддаггүй үр дагавар тус уншиж чадахгүй байна HTML5 нь тодорхойлж байх тиймийн тул HTML5 д мэдэгдэл хялбар богино нь 55 нь 4 жишээ ОЛОН 4 01 W3C Энэ мэдэгдэл 4 01 ын хатуу хувилбар заасан байдаг д суурилсан Баталгаажуулагч зөв баримт бичгийг задлан ялгал хийх болон баталгаажуулах гүйцэтгэхийн тулд уншина уу Орчин үеийн хөтчүүд нь зөв ялгаатай нь стандарт горимыг идэвхжүүлж горимыг Үүнээс гадна 4 01 шилжилтийн болон доор дурдан хангадаг доор тайлбарлав Шилжилтийн төрөл хуучирсан хаягууд оруулахгүй хатуу нь одоогийн хаягууд болон хуучин буюу хуучирсан хаягуудыг нэгтгэсэн хамгийн хүртээмжтэй байдаг шилжилтийн төрөл орсон хаягууд хамт нэг хуудсанд хүрээ гаргахад шаардлагатай бүх хаягуудыг байна 56 Семантик Гол өгүүлэл утга Семантик түүний танилцуулга харагдах дээр кодлогдсон мэдээлэл утгыг онцлон бичих арга юм байгуулагдсан цагаасаа хойш утга тэмдэглэгээг оруулсан байна 57 гадна танилцуулах зэрэг тэмдэглэгээг оруулсан байна болон хаягууд Бүдүүвчлэх саармаг байдаг сүлжээг бэхжүүлэх болон хаягууд 1990 ээд оны оноос хойш Ихэнх хөтчүүд дээр ажиллаж эхлээд байна вэб зохиогчид зорилгоор танилцуулах тэмдэглэгээг хэрэглэхээс зайлсхийх нь зүйтэй байна танилцуулга агуулга нь салгах 58 Нь 2001 онд хэлэлцүүлэг Тим болон бусад ухаалаг програм хангамж агент нэг өдөр автоматаар вэб мөлхөж олж шүүлтүүр хүний хэрэглэгчдийн ашиг тусын тулд өмнө нь холбоогүй хэвлэгдсэн баримт зөрчилтэй холбоотой байж болох ямар арга зам жишээг өгсөн 59 Ийм агентууд одоо ч нийтлэг биш юм харин үзэл санаа зарим 2 0 болон үнийн харьцуулалт вэб хуудас ойрхон байж болох юм Одоогийн байгаа нь эдгээр вэб програм хайбрид болон гийн семантик агентууд худал гол ялгаа нь нэгтгэх мэдээллийн эрлийз голдуу тус улсад хийгдсэн вэб хөгжүүлэгчид аль хэдийн вэб байршлыг мэдэж семантиксийг тэд хүсэж байгаа тодорхой мэдээллийг тулд харьцуулж нэгтгэх Энэ нь олж болохыг урьдчилан мэдэгдэхгүйгээр автоматаар мөлхөж уншиж вэб хуудас хийдэг вэб төлөөлөгч нэг чухал хэлбэр юм Вэб гинжит болон хайлтын аалз Эдгээр нь програм хангамжийн агентууд Тэд янз бүрийн арга техник ашиглах гэж тэд олж вэб хуудсуудын утга нь тодорхой хамааралтай байдаг алгоритмыг уншиж вэб хуудасны индекс сая өдөрт нь вэб хэрэглэгчдийг хангах хайлт байгууламж ийн ач холбогдол ихээхэн буурч байж болох юм Тэд оршин утга бүтэц бий болж байгаа үед хайлтын аалз нь тулд мөн хүмүүст бий болгох болон бусад хайбрид түүнчлэн илүү автомат бодис тэд баримт олж текстийн ширхэг ач холбогдлыг үнэлэх чадвартай байх д өргөн нэгэн жигд нийтлэгдсэн бичвэрийн утга учрыг гаргаж хэрэглэж байх хэрэгтэй 60 Танилцуулах тэмдэглэгээний хаягууд нь хуучирсан одоогийн ба зөвлөмж болон HTML5 хууль бус байна Сайн утга өсдөг хүртээмжийг вэб баримт бичгийн үзнэ үү вэб Агуулга авах боломж чиглэл Дэлгэц уншигч болон аудио хөтөч зөв баримт бичгийн бүтэц тодорхойлох боломжтой Жишээ нь энэ нь зөв гэж тэмдэглэгдсэн байгаа үед давтагдах эсвэл хамааралгүй мэдээллийг уншиж харааны бэрхшээлтэй хэрэглэгчийн цаг хугацаа дэмий байх болно Хүргэлтийн баримт бичиг нь бусад компьютерийн файл адил аргаар хүргэх болно Гэвч эдгээр нь ихэвчлэн аль алинаар нь хүргэж байна нь авсан вэб сервер юм уу эсвэл и мэйл Гол өгүүлэл нь үндсэндээ ашиглан вэб хөтөч нь вэб серверээс баримт бичиг дамжуулсан тогтоно Гэсэн хэдий ч гадна зураг дуу бусад агуулга үйлчлэх ашиглаж байна Вэб хөтөч нь хүлээн авсан баримт бичгийг тус бүр зохицуулахын тулд хэрхэн мэдэх зөвшөөрөхийн тулд бусад мэдээлэл баримт бичгийн хамт дамждаг Энэ нь мета өгөгдөл нь ихэвчлэн агуулдаг төрөл жишээ нь текст болонпрограм болон тэмдэгт кодчилол юм д Тэмдэг хувиргалт Орчин үеийн браузер нь баримт нь илгээсэн байна төрөл баримт бичиг нь анх яаж тайлбарлахаас нөлөөлж болно төрөл илгээсэн баримт бичиг байх төлөвтэй байна сайн байгуулагдсан синтакс алдаа хөтөч нь үзүүлэх амжилтгүй болоход хүргэдэг байж болох юм Зарим хөтөч илүү уучилсан учир төрөл илгээсэн нэг баримт бичиг амжилттай гарч болох юм W3C зөвлөмж Зөвлөмж ийн Хавсралт С д заасан удирдамжийг баримтална 1 0 баримт бичиг эсвэл төрөл ээр хаяглагдсан гэж мэдэгддэг 61 1 1 нь мөн 1 1 баримт бичиг байх ёстой гэж заасан байдаг 62 төрөл аль нь шошготой байна 63 и мэйл Гол өгүүлэл и мэйл Ихэнх график и мэйл үйлчлүүлэгч ийн дэд олонлог ашиглах боломжийг хэлбэршүүлж үзүүлэх ихэвчлэн өвчтэй тодорхойлсон семантик нь байхгүй байгаа тэмдэглэгээг цэвэр текст Энэ Бичилт өнгөтэй гарчгийн зэрэг мэдээлэл онцолсон текст болон иш татаж шугамын зураг диаграм оруулж болно Ийм олон үйлчлүүлэгчид нь аль аль нь зэрэгGUI и мэйл зурвас бүрдүүлэгч нь текст засварлагч тэдгээрийг харуулах нь узуулж хөдөлгүүртэй Энэ бол зүсээ хувиргасан нь туслах болно учир нь и мэйл дахь хэрэглэх учир нь нийцтэй байдал нь маргаантай байгаафишинг учир нь сохор эсвэл харааны бэрхшээлтэй хүмүүст хүртээмжтэй асуудал дайралт энэ нь толгойг эргүүлж болно учир нь спам шүүлтүүр зурвасын хэмжээ цэвэр текст илүү том юм билээ Нэрлэх конвенци Хамгийн түгээмэл файлын нэрийн өргөтгөл нь файлуудыг агуулсан байдаг Энэ нь нийтлэг товчлол юм зарим нь эрт үйлдлийн системүүд зэрэг файлын системүүд учир нь гаралтай оногдуулсан хязгаарлалтFAT мэдээлэл бүтэц Ишлэл хэрэгтэй хязгаарлагдмал файлын өргөтгөлүүд нь гурван үсэг хэрэглэх Гол өгүүлэл хэрэглэх нь өргөдөл илрэх АГ файлын өргөтгөл нь юм програмын график интерфэйсийг хангах браузер болон динамик ашиглаж байгаа програм юм Ээлжит файл хязгаарлагдаж байнааюулгүй байдлын загварт ийн вэб хөтчийг аюулгүй байдал вэб сервер зөвхөн харилцах зөвхөн вэб хуудас эд удирдаж газар күүки Нь илрэх АГ нь бүрэн итгэсэн програмын ажиллаж байгаа тул файл бий болгох засварлах зайлуулах гэх мэт илүү давуу эрх нь бүртгэлийн оруулгуудыг засварлан Тэд браузерынхаа аюулгүй байдлын загварт гадуур үйл ажиллагаа явуулдаг учраас ээр ажиллахгүй байх болно гэхдээ зүгээр л нэг адил татаж авах ёстой файлд болон орон нутгийн файлын системээс гүйцэтгэсэн HTML4 хэлбэлзэл Байгуулагдсан цагаасаа хойш болон түүнтэй холбоотой протокол харьцангуй хурдан хүлээн зөвшөөрсөн билээ Гэсэн хэдий ч ямар нэг тодорхой стандарт хэлний эхний жилүүдэд байсан Түүний бүтээгч анх илтгэл дэлгэрэнгүй ангид нь утга хэл ийн жирэмсэлж байсан ч 65 практик хэрэглээ олон танилцуулах элементүүдийг түлхэж янз бүрийн хөтөч үйлдвэрлэгчдийн гаргасан ихээхэн тулгуурласан хэл рүү шинж чанаруудыг тойрсон хамгийн сүүлийн үеийн стандарт хэлний заримдаа замбараагүй хөгжлийг даван туулах хүчин чармайлт тусгах 66 утга учиртай сайн танилцуулсан баримт бичиг аль аль нь бий болгох оновчтой үндэс суурийг бий болгох Нэг утга хэл түүний үүрэг буцаах тулд W3C зэрэг боловсруулсан загварын хэл болон танилцуулга ачааллыг мөр Үүнтэй холбоотойгоор тодорхойлолт аажмаар танилцуулах элемент нь байна Тэнд одоогийн байдлаар заасан янз бүрийн хувилбаруудыг ялгаа нь хоёр тэнхлэг нь д суурилсан нь нэг тэнхлэг дээр гэж нэрлэдэг д суурилсан харьцуулахад нөгөө тэнхлэг дээр харьцуулахад шилжилтийн сул харьцуулахад хатуу д суурилсан харьцуулахад д суурилсан Засварлах Хамгийн сүүлийн үеийн техникийн нэг ялгаа нь д суурилсан тодорхойлолт д суурилсан техникийн хоорондын ялгааг оршино д суурилсан тодорхойлолт нь ихэвчлэн гэж нэрлэдэг уламжлалт тодорхойлолтоос тодорхой ялгахын тулд Гэсэн хэдий ч эх элементийн нэр ч д заасан нь хэвээр байна W3C илүү нарийн гаруй хязгаарлалт тойрон гарах арга замуудыг шаардлагатай бусад тохиолдолд 4 01 ижил юм 1 0 зорилготой болон хоорондоо нягт холбоотой байдаг учраас тэдгээр нь заримдаа зэрэгцээ баримтжуулсан байна Ийм нөхцөлд зарим судлаачид хоёр нэр эсвэл байна Хатуу шилжилтийн болон доор дурдан 4 01 адил 1 0 гурван дэд тодорхойлолт байдаг Үүнээс гадна баримт бичиг нь өөр өөр нээх мэдүүлэгт нь нь 4 01 ба ялгаа нь 1 0 баримт бичиг холбогдох тус бүр ихээхэн эрхтнүүд байдаг юм ийн үндсэн синтакс зэрэг нэмэлт нээх буюу хаах хаягууд нь бүрдэл хэсгүүд болон төгсгөл хаягийг байж байх ёстой байсан ч хоосон элемент тийм биш олон холбогчууд боломжийг олгодог Үүний эсрэгээр нээлтийн хаяг болон хаалтын хаяг байх бүх элементүүдийг шаарддаг Гэхдээ бас шинэ хослол бий болгосон нь хаяг нээж ийм тагийн дуусахаас өмнө нь налуу зураасаар оруулан нэг таг дотор хааж болно 4 01 нь мэдүүлгийн ашиглаж байгаа бол энэ нь түргэн бичгийг нэвтрүүлэх энэ шинэ конвенцийн мэдэхгүй өмнө нь программ хангамж толгойг эргүүлж болно Учир нь энэ бол засах гэх мэт хаяг хаах өмнө орон зайг багтаасан байна 67 ба хоорондын нарийн ялгааг ойлгохын тулд хүчин төгөлдөр 4 01 баримт болгон Хавсралт доороос харна уу баримталж зөв сайн байгуулагдсан 1 0 баримтын өөрчлөлтийг авч үзье Энэ орчуулга хийхийн тулд дараах алхмууд шаардлагатай 1 нэг элементийн хэл нь зааж өгөх хэрэгтэй бус харин хамааруулах Дууг шинж чанар ашигладаг ийн хэл тодорхойлсон ажиллагаа шинж чанарын онд баригдсан 2 Нэрний зай ав нэрний ямар ч боломж байна 3 Баримт бичиг төрөл мэдэгдэл өөрчлөх 4 01 нь 1 0 байна Г үзнэ үү хэсгийг цаашид тайлбарыг 4 Одоогийн бол мэдэгдэл устгаж болно Ихэвчлэн энэ нь хувилбар 1 0 кодчилолын 8 5 Бичиг баримтын төрөл тохируулагдсан эсэхийг текст аль аль нь ба хувьд энэ нь ирдэг агуулга төрөл сервер илгээсэн толгой 6 нь хэв маяг нь хоосон элемент нь хоосон элементийн синтакс өөрчлөх нь Эдгээр 4 01 нь 1 0 аас баримт бичгийг орчуулах шаардлагатай үндсэн өөрчлөлт юм нь аас орчуулах нь ямар ч орхигдуулсан нээх буюу хаах хаягууд нэмэх шаардлагатай болно д кодлох эсвэл энэ нь зүгээр л биш хаягууд орхих болох дурсан санах нь илүү сайн нь баримт бичигт нэмэлт хаягуудыг үргэлж оруулж байж болох юм эсэх Сайн байгуулагдсан баримт бичиг бүх синтакс шаардлагыг баримталж байна Хүчин төгөлдөр баримт бичиг баримтын бүтцийг тодорхойлсон нь агуулга тодорхойлох баримталж байна W3C ба хооронд шилжилт хөдөлгөөнийг хялбар байдлыг хангах хэд хэдэн бичиглэлийн хэлбэрүүдийг санал болгож байна г үзнэ үү нийлэмж чиглэл Дараах алхмууд нь 1 0 бичиг баримтыг зөвхөн хэрэглэж болно Аль аль нь оруул ба хэл зааж ямар ч элементийн шинж чанаруудыг Зөвхөн д хоосон гэж заасан элементийн хоосон элементийн синтакс ашиглах хэрэгтэй Жишээ нь нэмэлт хоосон элементийн хаягууд нь орон зайг оруулах оронд Агуулга зөвшөөрөх боловч хоосон үлдсэн элементийн тодорхой ойр хаягуудыг оруулна жишээ нь биш мэдэгдэл лавла Анхааралтай W3C ийн нийцтэй удирдамжийг дагаж хэрэглэгчийн агент адил эсвэл зэрэг баримт бичгийг тайлбарлах чадвартай байх ёстой 1 0 байгаа бөгөөд энэ замаар нийцтэй болсон байгаа баримт бичиг нь W3C үйлчлүүлэхийн тулд тэднийг аль нэг а нь зөвшөөрдөг текст төрөл болох нь хамт эсвэл програм эсвэл хэрэглэх төрөл хүргэсэн тохиолдолд хөтөч бичиг баримтын агуулгыг магадлах нь техникийн чанд баримталж нь ашиглах ёстой Шилжилтийн эсрэг хатуу Хатуу нэг удаа сул гэж нэрлэдэг болон доор дурдан 4 хэл дээр гурван өөр хувилбаруудыг тодорхойлж гаргасан билээ Хатуу хувилбар нь шинэ баримт зориулагдсан болон шилжилтийн болон доор дурдан хувилбарууд нь илүү хялбар хуучин тодорхойлолттой дагаж эсвэл 4 ийн нэг хувилбар нь ямар ч тодорхойлолт нийцсэн биш үү баримт бичиг шилжихийн тулд болгохын тулд боловсруулсан байхад хамгийн сайн туршлага гэж үздэг Шилжилтийн болон доор дурдан хувилбарууд боломжийг олгодог танилцуулах тэмдэглэгээг хатуу хувилбар нь орхигдсон байна Харин оронд нь хуудас баримт нь танилцуулгыг сайжруулахын тулд зөвлөж байна 1 зөвхөн 4 тодорхойлсон хэл зориулсан синтакс тодорхойлдог учраас нэг ялгаа болон 1 хэрэглэнэ Шилжилтийн хувилбар хатуу хувилбарт ороогүй байна үгсийн сан дараах хэсгийг танд олгоно агуулга загвар элементүүд болон цэвэр текст шууд зөвшөөрөгдсөн байгууллага хэлбэр noscriptболон Танилцуулга холбоотой элементүүд онцлон тэмдэглэж байна у хуучирсан нэг холбоос нь зочин толгойг эргүүлж болно ажил хаялт дамжуулан ууд төв хуучирсан оронд нь ашиглаж байна Үсгийн нь хуучирсан оронд нь ашиглаж байна нь хуучирсан оронд нь ашиглаж байна Танилцуулга холбоотой шинж чанарууд суурь нь хуучирсан оронд нь ашиглах болон нь хуучирсан оронд нь ашигладаг нь зан чанарыг биеийн элемент W3C дагуу шаардлагатай элемент уялдуулах нь хуучирсан оронд нь ашигладаг шинж чанар дээр хэлбэр зүйлийн р болон явж h1 h6 элемент уялдуулах оронд нь ашиглаж хуучирсан оронд нь ашиглаарай хуучирсан хэмжээ оронд нь ашиглаарай хуучирсан ба өргөн нь хуучирсан оронд нь ашигладаг дээр шинж чанаруудыг цаг элемент уялдуулах хуучирсан оронд нь ашигладаг хил болон дээр зан чанарыг Энд таны сурталчилгаа байрлана болон обьект Анхааруулга обьект элемент нь зөвхөн д дэмжигдсэн гол хөтчийн элемент уялдуулах нь хуучирсан оронд нь ашигладаг дээр шинж чанар домог болон тайлбар элемент уялдуулах нь хуучирсан оронд нь ашиглах болон нь хуучирсан ашиглах оронд дээрхүснэгт элемент Хуучин нь хуучирсан оронд нь ашигладаг өргөн өндөр нь дээр болон рэлемент нь хуучирсан оронд нь хэрэглэдэг шинж чанар дээр элемент тодорхой тухай Хуучин шинж чанарын элемент авсаархан дээр шинж чанар дл болон цэс элемент төрөл хуучирсан оронд нь ашиглах авсаархан оронд нь ашиглаарай хуучирсан болонэхлэх нь хуучирсан оронд нь ашигладаг дээр шинж чанаруудыг ол ба ул элемент төрөл ба үнэ цэнэ дээр шинж чанарууд Ли элемент өргөн нь дээр шинж чанар өмнөх элемент Шилжилтийн тодорхойлолтод нэмэлт элемент цэс нь хуучирсан оронд нь хэрэглэдэг жагсаалт ямар ч орлох Эрэмбэлэгдээгүй жагсаалт нь санал болгож байгаа нь хуучирсан оронд нь хэрэглэдэг жагсаалт ямар ч орлох Эрэмбэлэгдээгүй жагсаалт нь санал болгож байгаа нь хуучирсан элемент нь сервер талын дэмжлэгийг шаарддаг бөгөөд ихэвчлэн баримт бичгийг нэмж байгаа сервер талын хэлбэр ба оролтын элемент оронд ашиглаж болно хэрэглүүр нь хуучирсан ашиглаж объект биш харин элемент хэл скрипт элемент дээр хуучин шинж чанар хамт давхацсан төрөл шинж чанарын Фото зургийн жааз холбогдох аж ахуйн нэгж зорилтот хуучирсан зураг холбоос болон хэлбэр элемент шинж чанар дээр нь харилцагч талын зураг газрын зураг зураг холбоос хэлбэр болон суурь элемент хувилбар Шилжилтийн хувилбарт бүгдийг мөн түүнчлэн орно доор дурдан оронд хэрэглэж элементийгбайгууллага болон хүрээ элемент Шилжилтийн харьцуулахад доор дурьдвал Дээрх шилжилтийн ялгаанаас гадна доор дурдан тодорхойлолт 1 0 буюу 4 01 эсэх нь өөр өөр агуулга загварыг тодорхойлно доор дурдан оронд биеийн аль агуулсан хүрээ элемент эсвэл нэмэлт нь бүхийбайгууллага Тодорхойлолт хувилбарууд хураангуй Энэ жагсаалт нь харуулж байдлаар техникийн сул хувилбарууд нь хуучин дэмжлэг хэвээр байна Гэсэн хэдий ч алдартай буруу харш руу шилжих энэ хуучин дэмжлэг зайлуулах гэсэн үг биш юм Харин д өргөтгөх гэсэн үгийн товчлол бөгөөд W3C бие даасан өргөтгөл бүхэлд нь тодорхойлолт болон нээх хүртэл байна 1 1 1 0 руу шилжих анхан шатны амжилт бүхэлд нь заах загварчлалыг юм ийн хувилбар нь хатуу суурь 1 1 тодорхойлолтод модуль өргөтгөлүүдийн багц дамжуулан 1 1 д гаргачихсан байна Үүний нэгэн адил хэн нэг нь энэ их өв болон хүрээ бүхий модулиудаар тусгаарлагдсан ижил төстэй өргөтгөсөн 1 1 дэмжлэг олох болно сул шилжилтийн эсвэл доор дурдан техникийн хайж загварчлалыг бас тэдний өөрсдийн цагийн хуваарийн талаар хөгжүүлэх нь тусдаа боломжуудыг олгодог Жишээлбэл 1 1 шинээр гарч ирж буй гэх мэт стандартын хурдан шилжих боломж олгоно дээр суурилсан танилцуулах болон семантик математикийн хэлээр болон шинэ өндөр дэвшилтэт хэлбэр нь вэб технологи нь одоо байгаа хэлбэрийг солих Эцэст нь хэлэхэд 4 тодорхойлолт гол төлөв дээр суурилсан нэг тодорхой бичсэн тодорхойлолт болгон л янз бүрийн шийдлүүдтэй д Юм 1 0 шинэ тодорхойлсон тодорхойлолтод Энэхүү стандарт нь порт Дараа нь 1 1 нь өргөтгөх мөн чанар давуу талыг бүх тодорхойлолт 2 0 нь стандарт их бие дээр суурилсан хандлагад техникийн шинэ техникүүд нэмэх тал эхний алхам байх зорилготой юм HTML5 хэлбэлзэл HTML5 харьцуулахад Гол өгүүлэл HTML5 ажлаа үзсэн стандарт амьдарч замаар гол хөтөч хэрэгжилт урлагийн байдлыг бүрдүүлдэг юу ийн болон бусад HTML5 ийн ажлын хэсгээс заасан W3C W3C үйл явц нь дараах 2013 оны байдлаар аль аль нь техникийн тодорхойлолт өөрөөр хэлбэл HTML5 ажил хуучин төсөлд эхэлсэн дараа нь ижил төстэй ба ихэвчлэн бие биенээсээ авсан байнаамьжиргааны 2011 онд HTML5 төсөл дээр тулгуурлан гаргасан байна 68 69 Гипертекст бус шинж чанар зэрэг өмнө нь гипертекст системүүдэд байдаг боломжуудын заримыг дутмаг эх үүсвэр нь хянах өөх холбоосууд болон бусад 70 гэх мэт эхэн хувилбаруудад байсан нь саяхан болтол хамгийн алдартай вэб браузер байсан ч зарим нь гипертекст онцлогтой холбоос элемент болон дахь хөтөч Вэб хуудас засварлах Зарим вэб үйлчилгээ хөтөч үйлдвэрлэгчид эдгээр дутагдлыг арилгах Жишээ нь зургын болон агуулгын менежментийн систем эрэгчдэд гэрээр нь очиж заадаг Вэб хуудас засварлах боломжийг танд олгоно засварлагчид Зарим байдаг нь ашиглан баримтад гарч байх юм хэрэглэгчийн бүх зүйлийг зааж өгдөг нь редакторууд Та авах гэж юу вэ үзнэ үү гэж юу вэ график хэрэглэгчийн интерфэйс нь ихэвчлэн ижил нь текст боловсруулагч редактор харин кодыг харуулах илүү баримт бичгийг үзүүлж тийм болохоор зохиогчид өргөн мэдлэг шаарддаггүй засварлах загвар шүүмжилж байна 71 72 юуны учир бий код нь чанар муутай ажиллагааг өөрчлөхөөр дуу хоолой байдаг загвар юу үзэж харж байгаа тань дундаж гэж юу вэ редакторууд учир нь гэх мэт нь тэдний үзэж цоорхойтой нь маргаантай сэдэв хэвээр байна Ихэвчлэн зориулагдсан утгыг илэрхийлэх боловч ердөө л хувь байршил биш юм тэмдэглэгээг ашиглаж утга ялгаатай нь зохион байгуулалтын талаар голчлон үндэслэгдсэн байна 73 Ихэнх тохиолдолд болон каскад шинжтэй ашиглах чадахгүй маш дэлгэрэнгүй хэрэгцээгүй кодыг үйлдвэрлэхCSS Ихэнх тохиолдолд тэмдэглэх нь олонтаа гэж нэрлэдэг үйлдвэрлэлийн хаяг шөл жишээ нь эсвэл бүдүүвчлэх буруу тэмдэглэгээг налуугаар бичсэн нь баримт бичигт мэдээллийн их хэмжээний зохион байгуулалт нь биш юм загвар нь шүүмжилж байна түүний юуг үзэж харж байгаа та бүгд авах юм 74 Мөн үзнэ үү навигацийн харьцуулах нь Динамик вэб хуудас аравтын тэмдэгт узуулж HTML5 Баримт бичиг тэмдэглэгээний хэл жагсаалт болон тэмдэгт аж ахуйн нэгж ашигласан материалын жагсаалт Микро Утга W3C Баталгаажуулагч Ашигласан материал 1 4 Нийцэл шаардлага зөвлөмж W3 2012 02 16 дээр гаргаж ирэв 2 Мэдээллийн менежментийн санал 1989 1990 W3 3 Дизайны асуудлууд 4 Дизайны асуудлууд 5 хүртэл Шууд очих а б в ашиглаж 3 1992 он сарын 16 2008 6 хэлэлцүүлэг захидлын жагсаалтад Сэдэв анх дурдсан 29 1991 сарын 8 2007 7 4 р элементийн индекс Арванхоёрдугаар сарын 24 1999 Retrievedсарын 8 2007 8 арванхоёрдугаар сарын 9 1991 архивлагдсан хэлэлцүүлэг захидлын жагсаалт дараах Татаж авахоны зургадугаар сарын 16 2007 маш ерөнхий юм нь энгийн бүтэц бүхий гипертекст баримт бичигт хэрэглэх нь үндсэн синтакс тодорхой програм юм 9 Эрик нь ийн болон стандарт үйл явц программчлалын Урлагийн ийн уламжлалаар стандарт ажлын загвар хэрэгжүүлэх туршлагаас гарч байна Гэхдээ тэд нэг удаа стандарт болох нь байна гэж код гэж нийцсэн байх вэ эвдэрсэн үзэж хувь нэмрээ бусдад угуй Интернет Ноорог тодорхойлолт биш Програм хангамжийн хэрэгжүүлэгч болон үйлдвэрлэгчид ялангуяа тэдгээр нь тодорхойлолт мэтээр тэдгээртэй нийцэж байгаа эсэхэд эдлэхэд нь хоригложээ байна Интернэт Ноорог ихэвчлэн ажлын хэсэгт хэлэлцүүлэгт үндсэн чиглэл байна интернет төсөл нь дугаарыг хэвлэн дараа энэ нь хэрэгжүүлэгч нийцсэн нэхэмжилж болох нь тодорхойлолт юм Энэ нь том нь олон нийтийн зохиогчид хээрийн туршлага бүхий тодорхойлолтыг засаж залруулах эхлэх болно гэж үзэж байна 10 интернэт төсөл Хураангуй зохиолч нь өргөтгөл туршиж байгаа бөгөөд энэ нь одоо шинэчилсэн баримт бичгийг формат руу хамт эдгээр санаануудыг зурах нь зүйтэй юм шинэ хэлбэр хүснэгт тоо алслагдсан мэдээллийн сан буюу захидлын санал асуулга асууж нь бөглөх гарч хэлбэр гэх мэт боломжуудыг нэмж аас дээш аажмаар нэрийн жагсаалтыг боломж олгох зорилготой юм 11 Тим Даниел 1995 1866 2 0 Интернэтийн инженерингийн ажлын хэсэг Татаж авахарванхоёрдугаар сарын 1 2010 Энэхүү баримт бичиг нь ийнхүү нь 2 0 өмнөх албан бус техникийн ялгахын тулд тодорхойлно Ирээдүйн шинэ боломжуудын нь ийн ихэвчлэн чиглэгдсэн нийцтэй хувилбарууд өндөр хувилбар нь тоо нь гарах болно 12 хүртэл Шууд очих а б в г е е Дэйв 1998 4 долдугаар сарын 9 2007 13 HTML5 5 0 Интернэтийн инженерингийн ажлын хэсэг 28 Аравдугаар сар 2014 25 2014 Энэхүү баримт бичиг нь дууссаны дараа 5 0 зөвлөж байна 14 3 2 Лавлагаа Үзүүлэлт 14 1997 сарын 16 2008 15 нь ийн АХ Татаж авах р сарын 16 2007 Тайлбар Энэ нь ажлын хэсэг хаалттай байна 16 хүртэл Шууд очих а б танилцуулга Вэб дизайн групп Татаж зургадугаар сарын 16 2007 17 4 0 тодорхойлолт Арванхоёрдугаар сарын 18 1997 Retrievedсарын 16 2008 18 4 4 Нийцэл шаардлага зөвлөмж Татаж авах арванхоёрдугаар сарын 30 2009 19 4 0 тодорхойлолт Дөрөвдүгээр сар 24 1998 Retrievedсарын 16 2008 20 4 01 тодорхойлолт Арванхоёрдугаар сарын 24 1999 Retrievedсарын 16 2008 21 хүртэл Шууд очих а б 2000 15445 2000 Мэдээллийн технологи Бичиг баримт тодорхойлолт болон боловсруулах хэл Татаж авах оны арванхоёрдугаар сарын 26 2009 22 2000 05 15 2012 02 16 дээр гаргаж ирэв 23 HTML5 А үгсийн сан болон ба нь холбогдох 28 Аравдугаар сар 2014 Retrievedоны аравдугаар сарын 31 2014 24 Нээлттэй вэб платформ амжилт гаргасан HTML5 Зөвлөмж хүрч Хэвлэлийн мэдээ 28 Аравдугаар сар 2014 Retrievedоны аравдугаар сарын 31 2014 25 Даниел 6 1992 гэж гипертекст архитектур гэж Татаж авахоны аравдугаар сарын 24 2010 26 Даниел 15 1992 хаалттай Татаж авахоны аравдугаар сарын 24 2010 27 Даниел 18 1992 төсөл тодорхойлсон нь баримт бичгийн төрөл мэдэгдэл дэд Татаж авах оны аравдугаар сарын 24 2010 28 хүртэл Шууд очих а б Даниел 24 1992 програм ашиглаж болох Баримт бичиг төрөл Тодорхойлолт Татаж авах оны аравдугаар сарын 24 2010 хэсэг нь Засвар хийсэн түүх ийг үзнэ үү 29 Тим Даниел зургадугаар сарын 1993 Интернэт төсөл хувилбар 1 1 ийн ажлын хэсэг Татаж авах 18 Есдүгээр сар 2010 30 Тим Даниел зургадугаар сарын 1993 Интернэт төсөл хувилбар 1 2 ийн ажлын хэсэг Татаж авах 18 Есдүгээр сар 2010 31 Тим Даниел 28 1994 Үзүүлэлт 2 0 ИНТЕРНЭТ Татаж авахоны аравдугаар сарын 24 2010 32 3 0 төсөл Хугацаа нь дууссан Материал Арванхоёрдугаар сарын 21 1995 сарын 16 2008 33 хүртэл Шууд очих а б тодорхойлолт 3 0 хувилбар Татаж зургадугаар сарын 16 2007 34 Дэйв 1995 оны гуравдугаар сарын 28 тодорхойлолт 3 0 хувилбар 3 0 Интернэт төсөл нь зургаан сарын хугацаанд хүчинтэй хугацаа нь Татаж зургадугаар сарын 17 2010 35 Нейл Зүгээр л нэг 36 худал Håkon Берт дөрөвдүгээр сарын 1997 хуудас Вэбэд зориулж боловсруулах Лонгман Уэсли хдс 263 зургадугаар сарын 9 2010 37 HTML5 10 2008 сарын 16 2008 38 HTML5 нэг тайлбар толь хоёр Татажхоёрдугаар сарын 25 2009 39 W3C HTML5 Өнгөрсөн Дуудлага нь 2011 оны тавдугаар баталж HTML5 стандарт нь 2014 оны зорилт 14 2011 татаж авсан 18 2011 40 1 0 Өргөтгөж болох Гипербичвэр Тэмдэглэгээт Хэл 26 2000 он сарын 16 2008 41 1 1 суурилсан 16 2007 сарын 16 2008 42 2 0 26 2006 сарын 16 2008 43 2 ажлын хэсэг W3C HTML5 дээр эх үүсвэрийг нэмэгдүүлэх зорилгоор 2009 оны ажлын төгсгөл зогсоох ёстой 17 2009 сарын 16 2008 44 W3C Тусламж 45 HTML5 W3C 19 Аравдугаар сар 2013 хэрэгсэхгүй туслах 46 нь горимууд идэвхжүүлэх 2012 02 16 дээр гаргаж ирэв 47 ба нд Татаж авах арваннэгдүгээр сарын 16 2008 48 1 0 4 ялгавартай байдал Татаж авахарваннэгдүгээр сарын 16 2008 49 долдугаар сарын 6 1998 утгыг хамааруулах яагаад үргэлж д иш татсан байх ёстой гэж Татаж авахарваннэгдүгээр сарын 16 2008 50 объект баримт бичигт зураг хуудсавчийн Арванхоёрдугаар сарын 24 1999 сарын 16 2008 51 H56 нь шугамын элемент дээр командыг ашиглан түүвэрлэсэн чиглэлтэй ажиллуулахын нь асуудлыг шийдвэрлэх 2 0 хувьд техник W3C Татаж авах 18 Есдүгээр сар 2010 52 Тэмдэгтийн аж ахуйн нэгж Лавлах диаграмм Аравдугаар сар 24 2012 53 гэдэг Лавлагаа 26 2000 он 54 Стандарт Техникийн танилцуулга Татаж авах 2010 03 16 55 хэл нь ишлэл 2013 08 19 татаж авах 56 өөртөө болон 8 р хэвлэл заах 57 Тим Марк 2000 Вэб нэхэх Түүний зохион бүтээгч гэхэд ийн анхны загвар болон эцсийн хувь тавиландаа Сан Франциско Харпер 978 0 06 251587 2 58 Дэйв 2002 хэв маяг нь аястай нэмэх W3C Татаж авах оны аравдугаар сарын 2 2009 Энэ өгүүлэл 4 0 болон 4 0 өмнө хөтчүүд чиглэсэн үед танилцуулах тэмдэглэх хэрэгтэй байж болох юм гэж тэмдэглэжээ Үзнэ үү Вэб хөтчүүд жагсаалтыг аль аль нь 1997 онд гарсан байна гэдгийг нь баталж байна 59 Жеймс болон 2001 Шинжлэх ухааны Америкийн Татаж авах оны аравдугаар сарын 2 2009 60 танхим болон Тим 2006 хийсэн айлчлал Ухаалаг систем Татаж авах оны аравдугаар сарын 2 2009 61 1 0 Өргөтгөж болох Гипербичвэр Тэмдэглэгээт Хэл 2002 2000 Татаж авах 7 2008 Тэд хамгийн хөтчүүд нь нийцтэй байдаг Хавсралт С д заасан удирдамжийг баримтална баримт бичиг нийлэмж журам интернэт хэвлэл мэдээллийн төрөл текст RFC2854 ээр хаяглагдсан байж болох юм Эдгээр баримт бичиг энэ тодорхойлолтод нийцсэн бусад баримт бичиг мөн интернэт хэвлэл мэдээллийн төрөл RFC3236 д тодорхойлсон програм гэсэн шошготой болох юм 62 2119 шаардлагын түвшинд зааж ашиглах Түлхүүр үг Харвардын их сургууль 1997 Retrievedсарын 7 2008 3 Энэ үгийг эсвэл тэмдэг нэр Санал болгосон тэнд нь тухайн зүйлийг үл тоомсорлох нь тухайн нөхцөл байдалд үндэслэлтэй байж болох ч үр дагавар нь бүрэн ойлгох хэрэгтэй анхааралтай өөр хичээл сонгох өмнө жинтэй гэсэн үг 63 1 1 суурилсан 2007 Retrievedсарын 7 2008 1 1 баримт бичиг RFC3236 д тодорхойлсон RFC2854 эсвэл програм д заасан Интернэт Төрөл текст ээр хаяглагдсан байх ёстой 64 Тед Нелсон 1999 29 сарын Тед Нелсоны Компьютерийн Парадигм нэг чиг шугам баримтлагчид илэрхийлсэн Татаж авахдолдугаар сарын 26 2010 65 дизайн бэрхшээл W3C Архив 66 67 Фрийман 2005 Эхлээд дарга 68 Иан 2011 01 19 шинэ HTML5 байна блог Татаж авах 2013 01 14 69 HTML5 инээмсэглэл энэ нь Хормын хувилбарын гэж W3C блог 2012 12 17 Татаж авах 2013 01 14 70 Иаков нэгдүгээр сарын 3 2005 сэргээх нь Татаж зургадугаар сарын 16 2007 71 Интернэт зэвсгийн Асуух Нь 2006 72 автоматаар хөтөлбөр бий ийн Ж Гал тогоо оновчтой болгох Нь хууд дээр 13 р олон улсын бага хурал 355 364 04 МУЗ Нью Йорк Нью Йорк Нью Йорк Нью Йорк АНУ ын тавдугаар сарын 17 20 2004 73 Эх сурвалж 2012 02 16 дээр гаргаж ирэв 74 Даг үл үзэгдэх хувьсгал 2012 02 16 дээр гаргаж ирэв Гадаад холбоосууд 1999 арванхоёрдугаар сарын 24 4 01 тодорхойлолт HTML5 2014 оны аравдугаар сарын 28 хамгийн сүүлийн үеийн эцсийн тодорхойлолт 5 1 ийн хувилбар удахгүй амьжиргааны нь Дэйв ийн танилцуулга Вэб нь шинэ тодорхойлолт өгдөг Хичээл

Цахим хуудас

Цахим хуудас буюу Вэб хуудас Англи гэдэг нь интернетэд байрлуулсан аль нэгэн мэдээлэл бичиг зураг дуу хөгжим кино гэх мэт агуулсан нэг хуудас баримт юм Цахим хуудас нь эсвэл гэсэн файлын өргөтгөлтэй байдаг гэдэг нь Монгол хэлэнд эх бичиг тэмдэглэх хэл гэх утгатай гэх үгний товчлол болох ба ийм өргөтгөл бүхий файл нь дотроо тоон кодуудыг агуулдаг Энэ кодууд нь гэх мэт интернет хэрэглэгчийг холбодог программаар Цахим хөтөч дамжуулан Цахим хаягаар гоёмсог сайхан хуудсууд болон харагддаг Мөн үзэх Домэйн нэр Интернет

Тэмээ

Тэмээ Монголчуудын таван хошуу малын нэг бод мал өндөр том биетэй гагагар хүзүүтэй нуруундаа нэг буюу хоёр бөхтэй хөлийн таваг нь хавтгай бөгөөд зөөлөн ултай салаа туурайтай үс ноос ихтэй говь газарт бэлчээрлэн нутаглахад тохиромжтой хивдэг хөхтөн амьтан Мах сүү арьс шир ноосыг ашиглахаас гадна тээврийн хэрэгсэл унаа болгон хэрэглэх зорилгоор гэршүүлсэн байна Орчин үед 3 төрлийн тэмээ байдаг Ганц бөхтэй тэмээ дромадер буюу араб хоёр бөхтэй тэмээ буюу бактриан зэрлэг тэмээ буюу Хавтгай Байршил Дэлхийн тэмээний 90 ийг Наран тэмээ ганц бөхт 9 6 ийг Тэмээ хос бөхт эзэлдэг Хятадын хойд говь Монгол Халимаг Казахстан Киргиз улс хос бөхт тэмээ үржүүлдэг Хос бөхт тэмээ буй болсон явдал ч биедээ өөх ихээр хуримтлуулж өвөл хаврын тарчиг хатуу цагт илч дулааны эх үүсвэр болгон ашигладаг зохицолдолгоотой холбоотой үүсчээ Хос бөхт тэмээний өвөг эцэг бол зэрлэг тэмээн гөрөөс Хавтгай юм Энэ амьтан одоо ч манай орны Алтайн цаадах говьд амьдарсаар байна Венецийн аялагч Марко Поло 13 р зуунд анх дэлхийд мэдээлж улмаар 1870 1884 онд Оросын алдарт аялагч Н М Пржевальский Төв Азиар хэд хэдэн удаа том судалгааны аялал хийхдээ Монгол орноор дайрч Хавтгайг үзэж тодорхойлж бичсэний дээр агнаж гавлын яс арьсыг нь судалгаа үзмэрийн дээж болгон Орос руу авч явсан байдаг Тэмээг хүн гэршүүлээд наад зах нь 5000 жил болж байна гэж үздэг Тэмээ адууг гаршуулж гэршүүлсний дүнд Хүннү гүрэн Монгол хэмээх улс үүсч хөгжих үндсийн нэг болсон гэж мөн үзэж болно Өөрөөр хэлбэл тэмээгүйгээр монгол соёл нүүдэлчний соёл иргэншлийг ойлгоход хэцүү юм Говь цөлийн экологийн нөхцөлд амьдрах зохицол нь гайхалтай бүрдсэн энэ амьтан халуун нарнаас биеэ хамгаалах ус чийгийг алдахгүй барих өвлийн хүйтнээс хамгаалах хос бөхтэй болсон элсэн хөрсөнд явах зөөлөн өргөн тавхайтай болсон говь цөлийн өргөслөг өвөрмөц ургамалаар хооллох олон хоногийн өл даах чадвартайг нь танин мэдэж гэршүүлж уналга эдэлгээнд ашиглах болсон байна Бие махбодь Тэмээний цээжин хэсгийн яс бөгсөн биеэсээ хүчирхэг том түүнээ дагаж булчингийн хөгжил цээжин талдаа илүү байдаг байна Ууцны яс харцаганы нугаламтай уян холбогдсон нь түүнийг зөөлөн явдалтай болгодог ажээ Тэмээ хэвтэхдээ залааны 2 өвдөгний 2 тойгны 2 өвчүүний 1 бүгд долоон сайран дээр тулдаг учир зундаа 60 70 хэм хүртэл халж өвөлдөө 30 хэм хүртэл хүйтэрдэг газрын гадаргаас биеийг нь тусгаарлан хамгаалдаг байна Тэмээний арьс нягт зузаан атираагүй уян хөлсний булчирхай нь голчлон суга цавиар байрладаг нь хөлөрч ус чийг алдахаас хамгаалдаг Тэмээний уруул хөдөлгөөн сайтай сэтэрхий уруулынх нь баруун зүүн тал тус тусдаа хөдөлдөг нь говийн ургамалаар хооллох зохилдологоог буй болгожээ Энэ онцлогоосоо хамаарч тэмээний сур үдээр хатахдаа татаж хатаж сунадаггүйг эртнээс мэдэж ханын үдээр авдар савны углуурга заадал эмээлийг хүртэл наалгүйгээр тэмээний арьсаар бүрж үдэж хийж ирсэн байна Үсэн бүрхүүл нь сор үс завсрын үс буюу ноолуураас тогтдог сайн чанарын ноостой уян зөөлөн дулаан тул төрөл бүрийн утас ноосон эдлэл хөвөнгийн оронд дээлэнд тавьж ашиглаж иржээ Дэлүү нь бөөрний хавьд өлөнгийн хонхор тушаа байрладаг тул амархан гэмтдэг Хашир малчид тэмээг унагах цохиж нүдэхээс болгоомжилж бөөр нь уначихна гэдэг нь ийм учиртай Тэмээ алсын барааг өдөр шөнө ялгалгүй хардаг Үнэр сайн мэдэрдэг Ус худаг айл бууцыг 30 аад км ийн цаанаас мэдэрдэг гэдэг Иймээс ямар ч элсэн цөлд баримжаагаа алддаггүй орон зайн мэдрэмж сайтайгаараа малчдад хань түшиг болж хайр булаадаг амьтан юм Ямарваа амьтан ус чийгийг амьсгалаар хөлсөөр ялгадсаар алддаг Тэмээний хамар урт нарийн тул амьсгалаар усыг ууршуулдаггүй Хамрын хөндийн салст бүрхүүлийн олон үрчлээс ус ууршихаас хамгаалж конденсацлаж үлдээдэг Нэг минутад 8 10 удаа амьсгалдаг нь усыг ууршихаас хамгаалах бас нэг биологийн зохицолдолгоо юм Говь цөлийн өвс ургамал ус эрдэс бодис ихтэй байдгаас тэмээ давс хужрыг ихээр хэрэглэдэг Энэ нь биеийн дотоод осмос даралтыг ихэсгэж ус хадгалан барих чадварыг нэмэгдүүлдэг Тэмээ өвс усгүйгээр удаан байж өл даах чадвараараа бусад ямар ч мал амьтнаас илүү юм Тэмээ хэдэн долоо хоногоор ус уухгүй байж чадна Энэ үед шээс нь өтгөрч 0 5 л хүртэл буурна Тэмээ усаар дутагдсан үедээ бөөрнийхөө сүвнүүдэд хуримтлагдсан шээсээ эргүүлж шингээн гүзээндээ буцаах чадвартай бөгөөд гүзээнд буцаж ирсэн шээсийг тэнд орших бичил биетнүүд уураг болгон хувиргах замаар илүүдэл бодисоо дахин ашиглах усны хэрэгцээгээ хангах зохилдлоготой болжээ Тэмээний бас нэг сонин зохилдолгоо бол агаарын температур ихсэх үед хөлөрч усаа алдахгүйн тулд биеийн температураа нэмэгдүүлэн өнгөрөөж чаддаг явдал юм Тэмээ бөхнийхөө өөхийг задлан ус болгож чадна Өдөрт 80 л хүртэл ус уудаг Үүнийг гүзээндээ олон хоног хадгалан аажим зарцуулж чаддаг байна Биедээ их хэмжээний өөх хуримтлуулдаг 2 бөхнөөс гадна гадар дотор өөх нь 80 100 кг хүрдэг Энэ нь 900 0 гаруй мянган кило калоритой тэнцэх илчлэгийн нөөц юм 100 гр өөх задрахад 107 мл ус гаргадаг гэж үзэхэд тэмээний усны дутагдлыг хангах нэг эх үүсвэр нь өөх болдог Туршилтаар тэмээг идүүлэх ч үгүй услах ч үгүй байлгахад 56 70 хоног өвс өгч услахгүй байлгахад 78 хоног зөвхөн ус өгч байгаа нөхцөлд 86 131 хоног тэсч байжээ Тэмээг удаан хугацаагаар цангаахад биеийн жингийн 1 3 ийг буюу 200 кг жин алдах үед услахад 3 минутын дотор усны алдагдлыг нөхдөг гэж үздэг Тэмээ ердийн нөхцөлд өтгөн бага хуурайвтар хоргол гаргадаг нь бас л усны алдагдлыг багасгаж байгаа бөгөөд жин үдийн халуун нарлуу харж идээшилдэг нь нарыг биеийн бага талбайд тусгах зохилдлогоо юм Монгол орны цаг агаарын тачир хахир байдал зундаа туйлын халуун өвөлдөө тэсгим хүйтэн байдаг нь энд амьдах амьтан бүрийг тэсвэр тэвчээртэй болгодог Говь нутгаас олдох үл давтагдах хосгүй амьтдын нэг нь хоёр бөхтэй тэмээ юм Энэ амьтан Говь цөлийн хатуу хөтүү нөхцөлд хамгийн төгс гэмээр зохицдог Монгол орон тэмээг одоогоос 3000 жилийн өмнөөс анх гаршуулж гэршүүлэн өсгөн үржүүлсэн ууган орон дэлхийд ховорхон болоод байгаа хос бөхт тэмээний удмын санг хадгалан үлдсэн цөөн орны нэг бөгөөд энэ аварга амгалан амьтнаас дэлхийн хамгийн дулаан ноосыг гаргаж авдаг Монгол улс нь дэлхийд хамгийн олон хоёр бөхт тэмээтэй 2012 оны мал тооллогын дүнгээс харахад тэмээн сүргийн тоо толгой 279 6 мянгад хүрсэн Тэмээний ноос нь ноолуур завсрын үс хялгаснас бүрдэх бөгөөд ноолуур агууламж нь хонины бүдүүн ноосныхоос их зунгаг багатай гол төлөв өөрийнхөө өнгөөр хэрэглэгддэг Ойролцоогоор 1400 тонн тэмээний ноос бэлтгэдэг Тэмээний ноос нь дулаан хадгалах чадвар сайтай ноолууртай харьцуулахад ширхэгт нь урт 45мм ээс дээш бөгөөд бөх бат чанараараа давуу байдаг Дундаж хэмжээтэй тэмээ жилд ойролцоогоор тав гаруй кило ноос өгдөг Монгол тэмээний ноосны наян хувь нь 21 25 микроны диаметртэй байдаг нь ноосыг онц сайн чанартай зөөлөн дулаан болгодог Нэг килограм тэмээний ноосонд 2 5 метр ноосон утас 1 метр квадрат хөнжил 1 1 5 хүзүүтэй урт цамц эсвэл 4 ороолт хийх материал агуулагдана Монгол тэмээний ноос дунджаар 37 см урт бөгөөд диаметрын хувьд 20 120 микроны хооронд хэлбэлзэнэ Тэмээний зөөлөн үс дунджаар 12 5 см урт бөгөөд диаметрын хувьд 19 24 микроны хооронд хэлбэлзэнэ Монгол тэмээний ноос нь хувцас хийхэд ашиглагддаг бусад нэхмэл хөвмөл материалуудын утастай харьцуулахад илүү эдэлгээ сайтай байдгаараа онцлогтой Мөн тэмээний ноосны хамаг сайн чанаруудыг агуулсан ботгоны ноос нь хөнгөн зөөлөн чанараараа гайхуулдаг бөгөөд нэг хоёр настай ботгоны ноос дэлхий зах зээл дээр хамгийн үнэтэй байдаг Тэмээний ноосонд эмчилгээний чанартай ланолин агуулагддаг Энэ нь статик нөлөөлөлд орохгүй тоос татахгүй бөгөөд цусны микро эргэлтийг сайжруулж дулаацуулах чанартай Тэмээний ноосны хуурай дулаан нь эмчилгээнд чанартай нервийн үрэвсэл мэдрэлийн судасны үрэвсэл үе мөчний үрэвсэл болон шархираа өвчин намдаадаг гэгддэг Тэмээний ноос нь чийг тусгаарлах ба утасны бүтэц нарийн тул агаар дамжуулдаг Тэмээний ноосон хувцас өмсөх нь арьсыг чимчигнүүлж цусны эргэлтийг сайжруулдаг эерэг талтай Урт сэгсгэр сормуус нь тэмээний том нүдийг элсээс хамгаалж шаардлагатай бол ангарсан хамрын нүхийг сайтар хаадаг байна Тэмээ маш сайн хараатай тэд алхаж буй хүнийг нэг километрээс хөдөлж буй машиныг 3 5 километрийн зайнаас харж чаддаг Тэд чийгийг маш сайн үнэртэж мэдэрдэг 40 60 км ийн зайд цэнгэг бэлчээр эсвэл цэнгэг усны үнэрийг мэдрэхээс гадна тэмээ тэнгэрт аянга цахилгаантай үүлийг анзаарч бороо орж цийг буух газар руу явдаг байна Тэмээ дунджаар 30 37 жил насалдаг амьтан юм Тэмээ амгалан дөлгөөн зантай бэлчээрт тархан идээшилдэг Уналга эдэлгээнд амархан сурдаг түргэн номхордог зан авиртай Дуу хуур уянгалаг аялгуунд уярамтгай Энэ чанарыг нь ашиглаж ингэнд ботго авахуулна Үнсэн дээр хөрвөөх дуртай эдэлгээнд хүлцэнгүй эзэндээ дуулгавартай Өл хоол даах чадвараараа таван хошуу мал дотроо харьцуулахын аргагүй тул олон хоногийн аян жинг дааж чаддаг Хэвтэхэд нь сөг сөг гэж сургана Ачаа ачаад буюу унаад босгохдоо хөөг гэж туух эргүүлэхдээ хөөж хаа гэж тэмээг хужирлахдаа тоор тоор ингийг ботгондоо ирэхэд хөөс хөөс гэж аажуу тайвуун дуу аялгуу гаргаж сургавал буруу зан сурдаггүй байна Тэмээтэй аль болох аядуу зөөлөн харьцах тутам амархан ээнэгшиж чаддаг Тэмээнийхээ зан араншингаар тэнгэрийн байдал цаг агаарыг шинжиж чаддаг нь монгол малчны их гайхалтай ажиглалтын үр дүн юм ботго залуу тэмээд тонгочиж тогловол тэнгэр мууддаг тэмээ жалга нөмөр бараанд салхины уруу харж хэвтэвэл тэнгэр хүйтэрнэ ингэ ботгондоо хоргодон буйлаад байвал цас бороо орно г м Монгол малчин тэмээг гаршуулж нөхөрлөснөөр түүний зан араншин биологийн онцлогийг танин мэдэж ногт буйл бурантаг буй болгон ботгоноос нь барьж тавьж номхруулан 2 2 5 настайд нь буйллаж уналганд сургана Тэмээг буйллаж бурантгаар хөтлөх аргыг зөвхөн монголчууд хэрэглэдэг Буйлыг модоор зорж хийдэг ба энэ нь машинаар бол руль нь гэсэн үг буюу тэмээг аль зүг рүү явахыг чиглүүлж өгдөг зүйл юм Буйллахын тулд ногтолж таваглан даруулаад буйлаар нь юм уу оонын эврээр хийсэн соёо эсвэл хоёр талдаа иртэй гилбэр хэмээх тусгай төмрөөр хамрыг нь цоолж буйландаа товх хийж буруу талаас нь буйлаа хийж зөв талд нь мөн товх хийгээд бурантаг уядаг Тэмээг 2 3 настайд нь унаж сургадаг бол 4 5 насанд нь ачилга хөллөгөнд сургадаг Ачлаганд сургахдаа хомнож номхон тэмээний араас хөтөлж сургаад аажмаар хөнгөн ачаанд дасгана Тэмээ нуруундаа 200 240 кг тэргэнд хөллөсөн үед 400 500 кг ачаа тээж чаддаг Аян жинд явахдаа тэмээний хамрыг гэмтээхгүйн тулд бурантгийг нь урд тэмээний татлаганд өвс шүүрч байхаар зайтай хавчуулж хэлхдэг учир тэмээн ачаа тасарч хоцрохоос сэргийлж сүүлчийн тэмээний хүзүүнд хонх зүүдэг Аян жинд явах тэмээг 10 15 хоног сойно Тэмээг уяж сойсноор бие нь хагсарч өлчиржин ул таваг нь бөхөждөг онцлогтой Номхон тэмээг ганц хүн ачих тохиолдолд 1 м орчим урт үзүүртээ ац буюу тээглүүртэй хоёр тийш нь сураар тэнцүү гоцоо гаргасан Хүн мод хэрэглэн ачна Хоёр тийш гаргасан суран гогцоог тэмээний шатанд углаж татлагаа дээр нь тавиад хүн модоо налуу байрлуулж үзүүрийг газар хатган тэнгээ ачаад нөгөө талд нь гарч ачдаг арга юм Эрдэмтдийн тогтоосноор жингийн тэмээ цагт 3 5 4 5 км хоногт 30 40 км явдаг бөгөөд алсын аянд гурав хоног яваад нэг өдөр амардаг байна Өмнөговь аймгаас Улаанбаатар хүртэл цагт 4 км хоногт 37 км газрыг туулж 740 км газрыг 20 хоногт туулдгийг тогтоосон байна Тэмээний махыг өргөн дэлгэр биш ч гэсэн хүнсэнд ашигладаг Тэмээний махыг удаан хугацаагаар нөөцөлж халгалан хэрэглэх нэг арга бол говийн малчдын уламжилж ирсэн борц хийх арга юм Тэмээний 1 кг борцны илчит чанар 1326 3 ккалори байдаг бөгөөд дундаас дээш тарга хүчтэй тэмээний мах борц хийхэд илүү тохиромжтой Ингийг зун намар өдөрт 2 удаа өвөл хаварт нэг удаа сааж өтгөн амт чанар сайтай эмчилгээний ач холбогдолтой удаан хадгалагдах чадвартай сүү авч ашигладаг Ингэний сүү цусны судас хатуурах атеросклероз зэргээс сэргийлж нарны болон бусад хортой цацрагийн нөлөөнөөс хамгаалах үйлчилгээтэй хүнсний үнэт бүтээгдэхүүн юм Айраг исгэж бүлж тосыг ялган авна сүүг хөөрүүлж өрөм загсааж хураан шар цагаан тос хийнэ Айраг ундааг буцалгаж өтгөрүүлээд шүүж аарц хурууд хийнэ Ингэний сүү өтгөн байдаг тул цай сүлэхэд маш бага ордог өвөрмөц онцлогтой Салаа туурайтан Мал

Америкийн Нэгдсэн Улс

Америк улс буюу бүтнээр хэлвэл Америкийн Нэгдсэн Улс товчоор АНУ Умард Америк тивд оршдог Хойд талаараа Канад урд талаараа Мексик улстай хиллэх бөгөөд зүүн зүгт Атлантын далай баруун зүгт Номхон далай урд зүгт Мексикийн булан хүрдэг 50 муж улс болон Колумбын тойргоос бүрдсэн холбооны бүгд найрамдах улс юм Аляска Хавай Пуэрто Рико зэрэг тусдаа орших нутагтай 9 6 сая км² газарт дэлхийд 3 р байр 313 сая хүн 3 р олон аж төрж байна Газрын гадарга уур амьсгал олон янз нийслэл нь Вашингтон Индиануудын өвөг одоогоос 15 000 жилийн өмнө Америкт ирсэн бөгөөд Европын колоничлол МЭ 16 р зуунаас эхэлсэн Атлантын эргээр Британийн 13 колони гэж байв Колонийн ард түмэн далайн чанадын Их Британид захирагдахгүйн төлөө тэмцсэн хувьсгал ялснаас 1776 онд АНУ байгуулагдаж 1783 онд дайн дуусаж Европын колониос салсан анхны орон болсон юм 1787 онд үндсэн хуулиа баталж одоо ч өөрчлөөгүй гэх ба 1791 онд хүний эрх эрх чөлөөний суурь зарчмыг тунхагласан ажээ Байгуулагдснаасаа хойш Франц Испанийн хаяа залгаа колониос газар нутаг авч Номхон далай хүртэл тэлсэн ба 19 р зууны дунд үед боолчлолыг халахын төлөө иргэний дайн дэгдэж амжилттай төгссөн Дэлхийн хоёрдугаар дайнаар цөмийн зэвсэгтэй болж дараа нь НҮБ ийг байгуулалцаж НҮБ ийн Аюулгүйн зөвлөлийн байнгын гишүүн улс болсон Хүйтэн дайн төгсөж ЗХУ задарснаар ганц их гүрэн болон үлдсэн гэдэг Дэлхийн бараг бүх орноос хүн шилжин суусан олон арьс үндэс олон хэл соёлтны газар болсон бөгөөд цагаан арьстан зонхилдог Англи хэл голлодог испани хэл бас хэрэглээнд байна АНУ аж үйлдвэржсэн хөгжингүй улс юм ДНБ ийн хэмжээгээр дэлхийд тэргүүлдэг Цэрэг технологи сайн Нэр Америкийн Нэгдсэн Улсын хэд хэдэн нэр түгээмэл хэрэглэгддэг Бүтэн нэрний албан ёсны хувилбарууд нь АНУ Америк түүнчлэн болон гэсэн анхны үгсийг агуулдаг Америкийн Нэгдсэн Улс гэсэн нэрийг 1776 оны 9 р сарын 9 ний өдөр Тивийн хоёрдугаар конгресс албан ёсоор баталсан Газар зүй АНУ 9 629 091 хавтгай дөрвөлжин километр газар нутагтай Oросын холбооны улс Kанадын дараах орших Хятадын өмнөх буюу дэлхийн 3 р том орон юм Байрлал Америкийн үндсэн орон 7 663 941 км² нь Канад Мексик хоёр улс Номхон болон Атлантын далай Мексикийн булангаар хүрээлэгддэг Салангид газраас хамгийн том нь Умард мөсөн далайд тулсан Аляска 1 717 856 км² юм Аляска талаар Канадтай хиллэж баруун зүгт Берингийн хоолойгоор Оростой ойрхон оршдог Номхон далайд Хавайн арлууд 28311 км² Гуам арал Марианы арлууд Америкийн Самао Карибын тэнгист Пуэрто Рико арал Виржиний арлууд бий Америк орон Канадтай 8893 км Мексиктэй 3327 км газраар хиллэдэг Газрын тогтоц Америкийн үндсэн орныг хэлвэл Атлантын далай талдаа нам доор Номхон далай талдаа өндөр байдаг Атлантын эргийн нам доор газар Аппалачийн нуруу ноён оргил нь 2037 м өндөр Митчелл уул Миссисипи мөрний сав газар Төв тал 200 500 м Их тал 500 1600 м Кордильерийн нуруу оршдог Кордильерийн Хадтай уулс ын Элберт уул 4399 м өндөр Сьерра Невадагийн нурууны Уитни уул 4421 м хүрнэ Аляскад Америкийн хамгийн өндөр Мак Кинли 6193 м сүндэрлэдэг Хавай арал галт уулын бүтэцтэй Оргил нь д т д 4205 м Усны зүй Америкийн гол мөрд Атлантын ихэнх нь Номхон Умард мөсөн далайн ай савд хамаардаг Мексикийн буланд цутгадаг Миссисипи дан урт 3757 км Миссури 4127 км Рио Гранде Коларадо Арканзас 2322 км Ред Ривер Номхон далайд юүлдэг Колумб Аляскын Юкон мөрөн зэрэг томхоныг дурдаж болно Канадтай хиллэх хилийн шугам дайраад цэнгэг усны нөөц болсон Их нуурууд хэмээх Дээд Хурон Мичиган Эри Онтарио гэсэн нэртэй таван том нуур бий Түүх Газар нутаг хүн ам Хүн амын олонхи нь цагаан арьстан Хар арьстан 29 2 сая Латин гаралтай 16 9 сая Индианчууд 1 4 сая Хүн амын 27 1 нь 18 хүртэлх насных бөгөөд 25 сая гаруй хүн 65 аас дээш настай байна Дундаж наслалт 78 Дөрвөн хүн тутмын 3 нь хот сууринд амьдардаг 2001 оны байдлаар хүн амын 52 нь протестант 24 5 нь католик 1 4 нь жүдийн шашинтан 0 5 нь муслим 0 5 нь буддист 0 4 нь хинду шашинтан 14 2 нь шашин шүтлэггүй гэж тодорхойлогдсон байна Үндсэн хэл нь англи Газар нутгийн хэмжээ 9 631 418 км кв Газарзүйн байрлалын онцлог Энэ нь олон улсын усан замыг ашиглах бүрэн боломжтойгоос гадна харьцангуйгаар тусгаарлагдмал байрлалтай нь бусад бүс нутгийн улс орнуудтай харилцахад тээврийн зардал цаг хугацаа их шаардах муу талтай ч цэрэг стратегийн аюулгүй байдлыг ямар нэг хэмжээгээр хангадаг бөгөөд тухайлбал АНУ ын нутаг дэвсгэр нь Дэлхийн дайнд огтхон ч өртөөгүй нь үүний илрэл юм Засаг захиргаа АНУ нь холбооны улс бөгөөд 50 муж улс болон Колумбын тойргоос бүрддэг Нийслэл хот Вашингтонд 638 5 мянган хүн оршин суудаг АНУ ын хамгийн том хот нь Нью Йорк бөгөөд дүүргийн хамт 9 сая гаруй хүн оршин суудаг АНУ ын Ерөнхийлөгч нь Төрийн болон Засгийн газрын тэргүүн юм Ерөнхийлөгч болон дэд ерөнхийлөгчийг муж улс болгоноос шууд сонгогдсон сонгогчдын саналаар 4 жилийн хугацаагаар сонгоно Ерөнхийлөгч нь АНУ д төрсөн 35 нас хүрсэн иргэн байх ёстой АНУ ын Засгийн газар буюу Кабинетыг Ерөнхийлөгч томилж Сенат батлах бөгөөд сайд нар Төрийн нарийн бичгийн дарга гэх нь Конгрессын өмнө хариуцлага хүлээх албагүй Хууль тогтоох Хууль тогтоох байгууллага Конгресс нь 2 танхимаас бүрддэг аж Дээд танхим Сенат нь зургаан жилийн хугацаагаар муж улс бүрээс 2 гишүүн сонгогдсон 100 гишүүнтэй бөгөөд хоёр жил тутам эдгээрийн гуравны нэг нь дахин сонгуульд ордог байна Доод танхим болох Төлөөлөгчдийн танхимд гишүүдийн тоо тухайн муж улсын хүн амын тооноос хамаардаг агаад одоогийн байдлаар 435 суудалтай байна Шүүх засаглал АНУ ын Дээд шүүхийн 9 гишүүнийг бүх насаар нь Ерөнхийлөгч томилж Сенат баталдаг байна Түүнчлэн АНУ ын Давж заалдах шүүх АНУ ын Тойргийн шүүх Муж улсын болон анхан шатны шүүх гэж байдаг Улс төрийн гол намууд АНУ д үндсэндээ үйлдвэрлэгчдийн эрх ашгийг хамгаалсан Бүгд Найрамдах нам 1854 онд байгуулагдсан Ардчилсан Нам 1828 онд байгуулагдсан хэмээх хоёр намын систем тогтож засгийн эрхийг ээлж дараалан барьсаар ирэв Эдгээр намын үзэл баримтлалд зарчмын ялгаа үгүй боловч БНН хувийн эдийн засагт төрийн оролцоог аль болохоор хязгаарлах чиг шугам баримтлаж байхад АН нь засгийн газар хувийн эдийн засгийг тодорхой хэмжээгээр удирдан зохицуулж хүн амын нийгмийн асуудалд анхаарах ёстой гэж үздэг байна Энэ хоёр намаас гадна Шинэчлэлийн нам Ногооны болон Социал демократ гэх зэрэг улс төрийн 21 нам байдаг Тэдгээр намууд улс төрийн нөлөө байхгүй өргөн хүрээтэй үйл ажиллагаа явуулдаггүй Орон нутаг АНУ ын нутаг дэвсгэр нь 50 Муж Улс хуваагддаг Мөн тэд хараат газар нутаг хэд хэдэн агуулсан байдаг муж бүр өөрийн өөрийн үндсэн хууль түүний хууль тогтоомж гүйцэтгэх эрх баригчдад байна Төрийн улс бүр нь эргээд дүүрэгт хуваагдана Тэдний тоо өргөн харилцан адилгүй байдаг Жишээ нь АНУ ын Техасын ийм дүүрэгт 254 болон Делавар мужийн дотор бүх гурван Эдийн засаг Америкийн нэгдсэн улс нь дэлхийн хамгийн том технологийн хувьд хөгжсөн хүчирхэг эдийн засагтай орон юм Тус улсын зах зээлийн эдийн засгийн тогтолцооны дагуу хувийн бизнес давамгайлах үүрэгтэй бөгөөд холбооны болон төрийн байгууллагууд шаардлагатай бараа үйлчилгээг эдгээр хувийн үйлдвэрлэгчээс худалдан авдаг системтэй байна Баруун Европ Японы аж үйлдвэрлэгчидтэй харьцуулбал америкийн бизнес эрхлэгчид нь капитал болон үйл ажиллагааны хэмжээг өргөжүүлэх ажиллах хүч нэмэгдүүлэх шинэ бараа бүтээгдэхүүн боловсруулахад давуу талтай байна АНУ ын компаниуд нь компьютер анагаах ухаан сансар судлал батлан хамгаалах зэрэг салбарын тоног төхөөрөмж боловсруулалтаараа дэлхийд тэргүүлдэг байна 1994 2000 онд бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэл эрс нэмэгдэж инфляцийн түвшин багасч ажилгүйдлийн хэмжээ 5 хувиас доор болов Цахим холбоос АНУ дахь Монголын элчин сайдын яам Монгол Улс дахь АНУ ын Элчин сайдын яам Засгийн газар АНУ ын Засгийн газрын портал Засгийн газрын сайтуудтай холбогдох үүд Ерөнхийлөгчийн өргөөний төлөөлөгч Цагаан ордоны төлөөлөгчийн албан ёсны вэбсайт Сенат АНУ ын Сенатын танхим Ерөнхийлөгчийн өргөө АНУ ын Ерөнхийлөгчийн албан ёсны вэбсайт Бусад 50 Encyclopædia Түүх Газрын зураг Тэмдэглэл Зүүлт тайлбар Австрали ба Далайн орон Ерөнхийлөгчийн засаглалтай холбооны бүгд найрамдах улс Их наймын орон Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагын гишүүн орон Хойд Америкийн орон ЭЗХАХБ ын гишүүн орон

Токио цамхаг

Токио цамхаг Англи Япон 東京タワー нь Японы нийслэл Токио хотын бэлэг тэмдэг болсон байгууламжуудын нэг бөгөөд дэлхий дээрх хамгийн өндөр цамхаг юм Өндөр нь 333 м бөгөөд Францын Эйфелийн цамхгаас 9 метрээр өндөр ажээ Тус цамхаг нь 1958 онд баригдсан юм Энэхүү цамхаг нь Аналог цацалт Телевизийн дижитал цацалт Телевизийн цацалт болон радио радио долгионы антены зориулалтаар ашиглагдахаас гадна төмөр замын нийтийн зорчигч тээврийн утасгүй холбооны систем цаг уур судлалын төхөөрөмжүүд суурилуулагдсан байдаг байна Мөн дотоод гадаадын олон хүн үзэхээр ирдэг аялал жуулчлалын цэг гэдгээрээ олонд алдартай Түүх 1957 оны 5 сар Японы долгионы цамхаг ХК 日本電波塔株式会社 байгуулагдав 1957 оны 6 сарын 29 Барилгын ажлын нээлт 1958 оны 10 сарын 14 Барилгын ажил дуусав 1958 оны 12 сарын 7 Ашиглалтанд оров 1958 оны 12 сарын 23 Нээлтийн ажиллагаа 1959 оны 1 сарын 10 Боловсролын Суваг 1 р сувгаар нэвтрүүлгээ дамжуулж эхлэв Хожим Эн Эйч Кэй үндсэн суваг нь 1 р сувгаар нэвтрүүлгээ цацаж Боловсролын суваг нь 3 р сувгаар нэвтрүүлгээ цацахаар болов 1959 оны 2 сарын 1 Японы Боловсролын Телевиз одоогийн Асахи ТВ 10 р сувгаар нэвтрүүлгээ цацаж эхлэв 1959 оны 3 сарын 1 Фүжи ТВ 8 р сувгаар нэвтрүүлгээ цацаж эхлэв 1964 оны 4 сарын 12 Японы шинжлэх ухаан технологийг дэмжих сангийн 日本科学技術振興財団 телевизийн хэсэг одоогийн Токиогийн ТВ テレビ東京 12 р сувгийг нээв 1970 оны 4 сарын 26 Эф эм токио нээлтээ нэвтрүүлгээ цацаж эхлэв 1984 оны 11 сарын 1 Японы зайны сургалтын Хоосо ИС 放送大学 туршилтын нэвтрүүлэг цацаж эхлэв Цамхагийн онцлогууд Тус цамхаг нь 1958 он буюу японы тооллоор Шовагийн 33 онд ашиглалтанд орсон ажээ Мөн өндөр нь 333 метр тул цээжлэхэд хялбар байдаг байна Уг нь бол цамхагийн өндөр 380 метр байхаар яригдаж байсан ч мэргэжилтэнүүд цамхагийн өндөр нь хүчтэй салхийг тэсвэрлэх боломжгүй хэмээн шаардлагат хамгийн бага өндөрөөр хийхээр болсон нь энэ гэнэ Цамхагийн араг ясанд Солонгосын дайнд хэрэглэгдэж байсан танкны хаягдал тодорхой хэмжээгээр хэрэглэгдсэн юм байна Токио цамхаг гэдэг нэр нь ашиглалтанд орсоны дараахан буюу 1958 онд хуралдсан хяналтын хуралдааны шийдвэр ажээ Олон нийтээс цамхагийг хэрхэн нэрийдэх талаар захидалаар санал хүлээн авахад нийт 86 мянга 260 н захидал иржээ Эдгээрээс хамгийн нийтлэг байсан нэрсээс танилцуулбал нэгдүгээрт Шова цамхаг удаалан Япон цамхаг Энх тайвны цамхаг гэсэн нэрс иржээ Мөн сонирхол татсан нэрнүүдээс гэвэл тухайн үед АНУ ЗХУ улсууд хиймэл дагуулаараа өрсөлдөж байсан учир Сансрын цамхаг мөн одоогийн эзэн хаан яг гэрлэх гэж байсан учир Принц цамхаг гэсэн санал хүртэл байсан аж Гэсэн хэдий ч Токио цамхаг гэдэг нь хамгийн зөв зүйтэй нэр хэмээн комиссд зөвхөн 225 санал ирсэн энэ нэрээр нэрийджээ Цахим холбоос Aлбан ёсны сайт Азийн телевизийн цамхаг Азийн алсыг харах цамхаг Металл цамхаг Токиогийн барилга байгууламж Японы алсыг харах цамхаг Японы телевизийн цамхаг 1950 иад онд барьсан

Икэда Кикүнаэ

Кикүнаэ Икэда 池田 菊苗 1864 оны 10 сарын 8 1936 оны 5 сарын 3 бол Японы химич юм Намтар Тэрбээр Токиогийн Эзэн Хааны Их Сургуульд одоогийн Токиогийн Их Сургууль багшилж байхдаа умами буюу глутамины хүчлийг нээсэн юм Глутамины хүчлийг нь японы үндэсний хоолонд шөл гаргах зориулалтаар усанд хийж чанадаг комбүгээс гаргаж авчээ Түүний нээлтийн патентаар японы хүнсний бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэгч Ажиномото компани өөрийн гол бүтээгдэхүүн болох хоол амтлагчаа үйлдвэрлэдэг байна Химич 1864 онд төрсөн 1936 онд өнгөрсөн

Олон улсын физикийн олимпиад

Олон улсын физикийн олимпиад ОУФО нь ахлах ангийн сурагчидын дунд жил бүр зохиогддог физикийн тэмцээн юм Энэ нь олон улсын шинжлэх ухааны олимпиадуудын нэгд ордог Хамгийн анхны ОУФО нь 1967 онд Польш улсын Варшав хотод зохиогдож байсан Орон бүрээс оролцох баг нь үндэсний хэмжээнд шалгарсан таван сурагч оролцогч болон багийн хоёр удирдагчаас бүрдэнэ Мөн ажиглагч дагалдан явах боломжтой Сурагчид онолын болон туршлагын бодлогуудыг бодох бөгөөд бие даан өрсөлдөнө Сурагчидын амжилтыг алт мөнгө хүрэл медаль болон шагналт байраар урамшуулдаг Олимпиадын онолын хэсэг нь 3 бодлогоос бүрдэх бөгөөд 5 цагийн хугацаанд бодох ёстой Энэ төрлийн бодлого нь ихэвчлэн хоёр болон түүнээс дээш хэсгүүдээс бүрддэг Харин туршлагын ажил нь нэг юмуу хоёр ажлаас бүрддэг бөгөөд үүнд мөн 5 цагийн хугацаа өгдөг 39 р ОУФО нь 2008 оны 7 р сарын 20 29 нд Вьетнамын Ханой хотод болсон мөн 40 р олимпиад нь Мексик улсын Меридад 2009 оны 7 р сарын 11 19 ны хооронд болсон байна Олон улсын физикийн 41 р олимпиад 2010 оны 7 р сарын 17 25 ны хооронд Хорват улсын Загреб хотод зохиогдсон Хамгийн сүүлд 2011 онд 42 р ОУФО нь Тайланд улсын Бангкок хотод 7 р сарын 10 18 ны хооронд зохион байгуулагдлаа Түүх Анхны ОУФО г зохион байгуулахаас хэдэн сарын өмнө олимпиадад оролцох урилгыг төв Европын орнуудын хэмжээнд хүргүүлэв Урилгыг зөвхөн Болгар Чехословак Унгар Румын зэрэг улсууд хүлээн авч зохион байгуулагч орон Польштой нийлээд таван орон оролцохоор болсон Баг бүр нь багийн нэг ахлагч дунд сургуулийн гурван сурагчаас бүрдэж байв Анхны ОУФО д онолын 4 бодлого туршлагын нэг ажлыг сурагчид бодох ёстой байлаа Хоёр дугаар олимпиадыг 1968 онд Проф Резсо Кунфалви Унгар улсын Будапешт хотод зохион байгуулав Энэ тэмцээнд нийт найман орон оролцсон Ардчилсан Герман Улс ЗСБНХУ болон Югослав зэрэг улсууд шинээр оролцсон юм Өмнөх олимпиадын адил баг бүр 3 гишүүнтэй нэг ахлагчтай байв Хоёр дугаар ОУФО болохоос тодорхой хугацааны өмнө дүрэм болон хөтөлбөрийн урьдчилсан хувилбарыг боловсруулсан юм Сүүлд тэмцээнд оролцсон багийн ахлагч нараас бүрдсэн Олон Улсын Зөвлөл нь эдгээр баримтуудыг албан ёсоор хүлээн зөвшөөрсөн юм Энэ явдал ОУФО болсноос хэдэн сарын дараа Чехословакийн Брнод болсон тусгай хуралдаан дээр болсон билээ Гурав дугаар ОУФО г 1969 онд Проф Ростислав Костял Чехословак улсын Брнод зохион байгуулав Энэ удаад баг бүр дунд сургуулийн таван сурагч 2 ахлагчтайгаар оролцов Брнод болсон тэмцээнийг өмнө батлагдсан албан ёсны дүрмийн дагуу зохион байгуулав 1970 онд ЗСБНХУ ын Москва хотод дараагийн олимпиад болов Орон бүрээс зургаан сурагч хоёр ахлагч оролцов Энэ олимпиадын үеэр дүрмэнд бага зэрэг өөрчлөлт орсон 1971 онд Болгар улсын Софид болсон тав дугаар ОУФО аас хойш баг бүр таван сурагч хоёр ахлагчаас бүрдэх болсон 1978 болон 1980 онуудад ОУФО зохион байгуулагдаагүй юм Энэ нь барууны орнууд тэмцээнд оролцох болсоноос үүдэлтэй Олимпиадад оролцсон анхны капиталист орон нь ХБНГУ байв Эхэндээ тэмцээнд оролцох болсон цөөн хэдэн барууны орнууд ОУФО нь хоёр жил тутамд барууны болон зүүний орнуудад ээлжлэн зохиогдоно гэсэн зарчмыг хүлээн авахаас татгалзсан юм Тиймээс социалист орнууд 1978 болон 1980 онуудад олимпиад зохион байгуулахаас татгалзсан юм Харин 1982 оноос эхлэн жил бүрийн олимпиадууд сэргэсэн бөгөөд учир нь тэр үед олимпиад зохион явуулах ачааллыг үүрэлцэх хангалттай олон барууны орнууд оролцож эхэлсэн Өнөө үед тэмцээнийг ирээдүйд зохион байгуулах орнууд аль хэдийн тодорсон байгаа ОУФО г зохион байгуулах хүсэлтэй орнууд хүсэлтээ бусаддаа зохион байгуулах жилээсээ гурван жилийн өмнө мэдэгдэх ёстой Үүний дараа тухайн улс нь хүлээх жагсаалтанд орох бөгөөд энэ нь жишээлбэл 2006 оноос 2050 иад он хүртэлх жагсаалт байна Ээлжиндээ ОУФО г зохион байгуулж чадаагүй орныг ОУФО оос хасах хүртэл арга хэмжээ авдаг Энэ тухайлбал 2000 онд Франц улсад тохиолдсон юм Тэмцээний зохион байгуулалт бүтэц Тэмцээн буюу олимпиад нь хоёр өдөр үргэлжлэнэ Нэг өдөрт нь онолын бодлогууд бодно Онолын хэсэг нь дунд сургуулийн физикийн хичээлд заагддаг хөтөлбөрт байдаг бүлгүүдээс хамгийн багадаа дөрвийг хамруулан нийт 3 бодлоготой байдаг Нөгөө өдөрт туршилтын ажил бодлого хийх бөгөөд энэ хэсэг нэг юм уу хоёр ажлаас бүрдэнэ Энэ хоёр өдөр нь дундаа ядаж нэг өдрийн завсарлагатай байна Дээрх хоёр өдөрт бодох хугацаа нь тус бүр таван цаг байна Баг бүр нь ерөнхий боловсролын болон техник дунд сургуулийн сурагчдаас бүрдэх ёстой Их сургууль болон коллежийн сурагчид оролцохыг хориглоно Багууд голдуу таван сурагч болон хоёр ахлагчтай байдаг Олимпиадын медаль болон шагналт байр хүртэх болзол нь дараах дүрмийн дагуу хэрэгжинэ Алтан медалийг нийт оролцогчдын хамгийн өндөр оноо авсан 6 д олгоно Мөнгөн медаль болон түүнээс дээш медалийн болзлыг хамгийн өндөр оноотой нийт оролцогчидын 18 нь хангана Хүрэл болон түүнээс дээш медалийн хувьд хамгийн өндөр оноотой нийт оролцогчидын 36 Шагналт байр болон түүнээс дээш байрын болзол нь нийт оролцогчдын хамгийн өндөр оноотой 60 ноогдоно Бусад оролцогчид оролцсон тухай сертификат хүртдэг Хамгийн өндөр оноо авсан оролцогч Үнэмлэхүй аврага нь алтан медалиас гадна тусгай шагнал хүртдэг Зохион байгуулагч орнууд 2013 Дани 2012 Эстони 2011 Тайланд 2010 Хорват 2009 Мексик 2008 Вьетнам 2007 Изфахан Иран 2006 Сингапур 2005 Саламанка Испани 2004 Пухан Солонгос 2003 Тайбэй Тайвань 2002 Бали Индонез 2001 Анталья Турк 2000 Лайцестер Их Британи 1999 Падова Итали 1998 Рекьявик Исланд 1997 Их Судбари Онтарио Канад 1996 Осло Норвеги 1995 Канбера Австрали 1994 Бээжин БНХАУ 1993 Виллиамсбург АНУ 1992 Хельсинк Финланд 1991 Хавана Куба 1990 Гронинген Нидерланд 1989 Варшав Польш 1988 Бад Ишл Австри 1987 Жена Ардчилсан Герман Улс 1986 Лондон Их Британи 1985 Портороз Югослав 1984 Сигтуна Швед 1983 Бухарест Румын 1982 Малент ХБНГУ 1981 Варна Болгар 1979 Москва ЗСБНХУ 1977 Храдеч Кралов Чехословак 1976 Будапешт Унгар 1975 Густров Ардчилсан Герман Улс 1974 Варшав Польш 1972 Бухарест Румын 1971 Софи Болгар 1970 Москва ЗСБНХУ 1969 Брно Чехословак 1968 Будапешт Унгар 1967 Варшав Польш Эшлэл Цахим холбоос Олон Улсын Физикийн Олимпиадын Вебсайт ОУФО 1998 Вебсайт ОУФО 1999 Вебсайт ОУФО 2000 Вебсайт ОУФО 2002 Вебсайт ОУФО 2003 Вебсайт ОУФО 2004 Вебсайт ОУФО 2005 Вебсайт ОУФО 2006 Вебсайт ОУФО 2007 Вебсайт Физикийн арга хэмжээ Сурагчдын тэмцээн Шинжлэх ухааны олимпиад

Анжелина Жоли

Анжелина Жоли нь 1975 оны зургаадугаар сарын 4 нд АНУ ын Калифорни мужийн Лос Анжелес хотод төрсөн кино найруулагч кино зохиол бичигч кино үйлдвэрлэгч болон жүжигчин юм Тэрээр хэвлэл мэдээллээр дэлхийн хамгийн үзэсгэлэнтэй бүсгүй гэж нэрлэгдэх нь элбэг Түүний олон улсад анх танигдсан нь бүтээл нь компьютерийн тоглоомын баатар болох Лара Крофт буюу Томб Райдер 2001 киноны гол дүр юм Үүний дараах амжилт олсон бүтээлүүдэд 2005 2008 2010 зэрэг кино орно Жүжигчиний амжилтаараа Анжелина нь гурван удаа алтан бөмбөрцөг хоёр удаа болон 1999 киноны туслах дүрд тоглон шилдэг туслах дүрийн жүжигчнээр шалгаран оскарын шагнал хүртсэн байна Бага нас Анжелина Жоли нь кино жүжигчин Жон Войгт болон Марчелине Бертрандын охин юм Түүний ах Жамес Хавен нь мөн жүжигчин бөгөөд дууны зохиолч Чип Тайлорын ач охин болон төрсөн Анжелинагийн аав нь герман болон словак гаралтай бол ээж нь канад нидерланд болон герман гаралтай хүмүүс аж Түүний эцэг эх 1971 оны арванхоёрдугаар сарын 12 нд гэр бүл болсон боловч тун удалгүй 1976 онд тусдаа амьдрах болсон байна Ингээд 1978 онд түүний эх Бертранд гэр бүлээ цуцлуулах өргөдөл гаргасан ба энэ 1980 оны дөрөвдүгээр сард хуулиар баталгаажсан байна Эцэг эх салсаны дараа Анжелина өөрийн ахын хамт ээж дээрээ өссөн Эх нь салсаныхаа дараа Билл Дайтай суун хоёр хүүхдээ аваад Нью Йорк хот руу нүүсэн байна Түүний аав нь ах дүү хоёрыг сургуулийн амралтаар нь киноны бичлэгт ихээр дагуулан явдаг байснаас бусдаар нэг их уулзах боломжгүй байжээ Жүжигчний гараа гэх инээдмийн кинонд анх удаа 1982 онд дэлгэцийн бүтээлд оролцжээ Түүний аав нь тус киноны голд дүрд тоглож байсан бол Анжелина ээжтэйгээ хамт туслах дүрд тоглосон байна Аав нь сүүлд 1980 онд хийсэн энэ киноны зураг авалтын талаар дурсахдаа Анжелинад их уйтгартай байсан байх гэхдээ тэр бидний жүжиглэлтийг хулгайлсан учир нь үнэн сэтгэлээсээ тоглосон хэмээн өгүүлсэн байдаг Өөрийн анхны мэргэжлийн жүжигчний дүр нь Ленни Кравитцын дууны клип болох болон Антонелло Вендиттисын хоёулаа 1991онд хийгдсэн Леомонхеадс хамтлагын зэрэгт тоглосоноор эхэлсэн байна Уран бүтээл Кино жүжигчнээр найруулагчаар 2007 баримтат кино 2011 2014 кино зохиолчоор 2011 киноны продюсер 2005 2005 2011 2014 Цахим холбоос Эшлэл АНУ ын кино жүжигчин АНУ ын кино зохиолч АНУ ын кино найруулагч Дуу оруулагч Киноны продюсер Гадаад Харилцааны Зөвлөлийн гишүүн НҮБ ын тусгай элч Алтан бөмбөрцөг шагналтан Оскарын шагналтан Сараевогийн хүндэт иргэн Гэгээн Михаил ба Георгийн одон шагналтан хүндэт хүлэг баатрын дама командлагч Камбожийн хүн Лос Анжелесын хүн Америкчууд 1975 онд төрсөн

Монголын Нууц Товчоо

Монголын Нууц Товчоо Mongɣol niɣuca буюу Юань чао ми ши хятад 元朝秘史 Юань ми ши Өнөө үед мэдэгдэж буй Монголын соёлын анханд тооцогдох түүхийн болон уран зохиолын бичгийн дурсгал юм зуунд нэр үл мэдэгдэх зохиолчийн хятад Юань чао ми ши нэртэй монгол хэл дээр хятад ханзаар галиглан бичсэн түүхэн бүтээл юм Судалгааны түүх Ба Тогоонтөмөр хаан 1368 онд Бээжингээс зугтан гарч Юань улс мөхөх хүртэл 140 гаруй жил Нууц товчоо нь маш нууц нандин шүтээн болoн хадгалагдаж байжээ Мин улсын Хунъү хааны үед 1380 1390 нууцыг нь задалж галиглах орчуулах барлах ажлыг эхэлжээ Тэр үед Монгол хэлийг сурч судлах нь улс төр цэрэг эдийн засгийн үүднээс зайлшгүй шаардлагатай байсан тул Нууц товчоог галиглан орчуулж унших бичиг болгон хэрэглэгддэг болжээ Мин улсын Хунъү хааны 15 дугаар онд нууц товчоог Ху Юань хэ Ма Ша Ихэ нар хятад галиг үсгээр буулган бичээд товч утгыг хятадаар орчуулж хадмаллан хавсаргаж модон бараар хэвлүүлжээ Нууц товчоог судлагчид энэ үеийн анхан барын эхээс юм уу хожим нь хувилсан Гү Гуанчи гийн дэвтэр Е Дэхуй н дэвтэр Чянь Дашинь ний дэвтэр зэрэг хэдэн эхийг гол хэрэглэгдэхүүн болгож байна Нууц товчоог анх судлаачийг нь Алтан товч ийн зохиогч гүүш Лувсанданзан гэж үздэг 1917 онд Богд хаант улсын дэд сайд асан Барга ын Бодлогот Баатар Цэнд Гүн Монголын нууц товчооны 700 жилийн ойгоор академич Ц Дамдинсүрэн уран сайхны аргаар орчуулан цувралаар хэвлүүлжээ Улмаар Шанжмятавын Гаадамба Монголын нууц товчоог дагнан судалж докторын зэрэг хамгаалжээ 1980 аад оноос академич Д Цэрэнсодном профессор Т Дашцэдэн профессор Б Сумъяабаатар Г Билгүүдэй нар судлан нилээд дорвитой бүтээлүүд туурвижээ Нууц товчооны монгол бичгээр бичсэн эх олдоогүй бөгөөд ханз үсгээр монгол хэлийг тэмдэглэж хятад орчуулгыг хадсан Мин улсын үеийн эх бичиг нь эдүгээгийн нууц товчооны үндэс болсон Хятад хэлээр Монголын нууц товчооны нэрийг Юань улсын нууц түүх хэмээдэг Нууц товчоог Бодлогот Баатар Цэнд Гүн анх Монгол бичгээр сийрүүлэн орчуулсан нь улмаар Ц Дамдинсүрэнгийн орчин цагийн монгол хэлнээ буулгах нөхцлийг бүрдүүлжээ Япон англи зэрэг дэлхийн олон хэл рүү орчуулагдсан агаад Монголын түүх хийгээд уран зохиолын хамгийн үнэт дурсгал юм 1990 онд Нууц товчооны 750 жилийн ойг төрийн хэмжээнд тэмдэглэсэн Монголын нууц товчоо судлалын нэртэй том эрдэмтдээс дурдвал Японы Кобаяши Такаширо Озава Шигэо Оросын эрдэмтэн С А Козин Монголын нууц товчоо ны зарим эхийг орчуулсан А М Позеднеев Б И Панкратов Германы Хениш Хайсег АНУ ын нэрт монголч эрдэмтэн Монголын нууц товчоо г маш нарийн судалсан Ханс Петер Вийце Австралийн агуу их судлагч Игорь Дэ Рахевилз нар байна Судлаачид номын тухай Х Пэрлээ Нууц товчоонд гардаг газар усны зарим нэрийг хайж олсон нь Улаанбаатар 1958 Х Пэрлээ Монголын түүхэн нутгийн зарим уул усыг сурвалжилсан нь БНМАУ ын ШУА ийн мэдээ 3 1962 Д Майдар Т Майдар Каменная колонна Ид Аваргын балгас Монголын эртний түүх соёлын зарим асуудал Улаанбаатар 1972 х 151 156 Б Сумъяабаатар Монголын Нууц Товчоо үсгийн галиг Улаанбаатар 1990 Б Сумъяабаатар Монголын нууц товчооны хэлбэр судлал хуудас 3 144 1997 Б Сумъяабаатар Чингисийн алтан ургийн угийн бичиг ба гэрийн үеийн бичмэл хуудас 720 2002 99929 5 552 Б Сумъяабаатар Чой Гихо Монголын Нууц Товчоон Монгол үсгийн анхны галиг 2005 89 5726 275 Б Сумъяабаатар А Позднеев Транскрипция палеографического текста Юань чао ми ши 17 112 2005 Б Сумъяабаатар Монголын Нууц Товчооны толь Улаанбаатар 2008 978 99929 895 7 2 Б Сумъяабаатар Монголын Нууц Товчооны толь Монгол Нангиад Нангиад Монгол толь үсэгнүүд А Б Улаанбаатар 2010 978 99962 842 1 2 А Пунсаг Монголын нууц товчоон дахь ёс заншлын судалгаа Редактор Ш Бира Улаанбаатар 2010 Б Сумъяабаатар Монголын Нууц Товчоо Xэлбэрсүдлал Улаанбаатар 2012 978 99962 842 6 7 Б Сумъяабаатар МОНГОЛЫН НУУЦ ТОВЧООH иж судалгаа Улаанбаатар 2020 978 9919 23 665 6 М Золзаяа зууны монголчуудын ёс суртахууны үнэлэмжийн онцлог Редактор Д Дашжамц Р Дарьхүү Улаанбаатар 2016 Дэлхийд түгсэн монголын нууц товчоо Улаанбаатар 2016 Мөн үзэх Алтан товч Чингис хаан Өгэдэй хаан Хубилай хаан Цахим холбоос Монголын Нууц Товчоо Монгол хэл дээрхи бүрэн эх Монголын нууц товчоо бүрэн эх түүх орчуулга Орос Герман Франц Монгол анхны латин үсэг рүүх хөрвүүлэл хэл дээр Монголын нууц товчоо бүрэн бус эх Тимоти Мэй ийн орчуулгын тойм 2004 оны 9 сар Хятад хэл дээрх эхийн эхний 8 зүйлийн орчуулга Сокровенное Сказание Монголов Монголын нууц товчооны франц англи орос хэлний орчуулга Монголын түүхийн сурвалж бичгүүд орос хэлээр МНТ эх хувилбараар нь татах 音訳蒙文元朝秘史 MÔBUN GENCHÔ Монгол хэлний галиглал Нууц Товчоо YÜAN Tōyō 1943 Монголын нууц товчоо Монгол зургийн аргаар Зураач Э Отгонбаяр Монголын нууц товчоо нд гардаг түүхэн газруудын тухай Грамматические категории знаменательных слов языка Сокровенного сказания монголов в сопоставлении с бурятским языком Б Сумъяабаатар Монголын Нууц Товчоо ба Монгол хэлний дэвсгэрлэх ёс 2013 03 29 Олон улсын эрдэм шинжилгээний хурал дээр тависан илтгэл Б Сумъяабаатар Монголын Нууц Товчооны нэг эхэд нэгэн монгол үгийг хэрхэн галигласан нь Монгол судлалын хүрээлэн Монголын Их сургуулийн эрдэм шинжилгээний сэтгүүл 2007 7 291 А Позднеев Транскрипцiя палеографического текста Юань чао ми ши Товчит толтыг Б Сумъяабаатар Монголын Нууц Товчоо юу Монголчуудын Нууц Товчоо юу Монгол Улсын Үндэсний номын сан 2005 Монгольское языкознание в России в первой половине в проблемы наследия Их Монгол Улс Монголын түүх Монголын утга зохиол Утга зохиолын бүтээл Чингис хааны тухай бүтээл Түүхийн товчоо Монголын түүхийн сурвалж бичиг 13 р зууны утга зохиол Монгол хэлээрх утга зохиол

Сүмо

Сүмо нь Японы үндэсний спортын төрөл бөгөөд Японоос гарал бүхий тулааны урлаг юм Мэргэжлийн сүмо нь японд оозүмо гэгддэг Япон хэлэнд хоорондоо золгон барилддаг тулааны урлагийг сүмо гэх ба Үдэ сүмо Гар барилдаан Аши сүмо Хөл барилдаан Юби сүмо Хуруу барилдаан гэж бий Дэлхий дахинд сүмотой ижил төрлийн тулааны урлаг олон бий Монгол бөх Хятадын Шүайшао Солонгосын Сырым Окинава арлын Шима зэрэг юм Сүмогийн түүх Мэргэжлийн сүмогийн түүхийн тухай О зүмо эндээс уншина уу Эртний үеийн сүмо Сүмо анх үүссэн үе нь маш эртний үе юм Японы тооллын Кобүн эрин МТ 3 р зууны дунд 6 р зуун төгсгөл ий үед хийгдсэн Ханива Сүэки Догүү зэрэг шавар эдлэл болон баримлууд дээр сүмогийн дүрс зураглалууд байдаг Кожики хэмээх Японы түүхийн зохиолын оршил хэсэг болох Японы домог т Такэмиказүчи Такэминаката хэмээх 2 бурхан хоорондоо хүчээ үзэж буй зураг бий Энэ нь сүмогийн үүсэл болсон гэгддэг Нара эринд зохиогдсон Зууны японы бичиг хэмээх түүхийн ботиос үзэхэд бурхад биш хүмүүс хоорондын хамгийн эртний барилдааныг Сүйнин хааны тооллын 7 он Манай тооллын өмнөх 22 он д болсон Номино Сүкүнэ болон Таймано Кэхая 2 н барилдаан гэж бичжээ Энд Сүкүнэ нь Кэхаяг Хөл мэх р хаяхдаа нурууны ясыг нь хугалан хороосон хэмээн бичсэн байдаг Мэдээж одоогийн сүмогоос ялгаатай тулааны урлаг байсан нь ойлгомжтой Мөн энэхүү барилдааныг жүдогийн эхлэл байсан ч гэх нь бий Сүкүнэг сүмог эхлүүлсэн өвөг дээдэс хэмээн шүтсээр ирсэн Эртний бичиг ийн Сүйнин хааны бичээст анхлан сүмогийн тамирчныг Рикиши Хүчтэн хэмээх хэллэгийг хэрэглэсэн байна Дээрх түүхий ботиудад Кэйко хааны тооллын 40 онд МТ 110 он Ямато Такэрүномикото нь Яматонокүни Одоогийн Нара аймаг н Ибүки хэмээх уулын бурхныг нүцгэн гараараа буулгаж авахаар зэр зэвсгээ орхин явсан тухай бичсэн байдаг Зууны японы бичиг т Юүрякү хааны тооллын 13 оны 469 он намар 9 сард Юүрякү хааны тушаалаар Үнэмэ буюу хааны ордны үйлчлэгч 2 эмэгтэйд фүндоши буюу тухайн үеийн эрэгтэй хүний дотуур өмдийг өмсүүлэн өөрсдийгөө магтан ярих Инабэно Манэгийн урд сүмогоор барилдуулсан байна Зууны японы бичиг н Коокёкү хааны тооллын 1 р он 642 он д бичсэнчлэн Хякүсай улсын Хааны овгийнхныг хамгаалах цэрэгт хүн шалгаж элсүүлэхийн тулд залуу цэргүүдийг сүмогоор барилдуулж байжээ Нара болон Хэйан эрин Ман Ёо Шюү хэмээх Японы эртний дууны дээжисийн 5 р ботьд 730 он болон 731 оны сүмо барилдаж байсан тухай тэмдэглэл бий Шёомү эзэн хаан 724 он 749 он нь газар нутаг бүрийн тосгодоос сүмо барилддаг хүмүүсийг хүчээр цуглуулах зарлиг гарган жил бүрийн 7 сарын 7 ны оройн ёслолын үед сүмо барилдуулж байхаар болжээ Хэйан эрины үед сүмо нь хааны ордны дотор чухал байр суурь эзлэх ёслол болжээ Хааны ордон дахь сүмогоос гадна жирийн иргэдийн дунд ч сүмо дэлгэрч Шорооны сүмо Өвсний сүмо гэж нэрлэж байжээ Түүнээс гадна самүрай нар нь бие бялдар болон сэтгэл зүйн хатуужил олох бялдаржуулах урлаг болгон сүмогоор хичээллэж байжээ Мөн Бурхны сүмо гэж байсан нь газар тариалан эрхлэгч ардууд үр тариа арвин хураахыг бэлэгшээж сүмо барилдан ёсолдог байжээ Камакүра болон Мүромачигийн эрин Камакүрагийн эрингийн үед Минамотоно Ёримото нь сүмог хөхиүлэн дэмжиж байв Мүромачигийн эринээс өмнө нь энгийн хувцастайгаар сүмо барилдаж байжээ Мөн дохё буюу тусгай дэвжээгүй байсан байна Сэнгокү эринд Ода Нобүнага нь сүмог хөхиүлэн дэмжиж анхлан дохё дээр барилдах саналыг гаргаж байжээ Сэнгокү болон Эдо эринээс хойш Эдо эрингээс сүмо нь мэргэжлийн ажил болон хөгжжээ Нарийн мэдээллийг Мэргэжлийн сүмо сэдвээс уншина уу Шёовагийн 11 оны 6 сард тухайн үеийн бага сургуульд сүмо нь албан ёсны хичээл болж орж эхэлсэн Эдо эринээс Дэлхийн 2 р дайн хүртэл эмэгтэй сүмо байсан Ойрын хэдэн жилд сонирхогчдын эмэгтэй сүмо буюу Шинэ сүмо нь дэлгэрч байгаа Сүмогийн нэршлүүдийн тухай Сүмо гэдэг үг нь эртний сүмахи гэдгээс сүмафү болж дараа нь сүмо болжээ Мөн сүмо нь тэгой гэж нүцгэн гараараа тулалдах гэсэн утгатай үгээр илэрхийлж байжээ Мэргэжлийн сүмогийн тамирчныг японоор рикиши сүмотори гэж нэрлэдэг Энгийн ярианд бол О сүмо сан монголчууд бол сүмочин сүмо бөх гэж нэрлэх нь их Сүмогоор барилдах тухай 4 55м диаметртэй дугуй хэлбэртэй дэвжээ буюу дохё дээр сүмогийн өмсгөл болох маваши өмсөн барилдана Дэвжээнээс гарах болон өвдөгнөөс дээш биеийн хэсэг нь дэвжээнд хүрсэн нь ялагддаг Хориотой мэх хийсэн тохиолдолд гёожи буюу засуул нь шийднэ Хориотой мэхийг дүрэмчлэн тогтоохоос өмнө бол Чичих цохих өшиглөх нь хориотой байжээ Энгийн барилдаан нь дараах дараалалтайгаар явагддаг Шикири Дугуй хэлбэртэй дэвжээ рүү орж хоорондоо нилээн холхон зогсож нүүр нүүрээ харалцдан хагас сууж атгасан гараа шикири сэн буюу бэлтгэлийн зураасанд хүргэнэ Үүнийг Шикири гэдэг Хэдэн ч удаа хийж болох ч ихэнхдээ цагийн хязгаар тогтоосон байдаг Барилдааны Тачиай Атгасан гараа дэвжээнд хүрсэн байдалтайгаар 2 сүмочин нь харц тулгарсан үедээ зэрэг босч барилдаан эхэлдэг Тачиай гэдэг нь японоор нийлж босох утгатай гэсэн үг Үүнийг тачиай гэнэ Тачиай нь дэлхий бусад оронд байдаггүй японы онцлог бүхий арга юм 2 тал нь хоорондоо ямар нэг дохио зангаагүйгээр эхэлдэгт байгаа юм Шикири г хэд хэдэн удаа хийх хооронд 2 сүмочин нь хоёулаа барилдахаар шийдсэн үедээ л босдог ба засуул нь ихэнх спортод байдагчлан тэмцээн эхэлснийг зарлах биш магадлах л үүрэгтэй юм Сүмогийн рикиши нь нас өндөр жин харгалзахгүйгээр хоорондоо барилддаг Сүмогийн дайрах довтолгоо мэх Зайнаас бие биеэ гараа түлхэх болон зайлж цохих гэх мэт олон мэх байдаг Монгол бөхийн сэрвүү барьцнаас хийдэг ихэнх мэх дээр түлхэх мэх хэрэглэн давуу барьц байрлал олж авахыг зорино Маваши гаас барилцан золгож хоорондоо мэх хийлцэнэ Мэхийн төрөл Шидэх хөл болон гараар этэх мурих эрүүдэх 投げ 掛け 反り 捻り төрлийн мэхүүд голлоно 1928 оны 1 сарын 12 ноос эхлэн нь радиооор сүмогийн тэмцээнийг шууд дамжуулж эхэлжээ Үүнтэй холбогдуулан нэг барилдаан дахь цагийн хязгаарыг тогтоосон байна Макүүчи нь 10 мин Жүрёо 7 мин гэж тогтоожээ Үүнээс өмнө бол тачиай нь толгойгоо нийлүүлсэн байдлаас эхлэн цагийн хязгааргүй барилдаж байжээ Сүмогийн зэрэг Японы сүмогийн холбоо нь зэрэглэл тогтоодог Нэгдүгээр данаас дээс зэрэглэлийн хүн хар маваши бүслэх эрхтэй байдаг Сүмогийн хэллэгүүд Сүмо болон Японы цагаач иргэд Сүмо нь цагаач иргэдтэй хамт Бразилд очиж улмаар Өмнөд Америкт дэлгэрсэн Бразилд сүмогийн анхны тэмцээн 1914 оны 8 сарын 31 нд Сан Паулуд зохиогджээ Мөн үзэх Шинто шашин Японы спорт

Олон улсын залуу физикчдийн тэмцээн

Олон Улсын Залуу Физикчдийн Тэмцээн ОУЗФТ нь дунд сургуулийн сурагчдын багуудын хооронд болдог өвөрмөц нэгэн тэмцээн юм Энэ тэмцээн нь мэтгэлцээний зарчимаар явагддаг онцлогтой Багуудын дунд нилээд хүнд хэлбэрийн бодлогуудыг тавих бөгөөд багууд эдгээр бодлогуудыг шийдэж шийдлээ нийтийн өмнө илтгэж мөн хамгаалж оролцдог Өөрөөр хэлбэл Физик мэтгэлцээн ч гэдэг Энэхүү тэмцээний зарчим нь их ярвигтай мэт боловч дараах мэдээлэлүүд нь танд ОУЗФТ ийн хэрхэн явагддагийг ойлгоход туслана Бодлогууд Олон Улсын Зохион Байгуулах Хороо нь тухайн ОУЗФТ д бодогдох 17 бодлогыг эмхлэн гаргадаг Эдгээр бодлогуудыг физикийн шинжлэх ухааны өөр өөр бүлгүүдээс хийх бөгөөд зарим нь холимог ч байдаг ОУЗФТ ий бодлогууд нь богино хугацаанд энгийн томъёо ашиглаад бодож болдоггүй Өөрөөр хэлбэл физикийн шалгалтанд ирдэг бодлогууд биш юм Эдгээр бодлогууд нь нилээд ярвигтай Олон талаас нь харж олон аргаар шийдэж болох эсвэл ойролцоо шийдэлд хүрэх боломжтой бодлогууд байдаг Тэмцээнд оролцогчдын багийн ахлагчийн хамт даалгавар нь бэлтгэл шатанд бодлогуудын талаар аль болох их мэдлэг хуримтлуулах явдал Яг тэгэж ингэж шийднэ гэсэн шаардлагыг тавьдаггүй Сурагчидын энэ төрлийн бодлогуудыг шийдэх оролдлого нь өөрсдийгөө чухам судалгаа хийж буй судлаачидтай ижил нөхцөлд аваачих боломж олгодог Бодлогын шийдэл болон шийдэлд хэрхэн хүрэх арга зам нь тодорхой бус байдаг Тиймээс ОУЗФТ ийн бодлогууд нь тэмцээн эхлэхээс хагас жилийн өмнө нийтэд ил болдог Энэ нь бүх оролцогч нарт туршилт судалгааны ажил хийх интернэтээс хайлт хийх боломжтой бол холбогдох мэргэжлийн хүмүүсээс заавар зөвөлгөө авах хугацааг олгодог Багийн тоглолт сайн зохион байгуулалт маш чухал байдаг Бэлтгэл шат Тэмцээний чухал хүчин зүйлсийн нэг нь яах аргагүй бэлтгэл шат юм Бэлтгэлийг хийхдээ хоёр гол зорилго дээр анхаарлаа хандуулдаг Нэгдүгээрт бодлогуудын талаар аль болох их мэдлэгийг хуримтлуулж судалгаа хийх шаардлагатай Ингэснээр хуримтлуулсан мэдлэг судалгаан дээрээ үндэслэн эсрэг багийн дайралтанд шийдлээ хамгаалах эсрэг багийн илтгэлийг шийдлийг няцаах шаардлага гардаг Хоёрдугаарт хийсэн судалгаа олж авсан мэдлэгдээрээ суурилан маш сайн бүтэцтэй илтгэл хийх явдал юм Тэмцээн Тэмцээн нь хэд хэдэн үе шаттай явагдах бөгөөд эдгээр үе шатуудыг Физик мэтгэлцээн эсвэл зүгээр мэтгэлцээн гэдэг Эхний шат буюу роундуудыг Сонгон шалгаруулах мэтгэлцээн гэдэг Энэ шатууд нь хөлбөмбөгийн тэмцээний бүсийн манайхан хэсгийн тоглолт ч гэж ярьдаг тоглолтуудтай төстэй Сонгон шалгаруулах мэтгэлцээнд бүх багууд оролцоно 2001 оноос хойш ОУЗФТ нь нийт таван Сонгон шалгаруулах мэтгэлцээн ээс бүрдэх болсон Сонгон шалгаруулах мэтгэлцээн буюу эхний үе шатууд дууссаны дараа хамгийн их оноотой гурван баг нь эцсийн финал шатанд үлдэж аваргаа тодоруулдаг Сонгон шалгаруулах мэтгэлцээн Тэмцээн эхлэхэд багууд шодож гурван баг бүхий хэсгүүдэд хуваагддаг Хэрэв нийт багийн тоо гуравт хуваагдахгүй үед дөрвөн багаас бүрдсэн нэг юмуу хоёр хэсэг гардаг Бүх хэсгүүд зэрэг эхний Сонгон шалгаруулах мэтгэлцээн ийг гүйцэтгэж эхэлдэг Үүний дараа багууд шодох замаар хэсгүүдээ солидог Учир нь нэг хэсэгт өмнө өрсөлдсөн багууд дахин дахин өрсөлдөх болдог Тиймээс энэ нь зайлшгүй юм Бүх Сонгон шалгаруулах мэтгэлцээн явж дуустал энэхүү процедур нь давтагддаг Мэтгэлцээний зохион байгуулалт Мэтгэлцээн бүр нь тухайн хэсэгт байгаа багийн тооноос хамааран гурваас дөрвөн үетэй байдаг Үе бүрт нэг баг тодорхой үүрэгтэй оролцдог Багуудын үүрэг нь үе бүр дээр солигдох бөгөөд гурав эсвэл дөрвөн үеийн дараа баг болгон үе болгонд нэг нэг үүрэг гүйцэтгэсэн байдаг Үүргийн хэлбэрийг жагсаавал Илтгэгч Няцаагч Шүүмжлэгч Ажиглагч Нэг хэсэгт дөрвөн баг орсон тохиолдолд Эдгээр үүргүүдийн тухай дараах хэсэгт тайлбарласан байгаа Үе Үе гэдэг нь Физик мэтгэлцээний нэг хэсэг нь бөгөөд харьцуулж үзвэл тухайлбал цанын уралдааны ганцаарчилсан гараатай адил юм Нэг үе нь завсарлагагүйгээр 45 55 минут үргэлжлэдэг Нэг мэтгэлцээний үеүүдийн хооронд цагын боломжоос хамааран 5 15 минутын завсарлага байдаг Нэг үе эхлэх үед багууд болон шүүгчидийг танилцуулах ба шүүгчидийн ахлагч энэ үед аль баг нь ямар үүрэгтэй оролцохыг зарладаг Үүний дараа жинхэнэ үе маань эхлэдэг Хэрхэн явагдах нь тэмцээний дүрмээр зохицуулагдана Энэ үед явагдах үйлдлүүдийн үргэлжлэх хамгийн их хугацааг зааж өгсөн байдаг Зааж өгсөн хугацаанаас хэтрэх ёсгүй Тэмцээний үед голдуу тусгай дэлгэцэн дээр тухайн үйлдэлээ дуусгахад хэчнээн хугацаа үлдсэнийг графикаар харуулдаг Үе хэрхэн явагдах дэлгэрэнгүй журмыг ОУЗФТ ийн албан ёсны веб сайт аас авч болно Мэтгэлцээний үе эхэлмэгц Няцаагч баг 17 бодлогоос нэгийг сонгон Илтгэгч багийг өрсөлдөөнд дуудна Илтгэгч баг дуудлагыг хүлээж авч болно мөн татгалзаж болно Хэрэв татгалзвал Няцаагч баг өөр бодлого сонгон Илтгэгч багийг дуудна Илтгэгч баг дуудлагыг хүлээн автал энэ процедур үргэлжлэнэ Хэрэв Илтгэгч баг нь бүтэн тэмцээний турш олон удаа татгалзвал тэр багийн онооноос хасагддаг Илтгэгч баг бодлогыг сонгож дуудлагыг хүлээн авсан бол тэр багт бэлтгэх таван минутын хугацаа өгдөг Энэ үед голдуу илтгэлд зориулсан тэмдэглэл бэлтгэх илтгэлээ шалгах заримдаа үзүүлэх журмаар бодит туршилтын ажлыг хийхэд бэлтгэдэг Бэлтгэх хугацаа дуусмагц Илтгэгчид хамгийн ихдээ 12 минутын илтгэл тавих хугацаа олгогддог Илтгэлийг хэрхэн тавих талаар яг албан ёсны горим зохиуцуулалт бол байдаггүй Илтгэлийн дараа Няцаагч баг тодруулах цөөн асуултыг Илтгэгч багт тавьдаг Ингээд Няцаагч баг нь хэдэн минутын хугацаанд бэлдээд Илтгэгчийн тавьсан илтгэлд үнэлгээ өгөн алдаануудыг гаргаж ирэн дүгнэлтийг гаргадаг Үүний дараа Илтгэгч болон Няцаагчийн хооронд мэтгэлцээн болно Илтгэгч шийдлээ буюу илтгэлээ хамгаалах оролдлого хийх ба Няцаагч харин няцаах оролдлогуудыг хийдэг Энэ бүгдийн дараа Шүүмжлэгч баг нөгөө хоёр багаас ээлжлэн асуулт тавина Улмаар Шүүмжлэгч нь Илтгэгч болоод Няцаагч багуудын ажиллагааны талаар дүгнэлтийг гарган танилцуулна Эцэст нь Илтгэгч сүүлчийн дүгнэлт мэдэгдэлүүдийг хийнэ Шүүгчид үүний дараа бүх гурван багаас зарим нэгэн богино асуултуудыг асуух боломжтой Ингээд шүүгчид багуудад үнэлгээг нь өгдөг Үнэлгээ нь тухайн үеийг дүгнэсэн дүгнэлт юм Дөрвөн баг бүхий хэсгүүдэд нэмэлт үүрэг бүхий баг оролцдог Энэ нь Ажиглагч Ажиглагч баг нь үеийн туршид идэвхтэй үйлдэл хийддэггүй Тиймээс ажиглагч багт үнэлгээ өгдөггүй Ажиглагч байхын утга учир нь дөрвөн баг бүхий хэсгүүдийн мэтгэлцээнийг төвөггүй явуулахад л оршино Богино завсарлагын дараа мэтгэлцээний дараагийн үе эхлэж цааш үргэлжлэнэ Багууд яг нэг нэг удаа Илтгэгч Няцаагч Шүүмжлэгч дөрвөн багтай үед Ажиглагч болтлоо үүргээ сольдог Энд дурьдах ёстой зарим нэгэн нэмэлт мэдээллүүд бас байна Багууд болон шүүгчидийн хооронд харилцах хэл нь Англи хэл байна Багийн гишүүл мэтгэлцээний үеээр гадны хүнтэй харилцахыг хориглоно Нэг үеийн турш багийн зөвхөн нэг гишүүн л Илтгэгч Няцаагч Шүүмжлэгч байна Энэ нь зөвхөн энэ хүн л үе үргэлжлэх хугацаанд багаа төлөөлөн тэдний өмнөөс ярина Бусад гишүүд зөвхөн товчхон мэдэгдэл хийж болох ба илтгэл тавихад техникийн хувьд туслаж дэмжинэ Нэг мэтгэлцээний үед багийн нэг гишүүн дээд тал нь хоёр удаа л илтгэл тавигч байж болно Өөрөөр хэлбэл нэг мэтгэлцээний турш нэг хүн үргэлж Илтгэгч Няцаагч Шүүмжлэгч байж болохгүй гэсэн үг Финал буюу эцсийн шат Таван удаагийн Сонгон шалгаруулах мэтгэлцээн болсоны дараа хамгийн өндөр оноо авсан гурван баг эцсийн шатанд буюу финалд үлдэнэ Финал нь өмнөх мэтгэлцээнүүдээс дараах хоёр зүйлээр ялгаатай Илтгэгч баг болсон багууд бодлогуудаа өөрсдөө тавьна Няцаагч багийн зүгээс дуудлага байхгүй Финалын багийн гишүүн нэг л удаа илтгэгч болох боломжтой Өөрөөр хэлбэл нэг л Илтгэгч Няцаагч Шүүмжлэгч гуравын нэг болно гэсэн үг Финалд хамгийн сайн оролцсон баг нь ялагч болно Үлдсэн хоёр баг нь 2 р байрт шалгардаг Зохион байгуулах комисс нь 3 р байрт үлдсэн бүх багуудаас тодорхой оноонд болзолд хүрсэн багуудыг шалгаруулдаг Багууд Уригдсан орнуудыг төлөөлж нэг баг л оролцдог 2007 оныг хүртэл тэмцээнийг зохион байгуулагч орон хоёр баг оролцуулах боломжтой Баг бүр нь дунд сургуулийн таван сурагчаас бүрдэнэ Их сургуулийн оюутнууд оролцохыг зөвшөөрдөггүй Баг бүр нь ахлагчтай байх бөгөөд тэр нь мэтгэлцээний үед багийг бүрэн төлөөлнө Үүнээс гадна баг бүрт дагалдаж явах хоёр удирдагчтай багш нар байна Олон оронд үндэсний багаа сонгон шалгаруулах тэмцээн болдог Тухайлбал Австри улсад Австрийн Залуу Физикчидийн Тэмцээн гэж болдог Шүүгчид Шүүгчидийн бүрэлдхүүнийг зохион байгуулагч орон сонгон шалгаруулдаг Багийн удирдагч нар мөн шүүгчидийн бүрэлдхүүнд орох боломжтой Хэдий тийм ч өөрсдийнх нь багийн оролцож буй мэтгэлцээнийг шүүх ёсгүй Шүүгчид багуудыг бүхэл тоон оноогоор дүгнэдэг Зохион байгуулагч орнууд 1991 ОХУ Москва 1992 1993 ОХУ Протвино 1994 Холланд Гронинген 1995 Польш Спала 1996 Гүрж Кутаиси 1997 Чех Чеб 1998 Герман Донаушинген 1999 Австри Вена 2000 Унгар Будапешт 2001 Финланд Эспүү 2002 Украин Одесса 2003 Швед Упсала 2004 Австрали Брисбайн 2005 Швейцар Винтерхур 2006 Словак Братислав 2007 Солонгос Сөүл 2008 Хорват төлөвлөгдөж буй 2009 Бразил төлөвлөгдөж буй 2010 Болгар төлөвлөгдөж буй 2011 Индонез төлөвлөгдөж буй 2012 ОХУ төлөвлөгдөж буй Үе үеийн аваргууд Цахим холбоос ОУЗФТ ийн албан ёсны вебсайт ОУЗФТ 2007 Австри улсын ЗФТ Физикийн арга хэмжээ Сурагчдын тэмцээн

Дэлхий

Дэлхий нь нарны аймгийн ганц амьдралт гариг ертөнц бөгөөд нарны аймгийн 3 дахь гараг Дэлхий нь 4 57 тэрбум жилийн өмнө үүссэн нэг дагуултай Сар 365 26 өдөрт Нарыг бүтэн тойрдог Дэлхийн эргэлтийн тэнхлэг 23 5 хазайсан байдаг нь дэлхийн улирлын өөрчлөлтийн шалтгаан болно Дэлхий нь агаар мандалтай гадаргуугийнх нь 71 нь далай ус үлдсэн 29 нь хуурай газар тив арал Дэлхийн гадаргуу нь тектоникийн хавтангуудад хуваагдах ба тэдгээр нь тасралтгүй нүүж хөвж байдаг Дэлхий нь гүн рүүгээ бүслүүрлэг тогтоцтой бөгөөд цөм манти царцдасаас тогтоно Дэлхийн үүсэл 4 57 тэрбум жилийн өмнө Дэлхий болон Нарны аймгийн бусад гарагууд хийн мананцраас үүссэн гэж таамаглаж байгаа бөгөөд дэлхий нь эхлээд халуун хайлмаг байгаад аажмаар хөрж хатуу царцдастай болсон байна Дэлхийн дагуул Сар нь Дэлхийг Ангар гарагтай ойролцоо хэмжээтэй биет Тейя гэж нэрлэдэг мөргөх үед үүссэн гэж таамагладаг Аажмаар Дэлхийн температур 100 212 орчим болоход эртний агаар мандал дахь усны уур коденсацлагдан далай үүсэж эхэлсэн байна Агаар мандалд хүчилтөрөгч улмаар агаар мандлын дээд давхаргад озон O3 үүссэнээр нарнаас ирэх хэт ягаан туяа багасаж анхны нийлмэл эст амьтад улмаар жинхэнэ олон эст амьтад үүсэж эхэлжээ Дэлхийн гадаргуу байнга тасралтгүй өөрчлөгдөж байсан гэж үздэг Өөрөөр хэлбэл эх газрууд нүүж хоорондоо нэгдэн супер тив үүсгэн дараа нь задраж байснаас нилээд чухал супер тив нь 600 540 сая жилийн өмнө үүсэж 180 сая жилийн өмнө задарсан Гондван Лаурази 2 супер тивийг үүсгэсэн Пангей юм Дэлхий дээр хэд хэдэн томоохон мөстлөгүүд явагдсан гэж таамагладаг ба эхнийх нь 750 580 сая жилийн өмнө Неопротерозой сүүлийнх нь 10 000 жилийн өмнө дууссан байна Дэлхийн хөгжлийн түүхэнд амьд организмын томоохон сүйрлүүд тохиолдож байснаас сүүлийнх нь 65 сая жилийн өмнө болсон үлэг гүрвэлүүдийн мөхөл юм Шалтгааныг нь дэлхий дээр солир унасантай холбон таамагладаг Уг сүйрлийн дараагаар жижиг амьтад жишээлбэл сүүн тэжээлтэн амьтад эрчимтэй тархаж эхэлсэн ба хэдэн сая жилийн өмнө Африкийн мичтэй төстэй амьтдыг хоёр хөл дээрээ явдаг болсон гэж таамагладаг Дэлхийн бүтэц Нарны аймгийн 4 гариг Наранд ойрхон 4 гариг хатуу чулуурхаг гадаргуутай Хөрст гариг бөгөөд тэдгээрээс Дэлхий нь хамгийн том их нягттай хүчтэй соронзон оронтой газрын татах хүч хамгийн ихтэй гариг юм Дэлхий нь ерөнхийдөө зуйвандуу бөмбөлөг хэлбэртэй боловч үнэндээ гадаргуу нь тэгш биш учир Дэлхийн хэлбэрийг Геоид гэж нэрлэнэ Химийн найрлага Дэлхийн масс ойролцоогоор 5 98 1024 кг Гол бүрдүүлэгч элементүүд нь төмөр 32 1 хүчилтөрөгч 30 1 цахиур 15 1 магни 13 9 хүхэр 2 9 никель 1 8 кальци 1 5 хөнгөнцагаан 1 4 ба үлдэх 1 2 нь бусад химийн элементүүд юм АНУ ын геохимич Ф Кларк ийн тооцоогоор Дэлхийн царцдасын 47 нь хүчилтөрөгч бөгөөд нийт чулуулагийн 99 22 нь цахиур хөнгөн цагаан төмөр кальци зэрэг нийт 11 ислээс тогтдог байна Дэлхийн дотоод бүтэц Дэлхий нь гүн рүүгээ үелэсэн бүтэцтэй бөгөөд химийн найрлагынхаа хувьд Хамгийн гадна талдаа силикатлаг найрлагатай хатуу царцдас Түүний дотор талд шингэн манти Мантитай харьцуулахад харьцангуй халуун гадаад цөм Хамгийн төвдөө хатуу дотоод цөм гэж хуваагдана Харин Геологийн хувьд литосфери астеносфери дээд манти доод манти гадаад болон дотоод цөм гэсэн үе давхрагуудтай Цөм Дэлхийн дундаж нягт 5515 кг м³ харин гадаргуугийн дундаж нягт 3017 кг м³ тул Дэлхийн цөмийг харьцангуй илүү нягттай гэж үздэг ба энэ нь сейсмийн судалгаагаар батлагддаг байна Сейсмийн чичирхийллийн долгионы хурдны сааралтаар гадаад цөмийг шингэн зуурмаг хэмээн баталжээ Учир нь долгион нь шингэн биеийг нэвтэрдэггүй байна Дэлхийн үүслийн эхний үед ойролцоогоор 4 52 тэрбум жилийн орчим хүнд химийн нэгдлүүд дэлхийн төврүү сууж буюу бөөгнөрөн хөнгөн нь дэлхийн царцдас буюу гадаргуу руу шилжин ялгаралт явагдсаны үр дүнд цөм нь үүссэн гэж үздэг Цөм нь үндсэндээ төмөр 80 никель мөн багахан хэмжээний бусад химийн элементээс тогтоно Эдгээр бусад элементүүдийг хүхэр карбон устөрөгч байх магадлалтай хэмээн үздэг Манти Гол өгүүллэг Манти Манти нь Дэлхийн нийт эзэлхүүний 70 ийг эзэлдэг нийтдээ 2 890 км зузаан Даралт манти ба цөмийн заагт 140 ГПа 1 4 Мaтм температур 500 900 932 1 652 хооронд хэлбэлзэх ба манти гадаад цөмийн зааг дээр 4 000 7 200 байна Мантийг үндсэн 2 хэсэгт хуваадаг Дээд болон доод манти Энэ хоёр үе нь бүрдүүлэгч эрдэс минералаараа ялгагдана Царцдас Гол өгүүллэг Дэлхийн царцдас Геологийн үүднээс Дэлхийн царцдас нь Дэлхийн хамгийн гадна талын хатуу бүрхүүл литосферийн дээд хэсэг бөгөөд базальтлаг болон боржинлог чулуулгаас тогтоно Дэлхийн нийт эзэлхүүний 1 эзлэнэ Тектоникийн плит Гол өгүүллэг Плит тектоник Литосфери нь тектоникийн плитүүд гэж нэрлэгдэх хэсгүүдэд хуваагдсан эвдэрсэн байдаг бөгөөд астеносфери дээгүүр нүүж хөвж байдаг байна Нийтдээ 7 том плит олон тооны жижиг плитүүд байна Дэлхийн гадаргуу Дэлхийн нийт гадаргуугийн 70 8 нь усаар Далайгаар бүрхэгдэнэ Далайн ёроолын гадаргуу нь тэгш бус бөгөөд уул нурууд Далайн голч нуруу галт уул хавцал дэвсэг зэрэгтэй байна Үлдэх 29 2 нь хуурай газар бөгөөд цөл тэгш тал өндөр уулс зэрэг геоморфологийн олон элементүүдээс бүрдэнэ Хуурай газрын гадаргуугийн 75 нь тунамал чулуулгаар хучигдана Үлдэх хэсэгт нь магмын болон хувирмал чулуулаг тархана Дэлхийн газрын гадаргуу дээр хамгийн өргөн тархалттай эрдэсүүд бол кварц хээрийн жонш амфибол гялтгануур пироксен оливин кальцит доломит зэрэг юм Дэлхийн гадаргуу нь тектоник хөдөлгөөн болон элэгдэл өгөршлөөс хамааран тасралтгүй өөрчлөгддөг байна Дэлхийн хуурай газрын хамгийн нам дор цэг нь далайн төвшнөөс доош 418 м т орших Сөнөсөн тэнгис хамгийн өргөгдсөн цэг нь 8 848 м өргөгдсөн Эверест оргил юм Эх газар дунджаар далайн төвшнөөс дээш 686 м өргөгдсөн байдаг Усан мандал Дэлхийн нийт гадаргуугийн ихэнхи нь усаар бүрхэгдсэн байдгаараа Нарны аймгийн бусад гаригуудаас ялгаатай бөгөөд Цэнхэр Гариг гэж нэрлэгддэг Дэлхийн усан мандал үндсэндээ Дэлхийн далайнуудаас бүрдэх боловч үүнд бас эх газрын тэнгис нуур гол мөрөн газрын гадаргуугаас 2000 м хүртэл гүнд орших гүний усыг оруулдаг байна Дэлхийн хамгийн гүн устай газар бол Номхон далайд орших Марианы хотгор 10 911 м гүн Далайн дундаж гүн 3 794 м байдаг Далайн нийт масс 1 35 х 1018 тонн буюу Дэлхийн нийт массын 1 4400 эзэлхүүн нь 1 386 109 км³ Дэлхий дээрхи нийт усны 97 5 нь давстай ус бөгөөд үлдэх 2 5 нь цэвэр ус юм Цэвэр усны 68 7 нь мөс хэлбэрээр оршино Далайн ус нь нарны энергийг их хэмжээгээр шингээдэг учир далайн усны температурын тархалтаар дэлхийн цаг уур тодорхойлогдоно Үүний тод жишээ бол ЭНСО Niño юм Агаар мандал Гол өгүүллэг Агаар мандал Дэлхийн агаар мандал гэж Дэлхийн татах хүчинд захирагдан Дэлхийн гадна талаар хүрээлэн байгаа хийн давхрагыг хэлнэ Агаар мандлын 78 нь азот 20 95 хүчилтөрөгч 0 93 аргон 0 038 нүүрстөрөгчийн давхар исэл 1 усны уур болон маш бага хэмжээтэй бусад хийнүүд байна Эдгээр хийнүүдийг нийлүүлээд бид агаар гэж нэрлэдэг Агаар мандал нь Нарнаас ирэх хэт ягаан туяаг шингээж өдөр шөнийн температурын ялгааг тогтворжуулан Дэлхий дээр амьдрал байх нөхцөлийг бүрдүүлнэ Газрын гадаргуу орчмын агаар мандлын дундаж температур 15 байдаг Сар Гол өгүүллэг Сар Сар нь дэлхийн байгалийн дагуул юм Бидний амьдарч буй орчин дэлхий бол орой өдөр гэсэн цаг байдаг тэдний нэг бол нар сар хоёр юм Түүнийг ялгахад амархан юм үүн нэг нь гэгээтэй нэг нь харанхуй байдаг Дэлхийн эргэлт ба орбит Дэлхий тэнхлэгээрээ 23 цаг 56 минут 4 091 секундэд нэг бүтэн эргэдэг бөгөөд Нарнаас дунджаар 150 сая км зайд 30 км сек 108 000 км ц хурдтайгаар 365 2564 өдөрт Нарыг нэг бүтэн тойрно Дэлхийн тэнхлэг нь Нар Дэлхийг дайрсан хавтгайтай харьцуулахад 23 5 градусаар хазайсан байх ба энэ нь Дэлхий дээрх өвөл зуны улирал солигдох шалтгаан болно Нийгмийн газарзүй Дэлхийн хүн ам нь 2006 оны 2 сарын байдлаар 6 600 000 000 байгаа бөгөөд 2013 онд 7 тэрбум 2050 онд 9 2 тэрбум хүрнэ гэсэн тооцоо байдаг Хүн амын өсөлтийн дийлэнх нь хөгжиж буй орнуудад хамаарна Дэлхийн нийт гадаргуугийн 1 8 нь хүн оршин суухад тохиромжтой гэж тооцогддог байна 2 3 нь далай үлдэх хуурай газрын тэн хагас нь цөл 14 өндөр уулс 27 зэрэг 2007 оны байдлаар суверн статустай 201 орон НҮБ ийн гишүүн 192 улс байна Мөн үзэх Нарны аймаг Цахим холбоос Эшлэл Википедиа Онцлох өгүүлэл Нарны аймгийн гараг