source
stringlengths 1
267k
| target
stringlengths 1
291k
| data_source
stringclasses 1
value | source_lang
stringclasses 6
values | target_lang
stringclasses 1
value | id
int64 1
1.49M
| url
stringlengths 31
795
| title
stringlengths 1
94
|
|---|---|---|---|---|---|---|---|
ଭାରତ ସରକାରୀ ସ୍ତରରେ ଏକ ଗଣରାଜ୍ୟ ଓ ଦକ୍ଷିଣ ଏସିଆର ଏକ ଦେଶ । ଏହା ଭୌଗୋଳିକ ଆୟତନ ଅନୁସାରେ ବିଶ୍ୱର ସପ୍ତମ ଓ ଜନସଂଖ୍ୟା ଅନୁସାରେ ବିଶ୍ୱର ପ୍ରଥମ ବୃହତ୍ତମ ଦେଶ । ଏହା ବିଶ୍ୱର ବୃହତ୍ତମ ଗଣତନ୍ତ୍ର ରୁପରେ ପରିଚିତ । ଏହାର ଉତ୍ତରରେ ଉଚ୍ଚ ଏବଂ ବହୁଦୂର ଯାଏ ଲମ୍ବିଥିବା ହିମାଳୟ, ଦକ୍ଷିଣରେ ଭାରତ ମହାସାଗର, ପୂର୍ବରେ ବଙ୍ଗୋପସାଗର ଓ ପଶ୍ଚିମରେ ଆରବସାଗର ରହିଛି । ଏହି ବିଶାଳ ଭୂଖଣ୍ଡରେ 28 ଗୋଟି ରାଜ୍ୟ ଓ ୮ଟି କେନ୍ଦ୍ର-ଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳ ରହିଛି । ଭାରତର ପଡ଼ୋଶୀ ଦେଶମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ, ଉତ୍ତରରେ ଚୀନ, ନେପାଳ ଓ ଭୁଟାନ, ପଶ୍ଚିମରେ ପାକିସ୍ତାନ, ପୂର୍ବରେ ବଙ୍ଗଳାଦେଶ ଓ ମିଆଁମାର, ଏବଂ ଦକ୍ଷିଣରେ ଶ୍ରୀଲଙ୍କା ଅବସ୍ଥିତ ।
ପ୍ରସିଦ୍ଧ ସିନ୍ଧୁ ସଭ୍ୟତାର ଉତ୍ଥାନ ପ୍ରାଚୀନ ଭାରତରୁ ହୋଇଥିଲା । ପ୍ରାଚୀନ ଭାରତ ବହୁ ବୈଦେଶିକ ବ୍ୟବସାୟୀଙ୍କ ମୁଖ୍ୟ ଆକର୍ଷଣ ଥିଲା । ନିଜର ବ୍ୟବସାୟ ଓ ସଂସ୍କୃତି ପାଇଁ ଭାରତୀୟ ଉପମହାଦେଶ ସାରା ବିଶ୍ୱରେ ଜଣାଶୁଣା ଥିଲା । ବିଶ୍ୱର ପ୍ରମୁଖ ଧର୍ମ (ଯଥା ହିନ୍ଦୁ, ବୌଦ୍ଧ, ଜୈନ ଓ ଶିଖ୍)ର ଉତ୍ପତ୍ତି ଭାରତରୁ ହୋଇଥିଲା । ଷଷ୍ଠ ଖ୍ରୀ.ପୂ.ରେ ଜୀଉମାନେ ଭାରତକୁ ଆଗମନ କଲେ । ପ୍ରଥମ ଶତାବ୍ଦୀରେ ପାର୍ସୀ, ଖ୍ରୀଷ୍ଟିଆନ ଓ ମୁସଲମାନମାନଙ୍କ ଆଗମନ ପରେ ପ୍ରଚୀନ ଭାରତର ରୂପରେଖରେ ଉନ୍ନତି ଘଟିଥିଲା । ୧୮ଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଇଂରେଜମାନଙ୍କ ରାଜୁତିର ପ୍ରାରମ୍ଭ ହୋଇ ଭାରତ ପରାଧୀନତାର ଶିକାର ହୋଇଥିଲା । ଭାରତର ବହୁ ବରପୁତ୍ରଙ୍କ ସଂଗ୍ରାମ ପରେ ବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀର ମଧ୍ୟ ଭାଗରେ (୧୫ ଅଗଷ୍ଟ ୧୯୪୭ ରେ) ଭାରତ ସ୍ୱାଧୀନତା ଫେରି ପାଇଥିଲା ।
ପ୍ରାଚୀନ ସିନ୍ଧୁ ଉପତ୍ୟକାର ସଭ୍ୟତା, ଇତିହାସ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ସମ୍ରାଟ ଓ ରାଜାମାନଙ୍କର ବିଚରଣ ଭୂମି, ଧନଧାନ୍ୟରେ ସମୃଦ୍ଧି, ବାଣିଜ୍ୟ ଓ ସଂସ୍କୃତିର କେନ୍ଦ୍ରରୂପେ ଭାରତ ସାରା ବିଶ୍ୱରେ ସୁପରିଚିତ । ହିନ୍ଦୁ, ବୌଦ୍ଧ, ଜୈନ ଓ ଶିଖ ଧର୍ମ ପରି ବିଶ୍ୱର ଚାରିଟି ପ୍ରଧାନ ଧର୍ମର ଉତ୍ପତ୍ତିସ୍ଥଳ ହେଉଛି ଏହି ଦେଶ । ଏହାଛଡ଼ା ଜୁଦା, ଜୋରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ, ଖ୍ରୀଷ୍ଟ ତଥା ଇସଲାମ ଆଦି ଅନ୍ୟ ଧର୍ମର ଅନେକ ଧର୍ମାବଲମ୍ବୀମାନଙ୍କୁ ଦେଖିଲେ ଭାରତୀୟ ସଂସ୍କୃତିର ବ୍ୟାପକତା ଆକଳନ କରିହୁଏ ।
ମୋଟ ଜାତୀୟ ଉତ୍ପାଦ ହିସାବରେ ଭାରତ ପୃଥିବୀର ଏକାଦଶ ବୃହତ ଅର୍ଥନୀତି ଓ କ୍ରୟ-ଶକ୍ତି-ସମତା ହିସାବରେ ଭାରତ ପୃଥିବୀର ତୃତୀୟ ବୃହତ ଅର୍ଥନୀତି । ଭାରତ ଏକ ଦ୍ରୁତ ବିକାଶଶୀଳ ଦେଶ ହେଲେ ମଧ୍ୟ ଦାରିଦ୍ର୍ୟ, ନିରକ୍ଷରତା, ଭ୍ରଷ୍ଟାଚାର ଓ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସମସ୍ୟା ଉପରେ ଏହା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ପାଇ ପାରିନାହିଁ ।
ପ୍ରତିରକ୍ଷା ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଦେଖିଲେ ଭାରତ ପୃଥିବୀର ଆଣବିକ ଶକ୍ତି ସମ୍ପନ୍ନ ରାଷ୍ଟ୍ରମାନଙ୍କ ଭିତରୁ ଗୋଟିଏ । ଏହାର ସ୍ଥଳସେନା ପୃଥିବୀରେ ତୃତୀୟ ବୃହତ୍ତମ ଓ ପ୍ରତିରକ୍ଷାରେ ଭାରତ କରୁଥିବା ଖର୍ଚ୍ଚରେ ପୃଥିବୀର ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଦେଶମାନଙ୍କ ଭିତରେ ଭାରତର ସ୍ଥାନ ନବମ ।
ରାଜନୈତିକ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଭାରତ ଏକ ସାର୍ବଭୌମ, ସାଂସଦୀୟ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ, ପନ୍ଥନିରପେକ୍ଷ ରାଷ୍ଟ୍ର । ୨୯ ଗୋଟି ପ୍ରଦେଶ ଓ ୭ ଗୋଟି କେନ୍ଦ୍ରଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳକୁ ମିଶାଇ ଗଠିତ ଏହି ଦେଶର ଭାଷା, ଚଳଣି, ପରମ୍ପରା, ଜଳବାୟୁ ଓ ଧର୍ମମତର ବିଭିନ୍ନତାକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ କରି ଅବିଭାଜିତ ଭାରତକୁ ଉପମହାଦେଶର ଆଖ୍ୟା ଦିଆଯାଏ । ଏହି ଦେଶରେ ବିବିଧ ପ୍ରକାରର ପଶୁପକ୍ଷୀ ଓ ସଂରକ୍ଷିତ ଜୀବଜନ୍ତୁ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାନ୍ତି ।
ପ୍ରାକୃତିକ ଗଠନ
ହିମାବୃତ ଉତ୍ତୁଙ୍ଗ ପର୍ବତମାଳା,ବିସ୍ତୀର୍ଣ୍ଣ ଉର୍ବର ସମତଳ ଭୂମି, ଉଚ୍ଚ ମାଳଭୂମି, ଦିଗନ୍ତବିସ୍ତାରୀ ଶୁଷ୍କ ମରୁଭୂମି, ନିବିଡ଼ ବନରାଜି, ମନୋହର ହ୍ରଦ,ଗଭୀର ସାଗର ଓ ମହାସାଗର, ଉର୍ବର ଉପକୂଳ, ସୁବିସ୍ତୃତ ନଦୀ ଅବବାହିକା ଆଦି ପ୍ରାକୃତିକ ପରିବେଶରେ ଭାରତବର୍ଷର ଭୂଗୋଳ ଗଠନ । ଏହି ପ୍ରାକୃତିକ ଆବେଷ୍ଟନୀ ଭାରତର ଜଳବାୟୁ ଓ ମୃତ୍ତିକା ଗଠନକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରେ । ଏତଦ୍ବ୍ୟତିତ ଏହା ଭାରତକୁ ଏକ ଆପାତସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ପରିବେଷ୍ଟନୀ ମଧ୍ୟରେ ଭୌଗଳିକ ଏକତ୍ୱ ଦେବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ବହିର୍ଜଗତରୁ ଅନେକାଂଶରେ ବିଚ୍ଛିନ୍ନ କରିଛି ।
ନାମକରଣ
ପୁରାଣରୁ ଜଣାଯାଏ , ପ୍ରାଚୀନ କାଳରେ ପୃଥିବୀ ସାତଟି ଦ୍ୱୀପରେ ବିଭକ୍ତ ଥିଲା । ତନ୍ମଧ୍ୟରୁ ଜମ୍ବୁ ଦ୍ୱୀପ ଅନ୍ୟତମ । ଜମ୍ବୁ ଦ୍ୱୀପ ନଅଟି ଦେଶରେ ବିଭକ୍ତ । ଭାରତ ଏହି ନଅଟି ଦେଶ ଅନ୍ତର୍ଗତ ବୋଲି କେତେକ ଐତିହାସିକ ମତ ବ୍ୟକ୍ତ କରନ୍ତି । ମହାଭାରତ ଓ ପୌରାଣିକ ଯୁଗରେ ଚନ୍ଦ୍ରବଂଶର ରାଜା ଦୁଷ୍ମନ୍ତଙ୍କ ପୁତ୍ର ଭରତ ଆମ ଦେଶର ସର୍ବ ପ୍ରଥମ ଚକ୍ରବର୍ତ୍ତୀ ବା ସମ୍ରାଟ ଥିଲେ । ତାଙ୍କରି ନାମାନୁଯାୟୀ ଆମ ଦେଶ ଭାରତ ବର୍ଷ ନାମରେ ଅଭିହିତ ।
ବୈଦିକ ଯୁଗରେ ଏହାକୁ ଆର୍ଯ୍ୟାବର୍ତ୍ତ, ଜମ୍ବୁଦ୍ୱୀପ ଓ ଅଜନାଭ ଦେଶ ବୋଲି ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଇଛି।
ବ୍ୟୁତ୍ପତ୍ତି
ମାନବ ସଭ୍ୟତାର ପ୍ରଥମ ଦେଶ ହୋଇଥିବାରୁ ଏହାକୁ ସନାତନ ରାଷ୍ଟ୍ର କୁହାଯାଏ । ଶ୍ରୀମଦ ଭାଗବତର ପଞ୍ଚମ ସ୍କନ୍ଧରେ ଏହାର ସ୍ଥାପନା ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଉଲ୍ଲେଖ ରହିଛି। ଭାରତୀୟ ଦର୍ଶନ ଅନୁସାରେ ସୃଷ୍ଟି ରଚନା ପରେ ବ୍ରହ୍ମା ଜଗତର ଭାର ତାଙ୍କ ପୁତ୍ର ସ୍ୱୟଂଭୁବ ମନୁଙ୍କୁ ଅର୍ପଣ କଲେ। ତାଙ୍କର ଦୁଇପୁତ୍ର ଥିଲେ ପ୍ରିୟବ୍ରତ ଓ ଉତ୍ତାନପାଦ। ପ୍ରିୟବ୍ରତଙ୍କର ଦଶପୁତ୍ର ଥିଲେ । ଏମାନଙ୍କ ଭିତରୁ ତିନିଜଣ ସଂସାର ପ୍ରତି ବୈରାଗ୍ୟ ଭାବ ରଖିଥିବାରୁ ବିଶ୍ୱକୁ ସାତ ଖଣ୍ଡରେ ବିଭାଜିତ କରି ପ୍ରିୟବ୍ରତ ପୁତ୍ରମାନଙ୍କୁ ଅର୍ପଣ କରିଥିଲେ। ଏମାନଙ୍କ ଭିତରୁ ଜମ୍ବୁଦ୍ୱୀପର ରାଜାଥିଲେ ଅଗ୍ନୀଧ୍ର, ଯିଏ ଜମ୍ବୁଦ୍ୱୀପର ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ନଅ ଭାଗର ଦାୟିତ୍ୱ ନିଜର ନଅ ପୁତ୍ରଙ୍କୁ ସମର୍ପି ଥିଲେ। ସେମାନଙ୍କ ଭିତରୁ ହିମବର୍ଷର ଶାସକ ଥିଲେ ନାଭି। ସେ ନିଜ ନାମ (ନାଭି ବା ଅଜନାଭ) ସହିତ ରାଜ୍ୟର ନାମକୁ ଯୋଡ଼ି ଅଜନାଭବର୍ଷ ନାମରେ ପ୍ରଚାର କଲେ। ରାଜା ନାଭିଙ୍କ ଶତପୁତ୍ରଙ୍କ ଭିତରେ ଜ୍ୟେଷ୍ଠ ଓ ଉତ୍ତମ ଥିଲେ ଋଷଭଦେବ। ତାଙ୍କର ପୁତ୍ର ଭରତ ଲୋକପ୍ରିୟ ଓ ପ୍ରଜାପାଳକ ରାଜାଥିଲେ। ତାଙ୍କ ନାମ ଅନୁସାରେ ଏହି ଅଜନାଭ ବର୍ଷହିଁ ପରବର୍ତ୍ତୀକାଳରେ ଭାରତ ନାମରେ ପରିଚିତ ହେଲା।
ସଭ୍ୟତା
୫୦୦୦ ବର୍ଷ ପୁରୁଣା ସଭ୍ୟତା
ସିନ୍ଧୁ ଉପତ୍ୟକାର ସଭ୍ୟତା – ୩୩୦୦ ଖ୍ରୀ.ପୂ., ବିଶ୍ୱର ହାତଗଣତି ବିକଶିତ ପ୍ରାଚୀନ ସହରୀ ସଭ୍ୟତା ମଧ୍ୟରେ ଅନ୍ୟତମ
ହରପ୍ପାର ସଭ୍ୟତା – ୨୭୦୦ ଖ୍ରୀ.ପୂ.
ବିଶ୍ୱର ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ – ତକ୍ଷଶିଳା ୭୦୦ ଖ୍ରୀ. ପୂ.
ଆୟୁର୍ବେଦ – ମାନବ ଇତିହାସରେ ସର୍ବପୁରାତନ ଚିକିତ୍ସା ପଦ୍ଧତି
ଯୋଗ – ୫୦୦୦ ଖ୍ରୀ. ପୂ. – ପତଞ୍ଜଳୀଙ୍କଦ୍ୱାରା ସଂଗୃହିତ (୨୦୦ ଖ୍ରୀ.ପୂ.)
କଲାରିପାୟାଟ ସମରକଳା – ୨୦୦ ଖ୍ରୀ. ପୂ.
ବିଶେଷତା
୩୨୫ଟି ଭାଷା ଓ ୧୬୫୨ଟି ଉପଭାଷା (ବୋଲି), ୧୮ଟି ରାଜକୀୟ ଭାଷା
ପ୍ରଥମ ଭାରତୀୟ ଧର୍ମଶାସ୍ତ୍ର ରାମାୟଣ
ବିଶ୍ୱର ସର୍ବବୃହତ ପୁରାଣ ମହାଭାରତ – ୧୦୦,୦୦୦ଟି ଶ୍ଳୋକ
କଳା ଓ ସଂସ୍କୃତି
୪୫ରୁ ଅଧିକ ଲୋକ ନୃତ୍ୟ
୮ଟି ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ନୃତ୍ୟ (ଓଡ଼ିଶୀ, ଭାରତନାଟ୍ୟମ, କଥକ, କଥକାଳୀ, କୁଚିପୁଡ଼ି, ସାତ୍ରୀୟ, ମଣିପୁରୀ, ମୋହିନୀଆଟ୍ଟମ)
୬୫ରୁ ଅଧିକ ପର୍ବପର୍ବାଣି
ଇତିହାସ
୭୦୦୦ ଖ୍ରୀ.ପୂ.ର ମଧ୍ୟ ପ୍ରଦେଶସ୍ଥ ପାଷାଣ ଯୁଗର ଭୀମବେଟକା ଗୁମ୍ଫା ଭାରତରେ ମାନବ ଜୀବନରେ ପ୍ରାଚୀନତମ ପ୍ରମାଣ । ପ୍ରଥମ ସ୍ଥାୟୀ ବସ୍ତିଗୁଡ଼ିକ ପରେ ପରେ ସିନ୍ଧୁ ଘାଟୀ ସଭ୍ୟତା ରୂପେ ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ବ ବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ବିକଶିତ ହୋଇଥିଲେ ।
୧୭୦୦ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦ: ଇଂରେଜ ଶାସନର ସୂତ୍ରପାତ
୧୫ ଅଗଷ୍ଟ ୧୯୪୭: ଭାରତର ସ୍ୱାଧୀନତା ଦିବସ
୨୬ ଜାନୁଆରୀ ୧୯୫୦: ଭାରତର ଜନରାଜ୍ୟ ଦିବସ
ଭୌଗୋଳିକ ଅବସ୍ଥିତି ଓ ପ୍ରଭାବ
୨୮ଟି ରାଜ୍ୟ ଓ ୯ଟି କେନ୍ଦ୍ର ଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳ
କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଭାରତ ପୃଥିବୀରେ ସପ୍ତମ ସ୍ଥାନ ଅଧିକାର କରିଛି ।
୩.୨୮ ନିୟୁତ ବର୍ଗ କି.ମି. କ୍ଷେତ୍ରଫଳ
୭୫୧୬ କି.ମି. ସାମୁଦ୍ରିକ ସୀମା
୧୩୮୨୪୪୬,୦୦୦ ଲୋକସଂଖ୍ୟା ୨୦୨୦ରେ
ଆୟତନ ଓ ଜନସଂଖ୍ୟା ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଭାରତକୁ ସାଧାରଣତଃ ଏକ ଉପମହାଦେଶ ବୋଲି କୁହାଯାଏ । ପୃଥିବୀର ବୃହତ୍ତମ ମହାଦେଶ ଏସିଆର ଦକ୍ଷିଣାଂଶର କେନ୍ଦ୍ରସ୍ଥଳୀରେ ଭାରତବର୍ଷ ଅବସ୍ଥିତ ।
ଭାରତର ଉତ୍ତରରେ ସୁଦୀର୍ଘ ହିମାଳୟ ପର୍ବତଶ୍ରେଣୀ ଦୁର୍ଭେଦ୍ୟ ପ୍ରଚୀର ସଦୃଶ ଦଣ୍ଡାୟମାନ । ତାହା ଭାରତବର୍ଷକୁ ଏସିଆ ମହାଦେଶର ଅନ୍ୟ ଅନ୍ୟ ଅଞ୍ଚଳମାନଙ୍କରୁ ପ୍ରାୟ ବିଚ୍ଛିନ୍ନ କରି ରଖିଛି । ଉତ୍ତର-ପଶ୍ଚିମରେ ସୁଲେମାନ ଓ ହିନ୍ଦୁକୁସ ପର୍ବତମାଳା ଅବସ୍ଥିତ । ଏହା ଭରତ ଉପଦେଶକୁ ଋଷିଆ, ଆଫଗାନିସ୍ଥାନ ଓ ଇରାନଠାରୁ ପୃଥକ୍ କରିଅଛି ।
ଇତିହାସ ସହିତ ଭୂଗୋଳ ଅଙ୍ଗାଙ୍ଗୀ ଭାବେ ଜଡ଼ିତ । ଭୌଗଳିକ ଅବସ୍ଥିତି ଓ ପ୍ରାକୃତିକ ଗଠନ ଭାରତର ଇତିହାସର ଗତି ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରିଅଛି । ହିମାଳୟ ପର୍ବତ ଏକ ପ୍ରାଚୀର ସଦୃଶ । ଏହାର ଦୁର୍ଗମ ଗିରିପଥ ଅତିକ୍ରମ କରିବା କଷ୍ଟସାଧ୍ୟ । ଗିରିପଥଗୁଡ଼ିକ ବର୍ଷର ଅଧିକାଂଶ ସମୟ ତୁଷାରାଚ୍ଛନ୍ନ ରହେ । ତେଣୁ ହିମାଳୟ ପର୍ବତ ଅତିକ୍ରମ କରି ଅତୀତରେ ବୈଦେଶିକ ଶତ୍ରୁମାନେ ଭାରତ ଆକ୍ରମଣ କରିବା ଦୁଃସାଧ୍ୟ ଥିଲା ।
ଭାରତର ସୈନ୍ଧବ-ଗାଙ୍ଗେୟ ସମତଳ ଭୂମି ସିନ୍ଧୁ,ଗଙ୍ଗା, ବ୍ରହ୍ମପୁତ୍ର ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ଉପନଦୀଗୁଡିକର ଅବବାହିକାଦ୍ୱାରା ଗଠିତ । ଏହି ଅଞ୍ଚଳର ଜଳବାୟୁ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟକର ଏବ, ମୃତ୍ତିକା ଉର୍ବର ଓ କୃଷୀ ଉପଯୋଗୀ । ତେଣୁ ଏଠାରେ ପ୍ରଥମେ ଦ୍ରାବିଡ଼ ଓ ଆର୍ଯ୍ୟ ସଭ୍ୟତାର ଅଭ୍ୟୁଦୟ ହୋଇଥିଲା । ପରବର୍ତ୍ତୀ କାଳରେ ଏହି ଅଞ୍ଚଳରେ ନନ୍ଦ, ମୌର୍ଯ୍ୟ, କୁଶାଣ ଗୁପ୍ତ, ଆଫଗାନ୍ ଓ ମୋଗଲ୍ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ବିସ୍ତାର ଲାଭ କରିଥିଲା । ଉତ୍ତର-ପଶ୍ଚିମରେ ଖାଇବର ଓ ବୋଲାନ୍ ଗିରିପଥ ଅତିକ୍ରମକରି ପ୍ରଥମେ ଦ୍ରାବିଡ଼ ଓ ଆର୍ଯ୍ୟମାନେ ଭାରତରେ ପ୍ରବେଶ କରିଥିଲେ ।
ବଙ୍ଗୋପ ସାଗର, ଆରବ ସାଗର ଏବଂ ଭାରତ ମହାସାଗରରେ ନୌଯାତ୍ରା କରି ଭାରତୀୟମାନେ ଚୀନ, ଜାପାନ ସମେତ ଦକ୍ଷିଣ-ପୂର୍ବ ଏସିଆ ଏବଂ ପଶ୍ଚିମ ଏସିଆ ଅନ୍ତର୍ଗତ ବିଭିନ୍ନ ଦେଶ ଏବଂ ଉଇରୋପର ବିଭିନ୍ନ ଅଞ୍ଚଳ ସହିତ ବାଣିଜ୍ୟ ବେବସାୟ କରିବାକୁ ସମର୍ଥ ହୋଇଥିଲେ । ବିଶେଷତଃ କଳିଙ୍ଗର ଅଧିବାସୀମାନେ ଜାଭା, ସୁମାତ୍ରା, ବାଲି, ବୋର୍ଣ୍ଣିଓ ଆଦି ପୂର୍ବ ଭାରତୀୟ ଦୀପପୁଞ୍ଜ ଓ ମାଳୟ ଉପଦ୍ୱୀପରେ ବାଣିଜ୍ୟକେନ୍ଦ୍ର ଓ ବସତିସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ । ସେମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ହିନ୍ଦୁ, ବୌଦ୍ଧ ଧର୍ମ ଆଦି ଧର୍ମ ସଂସ୍କୃତି ସେହି ଦେଶ ଗୁଡିକରେ ପ୍ରସାର ଲାଭ କରିଥିଲା । ସେହିପରି ଭାରତର ଉପକୂଳବର୍ତ୍ତୀ ଅଞ୍ଚଳମାନଙ୍କରେ ୧୪୯୮ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରୁ ୧୬୯୨ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦ ମଧ୍ୟରେ ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜ, ଓଲନ୍ଦାଜ, ଇଂରେଜ ଓ ଫରାସୀ ପ୍ରଭୃତି ଇଉରୋପୀୟମାନେ ବାଣିଜ୍ୟକୋଠି ତଥା ଉପନିବେଶମାନ ସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ ।
ରାଜନୀତି
ଭାରତ ବିଶ୍ୱର ସର୍ବବୃହତ୍ତ ଗଣତାନ୍ତ୍ରୀକ ରାଷ୍ଟ୍ର । ଏକ ସଂସଦୀୟ ଲୋକତନ୍ତ୍ର ହିସାବରେ, ଏହା ୬ ଗୋଟି ସ୍ୱୀକୃତିପ୍ରାପ୍ତ ଜାତୀୟ ରାଜନୈତିକ ଦଳକୁ ନେଇ ଗଠିତ । ତନ୍ମଧ୍ୟରେ ଭାରତୀୟ ଜନତା ପାର୍ଟି, ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସ ଭଳି ପ୍ରମୁଖ ଦଳଗୁଡିକ ସହ ୪୦ଟି ପ୍ରାଦେଶିକ ଦଳ ମଧ୍ୟ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ । ଭାରତକୁ ୧୯୫୦ ମସିହାରେ ଏକ ଗଣତନ୍ତ୍ର ରାଷ୍ଟ୍ର ଭାବେ ଘୋଷଣା କରିବା ପରଠାରୁ ନେଇ ୧୯୮୦ ମସିହା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ, ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସ ଦଳ ସଂସଦରେ ଏକମାତ୍ର ଦଳ ହିସାବରେ ପୂର୍ଣ୍ଣବହୁମତ ହାସିଲ କରି ଆସୁଥିଲା । ପରବର୍ତ୍ତୀ ଅନେକାଂଶ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ଭାରତୀୟ ଜନତା ପାର୍ଟି ବହୁ ପ୍ରାଦେଶିକ ଦଳମାନଙ୍କ ସହ ମିଶି ଗଠବନ୍ଧନ ଜରିଆରେ ବହୁମତ ହାସିଲ କରିଥିଲା । ୨୦୧୪ ମସିହା ସାଧାରଣ ଲୋକ ସଭା ନିର୍ବାଚନ ପରଠାରୁ ବର୍ତ୍ତମାନ କେନ୍ଦ୍ରରେ ଭାରତୀୟ ଜନତା ପାର୍ଟି ଶାସନ କ୍ଷମତାରେ ରହିଛି ।
ସରକାର
ଭାରତ ହେଉଛି ଏକ ସାର୍ବଭୌମ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ଦେଶ । ଦେଶର ସମ୍ବିଧାନ ଭାରତରେ ସଂଘୀୟ ଶାସନ ପରିଚାଳିତ। ସଂଘର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ପ୍ରଧାନ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଅଟନ୍ତି । ତାଙ୍କର ସହାୟତା ପାଇଁ ଉପରାଷ୍ଟ୍ରପତି ରହିଥାନ୍ତି ।
ଭାରତୀୟ ପ୍ରଶାସନ ବ୍ୟବସ୍ଥାର ତିନିଟି ମୁଖ୍ୟ ଅଙ୍ଗ ରହିଛି:
୧. ବିଧାୟିକା
ଭାରତୀୟ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ସାଧାରଣ ଜନତାଙ୍କ ହାତରେ ହିଁ ସବୁ ଶକ୍ତି ରହିଥାଏ। ସେମାନେ ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷରେ ଥରେ ନିର୍ବାଚନ ମାଧ୍ୟମରେ ସେମାନଙ୍କର ପ୍ରତିନିଧି ବାଛିଥାନ୍ତି । ୧୮ ବର୍ଷରୁ ଉର୍ଦ୍ଧ୍ୱ ପ୍ରତ୍ୟେକ ନାଗରିକ ଦେଶର ବିଭିନ୍ନ ରାଜନୈତିକ ଦଳର ନେତାମାନଙ୍କ ଭିତରୁ (କେନ୍ଦ୍ର ସ୍ତରରେ) ସାଂସଦ ଓ (ରାଜ୍ୟ ସ୍ତରରେ) ବିଧାୟକମାନଙ୍କର ନିର୍ବାଚନ କରିଥାନ୍ତି। ଏହି ନିର୍ବାଚନ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ସୁଚାରୁ ରୂପେ ଚଲାଇବା ପାଇଁ ନିର୍ବାଚନ ଆୟୋଗ ସ୍ଥାପନା କରା ଯାଇଛି।
ଭାରତର ସରକାର ଦେଶ ଓ ଜନତାର ହିତରେ କାମ କରିଥାଏ। ସରକାରୀ ତନ୍ତ୍ରର ଢାଞ୍ଚା ଭାରତରେ କେନ୍ଦ୍ର ଓ ରାଜ୍ୟ ସ୍ତରରେ ଏକା ପ୍ରକାର ହୋଇଥାଏ ।
କେନ୍ଦ୍ରର ସଂସଦ ଦୁଇ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ – ଲୋକ ସଭା ଓ ରାଜ୍ୟ ସଭା। ଲୋକ ସଭାର ସଞ୍ଚାଳନ ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ଓ ରାଜ୍ୟ ସଭାର ସଞ୍ଚାଳନ ଉପ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି କରିଥାନ୍ତି।
ସେହିପରି କେତକ ରାଜ୍ୟର ବିଧାୟିକା ମଧ୍ୟ ଦୁଇ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ – ବିଧାନ ସଭା ଓ ବିଧାନ ପରିଷଦ ।
୨. କାର୍ଯ୍ୟପାଳିକା
ଭାରତର ପ୍ରଶାସନିକ ପ୍ରଧାନ ହେଉଛନ୍ତି ରାଷ୍ଟ୍ରପତି । ଦେଶର ସମସ୍ତ ପ୍ରଶାସନିକ କାମ ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ନାମରେ ଚାଲିଥାଏ । ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ବହୁମତ ପ୍ରାପ୍ତ କରିଥିବା ରାଜନୈତିକ ଦଳର ନେତାମାନଙ୍କୁ ସରକାର ଗଠନ କରିବାପାଇଁ ଆମନ୍ତ୍ରଣ ଦେଇଥାନ୍ତି । ଯେତେବେଳେ ଗୋଟିଏ ଦଳକୁ ବହୁମତ ମିଳି ନ ଥାଏ, ସେତେବେଳେ କେତେଗୋଟି ଦଳ ପରସ୍ପର ସହିତ ମିଶି ସରକାର ଗଠନ କରିଥାନ୍ତି । ଏମାନଙ୍କର ନେତାଙ୍କୁ ସେ ପ୍ରଧାନ ମନ୍ତ୍ରୀ ରୂପେ ନିଯୁକ୍ତ କରିଥାନ୍ତି । ପ୍ରଧାନ ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ପରାମର୍ଶକ୍ରମେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳ ଗଠନ କରିଥାନ୍ତି ।
ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳରେ ଦୁଇ ସ୍ତରର ମନ୍ତ୍ରୀ ରହିଥାନ୍ତି
କେନ୍ଦ୍ର ସ୍ତରର ମନ୍ତ୍ରୀ
ରାଜ୍ୟ ସ୍ତରର ମନ୍ତ୍ରୀ
୩. ନ୍ୟାୟପାଳିକା
ଭାରତୀୟ ସମ୍ବିଧାନ ନ୍ୟାୟ ପାଳିକାକୁ ପୂର୍ଣ୍ଣ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ରତା ଏବଂ ନିଷ୍ପକ୍ଷତା ପ୍ରଦାନ କରିଛି । କେନ୍ଦ୍ର ସ୍ତରରେ ଉଚ୍ଚତମ ନ୍ୟାୟାଳୟ ଓ ରାଜ୍ୟ ସ୍ତରରେ ଉଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟର ବ୍ୟବସ୍ଥା ରହିଛି । ଉଚ୍ଚତମ ଓ ଉଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟର ବିଚାର ପତିମାନଙ୍କୁ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ନିଯୁକ୍ତ କରିଥାନ୍ତି ।
ସରକାରୀ କାର୍ଯ୍ୟର ଆବଣ୍ଟନ:
ସରକାରୀ ତନ୍ତ୍ରକୁ ଠିକ୍ ଭାବେ ଚଳାଇବାପାଇଁ ସମସ୍ତ କାମକୁ ବିଭିନ୍ନ ଭାଗରେ ବଣ୍ଟା ଯାଇଥାଏ । ଏଥିପାଇଁ ଅନେକ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଗଠିତ ହୋଇଛି । ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟର ପ୍ରଧାନ ଜଣେ କେନ୍ଦ୍ର ସ୍ତରୀୟ ମନ୍ତ୍ରୀ ହୋଇଥାନ୍ତି । କେବେ କେବେ ଏକାଧିକ କେନ୍ଦ୍ର ସ୍ତରୀୟ ମନ୍ତ୍ରୀ ଗୋଟିଏ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟର ପ୍ରମୁଖ ହୋଇଥାନ୍ତି ।
ଏହା ନିମ୍ନ ସାରଣୀରୁ ସ୍ପଷ୍ଟ ଜଣାପଡ଼େ।
ଗୋଟିଏ ଅନୁଭାଗରେ ସହାୟକ, ଲିପିକ, ଟାଇପିଷ୍ଟ ଆଦି କର୍ମଚାରୀ ରହିଥାନ୍ତି ।
ସିଧା ମନ୍ତ୍ରାଳୟର ନିୟନ୍ତ୍ରଣରେ ମଧ୍ୟ କେତେକ ଶାଖା କାମ କରିଥାନ୍ତି, ଏଗୁଡ଼ିକୁ କକ୍ଷ ବା ପ୍ରକୋଷ୍ଠ କୁହାଯାଇଥାଏ।
ସରକାରଙ୍କର ନୀତିକୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବାପାଇଁ ମନ୍ତ୍ରାଳୟ ଅଧିନରେ ଦୁଇପ୍ରକାରର କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ରହିଥାଏ – ସଂଲଗ୍ନ ଓ ଅଧିନସ୍ଥ । ଏମାନେ ପ୍ରଶାସନିକ ରୂପରେ ମନ୍ତ୍ରାଳୟ ଅଧିନରେ କାମ କରିଥାନ୍ତି । ଏହାର ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ହୋଇଥାନ୍ତି । ସମ୍ବନ୍ଧିତ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ଟେକନିକାଲ ସୂଚନା ସଂଗ୍ରହର କେନ୍ଦ୍ର ହୋଇଥାନ୍ତି ଓ ଟେକ୍ନିକାଲ ଦିଗରେ ମନ୍ତ୍ରାଳୟକୁ ପରାମର୍ଶ ମଧ୍ୟ ଦେଇଥାନ୍ତି ତଥା ଅଧିନସ୍ଥ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ମନ୍ତ୍ରାଳୟର ନିଷ୍ପତ୍ତିକୁ କାମରେ ଲଗାଇଥାନ୍ତି ।
ରାଜ୍ୟ ଓ କେନ୍ଦ୍ରଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳ
ଭାରତରେ ୨୮ଟି ରାଜ୍ୟ ଓ ୯ ଗୋଟି କେନ୍ଦ୍ର ଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳ ରହିଛି। ତେଲେଙ୍ଗାନା ୨୦୧୪ରେ ନୂତନ ରାଜ୍ୟ ଭାବେ ମାନ୍ୟତା ପାଇଲା ତଥା ଜମ୍ମୁ ଓ କାଶ୍ମୀର୍ ଏବଂ ଲଦାଖ ନୂତନ ଭାବେ କେନ୍ଦ୍ର ଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳରେ ପରିଣତ ହେଲା।
ରାଜ୍ୟ
{|
|-
|
<ol start="1">
ଆନ୍ଧ୍ର ପ୍ରଦେଶ
ଅରୁଣାଚଳ ପ୍ରଦେଶ
ଆସାମ
ବିହାର
ଛତିଶଗଡ଼
ଗୋଆ
ଗୁଜରାଟ
ହରିୟାଣା
|
<ol start="9">
ହିମାଚଳ ପ୍ରଦେଶ
ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡ
କର୍ଣ୍ଣାଟକ
କେରଳ
ମଧ୍ୟ ପ୍ରଦେଶ
ମହାରାଷ୍ଟ୍ର
ମଣିପୁର
|
<ol start="16">
ମେଘାଳୟ
ମିଜୋରାମ
ନାଗାଲାଣ୍ଡ
ଓଡ଼ିଶା
ପଞ୍ଜାବ
ରାଜସ୍ଥାନ
ସିକିମ
ତାମିଲନାଡୁ
|
<li> ତେଲେଙ୍ଗାନା
<li> ତ୍ରିପୁରା
<li> ଉତ୍ତର ପ୍ରଦେଶ
<li> ଉତ୍ତରାଖଣ୍ଡ
<li> ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ
|}
କେନ୍ଦ୍ରଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳ
ବୈଦେଶିକ ନୀତି ଓ ମିଲିଟାରି
ଅର୍ଥନୀତି
ସଂସ୍କୃତି
ଭାରତୀୟ ସଂସ୍କୃତି ବିଶ୍ୱରେ ଅନନ୍ୟ । ଭାରତୀୟ ସଂସ୍କୃତି ବିଶ୍ୱର ଅନେକ ପୁରାତନ ସଂସ୍କୃତି ମାନଂକ ମଧ୍ୟରେ ଅନ୍ୟତମ ।
ଜାତୀୟ ଚିହ୍ନ
ଭାରତର ତ୍ରିରଙ୍ଗା ଜାତୀୟ ପତାକା
ଗେରୁଆ ରଙ୍ଗ : ସାହସ, ତ୍ୟାଗ ଓ ବୈରାଗ୍ୟର ପ୍ରତୀକ, ଧଳା ରଙ୍ଗ : ଶୁଦ୍ଧତା ଓ ସତ୍ୟର ପ୍ରତୀକ, ସବୁଜ ରଙ୍ଗ : ବିଶ୍ୱାସ ଓ ସୃଜନର ପ୍ରତୀକ, ନୀଳ ରଙ୍ଗର ଚକ୍ର : ଚକ୍ର ଦେଶର ପ୍ରଗତିର ପ୍ରତୀକ ଓ ନୀଳ ରଙ୍ଗ ଆକାଶର ବିଶାଳତା ଓ ସମୁଦ୍ରର ବ୍ୟାପ୍ତିର ପ୍ରତୀକ ।
ଜାତୀୟ ଚିହ୍ନ – ଅଶୋକ ଚକ୍ର – ସତ୍ୟମେବ ଜୟତେ, ସତ୍ୟର ଜୟ ହେଉ
ଜାତୀୟ ପଶୁ – ବାଘ
ଜାତୀୟ ପକ୍ଷୀ – ମୟୁର
ଜାତୀୟ ଫୁଲ – ପଦ୍ମ
ଜାତୀୟ ବୃକ୍ଷ – ବରଗଛ
ଜାତୀୟ କ୍ରୀଡ଼ା – ହକି
ଜାତୀୟ ଫଳ - ଆମ୍ବ
ଜାତୀୟ ଭାଷା - ନାହିଁ
ମହାନ ଭାରତୀୟ
ଆର୍ଯ୍ୟଭଟ୍ଟ – ଶୂନର ଆବିଷ୍କାର କରିଥିଲେ
ରାମାନୁଜନ – ବିଖ୍ୟାତ ଗଣିତଜ୍ଞ – ୩୫୪୨ଟି ଉପପାଦ୍ୟର ରଚନା ଓ ପ୍ରମାଣ
ସ୍ୱାମୀ ବିବେକାନନ୍ଦ – ସନ୍ଥ, ରାମକୃଷ୍ଣ ପରମହଂସଙ୍କର ଶିଷ୍ୟ, ଚିକାଗୋ ବିଶ୍ୱ ଧର୍ମସଭାରେ ଯୋଗଦେଇ ଭାରତୀୟ ସନାତନ ଧର୍ମର ବ୍ୟାଖ୍ୟା ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ।
ଜାତିର ପିତା – ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀ – ଅହିଂସାର ପ୍ରତୀକ
ରବୀନ୍ଦ୍ରନାଥ ଠାକୁର – ସାହିତ୍ୟରେ ନୋବେଲ ପୁରସ୍କାର – ୧୯୧୩
ସି.ଭି. ରମଣ – ପଦାର୍ଥ ବିଜ୍ଞାନରେ ନୋବେଲ ପୁରସ୍କାର
ମଦର ଟେରେସା – ୧୯୩୯ରେ ନୋବେଲ ପୁରସ୍କାର ଶାନ୍ତି ପାଇଁ
ହର ଗୋବିନ୍ଦ ଖୋରାନା – ଚିକିତ୍ସା ବିଜ୍ଞାନରେ ନୋବେଲ ପୁରସ୍କାର – ଜେନେଟିକ କୋଡ଼
ସୁବ୍ରମଣ୍ୟମ ଚନ୍ଦ୍ର ଶେଖର – ପଦାର୍ଥ ବିଜ୍ଞାନରେ ନୋବେଲ ପୁରସ୍କାର – ୧୯୮୩
ଭେଙ୍କଟରମଣ ରାମକୃଷ୍ଣନ - ରସାୟନ ବିଜ୍ଞାନରେ ନୋବେଲ ପୁରସ୍କାର - ୨୦୦୯
ଅଭିଜିତ ବାନାର୍ଜୀ - ଅର୍ଥନୀତିରେ ନୋବେଲ ପୁରସ୍କାର - ୨୦୧୯
ଦର୍ଶନୀୟ ସ୍ଥାନ
ପୁରୀର ଶ୍ରୀ ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର
ଦ୍ୱାରକାର ଦ୍ୱାରକାଧୀଶ ମନ୍ଦିର
ବାରଣାସୀର କାଶୀ ବିଶ୍ୱନାଥ ମନ୍ଦିର
ବଦ୍ରିନାଥର ବଦ୍ରୀନାଥ ମନ୍ଦିର
ରାମେଶ୍ୱରମର ରାମନାଥସ୍ୱାମୀ ମନ୍ଦିର
ଆସାମର କାମାକ୍ଷା ମନ୍ଦିର
କୋଣାର୍କର ସୂର୍ଯ୍ୟ ମନ୍ଦିର
ଅମୃତସରର ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣ ମନ୍ଦିର
ତିରୁମାଲା ତିରୁପତି ମନ୍ଦିର – ବିଶ୍ୱର ଦ୍ୱିତୀୟ ଧନଶାଳୀ ମନ୍ଦିର
ସନ୍ଥ ଥୋମାସ କ୍ୟାଥେଡ୍ରାଲ, କୁମାରୀ ମେରୀଙ୍କର ମୂର୍ତ୍ତି – ଯାହା ପର୍ତ୍ତୁଗାଲରୁ ଆସିଥିଲା
ଅଜନ୍ତା ଏଲୋରାର ଗୁମ୍ଫା
ଜାମା ମସଜିଦ – ଭାରତର ବୃହତ୍ତମ ମସଜିଦ
ସହସ୍ର ଖମ୍ବ ବିଶିଷ୍ଟ ମନ୍ଦିର
୯୭୦୦୦ ବତୀଯୁକ୍ତ ମହିଶୁର ପ୍ୟାଲେସ
ଏକକ ପ୍ରସ୍ତର ନିର୍ମିତ ବୁଦ୍ଧଙ୍କ ପ୍ରତିମା, ଏସିଆରେ ବୃହତ୍ତମ
କାଶ୍ମୀରର ଡାଲ ହ୍ରଦ
ଆଗ୍ରାର ତାଜମହଲ
କଲିକତା, ଆନନ୍ଦର ସହର
ସର୍ବାଧିକ ବୃଷ୍ଟି ବହୁଳ ଅଞ୍ଚଳ – ଚେରାପୁଞ୍ଜି
ଭାରତ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ମନ୍ତବ୍ୟ
ମାନବ ଜାତିର କ୍ରୀଡ଼ାଭୂମି, ମାନବ ଭାଷାର ଜନ୍ମଭୂମି, ଇତିହାସର ଜନନୀ, କିମ୍ବଦନ୍ତୀର ଜେଜେମା’, ସଂସ୍କୃତିର ଗୋସେଇଁ ମା । ମାନବ ଜାତୀର ସବୁଠାରୁ ମୁଖ୍ୟ ଦସ୍ତାବେଜ ଓ ଇତିହାସର ସବୁଠାରୁ ଅଧିକ ସୂଚନାତ୍ମକ ନଥିପତ୍ର ଆଦି ଭାରତରେ ହିଁ ମିଳିଥାଏ।... ମାର୍କ ଟ୍ୱାଇନ୍
(India is, the cradle of the human race,the birthplace of human speech, the mother of history, the grandmother of legend, and the great grand mother of tradition.Our most valuable and most instructive materials in the history of man are treasured up in India only. – Mark Twain)
ଭାରତ ନିକଟରେ ଆମେ ସମସ୍ତେ କୃତଜ୍ଞ, ଯିଏ ଆମକୁ ଗଣନା ଶିଖାଇଛି, ଯାହା ବିନା କୌଣସି ବୈଜ୍ଞାନିକ ଉଦ୍ଭାବନ ସମ୍ଭବପର ହୋଇ ପାରି ନ ଥାନ୍ତା।... ଆଲବର୍ଟ ଆଇନଷ୍ଟାଇନ
(We owe a lot to the Indians, who taught us how to count, without which no worthwhile scientific discovery could have been made. – Albert Einstein)
ଖେଳ
ଭାରତରେ ବହୁ ସ୍ଥାନୀୟ ଖେଳ ରହିଛି ଯାହା ଏବେ ମଧ୍ୟ ଲୋକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଲୋକପ୍ରିୟ ହୋଇରହିଛି ଯଥା: କବାଡି, ଖୋ-ଖୋ, କୁସ୍ତି , ଗିଲି-ଦଣ୍ଡା ଇତ୍ୟାଦି. କବାଡିରେ ଭାରତ ସମସ୍ତ ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣ ପଦକ ପ୍ରାପ୍ତ କରିଛି । ଆଉ କେତେକ ଯୁଦ୍ଧ କୌଶଳକୁ ମଧ୍ୟ ଖେଳ ଭାବରେ ଖେଳାଯାଉଥିଲା ଯେପରିକିକଳରିପୟୁଟୁ, ମୁଷ୍ଟି ଯୁଦ୍ଦ, ସିଲାମ୍ବ୍ମମ ଓ ମର୍ଦମି, । ରାଜୀବ ଗାନ୍ଧୀ ଖେଳରତ୍ନ ଓ ଅର୍ଜୁନ ପୁରସ୍କାର ଭାରତରେ ଖେଳ ନିମନ୍ତେ ଦିଆଯାଉଥିବା ସର୍ବୋଚ୍ଚ ପୁରସ୍କାର। ଦ୍ରୋଣାଚାର୍ୟ ପୁରସ୍କାର ଶ୍ରେଷ୍ଠ କୋଚଙ୍କୁ ଦିଆଯାଇଥାଏ । ଚେସ, ଭାରତରେ ଖୁବ ଲୋକପ୍ରିୟ ଏହାକୁ ଚତୁରଙ୍ଗ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ, ଚେସରେ ଭାରତରୁ ବହୁ ଗ୍ରାଣ୍ଡମାଷ୍ଟର ଥିବାରୁ ଏହା ବହୁ ଲୋକପ୍ରିୟ ହୋଇପାରିଛି।ବିଶ୍ୱନାଥ ଆନନ୍ଦ ଚତୁରଂଗ ଖେଲରେ ବିଶ୍ୱ ବିଜେତା ଥିଲେ। ଅନ୍ୟ ଖେଳ ମଧ୍ୟରୁ ଭାରତ ବ୍ୟାଡମିନ୍ଟନ, ଟେନିସ, ବନ୍ଧୁକ ଚାଳଣାରେ ବହୁ ସଫଳତା ହାସଲ କରିଛି। କୁସ୍ତି ଓ ଫୁଟବଲ ଭାରତର ଗୋଆ, ତାମିଲନାଡୁ, କେରଳ, ଉତ୍ତର-ପୂର୍ବ ଭାରତରେ ଖୁବ ଲୋକପ୍ରିୟ ।
ଭାରତର ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ଖେଳ ହେଉଛି ହକି । ଭାରତୀୟ ହକି ଦଳ ୧୯୭୫ ହକି ବିଶ୍ୱକପ ଓ ଅଲମ୍ପିକ କ୍ରୀଡାରେ ଆଜି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଆଠ ଥର ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣ, ଥରେ ରୌପ୍ୟ ଏବଂ ଦୁଇଥର ବ୍ରୋଞ୍ଜ ପଦକ ଜିତି ସାରିଛି ।କ୍ରିକେଟ ଭାରତର ସବୁଠାରୁ ଲୋକପ୍ରିୟ ଖେଳ ଭାରତ ଏଥିରେ ୧୯୮୩ ଓ ୨୦୧୧ରେ କ୍ରିକେଟ ବିଶ୍ୱକପ ଓ ୨୦୦୭ରେ ୨୦-୨୦ ବିଶ୍ୱକପ ଜିତିଛି ।୨୦୧୭ରେ ଭାରତ ୧୭ ବର୍ଷରୁ କମ୍ ଫିଫା ବିଶ୍ୱକପ ଆୟୋଜନ କରିବା
ଆହୁରି ଦେଖନ୍ତୁ
ଭାରତର ରାଷ୍ଟ୍ରପତିମାନଙ୍କର ତାଲିକା
ଭାରତର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀମାନଙ୍କର ତାଲିକା
ଆଧାର
ଅଧିକ ତଥ୍ୟ
National Portal of the Government of India
India profile from the BBC News
India Encyclopædia Britannica entry
India at the UCB Government Information Library
ଭାରତ
ଦେଶ
ବଛା ଲେଖା | bhārata sarakārī starare eka gaṇarājẏa o dakṣiṇa esiāra eka deśa | ehā bhaugoḻika āẏatana anusāre biśୱra saptama o janasaṃkhẏā anusāre biśୱra prathama bṛhattama deśa | ehā biśୱra bṛhattama gaṇatantra rupare paricita | ehāra uttarare ucca ebaṃ bahudūra yāe lambithibā himāḻaẏa, dakṣiṇare bhārata mahāsāgara, pūrbare baṅgopasāgara o paścimare ārabasāgara rahichi | ehi biśāḻa bhūkhaṇḍare 28 goṭi rājẏa o 8ṭi kendra-śāsita añcaḻa rahichi | bhāratara paḍa଼ośī deśamānaṅka madhẏare, uttarare cīna, nepāḻa o bhuṭāna, paścimare pākistāna, pūrbare baṅgaḻādeśa o miā~māra, ebaṃ dakṣiṇare śrīlaṅkā abasthita |
prasiddha sindhu sabhẏatāra utthāna prācīna bhārataru hoithilā | prācīna bhārata bahu baideśika bẏabasāẏīṅka mukhẏa ākarṣaṇa thilā | nijara bẏabasāẏa o saṃskṛti pāi~ bhāratīẏa upamahādeśa sārā biśୱre jaṇāśuṇā thilā | biśୱra pramukha dharma (yathā hindu, bauddha, jaina o śikh)ra utpatti bhārataru hoithilā | ṣaṣṭha khrī.pū.re jīumāne bhārataku āgamana kale | prathama śatābdīre pārsī, khrīṣṭiāna o musalamānamānaṅka āgamana pare pracīna bhāratara rūparekhare unnati ghaṭithilā | 18śa śatābdīre iṃrejamānaṅka rājutira prārambha hoi bhārata parādhīnatāra śikāra hoithilā | bhāratara bahu baraputraṅka saṃgrāma pare biṃśa śatābdīra madhẏa bhāgare (15 agaṣṭa 1947 re) bhārata sୱādhīnatā pheri pāithilā |
prācīna sindhu upatẏakāra sabhẏatā, itihāsa prasiddha samrāṭa o rājāmānaṅkara bicaraṇa bhūmi, dhanadhānẏare samṛddhi, bāṇijẏa o saṃskṛtira kendrarūpe bhārata sārā biśୱre suparicita | hindu, bauddha, jaina o śikha dharma pari biśୱra cāriṭi pradhāna dharmara utpattisthaḻa heuchi ehi deśa | ehāchaḍa଼ā judā, jorāṣṭrīẏa, khrīṣṭa tathā isalāma ādi anẏa dharmara aneka dharmābalambīmānaṅku dekhile bhāratīẏa saṃskṛtira bẏāpakatā ākaḻana karihue |
moṭa jātīẏa utpāda hisābare bhārata pṛthibīra ekādaśa bṛhata arthanīti o kraẏa-śakti-samatā hisābare bhārata pṛthibīra tṛtīẏa bṛhata arthanīti | bhārata eka druta bikāśaśīḻa deśa hele madhẏa dāridrẏa, nirakṣaratā, bhraṣṭācāra o sୱāsthẏa samasẏā upare ehā sampūrṇṇa niẏantraṇa pāi pārināhi~ |
pratirakṣā dṛṣṭiru dekhile bhārata pṛthibīra āṇabika śakti sampanna rāṣṭramānaṅka bhitaru goṭie | ehāra sthaḻasenā pṛthibīre tṛtīẏa bṛhattama o pratirakṣāre bhārata karuthibā kharccare pṛthibīra anẏānẏa deśamānaṅka bhitare bhāratara sthāna nabama |
rājanaitika dṛṣṭiru bhārata eka sārbabhauma, sāṃsadīẏa gaṇatāntrika, panthanirapekṣa rāṣṭra | 29 goṭi pradeśa o 7 goṭi kendraśāsita añcaḻaku miśāi gaṭhita ehi deśara bhāṣā, caḻaṇi, paramparā, jaḻabāẏu o dharmamatara bibhinnatāku lakṣẏa kari abibhājita bhārataku upamahādeśara ākhẏā diāyāe | ehi deśare bibidha prakārara paśupakṣī o saṃrakṣita jībajantu dekhibāku miḻithānti |
prākṛtika gaṭhana
himābṛta uttuṅga parbatamāḻā,bistīrṇṇa urbara samataḻa bhūmi, ucca māḻabhūmi, digantabistārī śuṣka marubhūmi, nibiḍa଼ banarāji, manohara hrada,gabhīra sāgara o mahāsāgara, urbara upakūḻa, subistṛta nadī ababāhikā ādi prākṛtika paribeśare bhāratabarṣara bhūgoḻa gaṭhana | ehi prākṛtika ābeṣṭanī bhāratara jaḻabāẏu o mṛttikā gaṭhanaku niẏantraṇa kare | etadbẏatita ehā bhārataku eka āpātasୱtantra paribeṣṭanī madhẏare bhaugaḻika ekatୱ debā saṅge saṅge bahirjagataru anekāṃśare bicchinna karichi |
nāmakaraṇa
purāṇaru jaṇāyāe , prācīna kāḻare pṛthibī sātaṭi dୱīpare bibhakta thilā | tanmadhẏaru jambu dୱīpa anẏatama | jambu dୱīpa naaṭi deśare bibhakta | bhārata ehi naaṭi deśa antargata boli keteka aitihāsika mata bẏakta karanti | mahābhārata o paurāṇika yugare candrabaṃśara rājā duṣmantaṅka putra bharata āma deśara sarba prathama cakrabarttī bā samrāṭa thile | tāṅkari nāmānuyāẏī āma deśa bhārata barṣa nāmare abhihita |
baidika yugare ehāku āryẏābartta, jambudୱīpa o ajanābha deśa boli madhẏa kuhāyāichi|
bẏutpatti
mānaba sabhẏatāra prathama deśa hoithibāru ehāku sanātana rāṣṭra kuhāyāe | śrīmada bhāgabatara pañcama skandhare ehāra sthāpanā sambandhare ullekha rahichi| bhāratīẏa darśana anusāre sṛṣṭi racanā pare brahmā jagatara bhāra tāṅka putra sୱẏaṃbhuba manuṅku arpaṇa kale| tāṅkara duiputra thile priẏabrata o uttānapāda| priẏabrataṅkara daśaputra thile | emānaṅka bhitaru tinijaṇa saṃsāra prati bairāgẏa bhāba rakhithibāru biśୱku sāta khaṇḍare bibhājita kari priẏabrata putramānaṅku arpaṇa karithile| emānaṅka bhitaru jambudୱīpara rājāthile agnīdhra, yie jambudୱīpara bhinna bhinna naa bhāgara dāẏitୱ nijara naa putraṅku samarpi thile| semānaṅka bhitaru himabarṣara śāsaka thile nābhi| se nija nāma (nābhi bā ajanābha) sahita rājẏara nāmaku yoḍa଼i ajanābhabarṣa nāmare pracāra kale| rājā nābhiṅka śataputraṅka bhitare jẏeṣṭha o uttama thile ṛṣabhadeba| tāṅkara putra bharata lokapriẏa o prajāpāḻaka rājāthile| tāṅka nāma anusāre ehi ajanābha barṣahi~ parabarttīkāḻare bhārata nāmare paricita helā|
sabhẏatā
5000 barṣa puruṇā sabhẏatā
sindhu upatẏakāra sabhẏatā – 3300 khrī.pū., biśୱra hātagaṇati bikaśita prācīna saharī sabhẏatā madhẏare anẏatama
harappāra sabhẏatā – 2700 khrī.pū.
biśୱra prathama biśୱbidẏāḻaẏa – takṣaśiḻā 700 khrī. pū.
āẏurbeda – mānaba itihāsare sarbapurātana cikitsā paddhati
yoga – 5000 khrī. pū. – patañjaḻīṅkadୱārā saṃgṛhita (200 khrī.pū.)
kalāripāẏāṭa samarakaḻā – 200 khrī. pū.
biśeṣatā
325ṭi bhāṣā o 1652ṭi upabhāṣā (boli), 18ṭi rājakīẏa bhāṣā
prathama bhāratīẏa dharmaśāstra rāmāẏaṇa
biśୱra sarbabṛhata purāṇa mahābhārata – 100,000ṭi śḻoka
kaḻā o saṃskṛti
45ru adhika loka nṛtẏa
8ṭi śāstrīẏa nṛtẏa (oḍa଼iśī, bhāratanāṭẏama, kathaka, kathakāḻī, kucipuḍa଼i, sātrīẏa, maṇipurī, mohinīāṭṭama)
65ru adhika parbaparbāṇi
itihāsa
7000 khrī.pū.ra madhẏa pradeśastha pāṣāṇa yugara bhīmabeṭakā gumphā bhāratare mānaba jībanare prācīnatama pramāṇa | prathama sthāẏī bastiguḍa଼ika pare pare sindhu ghāṭī sabhẏatā rūpe khrīṣṭapūrba biṃśa śatābdīre bikaśita hoithile |
1700 khrīṣṭābda: iṃreja śāsanara sūtrapāta
15 agaṣṭa 1947: bhāratara sୱādhīnatā dibasa
26 jānuārī 1950: bhāratara janarājẏa dibasa
bhaugoḻika abasthiti o prabhāba
28ṭi rājẏa o 9ṭi kendra śāsita añcaḻa
kṣetraphaḻa dṛṣṭiru bhārata pṛthibīre saptama sthāna adhikāra karichi |
3.28 niẏuta barga ki.mi. kṣetraphaḻa
7516 ki.mi. sāmudrika sīmā
1382446,000 lokasaṃkhẏā 2020re
āẏatana o janasaṃkhẏā dṛṣṭiru bhārataku sādhāraṇataḥ eka upamahādeśa boli kuhāyāe | pṛthibīra bṛhattama mahādeśa esiāra dakṣiṇāṃśara kendrasthaḻīre bhāratabarṣa abasthita |
bhāratara uttarare sudīrgha himāḻaẏa parbataśreṇī durbhedẏa pracīra sadṛśa daṇḍāẏamāna | tāhā bhāratabarṣaku esiā mahādeśara anẏa anẏa añcaḻamānaṅkaru prāẏa bicchinna kari rakhichi | uttara-paścimare sulemāna o hindukusa parbatamāḻā abasthita | ehā bharata upadeśaku ṛṣiā, āphagānisthāna o irānaṭhāru pṛthak kariachi |
itihāsa sahita bhūgoḻa aṅgāṅgī bhābe jaḍa଼ita | bhaugaḻika abasthiti o prākṛtika gaṭhana bhāratara itihāsara gati nirddhāraṇa kariachi | himāḻaẏa parbata eka prācīra sadṛśa | ehāra durgama giripatha atikrama karibā kaṣṭasādhẏa | giripathaguḍa଼ika barṣara adhikāṃśa samaẏa tuṣārācchanna rahe | teṇu himāḻaẏa parbata atikrama kari atītare baideśika śatrumāne bhārata ākramaṇa karibā duḥsādhẏa thilā |
bhāratara saindhaba-gāṅgeẏa samataḻa bhūmi sindhu,gaṅgā, brahmaputra ebaṃ semānaṅkara upanadīguḍikara ababāhikādୱārā gaṭhita | ehi añcaḻara jaḻabāẏu sୱāsthẏakara eba, mṛttikā urbara o kṛṣī upayogī | teṇu eṭhāre prathame drābiḍa଼ o āryẏa sabhẏatāra abhẏudaẏa hoithilā | parabarttī kāḻare ehi añcaḻare nanda, mauryẏa, kuśāṇa gupta, āphagān o mogal sāmrājẏa bistāra lābha karithilā | uttara-paścimare khāibara o bolān giripatha atikramakari prathame drābiḍa଼ o āryẏamāne bhāratare prabeśa karithile |
baṅgopa sāgara, āraba sāgara ebaṃ bhārata mahāsāgarare nauyātrā kari bhāratīẏamāne cīna, jāpāna sameta dakṣiṇa-pūrba esiā ebaṃ paścima esiā antargata bibhinna deśa ebaṃ uiropara bibhinna añcaḻa sahita bāṇijẏa bebasāẏa karibāku samartha hoithile | biśeṣataḥ kaḻiṅgara adhibāsīmāne jābhā, sumātrā, bāli, borṇṇio ādi pūrba bhāratīẏa dīpapuñja o māḻaẏa upadୱīpare bāṇijẏakendra o basatisthāpana karithile | semānaṅkadୱārā hindu, bauddha dharma ādi dharma saṃskṛti sehi deśa guḍikare prasāra lābha karithilā | sehipari bhāratara upakūḻabarttī añcaḻamānaṅkare 1498 khrīṣṭābdaru 1692 khrīṣṭābda madhẏare parttugīja, olandāja, iṃreja o pharāsī prabhṛti iuropīẏamāne bāṇijẏakoṭhi tathā upanibeśamāna sthāpana karithile |
rājanīti
bhārata biśୱra sarbabṛhatta gaṇatāntrīka rāṣṭra | eka saṃsadīẏa lokatantra hisābare, ehā 6 goṭi sୱīkṛtiprāpta jātīẏa rājanaitika daḻaku nei gaṭhita | tanmadhẏare bhāratīẏa janatā pārṭi, bhāratīẏa jātīẏa kaṃgresa bhaḻi pramukha daḻaguḍika saha 40ṭi prādeśika daḻa madhẏa antarbhukta | bhārataku 1950 masihāre eka gaṇatantra rāṣṭra bhābe ghoṣaṇā karibā paraṭhāru nei 1980 masihā paryẏanta, bhāratīẏa jātīẏa kaṃgresa daḻa saṃsadare ekamātra daḻa hisābare pūrṇṇabahumata hāsila kari āsuthilā | parabarttī anekāṃśa paryẏāẏare bhāratīẏa janatā pārṭi bahu prādeśika daḻamānaṅka saha miśi gaṭhabandhana jariāre bahumata hāsila karithilā | 2014 masihā sādhāraṇa loka sabhā nirbācana paraṭhāru barttamāna kendrare bhāratīẏa janatā pārṭi śāsana kṣamatāre rahichi |
sarakāra
bhārata heuchi eka sārbabhauma gaṇatāntrika deśa | deśara sambidhāna bhāratare saṃghīẏa śāsana paricāḻita| saṃghara sarbocca pradhāna rāṣṭrapati aṭanti | tāṅkara sahāẏatā pāi~ uparāṣṭrapati rahithānti |
bhāratīẏa praśāsana bẏabasthāra tiniṭi mukhẏa aṅga rahichi:
1. bidhāẏikā
bhāratīẏa gaṇatāntrika bẏabasthāre sādhāraṇa janatāṅka hātare hi~ sabu śakti rahithāe| semāne pāñca barṣare thare nirbācana mādhẏamare semānaṅkara pratinidhi bāchithānti | 18 barṣaru urddhୱ pratẏeka nāgarika deśara bibhinna rājanaitika daḻara netāmānaṅka bhitaru (kendra starare) sāṃsada o (rājẏa starare) bidhāẏakamānaṅkara nirbācana karithānti| ehi nirbācana prakriẏāku sucāru rūpe calāibā pāi~ nirbācana āẏoga sthāpanā karā yāichi|
bhāratara sarakāra deśa o janatāra hitare kāma karithāe| sarakārī tantrara ḍhāñcā bhāratare kendra o rājẏa starare ekā prakāra hoithāe |
kendrara saṃsada dui bhāgare bibhakta – loka sabhā o rājẏa sabhā| loka sabhāra sañcāḻana adhẏakṣa o rājẏa sabhāra sañcāḻana upa rāṣṭrapati karithānti|
sehipari ketaka rājẏara bidhāẏikā madhẏa dui bhāgare bibhakta – bidhāna sabhā o bidhāna pariṣada |
2. kāryẏapāḻikā
bhāratara praśāsanika pradhāna heuchanti rāṣṭrapati | deśara samasta praśāsanika kāma rāṣṭrapatiṅka nāmare cālithāe | rāṣṭrapati bahumata prāpta karithibā rājanaitika daḻara netāmānaṅku sarakāra gaṭhana karibāpāi~ āmantraṇa deithānti | yetebeḻe goṭie daḻaku bahumata miḻi na thāe, setebeḻe ketegoṭi daḻa paraspara sahita miśi sarakāra gaṭhana karithānti | emānaṅkara netāṅku se pradhāna mantrī rūpe niyukta karithānti | pradhāna mantrīṅka parāmarśakrame rāṣṭrapati mantrīmaṇḍaḻa gaṭhana karithānti |
mantrīmaṇḍaḻare dui starara mantrī rahithānti
kendra starara mantrī
rājẏa starara mantrī
3. nẏāẏapāḻikā
bhāratīẏa sambidhāna nẏāẏa pāḻikāku pūrṇṇa sୱtantratā ebaṃ niṣpakṣatā pradāna karichi | kendra starare uccatama nẏāẏāḻaẏa o rājẏa starare ucca nẏāẏāḻaẏara bẏabasthā rahichi | uccatama o ucca nẏāẏāḻaẏara bicāra patimānaṅku rāṣṭrapati niyukta karithānti |
sarakārī kāryẏara ābaṇṭana:
sarakārī tantraku ṭhik bhābe caḻāibāpāi~ samasta kāmaku bibhinna bhāgare baṇṭā yāithāe | ethipāi~ aneka mantraṇāḻaẏa gaṭhita hoichi | mantraṇāḻaẏara pradhāna jaṇe kendra starīẏa mantrī hoithānti | kebe kebe ekādhika kendra starīẏa mantrī goṭie mantraṇāḻaẏara pramukha hoithānti |
ehā nimna sāraṇīru spaṣṭa jaṇāpaḍa଼e|
goṭie anubhāgare sahāẏaka, lipika, ṭāipiṣṭa ādi karmacārī rahithānti |
sidhā mantrāḻaẏara niẏantraṇare madhẏa keteka śākhā kāma karithānti, eguḍa଼iku kakṣa bā prakoṣṭha kuhāyāithāe|
sarakāraṅkara nītiku kāryẏakārī karibāpāi~ mantrāḻaẏa adhinare duiprakārara kāryẏāḻaẏa rahithāe – saṃlagna o adhinastha | emāne praśāsanika rūpare mantrāḻaẏa adhinare kāma karithānti | ehāra adhẏakṣa nirddeśaka hoithānti | sambandhita kāryẏāḻaẏa ṭekanikāla sūcanā saṃgrahara kendra hoithānti o ṭeknikāla digare mantrāḻaẏaku parāmarśa madhẏa deithānti tathā adhinastha kāryẏāḻaẏa mantrāḻaẏara niṣpattiku kāmare lagāithānti |
rājẏa o kendraśāsita añcaḻa
bhāratare 28ṭi rājẏa o 9 goṭi kendra śāsita añcaḻa rahichi| teleṅgānā 2014re nūtana rājẏa bhābe mānẏatā pāilā tathā jammu o kāśmīr ebaṃ ladākha nūtana bhābe kendra śāsita añcaḻare pariṇata helā|
rājẏa
{|
|-
|
<ol start="1">
āndhra pradeśa
aruṇācaḻa pradeśa
āsāma
bihāra
chatiśagaḍa଼
goā
gujarāṭa
hariẏāṇā
|
<ol start="9">
himācaḻa pradeśa
jhāḍa଼khaṇḍa
karṇṇāṭaka
keraḻa
madhẏa pradeśa
mahārāṣṭra
maṇipura
|
<ol start="16">
meghāḻaẏa
mijorāma
nāgālāṇḍa
oḍa଼iśā
pañjāba
rājasthāna
sikima
tāmilanāḍu
|
<li> teleṅgānā
<li> tripurā
<li> uttara pradeśa
<li> uttarākhaṇḍa
<li> paścimabaṅga
|}
kendraśāsita añcaḻa
baideśika nīti o miliṭāri
arthanīti
saṃskṛti
bhāratīẏa saṃskṛti biśୱre ananẏa | bhāratīẏa saṃskṛti biśୱra aneka purātana saṃskṛti mānaṃka madhẏare anẏatama |
jātīẏa cihna
bhāratara triraṅgā jātīẏa patākā
geruā raṅga : sāhasa, tẏāga o bairāgẏara pratīka, dhaḻā raṅga : śuddhatā o satẏara pratīka, sabuja raṅga : biśୱāsa o sṛjanara pratīka, nīḻa raṅgara cakra : cakra deśara pragatira pratīka o nīḻa raṅga ākāśara biśāḻatā o samudrara bẏāptira pratīka |
jātīẏa cihna – aśoka cakra – satẏameba jaẏate, satẏara jaẏa heu
jātīẏa paśu – bāgha
jātīẏa pakṣī – maẏura
jātīẏa phula – padma
jātīẏa bṛkṣa – baragacha
jātīẏa krīḍa଼ā – haki
jātīẏa phaḻa - āmba
jātīẏa bhāṣā - nāhi~
mahāna bhāratīẏa
āryẏabhaṭṭa – śūnara ābiṣkāra karithile
rāmānujana – bikhẏāta gaṇitajña – 3542ṭi upapādẏara racanā o pramāṇa
sୱāmī bibekānanda – santha, rāmakṛṣṇa paramahaṃsaṅkara śiṣẏa, cikāgo biśୱ dharmasabhāre yogadei bhāratīẏa sanātana dharmara bẏākhẏā pradāna karithile|
jātira pitā – mahātmā gāndhī – ahiṃsāra pratīka
rabīndranātha ṭhākura – sāhitẏare nobela puraskāra – 1913
si.bhi. ramaṇa – padārtha bijñānare nobela puraskāra
madara ṭeresā – 1939re nobela puraskāra śānti pāi~
hara gobinda khorānā – cikitsā bijñānare nobela puraskāra – jeneṭika koḍa଼
subramaṇẏama candra śekhara – padārtha bijñānare nobela puraskāra – 1983
bheṅkaṭaramaṇa rāmakṛṣṇana - rasāẏana bijñānare nobela puraskāra - 2009
abhijita bānārjī - arthanītire nobela puraskāra - 2019
darśanīẏa sthāna
purīra śrī jagannātha mandira
dୱārakāra dୱārakādhīśa mandira
bāraṇāsīra kāśī biśୱnātha mandira
badrināthara badrīnātha mandira
rāmeśୱramara rāmanāthasୱāmī mandira
āsāmara kāmākṣā mandira
koṇārkara sūryẏa mandira
amṛtasarara sୱrṇṇa mandira
tirumālā tirupati mandira – biśୱra dୱitīẏa dhanaśāḻī mandira
santha thomāsa kẏātheḍrāla, kumārī merīṅkara mūrtti – yāhā parttugālaru āsithilā
ajantā elorāra gumphā
jāmā masajida – bhāratara bṛhattama masajida
sahasra khamba biśiṣṭa mandira
97000 batīyukta mahiśura pẏālesa
ekaka prastara nirmita buddhaṅka pratimā, esiāre bṛhattama
kāśmīrara ḍāla hrada
āgrāra tājamahala
kalikatā, ānandara sahara
sarbādhika bṛṣṭi bahuḻa añcaḻa – cerāpuñji
bhārata sambandhare mantabẏa
mānaba jātira krīḍa଼ābhūmi, mānaba bhāṣāra janmabhūmi, itihāsara jananī, kimbadantīra jejemā’, saṃskṛtira gosei~ mā | mānaba jātīra sabuṭhāru mukhẏa dastābeja o itihāsara sabuṭhāru adhika sūcanātmaka nathipatra ādi bhāratare hi~ miḻithāe|... mārka ṭୱāin
(India is, the cradle of the human race,the birthplace of human speech, the mother of history, the grandmother of legend, and the great grand mother of tradition.Our most valuable and most instructive materials in the history of man are treasured up in India only. – Mark Twain)
bhārata nikaṭare āme samaste kṛtajña, yie āmaku gaṇanā śikhāichi, yāhā binā kauṇasi baijñānika udbhābana sambhabapara hoi pāri na thāntā|... ālabarṭa āinaṣṭāina
(We owe a lot to the Indians, who taught us how to count, without which no worthwhile scientific discovery could have been made. – Albert Einstein)
kheḻa
bhāratare bahu sthānīẏa kheḻa rahichi yāhā ebe madhẏa lokamānaṅka madhẏare lokapriẏa hoirahichi yathā: kabāḍi, kho-kho, kusti , gili-daṇḍā itẏādi. kabāḍire bhārata samasta sୱrṇṇa padaka prāpta karichi | āu keteka yuddha kauśaḻaku madhẏa kheḻa bhābare kheḻāyāuthilā yeparikikaḻaripaẏuṭu, muṣṭi yudda, silāmbmama o mardami, | rājība gāndhī kheḻaratna o arjuna puraskāra bhāratare kheḻa nimante diāyāuthibā sarbocca puraskāra| droṇācārẏa puraskāra śreṣṭha kocaṅku diāyāithāe | cesa, bhāratare khuba lokapriẏa ehāku caturaṅga madhẏa kuhāyāe, cesare bhārataru bahu grāṇḍamāṣṭara thibāru ehā bahu lokapriẏa hoipārichi|biśୱnātha ānanda caturaṃga khelare biśୱ bijetā thile| anẏa kheḻa madhẏaru bhārata bẏāḍaminṭana, ṭenisa, bandhuka cāḻaṇāre bahu saphaḻatā hāsala karichi| kusti o phuṭabala bhāratara goā, tāmilanāḍu, keraḻa, uttara-pūrba bhāratare khuba lokapriẏa |
bhāratara rāṣṭrīẏa kheḻa heuchi haki | bhāratīẏa haki daḻa 1975 haki biśୱkapa o alampika krīḍāre āji paryẏanta āṭha thara sୱrṇṇa, thare raupẏa ebaṃ duithara broñja padaka jiti sārichi |krikeṭa bhāratara sabuṭhāru lokapriẏa kheḻa bhārata ethire 1983 o 2011re krikeṭa biśୱkapa o 2007re 20-20 biśୱkapa jitichi |2017re bhārata 17 barṣaru kam phiphā biśୱkapa āẏojana karibā
āhuri dekhantu
bhāratara rāṣṭrapatimānaṅkara tālikā
bhāratara pradhānamantrīmānaṅkara tālikā
ādhāra
adhika tathẏa
National Portal of the Government of India
India profile from the BBC News
India Encyclopædia Britannica entry
India at the UCB Government Information Library
bhārata
deśa
bachā lekhā | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 1,024 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%AD%E0%AC%BE%E0%AC%B0%E0%AC%A4 | ଭାରତ |
ଓଡ଼ିଆ ବୋଧେ:
ଭାରତରେ ଓଡ଼ିଆ ଲୋକ
ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା
ଓଡ଼ିଆ ଲିପି
ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟ
ଓଡ଼ିଆ ଖାଦ୍ୟକୁ ବୁଝାଇପାରେ | oḍa଼iā bodhe:
bhāratare oḍa଼iā loka
oḍa଼iā bhāṣā
oḍa଼iā lipi
oḍa଼iā sāhitẏa
oḍa଼iā khādẏaku bujhāipāre | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 1,589 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%93%E0%AC%A1%E0%AC%BC%E0%AC%BF%E0%AC%86 | ଓଡ଼ିଆ |
<div id="ପ୍ରଧାନ ପୃଷ୍ଠା">
|}
| <div id="pradhāna pṛṣṭhā">
|}
| wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 1,594 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%AA%E0%AD%8D%E0%AC%B0%E0%AC%A7%E0%AC%BE%E0%AC%A8%20%E0%AC%AA%E0%AD%83%E0%AC%B7%E0%AD%8D%E0%AC%A0%E0%AC%BE | ପ୍ରଧାନ ପୃଷ୍ଠା |
ଘଟଣା
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା
ଜନ୍ମ
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ମୃତ୍ୟୁ
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ଆଧାର
୨୦୦୬ |
ghaṭaṇā
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
ajñāta tithi ghaṭaṇā
janma
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
mṛtẏu
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
ādhāra
2006 | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 1,862 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AD%A8%E0%AD%A6%E0%AD%A6%E0%AD%AC | ୨୦୦୬ |
ଜାପାନ (日本, ନିପ୍ପୋଁ ବା ନିହୋଁ), ପୂର୍ବ ଏସିଆରେ ଅବସ୍ଥିତ ଏକ ଦ୍ୱୀପ ରାଷ୍ଟ୍ର । ଏହାର ପଶ୍ଚିମରେ ଜାପାନ ସାଗର, ଓଖୋତ୍ସକ ସାଗରଠାରୁ ପୂର୍ବ ଚୀନ ସାଗର ଓ ତାଇୱାନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବ୍ଯାପ୍ତ ହୋଇ ରହିଛି । ପ୍ରଶାନ୍ତ ଅଗ୍ନିବଳୟର ଏକ ଅଂଶ, ଜାପାନ ୬,୮୫୨ଟି ଦ୍ୱୀପରେ ଗଢାହୋଇଛି ଯାହାର ପ୍ରାୟ ୩,୭୭,୯୭୫ ବର୍ଗ କି.ମି. କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ରହିଛି; ଦେଶର ପାଞ୍ଚଟି ମୁଖ୍ଯ ଦ୍ୱୀପ ହେଲା, ଉତ୍ତରରୁ ଦକ୍ଷିଣକୁ କ୍ରମେ ହୋକାଇଦୋ, ହୋଁଶୁ, ଶିକୋକୁ, କ୍ଯୁଶୁ ଏବଂ ଓକିନାୱା । ଟୋକିଓ ଜାପାନର ରାଜଧାନୀ ଓ ବୃହତ୍ତମ ସହର । ଅନ୍ଯାନ୍ଯ ମୁଖ୍ଯ ସହରଗୁଡ଼ିକ ହେଲା; ୟୋକୋହାମା, ଓସାକା, ନାଗୋୟା, ସାପ୍ପୋରୋ, ଫୁକୁଓକା, କୋବେ ଓ କ୍ଯୋଟୋ ଇତ୍ୟାଦି ।
ଜାପାନ, ବିଶ୍ୱର ଏକାଦଶ ଜନବହୁଳ ଦେଶ ତଥା ଅଧିକ ଘନତ୍ୱ ବିଶିଷ୍ଟ ଏବଂ ଅଧିକ ସହରୀକୃତ ଦେଶମାନଙ୍କ ମଧ୍ଯରୁ ଅନ୍ଯତମ । ଦେଶର ତିନି-ଚତୁର୍ଥାଂଶ ଅଞ୍ଚଳ ପାର୍ବତ୍ଯାଞ୍ଚଳ ହୋଇଥିବାରୁ ପ୍ରାୟ ୧୨.୬୨ କୋଟି ଲୋକ ସଂକୀର୍ଣ୍ଣ ଉପକୂଳବର୍ତ୍ତୀ ସମତଳ ଅଞ୍ଚଳରେ ବାସକରନ୍ତି । ଜାପାନକୁ ୪୭ଟି ପ୍ରଶାସନିକ ରାଜ୍ଯରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି । ଏହା ପାରମ୍ପରିକ ରୂପେ ଆଠଟି ଅଞ୍ଚଳରେ ଗଠିତ । ୩୭.୪ ନିୟୁତ ଲୋକଙ୍କ ସହ, ବୃହତ୍ତ୍ ଟୋକିଓ ଅଞ୍ଚଳ ବିଶ୍ୱର ସର୍ବାଧିକ ଜନସଂଖ୍ୟା ବିଶିଷ୍ଟ ମହାନଗର ଅଞ୍ଚଳ ।
ଆଧାର
ଏସିଆର ଦେଶ | jāpāna (日本, nippo~ bā niho~), pūrba esiāre abasthita eka dୱīpa rāṣṭra | ehāra paścimare jāpāna sāgara, okhotsaka sāgaraṭhāru pūrba cīna sāgara o tāiୱāna paryẏanta byāpta hoi rahichi | praśānta agnibaḻaẏara eka aṃśa, jāpāna 6,852ṭi dୱīpare gaḍhāhoichi yāhāra prāẏa 3,77,975 barga ki.mi. kṣetraphaḻa rahichi; deśara pāñcaṭi mukhya dୱīpa helā, uttararu dakṣiṇaku krame hokāido, ho~śu, śikoku, kyuśu ebaṃ okināୱā | ṭokio jāpānara rājadhānī o bṛhattama sahara | anyānya mukhya saharaguḍa଼ika helā; ẏokohāmā, osākā, nāgoẏā, sāpporo, phukuokā, kobe o kyoṭo itẏādi |
jāpāna, biśୱra ekādaśa janabahuḻa deśa tathā adhika ghanatୱ biśiṣṭa ebaṃ adhika saharīkṛta deśamānaṅka madhyaru anyatama | deśara tini-caturthāṃśa añcaḻa pārbatyāñcaḻa hoithibāru prāẏa 12.62 koṭi loka saṃkīrṇṇa upakūḻabarttī samataḻa añcaḻare bāsakaranti | jāpānaku 47ṭi praśāsanika rājyare bibhakta karāyāichi | ehā pāramparika rūpe āṭhaṭi añcaḻare gaṭhita | 37.4 niẏuta lokaṅka saha, bṛhatt ṭokio añcaḻa biśୱra sarbādhika janasaṃkhẏā biśiṣṭa mahānagara añcaḻa |
ādhāra
esiāra deśa | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 1,929 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%9C%E0%AC%BE%E0%AC%AA%E0%AC%BE%E0%AC%A8 | ଜାପାନ |
ଘଟଣା
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା
ଜନ୍ମ
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ମୃତ୍ୟୁ
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ଆଧାର
୨୦୦୭ |
ghaṭaṇā
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
ajñāta tithi ghaṭaṇā
janma
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
mṛtẏu
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
ādhāra
2007 | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 1,932 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AD%A8%E0%AD%A6%E0%AD%A6%E0%AD%AD | ୨୦୦୭ |
ଘଟଣା
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା
ଜନ୍ମ
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ମୃତ୍ୟୁ
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ଆଧାର
୨୦୦୪ |
ghaṭaṇā
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
ajñāta tithi ghaṭaṇā
janma
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
mṛtẏu
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
ādhāra
2004 | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 2,016 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AD%A8%E0%AD%A6%E0%AD%A6%E0%AD%AA | ୨୦୦୪ |
ଆଧାର
ତାଲିକା |
ādhāra
tālikā | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 2,039 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%B8%E0%AC%BE%E0%AC%B0%E0%AD%8D%E0%AC%AC%E0%AC%AD%E0%AD%8C%E0%AC%AE%20%E0%AC%B8%E0%AD%8D%E0%AD%B1%E0%AC%BE%E0%AC%A7%E0%AD%80%E0%AC%A8%20%E0%AC%A6%E0%AD%87%E0%AC%B6%E0%AC%AE%E0%AC%BE%E0%AC%A8%E0%AC%99%E0%AD%8D%E0%AC%95%E0%AC%B0%20%E0%AC%A4%E0%AC%BE%E0%AC%B2%E0%AC%BF%E0%AC%95%E0%AC%BE | ସାର୍ବଭୌମ ସ୍ୱାଧୀନ ଦେଶମାନଙ୍କର ତାଲିକା |
ବଙ୍ଗଳା ଭାଷା (), ଏହାର ଅନ୍ୟନାମ "ବାଂଲା" (; ) ନାମରେ ମଧ୍ୟ ପରିଚିତ) ଏକ ଇଣ୍ଡୋ-ଆର୍ଯ୍ୟଗୋଷ୍ଠୀ ଭାଷା । ଏହା ପ୍ରାଥମିକ ଭାବେ ବଙ୍ଗାଳୀମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ଭାରତୀୟ ଉପମହାଦେଶରେ କଥିତ । ଏହା ବଙ୍ଗଳାଦେଶର ଉଭୟ ସରକାରୀ ଏବଂ ସର୍ବାଧିକ କଥିତ ଭାଷା ଏବଂ ହିନ୍ଦୀ ପରେ ଭାରତର ୨୨ଗୋଟି ସରକାରୀ ଭାଷା ମଧ୍ୟରୁ ଦ୍ୱିତୀୟ ବହୁଳ କଥିତ ଭାଷା ।
ବଙ୍ଗଳାଦେଶର ସରକାରୀ ଜାତୀୟ ଭାଷା ଏହାର ଆଧୁନିକ ମାନକ ବଙ୍ଗଳା ବା ସାହିତ୍ୟ ବଙ୍ଗଳା । । ବଙ୍ଗଳାଦେଶର ୯୮% ଲୋକ ଅନର୍ଗଳ ନିଜ ମାତୃଭାଷା ଭାବେ ବଙ୍ଗଳାରେ କଥାବାର୍ତ୍ତା କରିପାରନ୍ତି ଓ ଏହା ଦେଶର ମୁଖ୍ୟ ଭାବ ବିନିମୟର ଭାଷା । ଭାରତ ମଧ୍ୟରେ ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ, ତ୍ରିପୁରା ଓ ଆସାମର ବରାକ ଉପତ୍ୟକାରେ ବଙ୍ଗଳା ସରକାରୀ ଭାଷା । ଏହା ଆସାମର ବ୍ରହ୍ମପୁତ୍ର ଉପତ୍ୟକାର ବିଭିନ୍ନ ଅଂଶରେ କଥିତ । ଏହାଛଡ଼ା ବହୁଳ ବଙ୍ଗୋପସାଗରରେ ଥିବା ଆଣ୍ଡାମାନ ଓ ନିକୋବର ଦ୍ୱୀପପୁଞ୍ଜରେ ଏହା ପ୍ରଚଳିତ ଏବଂ ବିହାର, ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡ, ମିଜୋରାମ, ନାଗାଲ୍ୟାଣ୍ଡ ଓ ଓଡ଼ିଶାରେ ଉଲ୍ଲେଖଯୋଗ୍ୟ ସଂଖ୍ୟାଲଘୁଙ୍କଦ୍ୱାରା କଥିତ । ବିଶ୍ୱବ୍ୟାପୀ ମୋଟ ପ୍ରାୟ ୨୫୦୩୦୦ମିଲିୟନ ଭାଷାଭାଷୀଙ୍କଦ୍ୱାରା କଥିତ ବଙ୍ଗଳା ଜନସଂଖ୍ୟା ଅନୁସାରେ ବିଶ୍ୱର ସପ୍ତମ ଅଧିକ କଥିତ ଭାଷା ।
ଆଧାର
ଅଧିକ ତଥ୍ୟ
Bengali Phrasebook at Wikivoyage
Biswas, Sailendra. Samsada Bangala abhidhana. 7th ed. Calcutta, Sahitya Samsad, 2004. Requires unicode enabled browser.
Biswas, Sailendra. Samsad Bengali-English dictionary. 3rd ed. Calcutta, Sahitya Samsad, 2000. Requires unicode enabled browser.
Free Bengali Unicode Solutions.
The South Asian Literary Recordings Project, The Library of Congress. Bengali Authors.
Bengali computing resources at TDIL
ଭାଷା
ବାଂଲାଦେଶ
ଭାରତର ସାମ୍ବିଧାନିକ ଭାଷା | baṅgaḻā bhāṣā (), ehāra anẏanāma "bāṃlā" (; ) nāmare madhẏa paricita) eka iṇḍo-āryẏagoṣṭhī bhāṣā | ehā prāthamika bhābe baṅgāḻīmānaṅkadୱārā bhāratīẏa upamahādeśare kathita | ehā baṅgaḻādeśara ubhaẏa sarakārī ebaṃ sarbādhika kathita bhāṣā ebaṃ hindī pare bhāratara 22goṭi sarakārī bhāṣā madhẏaru dୱitīẏa bahuḻa kathita bhāṣā |
baṅgaḻādeśara sarakārī jātīẏa bhāṣā ehāra ādhunika mānaka baṅgaḻā bā sāhitẏa baṅgaḻā | | baṅgaḻādeśara 98% loka anargaḻa nija mātṛbhāṣā bhābe baṅgaḻāre kathābārttā karipāranti o ehā deśara mukhẏa bhāba binimaẏara bhāṣā | bhārata madhẏare paścimabaṅga, tripurā o āsāmara barāka upatẏakāre baṅgaḻā sarakārī bhāṣā | ehā āsāmara brahmaputra upatẏakāra bibhinna aṃśare kathita | ehāchaḍa଼ā bahuḻa baṅgopasāgarare thibā āṇḍāmāna o nikobara dୱīpapuñjare ehā pracaḻita ebaṃ bihāra, jhāḍa଼khaṇḍa, mijorāma, nāgālẏāṇḍa o oḍa଼iśāre ullekhayogẏa saṃkhẏālaghuṅkadୱārā kathita | biśୱbẏāpī moṭa prāẏa 250300miliẏana bhāṣābhāṣīṅkadୱārā kathita baṅgaḻā janasaṃkhẏā anusāre biśୱra saptama adhika kathita bhāṣā |
ādhāra
adhika tathẏa
Bengali Phrasebook at Wikivoyage
Biswas, Sailendra. Samsada Bangala abhidhana. 7th ed. Calcutta, Sahitya Samsad, 2004. Requires unicode enabled browser.
Biswas, Sailendra. Samsad Bengali-English dictionary. 3rd ed. Calcutta, Sahitya Samsad, 2000. Requires unicode enabled browser.
Free Bengali Unicode Solutions.
The South Asian Literary Recordings Project, The Library of Congress. Bengali Authors.
Bengali computing resources at TDIL
bhāṣā
bāṃlādeśa
bhāratara sāmbidhānika bhāṣā | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 2,045 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%AC%E0%AC%99%E0%AD%8D%E0%AC%97%E0%AC%B3%E0%AC%BE%20%E0%AC%AD%E0%AC%BE%E0%AC%B7%E0%AC%BE | ବଙ୍ଗଳା ଭାଷା |
ଭାଷା ହେଉଛି ଯୋଗାଯୋଗର ଜଟିଳ ପ୍ରଣାଳୀକୁ ଶିଖିବା ଓ ବ୍ୟବହାର କରିବା ପାଇଁ ଥିବା ମନୁଷ୍ୟର ସାମର୍ଥ୍ୟ ଏବଂ ଗୋଟିଏ ଭାଷା ହେଉଛି ଏହି ଜଟିଳ ଯୋଗାଯୋଗ ପ୍ରଣାଳୀର ଏକ ଉଦାହରଣ । ପୃଥିବୀରେ ସର୍ବମୋଟ କେତେ ଭାଷା ଅଛି ଏକଥା ସଠିକ ଭାବେ କହିବା ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ ଏବଂ ଏହି ସଂଖ୍ୟା ଭାଷା (language) ଓ ଲୋକଭାଷା (dialects) ମଧ୍ୟରେ ସୂକ୍ଷ୍ମ ପ୍ରଭେଦ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ । ତଥାପି ଆକଳନ କରାଯାଇଛି ଯେ ଏହି ସଂଖ୍ୟା ୬୦୦୦ରୁ ୭୦୦୦ ହେବ ।
ମଣିଷ ଭାଷା ପୃଥିବୀ ପୃଷ୍ଠରେ ଥିବା ସମସ୍ତ ସର୍ଜୀବଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର । ଏହାର ଜଟିଳ ଗଠନ ଶୈଳୀ ଭାବ ପ୍ରକାଶ ପାଇଁ ଏକ ବୃହତ୍ତର କ୍ଷେତ୍ର ଯୋଗାଇଥାଏ ଯାହାକି ବର୍ତ୍ତମାନ ସୁଦ୍ଧା ଜଣାଥିବା ସମସ୍ତ ପ୍ରାଣୀମାନଙ୍କ ଯୋଗାଯୋଗ ପ୍ରଣାଳୀ ଅପେକ୍ଷା ଉତ୍କୃଷ୍ଟ । ଏହି ପ୍ରାଣୀ-ଯୋଗାଯୋଗ ପ୍ରଣାଳୀ ସାଧାରଣତଃ ମନୁଷ୍ୟ ଭଳି ସାମାଜିକ ନହୋଇ ଅନୁବଂଶୀୟ ହୋଇଥାଏ ।
ସଂଜ୍ଞା ପ୍ରକରଣ ମନୁଷ୍ଯର ମୁଖନିଃସୃତ ସାର୍ଥକ ଧ୍ୱନିମାନଙ୍କ ସମାହାରକୁ ଭାଷା କୁହାଯାଏ ।
ଉତ୍ପତି
ଭାଷା ବିଜ୍ଞାନ
ଐତିହାସିକ, ତୁଳନାତ୍ମକ, ବର୍ଣ୍ଣନାତ୍ମକ, ବ୍ୟାବହାରିକ, ବ୍ୟାକରଣଗତ କିମ୍ବା ଅର୍ଥଗତ ଭାଷା ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ଯେକୌଣସି ଆଲୋଚନାକୁ ଆମେ ଭାଷାତତ୍ତ୍ୱର ଅନ୍ତର୍ଗତ ବୋଲି ଧରିନେଉ । ଭାଷା ଆଲୋଚନା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ ଫିଲଲଜି ଓ ଲିଙ୍ଗୁଇଷ୍ଟିକସ୍ ବୋଲି ଦୁଇଟି ଶବ୍ଦ ପ୍ରଚଳିତ । ପୂର୍ବରୁ ସେମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ସୂଚିତ ଅର୍ଥରେ ବିଶେଷ ବ୍ୟବଧାନ ଥିବା ପରି ମନେହେଉନଥିଲା । ଅନ୍ତତଃ ଭାରତବର୍ଷରେ ଆମ୍ଭେମାନେ ଦୁଇଟିଯାକ ଶବ୍ଦକୁ ଏକପ୍ରକାର ଅର୍ଥରେ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିଲୁ । ଏବେ କିନ୍ତୁ ସେମାନଙ୍କୁ ଦୁଇଟି ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଅର୍ଥରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଛି । ସେଥିପାଇଁ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ "ଫିଲଲଜି" ପାଇଁ "ଭାଷାଜ୍ଞାନ" ଓ "ଲିଙ୍ଗୁଇଷ୍ଟିକସ୍" ପାଇଁ "ଭାଷାବିଜ୍ଞାନ" ଶବ୍ଦ ରଖିବା ଆବଶ୍ୟକ ହୋଇଛି ।
ଗଠନ
ଧ୍ୱନି ଓ ସଂକେତ
ବ୍ୟାକରଣ
ବିବିଧତା
ଅଧିକ ଦେଖନ୍ତୁ
ବାଗ୍ ଯନ୍ତ୍ର
ସ୍ୱର
ବ୍ୟଞ୍ଜନ
ସିଲେବ୍ଲ ବା ଅକ୍ଷର
ଆଧାର
ବାହାର ଲିଙ୍କ
ଭାଷା | bhāṣā heuchi yogāyogara jaṭiḻa praṇāḻīku śikhibā o bẏabahāra karibā pāi~ thibā manuṣẏara sāmarthẏa ebaṃ goṭie bhāṣā heuchi ehi jaṭiḻa yogāyoga praṇāḻīra eka udāharaṇa | pṛthibīre sarbamoṭa kete bhāṣā achi ekathā saṭhika bhābe kahibā sambhaba nuhe~ ebaṃ ehi saṃkhẏā bhāṣā (language) o lokabhāṣā (dialects) madhẏare sūkṣma prabheda upare nirbhara kare | tathāpi ākaḻana karāyāichi ye ehi saṃkhẏā 6000ru 7000 heba |
maṇiṣa bhāṣā pṛthibī pṛṣṭhare thibā samasta sarjībaṅka madhẏare sୱtantra | ehāra jaṭiḻa gaṭhana śaiḻī bhāba prakāśa pāi~ eka bṛhattara kṣetra yogāithāe yāhāki barttamāna suddhā jaṇāthibā samasta prāṇīmānaṅka yogāyoga praṇāḻī apekṣā utkṛṣṭa | ehi prāṇī-yogāyoga praṇāḻī sādhāraṇataḥ manuṣẏa bhaḻi sāmājika nahoi anubaṃśīẏa hoithāe |
saṃjñā prakaraṇa manuṣyara mukhaniḥsṛta sārthaka dhୱnimānaṅka samāhāraku bhāṣā kuhāyāe |
utpati
bhāṣā bijñāna
aitihāsika, tuḻanātmaka, barṇṇanātmaka, bẏābahārika, bẏākaraṇagata kimbā arthagata bhāṣā sambandhīẏa yekauṇasi ālocanāku āme bhāṣātattୱra antargata boli dharineu | bhāṣā ālocanā kṣetrare iṃrājī bhāṣāre philalaji o liṅguiṣṭikas boli duiṭi śabda pracaḻita | pūrbaru semānaṅkadୱārā sūcita arthare biśeṣa bẏabadhāna thibā pari maneheunathilā | antataḥ bhāratabarṣare āmbhemāne duiṭiyāka śabdaku ekaprakāra arthare bẏabahāra karuthilu | ebe kintu semānaṅku duiṭi sୱtantra arthare bẏabahāra karāyāuchi | sethipāi~ oḍa଼iā bhāṣāre "philalaji" pāi~ "bhāṣājñāna" o "liṅguiṣṭikas" pāi~ "bhāṣābijñāna" śabda rakhibā ābaśẏaka hoichi |
gaṭhana
dhୱni o saṃketa
bẏākaraṇa
bibidhatā
adhika dekhantu
bāg yantra
sୱra
bẏañjana
silebla bā akṣara
ādhāra
bāhāra liṅka
bhāṣā | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 2,046 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%AD%E0%AC%BE%E0%AC%B7%E0%AC%BE | ଭାଷା |
ପାକିସ୍ତାନ (ପାକିସ୍ଥାନ ନାମରେ ମଧ୍ୟ ଜଣା, ), ସରକାରୀ ଭାବେ Islamic Republic of Pakistan (ISO: , )) ଏସିଆର ଏକ ଦେଶ । ୨୪.୧୫ କୋଟି (୨୪୧.୫ ନିୟୁତ) ଜନସଂଖ୍ୟା ବିଶିଷ୍ଟ ଏହି ଦେଶ ବିଶ୍ୱର ପଞ୍ଚମ ସର୍ବାଧିକ ଜନସଂଖ୍ୟା ବିଶିଷ୍ଟ ଏବଂ ୨୦୨୩ ସୁଦ୍ଧା ଏଠାରେ ବିଶ୍ୱର ସର୍ବବୃହତ ମୁସଲମାନ ଜନସଂଖ୍ୟା ରହିଛି । ଇସଲାମାବାଦ ଦେଶର ରାଜଧାନୀ ହୋଇଥିବା ବେଳେ କରାଚୀ ଏହାର ସର୍ବବୃହତ ନଗର ଏବଂ ଆର୍ଥିକ କେନ୍ଦ୍ର ଏବଂ ତା' ତଳକୁ କ୍ରମାନ୍ୱୟରେ ଲାହୋର, ଫୈସଲାବାଦ, ମୁଲତାନ, ପେଶାୱାର ଏବଂ ହାଇଦ୍ରାବାଦ ଆଦି ନଗର ଅଛନ୍ତି । ପରିବ୍ୟାପ୍ତ ପାକିସ୍ତାନ ହେଉଛି ବିଶ୍ୱର ୩୩ତମ ବୃହତ୍ତମ ଏବଂ ଦକ୍ଷିଣ ଏସିଆର ଦ୍ୱିତୀୟ ବୃହତ୍ତମ ଦେଶ । ଏହାର ଦକ୍ଷିଣରେ ଆରବ ସାଗର ଏବଂ ଓମାନ ଉପସାଗରରେ ସମୁଦ୍ରତଟ ରହିଛି ଏବଂ ଏହାର ପୂର୍ବରେ ଭାରତ, ପଶ୍ଚିମରେ ଆଫଗାନିସ୍ତାନ, ଦକ୍ଷିଣ-ପଶ୍ଚିମରେ ଇରାନ ଏବଂ ଉତ୍ତର-ପୂର୍ବରେ ଚୀନ ଅବସ୍ଥିତ । ଉତ୍ତରରେ ଆଫଗାନିସ୍ତାନର ୱାଖାନ କରିଡରଦ୍ୱାରା ତାଜିକିସ୍ତାନଠାରୁ ଏହା ଅଳ୍ପ ଦୂରରେ ରହିଛି ଏବଂ ଓମାନ ସହିତ ଏକ ସାମୁଦ୍ରିକ ସୀମା ମଧ୍ୟ ରହିଛି ।
ପାକିସ୍ତାନ ଅନେକ ପ୍ରାଚୀନ ସଂସ୍କୃତିର ସ୍ଥାନ । ଏଠାର ବେଲୁଚିସ୍ତାନସ୍ଥିତ ମେହେରଗଡ଼ରେ ୮୫୦୦ ବର୍ଷ ପୁରୁଣା ନିଓଲିଥିକ ସ୍ଥାନ, ବ୍ରୋଞ୍ଜ ଯୁଗର ସିନ୍ଧୁ ସଭ୍ୟତା ଏବଂ ପ୍ରାଚୀନ ଗାନ୍ଧାର ସଭ୍ୟତା ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ । ଆଧୁନିକ ପାକିସ୍ତାନରେ ଅନ୍ତର୍ଗତ ଅନେକ ଅଂଶ ଏକାଧିକ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ଏବଂ ରାଜବଂଶର ରାଜ୍ୟ ଥିଲା ଓ ସେହି ରାଜ୍ୟଗୁଡ଼ିକରେ ଆକମେନିଡ଼, ମୌର୍ଯ୍ୟ, କୁଶାଣ, ଗୁପ୍ତ; ଏହାର ଦକ୍ଷିଣ ଅଞ୍ଚଳରେ ଉମାୟାଦ ଖଲିଫା, ସାମ୍ମା, ହିନ୍ଦୁ ଶାହି, ଶାହ ମିରିସ, ଗଜନବୀଦ, ଦିଲ୍ଲୀ ସୁଲତାନା, ମୋଗଲ, ଏବଂ ନିକଟରେ ୧୮୫୮ରୁ ୧୯୪୭ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବ୍ରିଟିଶ ଶାସନ ଚାଲିଥିଲା ।
ଆଧାର
ଅଧିକ ତଥ୍ୟ
ସରକାରୀ
Pakistan Public Policies & Researches
ପାକିସ୍ଥାନ
ଏସିଆର ଦେଶ | pākistāna (pākisthāna nāmare madhẏa jaṇā, ), sarakārī bhābe Islamic Republic of Pakistan (ISO: , )) esiāra eka deśa | 24.15 koṭi (241.5 niẏuta) janasaṃkhẏā biśiṣṭa ehi deśa biśୱra pañcama sarbādhika janasaṃkhẏā biśiṣṭa ebaṃ 2023 suddhā eṭhāre biśୱra sarbabṛhata musalamāna janasaṃkhẏā rahichi | isalāmābāda deśara rājadhānī hoithibā beḻe karācī ehāra sarbabṛhata nagara ebaṃ ārthika kendra ebaṃ tā' taḻaku kramānୱẏare lāhora, phaisalābāda, mulatāna, peśāୱāra ebaṃ hāidrābāda ādi nagara achanti | paribẏāpta pākistāna heuchi biśୱra 33tama bṛhattama ebaṃ dakṣiṇa esiāra dୱitīẏa bṛhattama deśa | ehāra dakṣiṇare āraba sāgara ebaṃ omāna upasāgarare samudrataṭa rahichi ebaṃ ehāra pūrbare bhārata, paścimare āphagānistāna, dakṣiṇa-paścimare irāna ebaṃ uttara-pūrbare cīna abasthita | uttarare āphagānistānara ୱākhāna kariḍaradୱārā tājikistānaṭhāru ehā aḻpa dūrare rahichi ebaṃ omāna sahita eka sāmudrika sīmā madhẏa rahichi |
pākistāna aneka prācīna saṃskṛtira sthāna | eṭhāra belucistānasthita meheragaḍa଼re 8500 barṣa puruṇā niolithika sthāna, broñja yugara sindhu sabhẏatā ebaṃ prācīna gāndhāra sabhẏatā antarbhukta | ādhunika pākistānare antargata aneka aṃśa ekādhika sāmrājẏa ebaṃ rājabaṃśara rājẏa thilā o sehi rājẏaguḍa଼ikare ākameniḍa଼, mauryẏa, kuśāṇa, gupta; ehāra dakṣiṇa añcaḻare umāẏāda khaliphā, sāmmā, hindu śāhi, śāha mirisa, gajanabīda, dillī sulatānā, mogala, ebaṃ nikaṭare 1858ru 1947 paryẏanta briṭiśa śāsana cālithilā |
ādhāra
adhika tathẏa
sarakārī
Pakistan Public Policies & Researches
pākisthāna
esiāra deśa | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 2,055 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%AA%E0%AC%BE%E0%AC%95%E0%AC%BF%E0%AC%B8%E0%AD%8D%E0%AC%A4%E0%AC%BE%E0%AC%A8 | ପାକିସ୍ତାନ |
ଭୁଟାନ ଦକ୍ଷିଣ ଏସିଆ ମହାଦେଶର ଭୁ-ପରିବେଷ୍ଟିତ ଏକ ଦେଶ। ଏହା ହିମାଳୟର ପୂର୍ବ ପାର୍ଶ୍ୱରେ ଅବସ୍ଥିତ।ଏହାର ଉତ୍ତରକୁ ଚୀନର ସ୍ୱାୟତ୍ତ ଅଞ୍ଚଳ ତିବେତ,ଭାରତର ସିକ୍କିମ ରାଜ୍ୟ,ପଶ୍ଚିମକୁ ତିବେତ୍ର ଚୁମ୍ବି,ପୂର୍ବକୁ ଭାରତର ଅରୁଣାଞ୍ଚଳ ପ୍ରଦେଶ ଓ ଦକ୍ଷିଣକୁ ଭାରତର ଆସାମ ଘେରି ରହିଛି। ଭୂଟାନ ଦକ୍ଷିଣ ଏସିଆରେ ଅବସ୍ଥିତ ଓ ମାଲଦିଭେସ ପରେ ଏହା ଦ୍ୱିତୀୟ ଅଳ୍ପ ଜନାକୀର୍ଣ୍ଣ ଦେଶ।ଥିମ୍ପୁ ଏହାର ରାଜ୍ୟ ଓ ବୃହତ୍ତମ ସହର ଅଟେ ଯେଉଁଠାରେକି ଫୁଣ୍ଟସୋଲିଙ୍ଗ ଏହାର ଅର୍ଥନୈତିକ କ୍ଷେତ୍ର। ଏହା ତା'ର ଇତିହାସରେ କେବେ ମଧ୍ୟ ଉପନିବେଶ ସ୍ଥାପନ କରିପାରିନାହିଁ।
ପାଣିପାଗ
ଭୂଟାନରେ ମୁଖ୍ୟତଃ ପାଞ୍ଚଟି ଋତୁ ଅନୁଭୂତ ହୁଏ ଗ୍ରୀଷ୍ମ,ବର୍ଷା,ଶରତ,ଶୀତ,ବସନ୍ତ।ପଶ୍ଚିମ ଭୂଟାନରେ ପ୍ରବଳ ବର୍ଷା ଅନୁଭୂତ ହୁଏ,ଦକ୍ଷିଣ ଭୂଟାନରେ ଗ୍ରୀଷ୍ମ ଓ ଶୀତ ଅନୁଭୂତ ହୁଏ, ଭୂଟାନର ପୂର୍ବ ଓ କେନ୍ଦ୍ର ପଶ୍ଚିମ ଅପେକ୍ଷା ଶୁଷ୍କ ରୁହେ।
ପଶୁପକ୍ଷୀ
ଭୂଟାନର ଦକ୍ଷିଣରେ Bengal tiger, clouded leopard, hispid hare the sloth bear ଆଦି ଦେଖିବାକୁ ମିଳନ୍ତି। ଆଉ କିଛି ଅଞ୍ଚଳରେ grey langur, tiger, goral and serow ଆଦି ଦେଖିବାକୁ ମିଳନ୍ତି। ବାଉଁଶ ଗଛ ଓ ଫଳ ଗଛ ଆଦି Himalayan black bear, red panda, squirrel, sambar, wild pig, barking deerମାନଙ୍କୁ ବାସ ପ୍ରଦାନ କରିଥାନ୍ତି। ବୃହତ୍ତ ପର୍ବତଗୁଡ଼ିକ snow leopard, blue sheep, marmot, Tibetan wolf, antelope, Himalayan musk deer, takin ଆଦିଙ୍କୁ ବାସ ପ୍ଦାନ କରିଥାନ୍ତି। takin ଭୂଟାନର ଜାତୀୟ ପଶୁ।
କୃଷି
ଭୂଟାନରୁ ଉତ୍ତର ଆମେରିକା ଓ ଇୟୁରୋପକୁ ବହୁଳ ମାତ୍ରାରେ ନାଲି ଚାଉଳ ରପ୍ତାନୀ ହୋଇଥାଏ। ବାଂଲାଦେଶ ଭୂଟାନର ସେଓ ଓ କମଳା ପାଇଁ ଏକ ବୃହତ୍ ବଜାର ଅଟେ।
ଭୂଟାନରେ ମୁଖ୍ୟତଃ ସାଲ୍ମନ୍ ଜାତୀୟ ମାଛ ଓ ଭାକୁର ମାଛ ଚାଷ ହୋଇଥାଏ।
ବାଣିଜ୍ୟ
ଭୂଟାନର ଅର୍ଥନୀତିର ୨୨ ପ୍ରତିଶତ ଅର୍ଥ ଏହି ବାଣିଜ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ରରୁ ମିଳିଥାଏ।।ଭୂଟାନରେ ମୁଖ୍ୟତଃ ଫେରୋଆଲୋୟେ, ସିମେଣ୍ଟ,ମେଟାଲ ପୋଲ,ଲୁହା,ନନାଆଲୋୟେ ଷ୍ଟିଲ୍ ଓ ଗ୍ରାଫାଇଟ୍,ତମ୍ବା ଆଦି ମିଳିଥାଏ।
ଖଣି
ଭୂଟାନରେ କୋଇଲା,ଡୋଲୋମାଇଟ୍,ଜିପ୍ସମ୍ ଓ ଚୂନପଥର ମିଳେ। ବେରିଲ୍,ତମ୍ବା,ଗ୍ରାଫାଇଟ୍,ଲିଡ୍,ପାଇରାଇଟ୍,ସୀସା,ଟଙ୍ଗଷ୍ଟନ୍ ଓ ଜିଙ୍କ୍ ଗଚ୍ଛିତ ରହିଛି।
ଆଧାର
ଏସିଆର ଦେଶ | bhuṭāna dakṣiṇa esiā mahādeśara bhu-paribeṣṭita eka deśa| ehā himāḻaẏara pūrba pārśୱre abasthita|ehāra uttaraku cīnara sୱāẏatta añcaḻa tibeta,bhāratara sikkima rājẏa,paścimaku tibetra cumbi,pūrbaku bhāratara aruṇāñcaḻa pradeśa o dakṣiṇaku bhāratara āsāma gheri rahichi| bhūṭāna dakṣiṇa esiāre abasthita o māladibhesa pare ehā dୱitīẏa aḻpa janākīrṇṇa deśa|thimpu ehāra rājẏa o bṛhattama sahara aṭe yeu~ṭhāreki phuṇṭasoliṅga ehāra arthanaitika kṣetra| ehā tā'ra itihāsare kebe madhẏa upanibeśa sthāpana karipārināhi~|
pāṇipāga
bhūṭānare mukhẏataḥ pāñcaṭi ṛtu anubhūta hue grīṣma,barṣā,śarata,śīta,basanta|paścima bhūṭānare prabaḻa barṣā anubhūta hue,dakṣiṇa bhūṭānare grīṣma o śīta anubhūta hue, bhūṭānara pūrba o kendra paścima apekṣā śuṣka ruhe|
paśupakṣī
bhūṭānara dakṣiṇare Bengal tiger, clouded leopard, hispid hare the sloth bear ādi dekhibāku miḻanti| āu kichi añcaḻare grey langur, tiger, goral and serow ādi dekhibāku miḻanti| bāu~śa gacha o phaḻa gacha ādi Himalayan black bear, red panda, squirrel, sambar, wild pig, barking deermānaṅku bāsa pradāna karithānti| bṛhatta parbataguḍa଼ika snow leopard, blue sheep, marmot, Tibetan wolf, antelope, Himalayan musk deer, takin ādiṅku bāsa pdāna karithānti| takin bhūṭānara jātīẏa paśu|
kṛṣi
bhūṭānaru uttara āmerikā o iẏuropaku bahuḻa mātrāre nāli cāuḻa raptānī hoithāe| bāṃlādeśa bhūṭānara seo o kamaḻā pāi~ eka bṛhat bajāra aṭe|
bhūṭānare mukhẏataḥ sālman jātīẏa mācha o bhākura mācha cāṣa hoithāe|
bāṇijẏa
bhūṭānara arthanītira 22 pratiśata artha ehi bāṇijẏa kṣetraru miḻithāe||bhūṭānare mukhẏataḥ pheroāloẏe, simeṇṭa,meṭāla pola,luhā,nanāāloẏe ṣṭil o grāphāiṭ,tambā ādi miḻithāe|
khaṇi
bhūṭānare koilā,ḍolomāiṭ,jipsam o cūnapathara miḻe| beril,tambā,grāphāiṭ,liḍ,pāirāiṭ,sīsā,ṭaṅgaṣṭan o jiṅk gacchita rahichi|
ādhāra
esiāra deśa | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 2,056 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%AD%E0%AD%81%E0%AC%9F%E0%AC%BE%E0%AC%A8 | ଭୁଟାନ |
ଚୀନ ଏସିଆରେ ଥିବା ଦେଶ । ଏହା ବିଶ୍ୱର ସର୍ବାଧିକ ଜନ-ବହୁଳ ଦେଶ ।
ଇତିହାସ
ଭୂଗୋଳ
ଧର୍ମ
ପ୍ରଶାସନିକ ବିଭାଜନ
ଭାଷା
ଆଧାର
ଅଧିକ ତଥ୍ୟ
Overviews
China at a Glance from People's Daily
BBC News – China Profile
China, People's Republic of from UCB Libraries GovPubs
China's Encyclopædia Britannica entry
Modern China: A Primer —slideshow by Life magazine
"Rethinking 'Capitalist Restoration' in China" by Yiching Wu
Key Development Forecasts for China from International Futures
"China on the Rise" PBS Online NewsHour, October 2005
ChinaToday.com
Government
The Central People's Government of People's Republic of China
China Internet Information Center —Authorized government portal site to China
Studies
Assertive Pragmatism: China's Economic Rise and Its Impact on Chinese Foreign Policy Minxin Pei, IFRI Proliferation Papers n°15, 2006
The Dragon's Dawn: China as a Rising Imperial Power, 11 February 2005
Travel
China National Tourist Office (CNTO)
The Silk Road in China
Maps
Google Maps—China
ଏସିଆର ଦେଶ | cīna esiāre thibā deśa | ehā biśୱra sarbādhika jana-bahuḻa deśa |
itihāsa
bhūgoḻa
dharma
praśāsanika bibhājana
bhāṣā
ādhāra
adhika tathẏa
Overviews
China at a Glance from People's Daily
BBC News – China Profile
China, People's Republic of from UCB Libraries GovPubs
China's Encyclopædia Britannica entry
Modern China: A Primer —slideshow by Life magazine
"Rethinking 'Capitalist Restoration' in China" by Yiching Wu
Key Development Forecasts for China from International Futures
"China on the Rise" PBS Online NewsHour, October 2005
ChinaToday.com
Government
The Central People's Government of People's Republic of China
China Internet Information Center —Authorized government portal site to China
Studies
Assertive Pragmatism: China's Economic Rise and Its Impact on Chinese Foreign Policy Minxin Pei, IFRI Proliferation Papers n°15, 2006
The Dragon's Dawn: China as a Rising Imperial Power, 11 February 2005
Travel
China National Tourist Office (CNTO)
The Silk Road in China
Maps
Google Maps—China
esiāra deśa | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 2,057 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%9A%E0%AD%80%E0%AC%A8 | ଚୀନ |
ଇରାନ, ଏସିଆ ମହାଦେଶର ଏକ ଦେଶ ।
ଭୂଗୋଳ
ଇତିହାସ
ପ୍ରଶାସନିକ ବିଭାଗ
ଭାଷା
ଆଧାର
ବାହାର ତଥ୍ୟ
The e-office of the Supreme Leader of Iran
The President of Iran
Iran.ir
Iran profile from the BBC News
Key Development Forecasts for Iran from International Futures
ଏସିଆର ଦେଶ | irāna, esiā mahādeśara eka deśa |
bhūgoḻa
itihāsa
praśāsanika bibhāga
bhāṣā
ādhāra
bāhāra tathẏa
The e-office of the Supreme Leader of Iran
The President of Iran
Iran.ir
Iran profile from the BBC News
Key Development Forecasts for Iran from International Futures
esiāra deśa | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 2,058 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%87%E0%AC%B0%E0%AC%BE%E0%AC%A8 | ଇରାନ |
ଜଗତର ନାଥ ଶ୍ରୀ ଜଗନ୍ନାଥ ହିନ୍ଦୁ ଓ ବୌଦ୍ଧମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ଓଡ଼ିଶା, ଛତିଶଗଡ଼, ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ, ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡ, ବିହାର, ଆସାମ, ମଣିପୁର ଏବଂ ତ୍ରିପୁରା ତଥା ବଙ୍ଗଳାଦେଶରେ ପୂଜିତ । ଜଗନ୍ନାଥ ଚତୁର୍ଦ୍ଧାମୂର୍ତ୍ତି ଭାବେ ଜଗତି (ରତ୍ନବେଦୀ) ଉପରେ ବଳଭଦ୍ର ଓ ସୁଭଦ୍ରା ଓ ସୁଦର୍ଶନଙ୍କ ସହିତ ପୂଜିତ ହୋଇଥାନ୍ତି । ମତବାଦ ଅନୁସାରେ ଜଗନ୍ନାଥ ପ୍ରାୟ ଏକ ସହସ୍ରାବ୍ଦୀ ଧରି ବର୍ଷର ବାର ମାସରୁ ଏଗାର ମାସ ହିନ୍ଦୁ ଦେବତା ବିଷ୍ଣୁ ରୂପରେ ଓ ଏକ ମାସ ଛଦ୍ମ ଭାବେ ବୁଦ୍ଧ ରୂପରେ ପୂଜା ପାଇ ଆସୁଛନ୍ତି । ଦ୍ୱାଦଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଜଗନ୍ନାଥ ବୁଦ୍ଧଙ୍କ ଅବତାର ରୂପରେ ପୂଜା ପାଉଥିଲେ । ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ ଜାତି, ଧର୍ମ ଓ ବର୍ଣ୍ଣ ନିର୍ବିଶେଷରେ ସମସ୍ତେ ପୂଜା କରିବା ଦେଖାଯାଏ । ହିନ୍ଦୁମାନେ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ଧାମକୁ ଏକ ପବିତ୍ର ତୀର୍ଥକ୍ଷେତ୍ର ଭାବେ ମଣିଥାନ୍ତି। ଏହା ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମର ସବୁଠାରୁ ପବିତ୍ର ଚାରିଧାମ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ପ୍ରଧାନ ଧାମ ଭାବେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ ।
ନାମାର୍ଥ
ବ୍ୟାକରଣ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଜଗନ୍ନାଥ ଶବ୍ଦର ଅର୍ଥ "ଜଗତି" (ସର୍ବୋଚ୍ଚ ସ୍ଥାନ, 'ରତ୍ନବେଦୀ') ଉପରେ ବିଜେ କରିଥିବା "ନାଥ" (ସ୍ୱାମୀ/ମାଲିକ) | ତେବେ ଅଧିକାଂଶ ସମୟରେ ପଣ୍ଡିତମାନେ ଏହାକୁ ସଂସ୍କୃତ ସନ୍ଧି ପ୍ରକରଣ ଆଧାରରେ 'ଜଗତ୍+ନାଥ' ବୋଲି ଯୁକ୍ତି ଦର୍ଶାଇଥାନ୍ତି, ଯାହା ଓଡ଼ିଆ ସନ୍ଧି ନିୟମ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଭ୍ରମାତ୍ମକ ମନେହୁଏ । ଜଗନ୍ନାଥ ଓଡ଼ିଶାରେ ନାନା ନାମରେ ଜଣାଶୁଣା, ଜଗା, ଜଗବନ୍ଧୁ (ଜଗତର ବନ୍ଧୁ), କାଳିଆ ସାଆନ୍ତ (କଳା ବର୍ଣ୍ଣର ଠାକୁର),ଦାରୁବ୍ରହ୍ମ/ଦାରୁ ଦେବତା (ଦାରୁ/କାଠରେ ତିଆରି ଦେବତା), ଚକା ଆଖି/ଚକା ନୟନ (ଗୋଲ ଆଖିଥିବା ଦେବତା), ଚକା ଡୋଳା (ଗୋଲ ଆଖି ଡୋଳା ଥିବା ଦେବତା)|
ଜଗନ୍ନାଥ ବୁଦ୍ଧଙ୍କୁ ବୁଝାଉଥିବା ଏକ ତିବତୀୟ ଶବ୍ଦ ।
କେତେକ ଗବେଷକଙ୍କ ମତରେ ଜଗନ୍ନାଥ ଶବ୍ଦ ଆଦିବାସୀ ଶବ୍ଦ "ଜଗନେଲୋ" (କାଠରେ ତିଆରି ଦେବତା) ଶବ୍ଦରୁ ଆସିଛି ଯାହା ଆଗକାଳର ଶବରମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ପୂଜା ପାଉଥିବା ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ ବୁଝାଇଥାଏ ।
ଦାରୁବ୍ରହ୍ମ ପୁରୁଷୋତ୍ତମଙ୍କ ଅସଂଖ୍ୟ ନାମ ମଧ୍ୟରୁ ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ ନାମଟିର ସାତନ୍ତ୍ର୍ୟ, ବୈଶିଷ୍ଟ, ମୂଲ୍ୟବୋଧ, ଓ ମହନୀୟତା ଅବର୍ଣ୍ଣନୀୟ । ଏହି ନାମଟିର ସ୍ମରଣ, ମନନ ଓ ଉଚ୍ଚାରଣ ମାତ୍ରେ ଭାବ ମହାଭାବରେ ରୂପାନ୍ତରିତ ହୋଇଯାଏ, ପ୍ରାଣ ଉଦ୍ୱେଳିତ ହୋଇଉଠେ, ହୃଦୟରେ ବ୍ୟାକୁଳତା ଜାଗିଉଠେ ଏବଂ ଭକ୍ତର ନୟନ ତାଙ୍କ ଦର୍ଶନ ନିମିତ୍ତ ଅଧୀର ହୁଏ । ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ ଶବ୍ଦର ପ୍ରତ୍ୟେକ ଅକ୍ଷରର ମଧ୍ୟ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ମାହାତ୍ମ୍ୟ ରହିଛି !
ଧାର୍ମିକ ଅର୍ଥାନୁବାଦ
ଶ୍ରୀ – ‘ଶ୍ରୀ’ର ଅର୍ଥ ଲକ୍ଷ୍ମୀ, ଐଶ୍ୱର୍ଯ୍ୟ, ବିଭବ, ଆଲୋକ । ସେ ଭକ୍ତି, ପ୍ରୀତି ଓ ଶୋଭା ପ୍ରଦାୟିନୀ ଶକ୍ତି । ସେ ଜଗନ୍ମୟ ଜ୍ୟୋତି ସ୍ୱରୂପ, ସେ ସର୍ବ ପ୍ରକାଶ୍ୟ, ସେ ହିଁ ପଥ ପ୍ରଦର୍ଶକ ।
ଜ – ‘ଜ’ର ଅର୍ଥ ଉତ୍ପତ୍ତି, ବିଷ୍ଣୁ, ପିତାମାତା, ତେଜଃ । ସକଳ ସୃଷ୍ଟିର କାରଣ ହେଉଛନ୍ତି ଭଗବାନ ଜଗନ୍ନାଥ । ସର୍ବ ଦେବତା ତାଙ୍କଠାରୁ ସୃଷ୍ଟି । ସେ ବେଦ, ମନ୍ତ୍ର, ଯୋଗ, ଜ୍ଞାନ ଆଦିର ଉତ୍ପତ୍ତିସ୍ଥଳ । ସେ ହିଁ ଆରାଧ୍ୟ ଦେବତା ବିଷ୍ଣୁ, ସେ ହେଉଛନ୍ତି ସକଳ ପ୍ରାଣୀ ଜଗତର ପିତାମାତା । ସେ ସଂସାରର ସର୍ବକାରିଣୀ ଶକ୍ତିରୂପେ ବିଦ୍ୟମାନ ।
ଗ – ‘ଗ’ର ଅର୍ଥ ଗଗନ, ସ୍ୱର୍ଗ, ଗୁରୁ । ଅର୍ଥାତ୍ ସେ ହେଉଛନ୍ତି ଅନନ୍ତ, ସାଗର ପରି ଗଭୀର, ଗୋଲାପ ପରି କୋମଳ । ସେ ସମସ୍ତଙ୍କର ଗୁରୁ, ତାଙ୍କର ଶ୍ରୀଚରଣ ତଳେ ଆଶ୍ରୟ ପାଇବା ସମସ୍ତଙ୍କର କାମ୍ୟ ।
ନ୍ନା(ନ) – ‘ନ’ର ଅର୍ଥ ନିରାକାର, ନିର୍ବିକାର, ଅବିନାଶୀ, ସ୍ଥାନାତୀତ, ନିର୍ମାୟା, ନିରୀହ, ନିର୍ମଳ । ନିରାକାର, ନିର୍ଗୁଣ, ନିତ୍ୟ, ଅବିନାଶୀ ପରମାତ୍ମା ପରମେଶ୍ୱରଙ୍କର ସାକାର, ସଗୁଣ ସ୍ୱରୂପ ହିଁ ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ ।
ଥ – ‘ଥ’ର ଅର୍ଥ ପର୍ବତ, ଭୟତ୍ରାତା, ମଙ୍ଗଳ, ରକ୍ଷଣ । ସେ ଅଜୟ, ଅନାଥର ନାଥ, ଭୟ ନାଶକ, ସର୍ବ ମଙ୍ଗଳକାରକ । ସେ ଦ୍ରୌପଦୀଙ୍କର ମାନ ରକ୍ଷଣ, ଗଜ ଉଦ୍ଧାରଣ ପରି ସମସ୍ତଙ୍କର ଦୁଃଖ ଦୂର କରନ୍ତି ।
[[
[[{{}}]] Yatra Puri 07-11027.jpg|thumb|right|250px|alt=|ପୁରୀ ଜଗନ୍ନାଥ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ଓ ବିଶ୍ୱ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ରଥଯାତ୍ରା ଅବସରରେ ବଡ଼ଦାଣ୍ଡରେ ତିନି ରଥ]]
ଇତିହାସ
ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ସ୍ଥାପନ କର୍ତ୍ତା
ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କର ପ୍ରଥମ ସ୍ଥାପନ କର୍ତ୍ତା ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କର
ପଞ୍ଚମପୁରୁଷ, ସୂର୍ଯ୍ୟବଂଶର ରାଜା ଇନ୍ଦ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ, ସେ ଅବନ୍ତୀ
ଦେଶର ରାଜା ଥିଲେ । ସତ୍ୟଯୁଗରେ ଇନ୍ଦ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନଙ୍କଦ୍ୱାରା ପ୍ରଥମେ ଜଗନ୍ନାଥ ପ୍ରକଟ ହେଲେ ବୋଲି ସ୍କନ୍ଧପୁରାଣ କହନ୍ତି ।
ଯସ୍ତୁ ସାକ୍ଷାତ ଜଗନ୍ନାଥଃ ଆବିର୍ଭୂତଃ କୃତେନ (୨୧
ଅଧ୍ୟାୟ) ସତ୍ୟ ଯୁଗରେ ଏହି ପୌରାଣିକ ପୁରୁଷ ପୂଜା ଖ୍ୟାତ
ପାଇଁ ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲେ। ତ୍ରେତୟା ଯୁଗର କ୍ଷେତ୍ରଥିଲା, ମାତ୍ର
ପୂଜା ଋଷିମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ହିଁ ହେଉଥିଲା । ରାଜା ରତ୍ନଗ୍ରୀବ
ତ୍ରେତାଯୁଗରେ ଦର୍ଶନ କରିବାକୁ ଆସିଥିବା ପଦ୍ମପୁରାଣ କହନ୍ତି ।
ଏହି ଇନ୍ଦ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନଙ୍କ ସମୟ ହେଲା, ଦ୍ୱିତୀୟ ପରାର୍ଦ୍ଧ
ସ୍ୱାୟମ୍ଭୁବ ମନୁଙ୍କ ରାଜଜ୍ୱ କାଳର ଶ୍ୱେତ ବାରାହକଳ୍ପ । ଏତେ
ବେଳକୁ ଦାରୁପୂଜା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା। । ଏହି ଇନ୍ଦ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନଙ୍କୁ
ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରର ଶ୍ରାଦ୍ଧ ପରମ୍ପରାନୁସାରେ ଆଶ୍ୱମେଧି ଇନ୍ଦ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ
କହନ୍ତି, କେହି କେହି ଇନ୍ଦ୍ରଭୂତି, କେହିକେହି ବା ଇନ୍ଦ୍ରବୋଲି
ମଧ୍ୟ କହନ୍ତି । ମାତ୍ର ଯାହା ଜଣାଯାଏ ଯେତେବେଳେ ଯେଉଁ
ରାଜା ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ପୂଜାରେ ନିକଟତମ ବ୍ୟକ୍ତି ରୂପରେ ଆସିଛନ୍ତି
ସେ ନିଜକୁ ଇନ୍ଦ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ବୋଲାଇଥିବା ମାଦଳାପାଞ୍ଜିର ଯଯାତି
କେଶରୀଙ୍କ ଇତିହାସରୁ ଜଣାଯାଏ । କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ଆଚାର୍ଯ୍ୟଙ୍କ
ମତରେ ତାହା ୧୫୬ କୋଟି ବର୍ଷ ତଳର କଥା ।
(ପୁରୁଷୋତ୍ତମ କ୍ଷେତ୍ରର ଇତିବୃତ୍ତ ପୁସ୍ତକ) ବାସ୍ତବରେ ସ୍ୱାୟମ୍ଭୂବ
ମନୁଙ୍କ କାଳକୁ ଧରିଲେ ଏହା ସ୍ମରଣାତୀତ କାଳର କଥା ହେବ ।
ସାପ୍ରଂତ ମେ ଦ୍ୱିତୀୟ ତୁ ପରାର୍ଦ୍ଧେ ସସମସ୍ଥିତ
ମନୁ ସ୍ୱାୟମ୍ଭୁ ର୍ବୋନମ ଶ୍ୱେତ ବାରାହ କଳ୍ପକେ
ଶ୍ଳୋକରୁ ଜଣାଯାଏ ଇନ୍ଦ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ନାମକ ପୌରାଣିକ
ରାଜା ସତ୍ୟଯୁଗରେ ଜଗନ୍ନାଥ ପୂଜାର ପ୍ରଚଳନ କରାଇଥିଲେ ।
କିନ୍ତୁ ଇତିହାସରେ ଏହା ସମର୍ଥନ କରେନାହିଁ ।
ମୋଗଲ ଆକ୍ରମଣ ବେଳେ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ମହିମା
ମୁକ୍ତିପ୍ରଦ ପ୍ରଭୁ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ମହିମା ଭୌତିକ ଧାରଣାରେ
ଚିନ୍ତା କରାଯାଇ ନ ପାରେ । ତାଙ୍କର ଥିବା ନ ଥିବା ସବୁ ସମାନ,
ତଥାପି ଦେଖିଲେ ଜଣାଯାଏ ଜଗନ୍ନାଥ ମହାପ୍ରଭୁ ଯଥେଷ୍ଟ ମହିମା
ପ୍ରକାଶ କରିଅଛନ୍ତି । ପ୍ରଥମ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ରାଜଦେବ ରାଜଗୁରୁଙ୍କ
ସମୟରେ ଭାନୁଦେବ ୩ୟଙ୍କ ସମୟରେ, ଶକାବ୍ଦ ୧୨୮୨
ବା ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦ ୧୩୬୦ର ବୃଷମାସରେ ସୁଲତାନ ଫିରୁଜ ଖାଁ
ପ୍ରଥମେ ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର ଆକ୍ରମଣ କରି ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ ସ୍ପର୍ଶ
କରିବାକୁ ଆସିଥିଲା । ମାଦଳାପାଞ୍ଜି ସମ୍ପର୍କୀୟ ବିବରଣୀରୁ
ଜଣାଯାଏ ସେ ମନ୍ଦିରରେ ପ୍ରବେଶ କଲା ମାତ୍ରେ ଅନ୍ଧପରି
ହୋଇଗଲା ଓ ବଡ଼ ବିକଳ ହୋଇ ବାଡ ଡେଇଁ ପଳାଇଲା ।
ତାହାଦେଖି ଭାନୁଦେବ ଖାଲି ପଡିଥିବା ମେରଦା ଘରକୁ
ଲୋକଙ୍କ ବ୍ୟବହାର ପାଇଁ ଦେଇଦେବାରୁ ସରଘରଗୁଡିକ
ଭାନୁଦେବ ଖଞ୍ଜା ନାମରେ ଖ୍ୟାତ ହେଲା । ଏହି କାରଣରୁ Sriatae Firuja Sahi ପ୍ରସ୍ତାବରେ ସେ ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର
ଆକ୍ରମଣ କରି ଅପବିତ୍ର କରିବା କଥା ଲେଖାଥିଲେ ମଧ୍ୟ
Tarikha E Firuja Sahi ଅପକୃତ୍ୟର ନାମ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ
ନେଇ ନାହାନ୍ତି । ଏହାପରେ ୧୪୨୧ରେ ନିଶଙ୍କଭାନୁଙ୍କ
ସମୟରେ ସୁଲତାନ ହୋସେନ ଘୋରି ମୁଗଲ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ
ଛୁଇଁବାକୁ ଚେଷ୍ଟାକରି ପାରି ନଥିଲା।
ଚୈତନ୍ୟଦେବଙ୍କ ଆଗମନ ପୂର୍ବରୁ ମୁରଥାନଗାଜି
ଇସ୍ମାଇଲ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ ନେଇଯିବା ପାଇଁ ଉଦ୍ୟମ କରିଥିଲେ ।
ମାତ୍ର ୧୦୦୯ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ଗୋଦାବର ରାଜଗୁରୁ ସାହାସ
ଆକ୍ରମଣର ଖବର ପାଇ ହୁଳୁହୁଳିଆ କୂଳରୁ ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ଚାପରେ
ବସାଇ ଚିଲିକାର କୌଣସି ସ୍ଥାନକୁ ନେଇଯାଇଥିଲେ । ମାତ୍ର
୧୫୨୨ରେ ଶ୍ରୀଚୈତନ୍ୟ ଆସିବା ବେଳକୁ ପ୍ରଭୁମାନେ ଫେରି
ଆସିଥିଲେ। ପ୍ରଭୁଙ୍କ ମାୟାରେ ସୁରଥାନ ଶକ୍ତ ବେମାର ପଡି
ପୁରୀ ଯାଇନଥିଲା ।
କଳାପାହାଡ ୧୫୬୮ରେ ଆସିଲେ ବଟମାଧବଙ୍କୁ
ନେଇଥିଲେ, ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ ସେବକମାନେ ମନ୍ଦିର ମଧ୍ୟରେ ଲୁଚାଇ
ରଖିଥିଲେ । ପରିଶେଷରେ ଏକ ଦୀର୍ଘ ସମୟ ପାଇଁ ରହିଥିଲେ
ଚଢେ଼ଇ ଗୁହାରେ ଏକରାମ ଖାଁ ଅପବିତ୍ର କରିଦେବା ଭୟରେ ।
ଏହା Riaz us Salatin English page ୩୦୨ ପୃଷ୍ଠାରେ ବର୍ଣ୍ଣିତ
ହୋଇଛି । ଔରଙ୍ଗଜେବଙ୍କର ଜିଦ୍ ଥିଲା ଯେ ସେ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ
ନିଶ୍ଚିତ ଅପବିତ୍ର କରିବେ । ମାତ୍ର ସେ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ ଇଷ୍ଟଦେବ
ରୂପରେ ହିଁ ଦେଖିଲେ ।ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କର ତିଳକ ଅବିକଳ ରୂପରେ
ମକ୍କାର ପ୍ରଧାନ ଦେବତାଙ୍କ ସହିତ ଜଡ଼ିତ ଅଟେ । ଆଲମ
ଇ ପିର୍ ନାମରେ ରମଦୟିତି ଗୋସ୍ୱାମୀ ବଡ଼ମଠ ମହନ୍ତଙ୍କ
ମାର୍ଫତରେ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ ଭୂମିଦାନ କରିଥିଲେ ପ୍ଲେଟ ଆର୍କଇଭସ୍ର
ଦସ୍ତାବିଜରୁ ଏହା ପ୍ରମାଣ ହୁଏ । ଏଠାରେ ମୁଖ୍ୟତଃ ଉଲ୍ଲେଖ
କରିବାର କଥା ଯେ ମକ୍କାର ପବିତ୍ର ପୀଠ ଉପରେ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ
ତିଳକ ପରି ସାଙ୍କେତ ଅଛି । ଏହି ବିଷୟ ଜାଣି ନ ଥିବା ବହୁ
ମୋଗଲ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ ଅପବିତ୍ର କରିବାକୁ ଆପ୍ରାଣ ଚେଷ୍ଟା କରିବିଫଳ ମନୋରଥ ହୋଇଛନ୍ତି । ଏହାଙ୍କୁ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଅପୂର୍ବ ମହିମା
ବୋଲି କହିବା । ସେବକମାନେ ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ନିଜର ଅନ୍ତରଙ୍ଗ ମନେ
କରୁଥିବାରୁ ଅପବିତ୍ର କରାଇ ନଦେବାକୁ ଭକ୍ତି ଶ୍ରଦ୍ଧାର ସହିତ
ନେଇଛନ୍ତି ସିନା ଆକ୍ରମଣ ପ୍ରତିହତ ହୋଇଛି କେବଳ ପ୍ରଭୁଙ୍କ
କୃପାରୁ । ମୋଗଲ ଇସଲାମ ବନ୍ଧୁ ଏଣେ ଆକ୍ରମଣ ସତ୍ତ୍ୱେ
ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ ଭକ୍ତିକରି ଆସୁଛନ୍ତି ।
ବିଭିନ୍ନ ଯୁଗରେ ପ୍ରଭୁଙ୍କର ସ୍ଥିତି ଓ ଆଦର୍ଶ
ପୁରାଣାଦି ପ୍ରାଚୀନ ସାହିତ୍ୟରେ ଜଗନ୍ନାଥ ସବୁ ଯୁଗରେ
ଊଣା ଅଧିକେ ପ୍ରଭାବବାନ୍ ଥିଲେ । ଐତିହାସିକ ଦୃଷ୍ଟିରେ ଗ୍ରାମୀଣ
ବା ବୈଦିକ ସମାଜରେ ସେ ଥିଲେ ଯୂପମୟ ରୂପ । ପ୍ରାକ୍
ଗୁପ୍ତକାଳର ସେ ପ୍ରତୀକ । ସେ ଉତ୍ତରଗୁପ୍ତ କାଳରେ ପ୍ରଣବମୟ
ରୂପ । ମହାଭାରତ କାଳରେ ସେ ଅନ୍ତର୍ବେଦୀ ବା ପବିତ୍ର ବେଦୀ
ରୂପରେ । ଗୁପ୍ତୋତ୍ତର କାଳରେ ସେ ତ୍ରିରତ୍ନ, ତତ୍ ପୂର୍ବରୁ ସେ
କଳିଙ୍ଗ ଜୀନ । ପ୍ରାଚୀନ ପୁରାଣ କାଳରେ ସେ ପୁରୁଷୋତ୍ତମ ।
ପୁରାଣ (ଐତିହାସିକ ମତରେ)ରେ ସେ ଅବତାର ବା କୃଷ୍ଣ
ଅଟନ୍ତି । ତନ୍ତ୍ର ମତରେ ସେ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଯନ୍ତ୍ରାରୂଢ ବିଗ୍ରହ । ତେଣୁ
ସବୁମତର ଆଖ୍ୟାୟିକା ପୂରି ରହିଛି ତାଙ୍କ ଇତିହାସରେ,
ଚରିତ୍ରରେ ଏହାହିଁ ବୈଚିତ୍ର୍ଯ । ଏହା ଯଦି ପୂର୍ବାଚାର୍ଯ୍ୟ ସୃଷ୍ଟିକରି
ନଥାନ୍ତେ ତାହାହେଲେ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ସମନ୍ୱୟବାଦର ପ୍ରତୀକ
କୁହାଯିବା କଠିନ ହୋଇଥାନ୍ତା । ସେହି କାରଣରୁ ଜଗନ୍ନାଥ
ମନ୍ଦିରରେ ପୂଜା, ଅର୍ଚ୍ଚନା ପୌରାଣିକ ମତବାଦ ମଧ୍ୟରେ
ବ୍ରାହ୍ମଣଗୋଷ୍ଠୀ (ସୂତ୍ରଧାରୀ)ଙ୍କଦ୍ୱାରା ଓଁ ମୂର୍ତ୍ତି ଓ ତାହାର
ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସମସ୍ତ କ୍ରିୟାଧିକାର ଦଇତା ବା ଶାବର ସେବକଙ୍କ ଉପରେ
ନ୍ୟସ୍ତ ହୋଇଛି । ଏହା କମ୍ ସମନ୍ୱୟର ପ୍ରତୀକ ନୁହେଁ । ସବୁ
ଅନୈକ୍ୟ ମଡରେ ଐକ୍ୟ । ଐକ୍ୟତା ମଧ୍ୟରେ ଅନୈକ୍ୟତା
ଏହାର ମୂଳ ଆଦର୍ଶ ଅଟେ ।
କିମ୍ବଦନ୍ତୀ
ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ଷୋଳକଳା
ପ୍ରଥମ କଳା - ନିବୃତ୍ତି : ସଂସାରରେ ରହି ସଂସାରିକତାରୁ ମୁକ୍ତ ହେବାର କଳା ।
ଦ୍ୱିତୀୟ କଳା - ପ୍ରତିଷ୍ଠା : ସତମାର୍ଗରେ ଯଶ ଅର୍ଜନ କରିବାର କଳା ।
ତୃତୀୟ କଳା - ବିଦ୍ୟା : ନିଃସ୍ୱାର୍ଥ ଭାବରେ ଆଜି ଜନହିତକର ବିସ୍ତାର କରିବାର କଳା ।
ଚତୁର୍ଥ କଳା - ଶାନ୍ତି : ମନ ଓ ମସ୍ତିଷ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସମନ୍ୱୟ ରଖି ସ୍ଥିର ଚିତରେ ରହିବାର କଳା ।
ପଞ୍ଚମ କଳା - ଇନ୍ଧିକା : ନିଜ ଅନ୍ତଃଶକ୍ତିକୁ ସଂଗ୍ରହ କରିବାର କଳା ।
ଷଷ୍ଠ କଳା - ଦୀପିକା: ଶକ୍ତିର ସତ ଏବଂ ଉପଯୁକ୍ତ ପ୍ରୟୋଗର କଳା ।
ସପ୍ତମ କଳା - ରେଚିକା : ନିଜ ଦୁଷ୍ଟ ପ୍ରବୃତ୍ତିକୁ ଚିହ୍ନି, ତାହାକୁ ସ୍ୱୀକାର କରି ପରିତ୍ୟାଗ କରିବାର କଳା ।
ଅଷ୍ଟମ କଳା- ମୋଚିକା : ମାୟା ଓ ମୋହରୁ ମୁକ୍ତ ହେବାର କଳା ।
ନବମ କଳା - ପରା : ନୂଆ ଦିଶା ଅଙ୍କନ ଓ ଭିନ୍ନ ଅମୃତ ଲକ୍ଷ ସ୍ଥାପନ କରିବାର କଳା ।
ଦଶମ କଳା - ସୂକ୍ଷ୍ମ : ସତ ସୂକ୍ଷଗତ ବିଚାର କରିବାର କଳା ।
ଏକାଦଶ କଳା - ସୁକ୍ଷ୍ମ ଅମୃତ :ଅମୃତତୁଲ୍ୟ କଥାର ପ୍ରୟୋଗ ତଥା ତାହାକୁ ଅମୃତ ପରି ବିସ୍ତରଣର କଳା ।
ଦ୍ୱାଦଶ କଳା - ଜ୍ଞାନ : ଠିକ ଓ ଭୁଲ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରଭେଦକୁ ବୁଝିବା ଓ ବୁଝାଇବା କଳା ।
ତ୍ରୟୋଦଶ କଳା- ଜ୍ଞାନ ଅମୃତ : ଜ୍ଞାନ ଅର୍ଜନ କରି ତାହାକୁ ଅମୃତ ପରି ବାଣ୍ଟିବାର କଳା ।
ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶ କଳା - ଅପ୍ୟାୟିନୀ : ନିଜ କର୍ମଦ୍ୱାରା ସମାଜ କଲ୍ୟାଣ କରିବାର କଳା ।
ପଞ୍ଚଦଶ କଳ - ବ୍ୟାପିନୀ : ସତ୍ୟକୁ ସର୍ବବ୍ୟାପୀ କରିବାର କଳା ।
ଷୋଡ଼ଶ କଳା - ବ୍ୟୋମରୂପା : ଆକାଶ ପରି ନିଜ ବିରାଟ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱରେ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ସମାହିତ କରିବାର କଳା।
ଜଗନ୍ନାଥ ତତ୍ତ୍ୱ ବିଚାର
''== ତାନ୍ତ୍ରିକ ଦୃଷ୍ଟିଭଙ୍ଗୀରେ ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ ==
ଶ୍ରୀ ଜଗନ୍ନାଥ ସଂସ୍କୃତିରେ ଅନ୍ୟ ବହୁ ମତବାଦ ପରି ତନ୍ତ୍ରର ମଧ୍ୟ ବିପୁଳ ପ୍ରଭାବ ପଡିଛି । ଐତିହାସିକ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଓଡ଼ିଶା ଏକଦା ତନ୍ତ୍ରର ଏକ ପ୍ରଧାନ ପୀଠ ଥିଲା । "ହେବଜ୍ରତନ୍ତ୍ର" ଗ୍ରନ୍ଥ ତନ୍ତ୍ରର ଚାରିପୀଠ ମଧ୍ୟରେ ଉଡ୍ଡୀୟାନପୀଠକୁ ଗ୍ରହଣ କରିବା ସହ, ଏହାକୁ ତନ୍ତ୍ର ସାଧନାର ମୁଖ୍ୟପୀଠ ରୂପେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛି । କାଳିକା ପୁରାଣରେ ଏହି ପୀଠ "ଓଡ୍ରାଖ୍ୟଂ" ରୂପେ ବର୍ଣ୍ଣିତ ଏବଂ ପ୍ରଥମ ପୀଠ ଭାବରେ ସ୍ୱୀକୃତ । ହରପ୍ରସାଦ ଶାସ୍ତ୍ରୀ, ଡ. ବିନୟତୋଷ ଭଟ୍ଟାଚାର୍ଯ୍ୟ ଆଦି ଗବେଷକମାନେ ଉଡ୍ଡୀୟାନପୀଠ ଓ ଓଡ଼ିଶାକୁ ଏକ ବୋଲି ପ୍ରମାଣ କରିଛନ୍ତି । ଏହି ପୀଠ ମଧ୍ୟରେ ଅବସ୍ଥିତ ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ରକୁ ତନ୍ତ୍ରପୀଠ ରୂପେ ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ଦିଆଯାଇଛି ।
ତନ୍ତ୍ର ଶାସ୍ତ୍ର ଉଲ୍ଲେଖ କରେ "ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ ସାକ୍ଷାଦ୍ ଦକ୍ଷିଣ କାଳୀକା" । ଅର୍ଥାତ ଶ୍ରୀ ଜଗନ୍ନାଥ ସାକ୍ଷାତ ଦକ୍ଷିଣ କାଳୀକା ଅଟନ୍ତି । ଅନ୍ୟ ଏକ ମତାନୁସାରେ ଏହି ପୀଠର ଇଷ୍ଟଦେବୀ ବିମଳାଙ୍କୁ ଅନେକ ଗ୍ରନ୍ଥରେ ଭୈରବୀ ରୂପେ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇ ଶ୍ରୀ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ ଭୈରବ ରୂପେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଛି । ତନ୍ତ୍ର ଅନୁସାରେ ପ୍ରତ୍ୟକ ତନ୍ତ୍ରପୀଠର ରକ୍ଷା ନିମନ୍ତେ ଅଷ୍ଟଶକ୍ତି ଓ ଅଷ୍ଟରୂଦ୍ର ରହିବା ଆବଶ୍ୟକ । ଏହି ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଶ୍ରୀ କ୍ଷେତ୍ରର ଅଷ୍ଟଶକ୍ତି ରୂପେ ବଟମୂଳ ଅଗ୍ନିକୋଣରେ ମଙ୍ଗଳା, ପଶ୍ଚିମରେ ବିମଳା, ବାୟୁକୋଣରେ ସର୍ବମଙ୍ଗଳା, ଉତ୍ତରରେ ଅର୍ଦ୍ଧଶୋଷିନୀ, ଈଶାନରେ ଆଲାମଚଣ୍ଡୀ, ଦକ୍ଷିଣରେ କାଳରାତ୍ରୀ, ପୂର୍ବରେ ମରୀଚିକା, ନୈରତରେ ଚଣ୍ଡରୂପା ବିରାଜିତା । ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ରର ଅନ୍ତର୍ବେଦୀର ରକ୍ଷା ନିମନ୍ତେ ଏହି ଅଷ୍ଟଶକ୍ତିଙ୍କ ପରିକଳ୍ପନା କରାଯାଇଛି ବୋଲି କୁହାଯାଏ । ସେହିପରି ଅଷ୍ଟରୂଦ୍ର ମଧ୍ୟ ସମସ୍ତ ଦିଗରେ ବିରାଜିତ । ସେମାନେ ହେଲେ କପାଳମୋଚନ, ଯମେଶ୍ୱର, ଈସାନେଶ୍ୱର, ମାର୍କଣ୍ଡେଶ୍ୱର, ବିଲେଶ୍ୱର, ନୀଳକଣ୍ଠ, ବଟେଶ ଓ ମହେଶ ବା ଲୋକନାଥ । ଶ୍ରୀ ମନ୍ଦିରରେ ବିମଳାଙ୍କୁ ଭୈରବ ରୂପୀ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ଉଚ୍ଛିଷ୍ଟ ସମର୍ପଣ କରାଯାଉଥିବାରୁ ଏହା ଉଚ୍ଛିଷ୍ଟପୀଠ ଭାବେ ବର୍ଣ୍ଣିତ । ଏଠାରେ ଦେବୀ ସତୀଙ୍କ ପାଦ ପଡିଥିବାରୁ ଏହା ପାଦପୀଠ ରୂପେ ମଧ୍ୟ ପରିଚିତ । ଶ୍ରୀ ମନ୍ଦିର ମଧ୍ୟରେ ଅନେକ ତାନ୍ତ୍ରିକ ଦେବୀ ଯଥା କୁତାମଚଣ୍ଡୀ, ମଶାଣିଚଣ୍ଡୀ, ଖମ୍ବକାଳୀ, ବେଢାକାଳୀ, କମଳା ଆଦି ପୂଜା ପାଆନ୍ତି ।
ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ ସଂସ୍କୃତି
ବିଶ୍ୱର ସକଳ ଧର୍ମଶାସ୍ତ୍ରର ସାରତତ୍ତ୍ୱ ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ ସଂସ୍କୃତିରେ ଅନୁଭବନୀୟ, ଅଥଚ ଏହି ସଂସ୍କୃତି କୈଣସି ଧର୍ମଧାରାରେ ସୀମାବଦ୍ଧ ନୁହେଁ। ଜଗନ୍ନାଥ ସଂସ୍କୃତିରେ କୌଣସି ପ୍ରକାର ଆଞ୍ଚଳିକ ସଂକୀର୍ଣ୍ଣତା ନାହିଁ। ଏହା ଅତୀତ, ବର୍ତ୍ତମାନ ଓ ଭବିଷ୍ୟତର ସଂଯୋଗକାରୀ ସେତୁ। ପରିବର୍ତ୍ତିତ ସ୍ଥିତିରେ ଏହାର ବାହ୍ୟ ରୂପର ପରିବର୍ତ୍ତନ ଘଟିଥିଲେ ହେଁ ମୂଳତତ୍ତ୍ୱ ଅପରିବର୍ତ୍ତିତ ରହିଛି। ପରିଣାମ ସ୍ୱରୂପ ବିଶ୍ୱର ସକଳ ସଂସ୍କୃତି ମଧ୍ୟରେ ଏହା ସମନ୍ୱୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିପାରିଛି। ଜଗନ୍ନାଥ ସଂସ୍କୃତି ସମସ୍ତ ଜାତି, ଧର୍ମ,ପ୍ରଥା, ପରମ୍ପରା ଓ ସଂସ୍କୃତିକୁ ପ୍ରଶୟ ଦେଇଛି। ନିଜେ ବଞ୍ଚିବା ଓ ଅନ୍ୟକୁ ବଞ୍ଚାଇବା ଏହାର ମୌଳିକ ନୀତି। ଏହି ସଂସ୍କୃତିରେ ଏକତା, ସମାନତା, ଶାନ୍ତିପୂର୍ଣ୍ଣ ସହାବସ୍ଥାନ ଓ ଭ୍ରାତୃତ୍ୱର ବାଣୀ ଅତି ସୁସ୍ପଷ୍ଟ । ଚତୁର୍ଦ୍ଧା ମୂର୍ତ୍ତିଙ୍କର ଚାରିଗୋଟି ବର୍ଣ୍ଣ ସମଗ୍ର ମାନବ ଜାତିର ବିଭିନ୍ନ ରଙ୍ଗର ନିଦର୍ଶନ । ଏହାହିଁ ପ୍ରମାଣ କରିଥାଏ ଯେ ଜଗନ୍ନାଥ ସଂସ୍କୃତି ହେଉଛି ସାର୍ବଜନୀନ ସସ୍କୃତି। ଏକତା, ସମାନତା ଓ ବିଶ୍ୱଭ୍ରାତୃତ୍ୱ ଏହାର ପରମ ଲକ୍ଷ୍ୟ । ଚତୁର୍ଦ୍ଧାମୂର୍ତ୍ତିଙ୍କର ଚାରିଗୋଟି ବର୍ଣ୍ଣ ହେଉଛି ପ୍ରତୀକାତ୍ମକ,ଯାହା ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱବାସୀଙ୍କ ନିକଟରେ ସାମ୍ୟ,ମୈତ୍ରୀ ଓ ଭାତୃତ୍ୱ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରି ଆସୁଅଛି। ଏହି ପୁରୋଦୃଷ୍ଟିରେ ଜଗନ୍ନାଥ ସଂସ୍କୃତି କେବଳ ଜନହିତୈଷୀ ସଂସ୍କୃତି ନୁହେଁ, ବିଶ୍ୱହିତୈଷୀ ସଂସ୍କୃତି। ଏହି ସଂସ୍କୃତି ବିଶ୍ୱର ମଙ୍ଗଳ ଉପରେ ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ଦିଏ । ଏହି ସଂସ୍କୃତି ଉଦଘୋଷଣା କରେ ଯେ ; ଇଶ୍ୱର ସକଳ ଜୀବ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରକାଶିକ, ତେଣୁ ପୃଥିବୀର ସକଳ ପ୍ରାଣି ସମାନ।
ନୃତ୍ୟ, ସଙ୍ଗୀତ,ସାହିତ୍ୟ, କଳା,ସ୍ଥାପତ୍ୟ ଓ ଭାସ୍କର୍ଯ୍ୟ ପ୍ରଭୃତି ହେଉଛି ସଂସ୍କୃତିର ଅନ୍ତରଙ୍ଗ ବିଭବ । ସମନ୍ୱୟାତ୍ମକ ଜଗନ୍ନାଥ ସଂସ୍କୃତିରେ ଏହିସବୁ ଅନ୍ତରଙ୍ଗ ବିଭବର ଅନ୍ତଃସ୍ରୋତ ପ୍ରବାହିତ ଓ ମାନବୀୟ ପ୍ରକାର ଉନ୍ନତ ରୁଚି ଓ ସଂସ୍କାରବୋଧଦ୍ୱାରା ଏହା ଉଜ୍ଜଳବନ୍ତ। ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ପାରମ୍ପାରିକ ନୃତ୍ୟ ପ୍ରବାହରୁ ଓଡ଼ିଶୀ ନୃତ୍ୟ ଉଦ୍ଭବ, ଯାହାକି ସଂପ୍ରତି ପୃଥିବୀର ସର୍ବଜନାଦୃତ ନୃତ୍ୟକଳା । ଜଗନ୍ନାଥ ସଂସ୍କୃତିର ପ୍ରତ୍ୟେକଟି ସଙ୍ଗୀତା ଭାବସ୍ପର୍ଶୀ ଓ ଚେତନାଦ୍ୟୋତକ। ଏହି ସଂସ୍କୃତିକୁ ଆଧାର କରି ଯେଉଁ ଅସଂଖ୍ୟ ସାହିତ୍ୟ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି ତହିଁର ପଟ୍ଟାନ୍ତର ନାହିଁ। ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ ସଂସ୍କୃତିର କଳା, ସ୍ଥାପତ୍ୟ ଓ ଭାସ୍କର୍ଯ୍ୟ ଏକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଆଲୋଚନା ପ୍ରତୀକ୍ଷା କରିଥାଏ। ଏହା ଆତ୍ମିକ ସନନ୍ଦ ଭାବରେ ପ୍ରତିଭାତ ହୋଇ ଉତ୍କଳରୁ ଉତ୍କୃଷ୍ଟ କଳାର ଭୂଖଣ୍ଡ ରୂପେ ଖ୍ୟାତ କରିଛି। ଜଗନ୍ନାଥ ସଂସ୍କୃତିର ପ୍ରତ୍ୟେକଟି ଅନ୍ତରଙ୍ଗ ବିଭବ ଉଦାର ଓ ମହାନ ଅନ୍ତଃପ୍ରେରଣାର ଦୀପ୍ତିମନ୍ତ। ଏଗୁଗିକର ବୌଦ୍ଧିକ ସୃଜନଶୀଳତା ଏହାକୁ ବିଶ୍ୱ ସଂସ୍କୃତିରେ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଆସନରେ ଅଧିଷ୍ଠିତ କରିପାରିଛି। ଶତାବ୍ଦୀ ଶତାବ୍ଦୀ ଧରି ଏହା ମାନବ ସମାଜର ଜୀବନ ଚର୍ଯ୍ୟାକୁ ସରସ, ସୁନ୍ଦର,ସମୃଦ୍ଧ,ସୃଜନଶୀଳ ଓ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ କରିଆସିଛି। ବିଷେଶତ୍ୱ ହେଉଛି,ଯୁଗେ ଯୁଗେ ଧରି ଏହି ଅନ୍ତରଙ୍ଗ ବିଭବ ସମୂହ ବିଶ୍ୱ ଜନମାନସକୁ ଆକର୍ଷିତ କରି ଜଗନ୍ନାଥ ସଂସ୍କୃତି ସହିତ ଜନଜୀବନକୁ ଅଙ୍ଗାଙ୍ଗୀ ଭାବରେ ଜଡ଼ିତ କରିପାରିଛି। ମହନୀୟତା ହେଉଛି,କ୍ରମାଗତ ସଂସ୍କାର ଓ ଉତ୍ତରଶୀଳତାଦ୍ୱାରା ଉର୍ଦ୍ଧମୂଖୀ ହୋଇ ଏହା ମାନବିକତାର ଫଳପ୍ରଦ ଶକ୍ତିରେ ସମୃଦ୍ଧ। ସୂଚନାଯୋଗ୍ୟ ଯେ, ସୁଦୀର୍ଘ ପରମ୍ପରା ଏହାକୁ ଉଜ୍ଜୀବିତ ରଖିବା ସହିତ ଆତ୍ମିୟ ସନନ୍ଦ ଭାବରେ ପ୍ରତିଭାତ ହୋଇ ନୈତିକତା,ମର୍ଯ୍ୟାଦାବୋଧ ଓ ସୃଜନଶୀଳତାକୁ ଭବ୍ୟରୂପ ପ୍ରଦାନ କରିପାରିଛି। ଅଧିକନ୍ତୁ, ପରମ୍ପରା କ୍ରମବିକାଶ ଧାରା ଜଗନ୍ନାଥ ସଂସ୍କୃତି ସହିତ ଜୀବନର ସମ୍ପର୍କକୁ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ କରିପାରିଛି। ପରିଣାମ ସ୍ୱରୂପ, ଏହାର ସାଂସ୍କୃତିକ ସ୍ତୋତ୍ରରେ ଅବଗାହନ କରୁଥିବା ପ୍ରତ୍ୟେକଟି ବ୍ୟକ୍ତି,ଜାତି,ଗୋଷ୍ଠୀ ଓ ସମାଜର ଜନଜୀବନ ସୁଶୃଙ୍ଖଳିତ,ସୁସଂହତ,ସମୃଦ୍ଧ ଓ ସମ୍ଭାବ୍ୟ। ଏହି ପ୍ରବାହମାନ ଧାରାରେ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ଐକ୍ୟବୋଧର ଉନ୍ନତି ରୁଚି,ବୌଦ୍ଧିକ ସୃଜନଶୀଳତା ଓ ସଂସ୍କାରବୋଧ ଚିର ଜାଜ୍ଜ୍ୱଲ୍ୟମାନ।
ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ନିତ୍ୟ ସମାହିତ ତିନିଧୂପ ପାଞ୍ଚ ଅବକାଶ ରୀତିରେ ପୂଜା,ନୈମିତ୍ତିକ ପର୍ବାପର୍ବାଣି ଓ ବାରମାସରେ ସଂଘଟିତ ତେର ଯାତ୍ରା ଜଗନ୍ନାଥ ସଂସ୍କୃତିକୁ ସୁସଙ୍ଗଠିତ କରିପାରିଛି। ଏଥିରେ ସମାଜର ସକଳଶ୍ରେଣୀ ସକ୍ରିୟ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରି ମହାନତାରେ ଉଦବୁଦ୍ଧ ହୋଇଥାନ୍ତ୍ରି। ସଭିଙ୍କୁ ଧର୍ମକ୍ଷେତ୍ରରେ ସମାନ ଅଧିକାର ପ୍ରଦାନ କରିବାର ମହାଭିପ୍ରାୟରେ ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ ବାହୁପ୍ରସାରି ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଆପଣାର କରିନେଇଛନ୍ତି। ସମସ୍ତଙ୍କୁ ସେବାଧିକାର ଦେବ ନିମିତ୍ତ ସେ ଛତିଶା ନିଯୋଗ ଭିଆଇଛନ୍ତି।
ମହନୀୟତା
ଗଜପତିଙ୍କ ଭୂମିକା ଗଜପତି ରାଜାଙ୍କ ମୁଖ୍ୟ ଭୂମିକା ହେଉଛି ମହାରାଜ ଛେରା ପହଁରା କରନ୍ତି ଯେତେବେଳେ ମହାପ୍ରଭୁ ତାଙ୍କ ରଥକୁ ଆସନ୍ତି. ଏହା ହେଉଛି ତାଙ୍କ ପ୍ରଧାନ ସେବା..
ଘୋଷ ଯାତ୍ରା
ଇତିହାସ
ପୁରାଣ ଓ ସାହିତ୍ୟରେ ଜଗନ୍ନାଥ
ଲୋକ ବିଶ୍ୱାସ
ବରୋଦାରୁ ପ୍ରକାଶିତ ଇନ୍ଦଭୁତିଙ୍କ ରଚିତ ଜ୍ଞାନସିଦ୍ଧି'' ପୋଥିରେ ଜଗନ୍ନାଥ ବୁଦ୍ଧ ରୂପରେ ପୂଜିତ ହେଉଥିଲେ ବୋଲି ବର୍ଣ୍ଣିତ ହୋଇଛି । ଓଡ଼ିଶାର ପୁରାତନ କବିଗଣ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ ବୁଦ୍ଧ ରୂପେ ଗ୍ରହଣ କରି କବିତା ରଚି ଅଛନ୍ତି । କେତେକ ପୁରାଣରୁ ଜଣା ଯାଇଥାଏ ଯେ ପୁରୀଠାରେ ଓଡ଼ିଆଙ୍କ ଦେଇ ଜଗନ୍ନାଥ ବୁଦ୍ଧ ରୂପରେ ପୂଜିତ ହେଉଥିଲେ । ଓଡ଼ିଆ କବି ଜୟଦେବ ମଧ୍ୟ ଗୀତ ଗୋବିନ୍ଦରେ ବୁଦ୍ଧଙ୍କୁ ଦଶାବତାରରେ ସ୍ଥାନିତ କରିଅଛନ୍ତି ।
ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ପରିବାର
ପୁରୀ ଓ ଓଡ଼ିଶାରେ ଥିବା ଅନେକ ପ୍ରାଚୀନ ଦେବାଦେବୀଙ୍କ ସହ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ପାରିବାରିକ ସମ୍ବନ୍ଧ ରହିଛି ।
ପୁରୀର ଅର୍ଦ୍ଧାଶନୀ ଦେବୀ ଲୋକଙ୍କର 'ମାଉସୀ ମାଁ' ଭାବେ ଜଣାଶୁଣା । କେତେକଙ୍କ ମତରେ ସେ ସୁଭଦ୍ରାଙ୍କର ଭଉଣୀ ଓ ସୁଭଦ୍ରା 'ମାଆ' ହୋଇଥିବାରୁ ତାଙ୍କ ଭଉଣୀ 'ମାଉସୀ' ପଦବାଚ୍ୟ ।
ନିଆଳୀର ମାଧବାନନ୍ଦ ଜୀଉ ବା ମାଧବ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ମାମୁଁ ଭାବେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ । ଚକ୍ରନୃସିଂହଙ୍କ ମନ୍ଦିରକୁ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ଶଶୁର ଘର କୁହାଯାଏ । ମହୋଦଧିଙ୍କୁ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ଶଶୁର ବୋଲାଯାଏ । ମେଘନାଦ ପାଚେରୀ ଭିତରେ ଥିବା ଈଶାନେଶ୍ୱର ମହାଦେବଙ୍କୁ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ଗୁରୁ କୁହାଯାଏ ।
ଶ୍ରୀ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ଦ୍ୱାଦଶ ଯାତ୍ରା
ଚନ୍ଦନ ଯାତ୍ରା: ବୈଶାଖ ଶୁକ୍ଳ ତୃତୀୟା (ଅକ୍ଷୟ ତୃତୀୟା): ଗନ୍ଧଲେପନ ଯାତ୍ରା
ସ୍ନାନ ପୂର୍ଣ୍ଣିମା: ଜ୍ୟେଷ୍ଠ ଶୁକ୍ଳ ପୂର୍ଣ୍ଣିମା: ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ଜନ୍ମଦିନ, ଗଜ ବେଶ
ରଥଯାତ୍ରା: ଆଷାଢ଼ ଶୁକ୍ଳ ଦ୍ୱିତୀୟା: ରଥରେ ଆଡ଼ପ ମଣ୍ଡପ ଗୁଣ୍ଡିଚା ମନ୍ଦିରକୁ ବିଜେ କରନ୍ତି ।
ହରିଶୟନ ଏକାଦଶୀ: ଆଷାଢ଼ ଶୁକ୍ଳ ଏକାଦଶୀ: ବାହୁଡ଼ା ଏକାଦଶୀ ।
କର୍କଟ ସଂକ୍ରାନ୍ତି: ଶ୍ରାବଣ କୃଷ୍ଣ ଦ୍ୱିତୀୟା: ଦକ୍ଷିଣାୟନ ଯାତ୍ରା
ପାର୍ଶ୍ୱପରିବର୍ତ୍ତନ ଏକାଦଶୀ: ଭାଦ୍ରବ ଶୁକ୍ଳ ଏକାଦଶୀ:
ହରି ଉତ୍ଥାପନ ଏକାଦଶୀ: କାର୍ତ୍ତିକ ଶୁକ୍ଳ ଏକାଦଶୀ: ଦେବୋତ୍ଥାନ ଏକାଦଶୀ ବା ପ୍ରବୋଧନ ଯାତ୍ରା ।
ପ୍ରାବରଣ ଷଷ୍ଠୀ: ମାର୍ଗଶିର ଶୁକ୍ଳ ଷଷ୍ଠୀ: ମୂଳକ ଷଷ୍ଠୀ/ ଓଢ଼ଣ ଷଷ୍ଠୀ / ଗୁହ ଷଷ୍ଠୀ : ଏହିଦିନଠାରୁ ଶୀତ ବସ୍ତ୍ର ପରିଧାନ କରନ୍ତି ।
ଦେବାଭିଷେକ: ଫାଲ୍ଗୁନ ଶୁକ୍ଳ ପୂର୍ଣ୍ଣିମା: ପୁଷ୍ୟାଭିଷେକ
ମକର ସଂକ୍ରାନ୍ତି: ମାଘ କୃଷ୍ଣ ସପ୍ତମୀ: ଉତ୍ତରାୟଣ ଯାତ୍ରା
ଦୋଳୋତ୍ସବ (ବସନ୍ତୋତ୍ସବ): ଫାଲ୍ଗୁନ ଶୁକ୍ଳ ପୂର୍ଣ୍ଣିମା
ଦମନକ ଲାଗି ବା ଦମନକ ଚୋରି: ଚୈତ୍ର ଶୁକ୍ଳ ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶୀ
ଆଧାର
ଆହୁରି ପଢ଼ନ୍ତୁ
Das, M.N. (ed.): Sidelights on History and Culture of Orissa, Cuttack, 1977.
Eschmann, A., H. Kulke and G.C. Tripathi (Ed.): The Cult of Jagannātha and the Regional Tradition of Orissa, 1978, Manohar, Delhi.
Hunter, W.W. Orissa: The Vicissitudes of an Indian Province under Native and British Rule, Vol. I, Chapter-III, 1872.
Mahapatra, G.N.: Jagannātha in History and Religious Tradition, Calcutta, 1982.
Mahapatra, K.N.: Antiquity of Jagannātha Puri as a place of pilgrimage, OHRJ, Vol.III, No.1, April, 1954, p. 17.
Mahapatra, R.P.: Jaina Monuments of Orissa, New Delhi, 1984.
Mishra, K.C.: The Cult of Jagannath, Firma K.L. Mukhopadhyaya, Calcutta, 1971.
Mishra, K.C.: The Cult of Jagannath, Calcutta, 1971.
Mohanty, B.: Patachitras of Orissa. (Study of Contemporary Textile Crafts of India). Ahmedabad, India: Calico Museum of Textiles, 1980.
Mukherji, Prabhat: The History of Medieval Vaishnavism in Orissa, Calcutta, 1940.
Padhi, B.M.: Daru Devata (Oriya), Cuttack, 1964.
Panda, L.K.: Saivism in Orissa, New Delhi, 1985.
Patnaik, H.S.: Lord Jagannath, His Temple, Cult and Festivals, New Delhi, 1994.
Patnaik, N.: Sacred Geography of Puri : Structure and Organisation and Cultural Role of a Pilgrim Centre, Year: 2006,
Rajguru, S.N.: "Inscriptions of Jagannath Temple and Origin of Purushottam Jagannath" Vol.-I.
Ray, B.L.: Studies in Jagannatha Cult, Classical Publishing Company, New Delhi, 1993.
Ray, Dipti: Prataparudradeva, the last great Suryavamsi King of Orissa (A.D. 1497 to A.D .
Research Journals Shri Jagannatha - Jyothih, (Vol-I to V).
Sahu, N.K.: Buddhism in Orissa, Utkal University, 1958.
Singh, N.K.: Encyclopaedia of Hinduism, Volume 1.
Starza-Majewski, Olgierd M. L: The Jagannatha temple at Puri and its Deities, Amsterdam, 1983.
Starza-Majewski, Olgierd Maria Ludwik: The Jagannatha Temple At Puri: Its Architecture, Art And Cult, E.J. Brill (Leiden and New York). [1993]
Upadhyay, Arun Kumar: Vedic View of Jagannath: Series of Centre of Excellence in Traditional Shastras:10, Rashtriya Sanskrita Vidyapeetha, Tirupati-517507, AP. [2006]
ଅଧିକ ତଥ୍ୟ
Jaganath temple, Official website
http://rathjatra.nic.in/
Jagannath Sanskruti
Shri Jagannath Swami Website
Beshas (Appearances) of Lord Shri Jagannath
http://www.Rathyatra.co.uk/
http://www.jagannathtemplepuri.com/
Appearance of Lord Jagannath
Lord Shri Jagannath Dham ଶ୍ରୀ ଜଗନ୍ନାଥ ଧାମ
ହିନ୍ଦୁ ଦେବତା
କୃଷ୍ଣଙ୍କ ରୂପ
ବଛା ଲେଖା
ଜଗନ୍ନାଥ | jagatara nātha śrī jagannātha hindu o bauddhamānaṅkadୱārā oḍa଼iśā, chatiśagaḍa଼, paścimabaṅga, jhāḍa଼khaṇḍa, bihāra, āsāma, maṇipura ebaṃ tripurā tathā baṅgaḻādeśare pūjita | jagannātha caturddhāmūrtti bhābe jagati (ratnabedī) upare baḻabhadra o subhadrā o sudarśanaṅka sahita pūjita hoithānti | matabāda anusāre jagannātha prāẏa eka sahasrābdī dhari barṣara bāra māsaru egāra māsa hindu debatā biṣṇu rūpare o eka māsa chadma bhābe buddha rūpare pūjā pāi āsuchanti | dୱādaśa śatābdīre jagannātha buddhaṅka abatāra rūpare pūjā pāuthile | jagannāthaṅku jāti, dharma o barṇṇa nirbiśeṣare samaste pūjā karibā dekhāyāe | hindumāne jagannāthaṅka dhāmaku eka pabitra tīrthakṣetra bhābe maṇithānti| ehā hindu dharmara sabuṭhāru pabitra cāridhāma madhẏare eka pradhāna dhāma bhābe bibecanā karāyāe |
nāmārtha
bẏākaraṇa dṛṣṭiru jagannātha śabdara artha "jagati" (sarbocca sthāna, 'ratnabedī') upare bije karithibā "nātha" (sୱāmī/mālika) | tebe adhikāṃśa samaẏare paṇḍitamāne ehāku saṃskṛta sandhi prakaraṇa ādhārare 'jagat+nātha' boli yukti darśāithānti, yāhā oḍa଼iā sandhi niẏama dṛṣṭiru bhramātmaka manehue | jagannātha oḍa଼iśāre nānā nāmare jaṇāśuṇā, jagā, jagabandhu (jagatara bandhu), kāḻiā sāānta (kaḻā barṇṇara ṭhākura),dārubrahma/dāru debatā (dāru/kāṭhare tiāri debatā), cakā ākhi/cakā naẏana (gola ākhithibā debatā), cakā ḍoḻā (gola ākhi ḍoḻā thibā debatā)|
jagannātha buddhaṅku bujhāuthibā eka tibatīẏa śabda |
keteka gabeṣakaṅka matare jagannātha śabda ādibāsī śabda "jaganelo" (kāṭhare tiāri debatā) śabdaru āsichi yāhā āgakāḻara śabaramānaṅkadୱārā pūjā pāuthibā jagannāthaṅku bujhāithāe |
dārubrahma puruṣottamaṅka asaṃkhẏa nāma madhẏaru śrījagannātha nāmaṭira sātantrẏa, baiśiṣṭa, mūlẏabodha, o mahanīẏatā abarṇṇanīẏa | ehi nāmaṭira smaraṇa, manana o uccāraṇa mātre bhāba mahābhābare rūpāntarita hoiyāe, prāṇa udୱeḻita hoiuṭhe, hṛdaẏare bẏākuḻatā jāgiuṭhe ebaṃ bhaktara naẏana tāṅka darśana nimitta adhīra hue | śrījagannātha śabdara pratẏeka akṣarara madhẏa sୱtantra māhātmẏa rahichi !
dhārmika arthānubāda
śrī – ‘śrī’ra artha lakṣmī, aiśୱryẏa, bibhaba, āloka | se bhakti, prīti o śobhā pradāẏinī śakti | se jaganmaẏa jẏoti sୱrūpa, se sarba prakāśẏa, se hi~ patha pradarśaka |
ja – ‘ja’ra artha utpatti, biṣṇu, pitāmātā, tejaḥ | sakaḻa sṛṣṭira kāraṇa heuchanti bhagabāna jagannātha | sarba debatā tāṅkaṭhāru sṛṣṭi | se beda, mantra, yoga, jñāna ādira utpattisthaḻa | se hi~ ārādhẏa debatā biṣṇu, se heuchanti sakaḻa prāṇī jagatara pitāmātā | se saṃsārara sarbakāriṇī śaktirūpe bidẏamāna |
ga – ‘ga’ra artha gagana, sୱrga, guru | arthāt se heuchanti ananta, sāgara pari gabhīra, golāpa pari komaḻa | se samastaṅkara guru, tāṅkara śrīcaraṇa taḻe āśraẏa pāibā samastaṅkara kāmẏa |
nnā(na) – ‘na’ra artha nirākāra, nirbikāra, abināśī, sthānātīta, nirmāẏā, nirīha, nirmaḻa | nirākāra, nirguṇa, nitẏa, abināśī paramātmā parameśୱraṅkara sākāra, saguṇa sୱrūpa hi~ śrījagannātha |
tha – ‘tha’ra artha parbata, bhaẏatrātā, maṅgaḻa, rakṣaṇa | se ajaẏa, anāthara nātha, bhaẏa nāśaka, sarba maṅgaḻakāraka | se draupadīṅkara māna rakṣaṇa, gaja uddhāraṇa pari samastaṅkara duḥkha dūra karanti |
[[
[[{{}}]] Yatra Puri 07-11027.jpg|thumb|right|250px|alt=|purī jagannātha śrīmandira o biśୱ prasiddha rathayātrā abasarare baḍa଼dāṇḍare tini ratha]]
itihāsa
jagannāthaṅka sthāpana karttā
jagannāthaṅkara prathama sthāpana karttā brahmāṅkara
pañcamapuruṣa, sūryẏabaṃśara rājā indradẏumna, se abantī
deśara rājā thile | satẏayugare indradẏumnaṅkadୱārā prathame jagannātha prakaṭa hele boli skandhapurāṇa kahanti |
yastu sākṣāta jagannāthaḥ ābirbhūtaḥ kṛtena (21
adhẏāẏa) satẏa yugare ehi paurāṇika puruṣa pūjā khẏāta
pāi~ ceṣṭā karithile| tretaẏā yugara kṣetrathilā, mātra
pūjā ṛṣimānaṅkadୱārā hi~ heuthilā | rājā ratnagrība
tretāyugare darśana karibāku āsithibā padmapurāṇa kahanti |
ehi indradẏumnaṅka samaẏa helā, dୱitīẏa parārddha
sୱāẏambhuba manuṅka rājajୱ kāḻara śୱeta bārāhakaḻpa | ete
beḻaku dārupūjā ārambha hoithilā| | ehi indradẏumnaṅku
śrīmandirara śrāddha paramparānusāre āśୱmedhi indradẏumna
kahanti, kehi kehi indrabhūti, kehikehi bā indraboli
madhẏa kahanti | mātra yāhā jaṇāyāe yetebeḻe yeu~
rājā jagannāthaṅka pūjāre nikaṭatama bẏakti rūpare āsichanti
se nijaku indradẏumna bolāithibā mādaḻāpāñjira yayāti
keśarīṅka itihāsaru jaṇāyāe | kṛṣṇacandra ācāryẏaṅka
matare tāhā 156 koṭi barṣa taḻara kathā |
(puruṣottama kṣetrara itibṛtta pustaka) bāstabare sୱāẏambhūba
manuṅka kāḻaku dharile ehā smaraṇātīta kāḻara kathā heba |
sāpraṃta me dୱitīẏa tu parārddhe sasamasthita
manu sୱāẏambhu rbonama śୱeta bārāha kaḻpake
śḻokaru jaṇāyāe indradẏumna nāmaka paurāṇika
rājā satẏayugare jagannātha pūjāra pracaḻana karāithile |
kintu itihāsare ehā samarthana karenāhi~ |
mogala ākramaṇa beḻe prabhuṅka mahimā
muktiprada prabhu jagannāthaṅka mahimā bhautika dhāraṇāre
cintā karāyāi na pāre | tāṅkara thibā na thibā sabu samāna,
tathāpi dekhile jaṇāyāe jagannātha mahāprabhu yatheṣṭa mahimā
prakāśa kariachanti | prathama ācāryẏa rājadeba rājaguruṅka
samaẏare bhānudeba 3ẏaṅka samaẏare, śakābda 1282
bā khrīṣṭābda 1360ra bṛṣamāsare sulatāna phiruja khā~
prathame jagannātha mandira ākramaṇa kari jagannāthaṅku sparśa
karibāku āsithilā | mādaḻāpāñji samparkīẏa bibaraṇīru
jaṇāyāe se mandirare prabeśa kalā mātre andhapari
hoigalā o baḍa଼ bikaḻa hoi bāḍa ḍei~ paḻāilā |
tāhādekhi bhānudeba khāli paḍithibā meradā gharaku
lokaṅka bẏabahāra pāi~ deidebāru saragharaguḍika
bhānudeba khañjā nāmare khẏāta helā | ehi kāraṇaru Sriatae Firuja Sahi prastābare se jagannātha mandira
ākramaṇa kari apabitra karibā kathā lekhāthile madhẏa
Tarikha E Firuja Sahi apakṛtẏara nāma paryẏanta
nei nāhānti | ehāpare 1421re niśaṅkabhānuṅka
samaẏare sulatāna hosena ghori mugala jagannāthaṅku
chui~bāku ceṣṭākari pāri nathilā|
caitanẏadebaṅka āgamana pūrbaru murathānagāji
ismāila jagannāthaṅku neiyibā pāi~ udẏama karithile |
mātra 1009 khrīṣṭābdare godābara rājaguru sāhāsa
ākramaṇara khabara pāi huḻuhuḻiā kūḻaru prabhuṅku cāpare
basāi cilikāra kauṇasi sthānaku neiyāithile | mātra
1522re śrīcaitanẏa āsibā beḻaku prabhumāne pheri
āsithile| prabhuṅka māẏāre surathāna śakta bemāra paḍi
purī yāinathilā |
kaḻāpāhāḍa 1568re āsile baṭamādhabaṅku
neithile, jagannāthaṅku sebakamāne mandira madhẏare lucāi
rakhithile | pariśeṣare eka dīrgha samaẏa pāi~ rahithile
caḍhe଼i guhāre ekarāma khā~ apabitra karidebā bhaẏare |
ehā Riaz us Salatin English page 302 pṛṣṭhāre barṇṇita
hoichi | auraṅgajebaṅkara jid thilā ye se jagannāthaṅku
niścita apabitra karibe | mātra se jagannāthaṅku iṣṭadeba
rūpare hi~ dekhile |jagannāthaṅkara tiḻaka abikaḻa rūpare
makkāra pradhāna debatāṅka sahita jaḍa଼ita aṭe | ālama
i pir nāmare ramadaẏiti gosୱāmī baḍa଼maṭha mahantaṅka
mārphatare jagannāthaṅku bhūmidāna karithile pleṭa ārkaibhasra
dastābijaru ehā pramāṇa hue | eṭhāre mukhẏataḥ ullekha
karibāra kathā ye makkāra pabitra pīṭha upare jagannāthaṅku
tiḻaka pari sāṅketa achi | ehi biṣaẏa jāṇi na thibā bahu
mogala jagannāthaṅku apabitra karibāku āprāṇa ceṣṭā karibiphaḻa manoratha hoichanti | ehāṅku prabhuṅka apūrba mahimā
boli kahibā | sebakamāne prabhuṅku nijara antaraṅga mane
karuthibāru apabitra karāi nadebāku bhakti śraddhāra sahita
neichanti sinā ākramaṇa pratihata hoichi kebaḻa prabhuṅka
kṛpāru | mogala isalāma bandhu eṇe ākramaṇa sattୱe
jagannāthaṅku bhaktikari āsuchanti |
bibhinna yugare prabhuṅkara sthiti o ādarśa
purāṇādi prācīna sāhitẏare jagannātha sabu yugare
ūṇā adhike prabhābabān thile | aitihāsika dṛṣṭire grāmīṇa
bā baidika samājare se thile yūpamaẏa rūpa | prāk
guptakāḻara se pratīka | se uttaragupta kāḻare praṇabamaẏa
rūpa | mahābhārata kāḻare se antarbedī bā pabitra bedī
rūpare | guptottara kāḻare se triratna, tat pūrbaru se
kaḻiṅga jīna | prācīna purāṇa kāḻare se puruṣottama |
purāṇa (aitihāsika matare)re se abatāra bā kṛṣṇa
aṭanti | tantra matare se śaktiśāḻī yantrārūḍha bigraha | teṇu
sabumatara ākhẏāẏikā pūri rahichi tāṅka itihāsare,
caritrare ehāhi~ baicitrya | ehā yadi pūrbācāryẏa sṛṣṭikari
nathānte tāhāhele jagannāthaṅka samanୱẏabādara pratīka
kuhāyibā kaṭhina hoithāntā | sehi kāraṇaru jagannātha
mandirare pūjā, arccanā paurāṇika matabāda madhẏare
brāhmaṇagoṣṭhī (sūtradhārī)ṅkadୱārā oṃ mūrtti o tāhāra
sambandhīẏa samasta kriẏādhikāra daitā bā śābara sebakaṅka upare
nẏasta hoichi | ehā kam samanୱẏara pratīka nuhe~ | sabu
anaikẏa maḍare aikẏa | aikẏatā madhẏare anaikẏatā
ehāra mūḻa ādarśa aṭe |
kimbadantī
jagannāthaṅka ṣoḻakaḻā
prathama kaḻā - nibṛtti : saṃsārare rahi saṃsārikatāru mukta hebāra kaḻā |
dୱitīẏa kaḻā - pratiṣṭhā : satamārgare yaśa arjana karibāra kaḻā |
tṛtīẏa kaḻā - bidẏā : niḥsୱārtha bhābare āji janahitakara bistāra karibāra kaḻā |
caturtha kaḻā - śānti : mana o mastiṣka madhẏare samanୱẏa rakhi sthira citare rahibāra kaḻā |
pañcama kaḻā - indhikā : nija antaḥśaktiku saṃgraha karibāra kaḻā |
ṣaṣṭha kaḻā - dīpikā: śaktira sata ebaṃ upayukta praẏogara kaḻā |
saptama kaḻā - recikā : nija duṣṭa prabṛttiku cihni, tāhāku sୱīkāra kari paritẏāga karibāra kaḻā |
aṣṭama kaḻā- mocikā : māẏā o moharu mukta hebāra kaḻā |
nabama kaḻā - parā : nūā diśā aṅkana o bhinna amṛta lakṣa sthāpana karibāra kaḻā |
daśama kaḻā - sūkṣma : sata sūkṣagata bicāra karibāra kaḻā |
ekādaśa kaḻā - sukṣma amṛta :amṛtatulẏa kathāra praẏoga tathā tāhāku amṛta pari bistaraṇara kaḻā |
dୱādaśa kaḻā - jñāna : ṭhika o bhula madhẏare prabhedaku bujhibā o bujhāibā kaḻā |
traẏodaśa kaḻā- jñāna amṛta : jñāna arjana kari tāhāku amṛta pari bāṇṭibāra kaḻā |
caturddaśa kaḻā - apẏāẏinī : nija karmadୱārā samāja kalẏāṇa karibāra kaḻā |
pañcadaśa kaḻa - bẏāpinī : satẏaku sarbabẏāpī karibāra kaḻā |
ṣoḍa଼śa kaḻā - bẏomarūpā : ākāśa pari nija birāṭa bẏaktitୱre samastaṅku samāhita karibāra kaḻā|
jagannātha tattୱ bicāra
''== tāntrika dṛṣṭibhaṅgīre śrījagannātha ==
śrī jagannātha saṃskṛtire anẏa bahu matabāda pari tantrara madhẏa bipuḻa prabhāba paḍichi | aitihāsika dṛṣṭiru oḍa଼iśā ekadā tantrara eka pradhāna pīṭha thilā | "hebajratantra" grantha tantrara cāripīṭha madhẏare uḍḍīẏānapīṭhaku grahaṇa karibā saha, ehāku tantra sādhanāra mukhẏapīṭha rūpe barṇṇanā karichi | kāḻikā purāṇare ehi pīṭha "oḍrākhẏaṃ" rūpe barṇṇita ebaṃ prathama pīṭha bhābare sୱīkṛta | haraprasāda śāstrī, ḍa. binaẏatoṣa bhaṭṭācāryẏa ādi gabeṣakamāne uḍḍīẏānapīṭha o oḍa଼iśāku eka boli pramāṇa karichanti | ehi pīṭha madhẏare abasthita śrīkṣetraku tantrapīṭha rūpe prādhānẏa diāyāichi |
tantra śāstra ullekha kare "śrījagannātha sākṣād dakṣiṇa kāḻīkā" | arthāta śrī jagannātha sākṣāta dakṣiṇa kāḻīkā aṭanti | anẏa eka matānusāre ehi pīṭhara iṣṭadebī bimaḻāṅku aneka granthare bhairabī rūpe grahaṇa karāyāi śrī jagannāthaṅku bhairaba rūpe barṇṇanā karāyāichi | tantra anusāre pratẏaka tantrapīṭhara rakṣā nimante aṣṭaśakti o aṣṭarūdra rahibā ābaśẏaka | ehi dṛṣṭiru śrī kṣetrara aṣṭaśakti rūpe baṭamūḻa agnikoṇare maṅgaḻā, paścimare bimaḻā, bāẏukoṇare sarbamaṅgaḻā, uttarare arddhaśoṣinī, īśānare ālāmacaṇḍī, dakṣiṇare kāḻarātrī, pūrbare marīcikā, nairatare caṇḍarūpā birājitā | śrīkṣetrara antarbedīra rakṣā nimante ehi aṣṭaśaktiṅka parikaḻpanā karāyāichi boli kuhāyāe | sehipari aṣṭarūdra madhẏa samasta digare birājita | semāne hele kapāḻamocana, yameśୱra, īsāneśୱra, mārkaṇḍeśୱra, bileśୱra, nīḻakaṇṭha, baṭeśa o maheśa bā lokanātha | śrī mandirare bimaḻāṅku bhairaba rūpī jagannāthaṅka ucchiṣṭa samarpaṇa karāyāuthibāru ehā ucchiṣṭapīṭha bhābe barṇṇita | eṭhāre debī satīṅka pāda paḍithibāru ehā pādapīṭha rūpe madhẏa paricita | śrī mandira madhẏare aneka tāntrika debī yathā kutāmacaṇḍī, maśāṇicaṇḍī, khambakāḻī, beḍhākāḻī, kamaḻā ādi pūjā pāānti |
śrījagannātha saṃskṛti
biśୱra sakaḻa dharmaśāstrara sāratattୱ śrījagannātha saṃskṛtire anubhabanīẏa, athaca ehi saṃskṛti kaiṇasi dharmadhārāre sīmābaddha nuhe~| jagannātha saṃskṛtire kauṇasi prakāra āñcaḻika saṃkīrṇṇatā nāhi~| ehā atīta, barttamāna o bhabiṣẏatara saṃyogakārī setu| paribarttita sthitire ehāra bāhẏa rūpara paribarttana ghaṭithile he~ mūḻatattୱ aparibarttita rahichi| pariṇāma sୱrūpa biśୱra sakaḻa saṃskṛti madhẏare ehā samanୱẏa pratiṣṭhā karipārichi| jagannātha saṃskṛti samasta jāti, dharma,prathā, paramparā o saṃskṛtiku praśaẏa deichi| nije bañcibā o anẏaku bañcāibā ehāra mauḻika nīti| ehi saṃskṛtire ekatā, samānatā, śāntipūrṇṇa sahābasthāna o bhrātṛtୱra bāṇī ati suspaṣṭa | caturddhā mūrttiṅkara cārigoṭi barṇṇa samagra mānaba jātira bibhinna raṅgara nidarśana | ehāhi~ pramāṇa karithāe ye jagannātha saṃskṛti heuchi sārbajanīna saskṛti| ekatā, samānatā o biśୱbhrātṛtୱ ehāra parama lakṣẏa | caturddhāmūrttiṅkara cārigoṭi barṇṇa heuchi pratīkātmaka,yāhā samagra biśୱbāsīṅka nikaṭare sāmẏa,maitrī o bhātṛtୱ pratiṣṭhā kari āsuachi| ehi purodṛṣṭire jagannātha saṃskṛti kebaḻa janahitaiṣī saṃskṛti nuhe~, biśୱhitaiṣī saṃskṛti| ehi saṃskṛti biśୱra maṅgaḻa upare prādhānẏa die | ehi saṃskṛti udaghoṣaṇā kare ye ; iśୱra sakaḻa jība madhẏare prakāśika, teṇu pṛthibīra sakaḻa prāṇi samāna|
nṛtẏa, saṅgīta,sāhitẏa, kaḻā,sthāpatẏa o bhāskaryẏa prabhṛti heuchi saṃskṛtira antaraṅga bibhaba | samanୱẏātmaka jagannātha saṃskṛtire ehisabu antaraṅga bibhabara antaḥsrota prabāhita o mānabīẏa prakāra unnata ruci o saṃskārabodhadୱārā ehā ujjaḻabanta| śrījagannāthaṅka pārampārika nṛtẏa prabāharu oḍa଼iśī nṛtẏa udbhaba, yāhāki saṃprati pṛthibīra sarbajanādṛta nṛtẏakaḻā | jagannātha saṃskṛtira pratẏekaṭi saṅgītā bhābasparśī o cetanādẏotaka| ehi saṃskṛtiku ādhāra kari yeu~ asaṃkhẏa sāhitẏa sṛṣṭi hoichi tahi~ra paṭṭāntara nāhi~| śrījagannātha saṃskṛtira kaḻā, sthāpatẏa o bhāskaryẏa eka sୱtantra ālocanā pratīkṣā karithāe| ehā ātmika sananda bhābare pratibhāta hoi utkaḻaru utkṛṣṭa kaḻāra bhūkhaṇḍa rūpe khẏāta karichi| jagannātha saṃskṛtira pratẏekaṭi antaraṅga bibhaba udāra o mahāna antaḥpreraṇāra dīptimanta| egugikara bauddhika sṛjanaśīḻatā ehāku biśୱ saṃskṛtire sୱtantra āsanare adhiṣṭhita karipārichi| śatābdī śatābdī dhari ehā mānaba samājara jībana caryẏāku sarasa, sundara,samṛddha,sṛjanaśīḻa o paripūrṇṇa kariāsichi| biṣeśatୱ heuchi,yuge yuge dhari ehi antaraṅga bibhaba samūha biśୱ janamānasaku ākarṣita kari jagannātha saṃskṛti sahita janajībanaku aṅgāṅgī bhābare jaḍa଼ita karipārichi| mahanīẏatā heuchi,kramāgata saṃskāra o uttaraśīḻatādୱārā urddhamūkhī hoi ehā mānabikatāra phaḻaprada śaktire samṛddha| sūcanāyogẏa ye, sudīrgha paramparā ehāku ujjībita rakhibā sahita ātmiẏa sananda bhābare pratibhāta hoi naitikatā,maryẏādābodha o sṛjanaśīḻatāku bhabẏarūpa pradāna karipārichi| adhikantu, paramparā kramabikāśa dhārā jagannātha saṃskṛti sahita jībanara samparkaku pratiṣṭhita karipārichi| pariṇāma sୱrūpa, ehāra sāṃskṛtika stotrare abagāhana karuthibā pratẏekaṭi bẏakti,jāti,goṣṭhī o samājara janajībana suśṛṅkhaḻita,susaṃhata,samṛddha o sambhābẏa| ehi prabāhamāna dhārāre ādhẏātmika aikẏabodhara unnati ruci,bauddhika sṛjanaśīḻatā o saṃskārabodha cira jājjୱlẏamāna|
śrījagannāthaṅka nitẏa samāhita tinidhūpa pāñca abakāśa rītire pūjā,naimittika parbāparbāṇi o bāramāsare saṃghaṭita tera yātrā jagannātha saṃskṛtiku susaṅgaṭhita karipārichi| ethire samājara sakaḻaśreṇī sakriẏa aṃśagrahaṇa kari mahānatāre udabuddha hoithāntri| sabhiṅku dharmakṣetrare samāna adhikāra pradāna karibāra mahābhiprāẏare śrījagannātha bāhuprasāri samastaṅku āpaṇāra karineichanti| samastaṅku sebādhikāra deba nimitta se chatiśā niyoga bhiāichanti|
mahanīẏatā
gajapatiṅka bhūmikā gajapati rājāṅka mukhẏa bhūmikā heuchi mahārāja cherā paha~rā karanti yetebeḻe mahāprabhu tāṅka rathaku āsanti. ehā heuchi tāṅka pradhāna sebā..
ghoṣa yātrā
itihāsa
purāṇa o sāhitẏare jagannātha
loka biśୱāsa
barodāru prakāśita indabhutiṅka racita jñānasiddhi'' pothire jagannātha buddha rūpare pūjita heuthile boli barṇṇita hoichi | oḍa଼iśāra purātana kabigaṇa jagannāthaṅku buddha rūpe grahaṇa kari kabitā raci achanti | keteka purāṇaru jaṇā yāithāe ye purīṭhāre oḍa଼iāṅka dei jagannātha buddha rūpare pūjita heuthile | oḍa଼iā kabi jaẏadeba madhẏa gīta gobindare buddhaṅku daśābatārare sthānita kariachanti |
jagannāthaṅka paribāra
purī o oḍa଼iśāre thibā aneka prācīna debādebīṅka saha jagannāthaṅka pāribārika sambandha rahichi |
purīra arddhāśanī debī lokaṅkara 'māusī mā~' bhābe jaṇāśuṇā | ketekaṅka matare se subhadrāṅkara bhauṇī o subhadrā 'māā' hoithibāru tāṅka bhauṇī 'māusī' padabācẏa |
niāḻīra mādhabānanda jīu bā mādhaba jagannāthaṅka māmu~ bhābe prasiddha | cakranṛsiṃhaṅka mandiraku jagannāthaṅka śaśura ghara kuhāyāe | mahodadhiṅku jagannāthaṅka śaśura bolāyāe | meghanāda pācerī bhitare thibā īśāneśୱra mahādebaṅku jagannāthaṅka guru kuhāyāe |
śrī jagannāthaṅka dୱādaśa yātrā
candana yātrā: baiśākha śukḻa tṛtīẏā (akṣaẏa tṛtīẏā): gandhalepana yātrā
snāna pūrṇṇimā: jẏeṣṭha śukḻa pūrṇṇimā: śrījagannāthaṅka janmadina, gaja beśa
rathayātrā: āṣāḍha଼ śukḻa dୱitīẏā: rathare āḍa଼pa maṇḍapa guṇḍicā mandiraku bije karanti |
hariśaẏana ekādaśī: āṣāḍha଼ śukḻa ekādaśī: bāhuḍa଼ā ekādaśī |
karkaṭa saṃkrānti: śrābaṇa kṛṣṇa dୱitīẏā: dakṣiṇāẏana yātrā
pārśୱparibarttana ekādaśī: bhādraba śukḻa ekādaśī:
hari utthāpana ekādaśī: kārttika śukḻa ekādaśī: debotthāna ekādaśī bā prabodhana yātrā |
prābaraṇa ṣaṣṭhī: mārgaśira śukḻa ṣaṣṭhī: mūḻaka ṣaṣṭhī/ oḍha଼ṇa ṣaṣṭhī / guha ṣaṣṭhī : ehidinaṭhāru śīta bastra paridhāna karanti |
debābhiṣeka: phālguna śukḻa pūrṇṇimā: puṣẏābhiṣeka
makara saṃkrānti: māgha kṛṣṇa saptamī: uttarāẏaṇa yātrā
doḻotsaba (basantotsaba): phālguna śukḻa pūrṇṇimā
damanaka lāgi bā damanaka cori: caitra śukḻa caturddaśī
ādhāra
āhuri paḍha଼ntu
Das, M.N. (ed.): Sidelights on History and Culture of Orissa, Cuttack, 1977.
Eschmann, A., H. Kulke and G.C. Tripathi (Ed.): The Cult of Jagannātha and the Regional Tradition of Orissa, 1978, Manohar, Delhi.
Hunter, W.W. Orissa: The Vicissitudes of an Indian Province under Native and British Rule, Vol. I, Chapter-III, 1872.
Mahapatra, G.N.: Jagannātha in History and Religious Tradition, Calcutta, 1982.
Mahapatra, K.N.: Antiquity of Jagannātha Puri as a place of pilgrimage, OHRJ, Vol.III, No.1, April, 1954, p. 17.
Mahapatra, R.P.: Jaina Monuments of Orissa, New Delhi, 1984.
Mishra, K.C.: The Cult of Jagannath, Firma K.L. Mukhopadhyaya, Calcutta, 1971.
Mishra, K.C.: The Cult of Jagannath, Calcutta, 1971.
Mohanty, B.: Patachitras of Orissa. (Study of Contemporary Textile Crafts of India). Ahmedabad, India: Calico Museum of Textiles, 1980.
Mukherji, Prabhat: The History of Medieval Vaishnavism in Orissa, Calcutta, 1940.
Padhi, B.M.: Daru Devata (Oriya), Cuttack, 1964.
Panda, L.K.: Saivism in Orissa, New Delhi, 1985.
Patnaik, H.S.: Lord Jagannath, His Temple, Cult and Festivals, New Delhi, 1994.
Patnaik, N.: Sacred Geography of Puri : Structure and Organisation and Cultural Role of a Pilgrim Centre, Year: 2006,
Rajguru, S.N.: "Inscriptions of Jagannath Temple and Origin of Purushottam Jagannath" Vol.-I.
Ray, B.L.: Studies in Jagannatha Cult, Classical Publishing Company, New Delhi, 1993.
Ray, Dipti: Prataparudradeva, the last great Suryavamsi King of Orissa (A.D. 1497 to A.D .
Research Journals Shri Jagannatha - Jyothih, (Vol-I to V).
Sahu, N.K.: Buddhism in Orissa, Utkal University, 1958.
Singh, N.K.: Encyclopaedia of Hinduism, Volume 1.
Starza-Majewski, Olgierd M. L: The Jagannatha temple at Puri and its Deities, Amsterdam, 1983.
Starza-Majewski, Olgierd Maria Ludwik: The Jagannatha Temple At Puri: Its Architecture, Art And Cult, E.J. Brill (Leiden and New York). [1993]
Upadhyay, Arun Kumar: Vedic View of Jagannath: Series of Centre of Excellence in Traditional Shastras:10, Rashtriya Sanskrita Vidyapeetha, Tirupati-517507, AP. [2006]
adhika tathẏa
Jaganath temple, Official website
http://rathjatra.nic.in/
Jagannath Sanskruti
Shri Jagannath Swami Website
Beshas (Appearances) of Lord Shri Jagannath
http://www.Rathyatra.co.uk/
http://www.jagannathtemplepuri.com/
Appearance of Lord Jagannath
Lord Shri Jagannath Dham śrī jagannātha dhāma
hindu debatā
kṛṣṇaṅka rūpa
bachā lekhā
jagannātha | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 2,089 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%9C%E0%AC%97%E0%AC%A8%E0%AD%8D%E0%AC%A8%E0%AC%BE%E0%AC%A5 | ଜଗନ୍ନାଥ |
୦ ଗ୍ରେଗୋରିଯନ ପାତ୍ରୋ ଅନୁସାରେ ଲୀପ୍ ବର୍ଷ |
ଘଟଣା
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଏପ୍ରିଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା
ଜନ୍ମ
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ
ଏପ୍ରିଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ମୃତ୍ୟୁ
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଏପ୍ରିଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
୦
ବର୍ଷ | 0 gregoriyana pātro anusāre līp barṣa |
ghaṭaṇā
jānuārī-mārcca
eprila-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
ajñāta tithi ghaṭaṇā
janma
jānuārī-mārca
eprila-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
mṛtẏu
jānuārī-mārcca
eprila-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
0
barṣa | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 2,105 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AD%A6%20%28%E0%AC%AE%E0%AC%B8%E0%AC%BF%E0%AC%B9%E0%AC%BE%29 | ୦ (ମସିହା) |
୨ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ |
ସାଂଖ୍ୟିକ ସାର୍ଥକତା
ପୃଥିବୀର ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଭାଷା ଭଳି, ଭାରତର ପୁରାତନ ସଂସ୍କୃତ ଭାଷାରେ ଯେ କେବଳ ସଂଖ୍ୟା ଓ ବିଶେଷ୍ୟ ପଦର ବହୁବଚନ ଥିଲା ତାହା ନୁହେଁ, ବରଂ ୨ର ସାର୍ଥକତା ପାଇଁ ସମସ୍ତ ବିଶେଷ୍ୟ ପଦର ଏକବଚନ (୧) ରୂପ, ଦ୍ୱିବଚନ (୨) ରୂପ, ଓ ବହୁବଚନ (୨ରୁ ଅଧିକ) ରୂପ ମଧ୍ୟ ଅଛି । ୨ର ସାର୍ଥକତା (୨ଟି ଗୋଡ଼, ୨ଟି ନାକପୁଡ଼ା, ୨ଟି ଆଖି, ୨ଟି ହାତ, ପ୍ରଭୃତି) ହେତୁ ଏହାକୁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ ଭାବେ ଦେଖାଯାଏ ।
ଦୁଇ (, èr) ଚାଇନା ସଂସ୍କୃତିରେ ଏକ ଭଲ ସଂଖ୍ୟି । ଏକ ଚାଇନା କଥା ଅନୁଯାୟୀ, "ଭଲ ଜିନିଷ ହଳ' ଯୋଡାରେ ଆସେ" । ଏକ ଉତ୍ପାଦନରେ ଦୁଇଟି ପ୍ରତୀକ ବ୍ୟବହାର କରିବା ସାଧାରଣ ହୋଇଗଲାଣି, ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ ଦୁଇଟି ଖୁସୀ, ଦୁଇଟି ମୁଦ୍ରା, ଦୁଇଟି ହାତୀ, ପ୍ରଭୃତି । କାଣ୍ଟୋନିଜ ଲୋକମାନେ ୨ ସଂଖ୍ୟାକୁ ପସନ୍ଦ କରନତି, କାରଣ କାଣ୍ଟୋନିଜରେ ଏହା, "ସହଜ" () ଶବ୍ଦ ପରି ଶୁଣାଯାଏ ।
ଫିନଲ୍ୟାଣ୍ଡରେ, ସ୍ୱାଧୀନତା ଦିବସରେ ଦୁଇଟି ମହମବତୀ ଜଳାଯାଏ ।
୧୯୭୨ ମସିହା ପୂର୍ବ ଇଣ୍ଡୋନେସିଆ ଓ ମାଳୟର ବନାନରେ, ୨କୁ ଓରାଂ "ମଣିଷ,ଓରାଂ-ଓରାଂ କିମ୍ବା ଓରାଂ୨'' "ଲୋକମାନେ" ପ୍ରଭୃତି ହିସାବରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଥିଲା ।
ଜ୍ୟୋତିଷ ଶାସ୍ତ୍ରରେ ବୃଷ ହେଉଛି ଦ୍ୱିତୀୟ ରାଶି ।
ଘଟଣା
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା
ଜନ୍ମ
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ମୃତ୍ୟୁ
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ଆଧାର
୨ | 2 gregori pāñji anusāre eka sādhāraṇa barṣa aṭe |
sāṃkhẏika sārthakatā
pṛthibīra anẏānẏa bhāṣā bhaḻi, bhāratara purātana saṃskṛta bhāṣāre ye kebaḻa saṃkhẏā o biśeṣẏa padara bahubacana thilā tāhā nuhe~, baraṃ 2ra sārthakatā pāi~ samasta biśeṣẏa padara ekabacana (1) rūpa, dୱibacana (2) rūpa, o bahubacana (2ru adhika) rūpa madhẏa achi | 2ra sārthakatā (2ṭi goḍa଼, 2ṭi nākapuḍa଼ā, 2ṭi ākhi, 2ṭi hāta, prabhṛti) hetu ehāku gurutୱpūrṇa bhābe dekhāyāe |
dui (, èr) cāinā saṃskṛtire eka bhala saṃkhẏi | eka cāinā kathā anuyāẏī, "bhala jiniṣa haḻa' yoḍāre āse" | eka utpādanare duiṭi pratīka bẏabahāra karibā sādhāraṇa hoigalāṇi, udāharaṇa sୱrūpa duiṭi khusī, duiṭi mudrā, duiṭi hātī, prabhṛti | kāṇṭonija lokamāne 2 saṃkhẏāku pasanda karanati, kāraṇa kāṇṭonijare ehā, "sahaja" () śabda pari śuṇāyāe |
phinalẏāṇḍare, sୱādhīnatā dibasare duiṭi mahamabatī jaḻāyāe |
1972 masihā pūrba iṇḍonesiā o māḻaẏara banānare, 2ku orāṃ "maṇiṣa,orāṃ-orāṃ kimbā orāṃ2'' "lokamāne" prabhṛti hisābare bẏabahāra karāyāuthilā |
jẏotiṣa śāstrare bṛṣa heuchi dୱitīẏa rāśi |
ghaṭaṇā
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
ajñāta tithi ghaṭaṇā
janma
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
mṛtẏu
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
ādhāra
2 | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 2,107 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AD%A8 | ୨ |
୩ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ |
ଘଟଣା
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା
ଜନ୍ମ
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ମୃତ୍ୟୁ
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ଆଧାର
୩ | 3 gregori pāñji anusāre eka sādhāraṇa barṣa aṭe |
ghaṭaṇā
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
ajñāta tithi ghaṭaṇā
janma
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
mṛtẏu
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
ādhāra
3 | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 2,108 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AD%A9 | ୩ |
୪ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ |
ଘଟଣା
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା
ଜନ୍ମ
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ମୃତ୍ୟୁ
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ଆଧାର
୪ | 4 gregori pāñji anusāre eka sādhāraṇa barṣa aṭe |
ghaṭaṇā
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
ajñāta tithi ghaṭaṇā
janma
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
mṛtẏu
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
ādhāra
4 | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 2,109 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AD%AA | ୪ |
୫ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ |
ଘଟଣା
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା
ଜନ୍ମ
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ମୃତ୍ୟୁ
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ଆଧାର
୫ | 5 gregori pāñji anusāre eka sādhāraṇa barṣa aṭe |
ghaṭaṇā
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
ajñāta tithi ghaṭaṇā
janma
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
mṛtẏu
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
ādhāra
5 | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 2,110 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AD%AB | ୫ |
୬ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ |
ଘଟଣା
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା
ଜନ୍ମ
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ମୃତ୍ୟୁ
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ଆଧାର
୬ | 6 gregori pāñji anusāre eka sādhāraṇa barṣa aṭe |
ghaṭaṇā
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
ajñāta tithi ghaṭaṇā
janma
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
mṛtẏu
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
ādhāra
6 | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 2,111 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AD%AC | ୬ |
୭ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ |
ଘଟଣା
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା
ଜନ୍ମ
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ମୃତ୍ୟୁ
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ଆଧାର
୭ | 7 gregori pāñji anusāre eka sādhāraṇa barṣa aṭe |
ghaṭaṇā
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
ajñāta tithi ghaṭaṇā
janma
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
mṛtẏu
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
ādhāra
7 | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 2,112 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AD%AD | ୭ |
୮ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ |
ଘଟଣା
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା
ଜନ୍ମ
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ମୃତ୍ୟୁ
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ଆଧାର
୮ | 8 gregori pāñji anusāre eka sādhāraṇa barṣa aṭe |
ghaṭaṇā
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
ajñāta tithi ghaṭaṇā
janma
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
mṛtẏu
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
ādhāra
8 | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 2,113 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AD%AE | ୮ |
୯ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ |
ଘଟଣା
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା
ଜନ୍ମ
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ମୃତ୍ୟୁ
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ଆଧାର
୯ | 9 gregori pāñji anusāre eka sādhāraṇa barṣa aṭe |
ghaṭaṇā
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
ajñāta tithi ghaṭaṇā
janma
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
mṛtẏu
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
ādhāra
9 | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 2,114 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AD%AF | ୯ |
୧୧ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ |
ଘଟଣା
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା
ଜନ୍ମ
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ମୃତ୍ୟୁ
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ଆଧାର
୧୧ | 11 gregori pāñji anusāre eka sādhāraṇa barṣa aṭe |
ghaṭaṇā
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
ajñāta tithi ghaṭaṇā
janma
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
mṛtẏu
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
ādhāra
11 | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 2,116 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AD%A7%E0%AD%A7 | ୧୧ |
୧୨ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ |
ଘଟଣା
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା
ଜନ୍ମ
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ମୃତ୍ୟୁ
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ଆଧାର
୧୨ | 12 gregori pāñji anusāre eka sādhāraṇa barṣa aṭe |
ghaṭaṇā
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
ajñāta tithi ghaṭaṇā
janma
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
mṛtẏu
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
ādhāra
12 | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 2,117 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AD%A7%E0%AD%A8 | ୧୨ |
୧୩ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ |
ଘଟଣା
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା
ଜନ୍ମ
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ମୃତ୍ୟୁ
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ଆଧାର
୧୩ | 13 gregori pāñji anusāre eka sādhāraṇa barṣa aṭe |
ghaṭaṇā
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
ajñāta tithi ghaṭaṇā
janma
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
mṛtẏu
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
ādhāra
13 | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 2,118 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AD%A7%E0%AD%A9 | ୧୩ |
୧୪ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ |
ଘଟଣା
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା
ଜନ୍ମ
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ମୃତ୍ୟୁ
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ଆଧାର
୧୪ | 14 gregori pāñji anusāre eka sādhāraṇa barṣa aṭe |
ghaṭaṇā
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
ajñāta tithi ghaṭaṇā
janma
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
mṛtẏu
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
ādhāra
14 | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 2,119 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AD%A7%E0%AD%AA | ୧୪ |
୧୫ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ |
ଘଟଣା
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା
ଜନ୍ମ
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ମୃତ୍ୟୁ
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ଆଧାର
୧୫ | 15 gregori pāñji anusāre eka sādhāraṇa barṣa aṭe |
ghaṭaṇā
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
ajñāta tithi ghaṭaṇā
janma
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
mṛtẏu
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
ādhāra
15 | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 2,120 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AD%A7%E0%AD%AB | ୧୫ |
୧୬ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ |
ଘଟଣା
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା
ଜନ୍ମ
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ମୃତ୍ୟୁ
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ଆଧାର
୧୬ | 16 gregori pāñji anusāre eka sādhāraṇa barṣa aṭe |
ghaṭaṇā
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
ajñāta tithi ghaṭaṇā
janma
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
mṛtẏu
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
ādhāra
16 | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 2,121 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AD%A7%E0%AD%AC | ୧୬ |
୧୭ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ |
ଘଟଣା
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା
ଜନ୍ମ
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ମୃତ୍ୟୁ
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ଆଧାର
୧୭ | 17 gregori pāñji anusāre eka sādhāraṇa barṣa aṭe |
ghaṭaṇā
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
ajñāta tithi ghaṭaṇā
janma
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
mṛtẏu
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
ādhāra
17 | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 2,122 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AD%A7%E0%AD%AD | ୧୭ |
୧୮ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ |
ଘଟଣା
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା
ଜନ୍ମ
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ମୃତ୍ୟୁ
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ଆଧାର
୧୮ | 18 gregori pāñji anusāre eka sādhāraṇa barṣa aṭe |
ghaṭaṇā
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
ajñāta tithi ghaṭaṇā
janma
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
mṛtẏu
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
ādhāra
18 | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 2,123 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AD%A7%E0%AD%AE | ୧୮ |
୧୯ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ |
ଘଟଣା
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା
ଜନ୍ମ
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ମୃତ୍ୟୁ
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ଆଧାର
୧୯ | 19 gregori pāñji anusāre eka sādhāraṇa barṣa aṭe |
ghaṭaṇā
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
ajñāta tithi ghaṭaṇā
janma
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
mṛtẏu
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
ādhāra
19 | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 2,124 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AD%A7%E0%AD%AF | ୧୯ |
୨୦ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ |
ଘଟଣା
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା
ଜନ୍ମ
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ମୃତ୍ୟୁ
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ଆଧାର
୨୦ | 20 gregori pāñji anusāre eka sādhāraṇa barṣa aṭe |
ghaṭaṇā
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
ajñāta tithi ghaṭaṇā
janma
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
mṛtẏu
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
ādhāra
20 | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 2,125 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AD%A8%E0%AD%A6 | ୨୦ |
୨୧ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ |
ଘଟଣା
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା
ଜନ୍ମ
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ମୃତ୍ୟୁ
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ଆଧାର
୨୧ | 21 gregori pāñji anusāre eka sādhāraṇa barṣa aṭe |
ghaṭaṇā
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
ajñāta tithi ghaṭaṇā
janma
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
mṛtẏu
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
ādhāra
21 | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 2,126 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AD%A8%E0%AD%A7 | ୨୧ |
୨୨ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ |
ଘଟଣା
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା
ଜନ୍ମ
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ମୃତ୍ୟୁ
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ଆଧାର
୨୨ | 22 gregori pāñji anusāre eka sādhāraṇa barṣa aṭe |
ghaṭaṇā
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
ajñāta tithi ghaṭaṇā
janma
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
mṛtẏu
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
ādhāra
22 | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 2,127 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AD%A8%E0%AD%A8 | ୨୨ |
୨୩ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ |
ଘଟଣା
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା
ଜନ୍ମ
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ମୃତ୍ୟୁ
ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ
ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ
ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର
ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର
ଆଧାର
୨୩ | 23 gregori pāñji anusāre eka sādhāraṇa barṣa aṭe |
ghaṭaṇā
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
ajñāta tithi ghaṭaṇā
janma
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
mṛtẏu
jānuārī-mārcca
aprela-juna
julāi-sepṭembara
akṭobara-ḍisembara
ādhāra
23 | wikimedia/wikipedia | oriya | iast | 2,128 | https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AD%A8%E0%AD%A9 | ୨୩ |
End of preview. Expand
in Dataset Viewer.
-->
Dataset Details
- Dataset created by transliterating existing datasets to IAST by means of IAST transliteration library
- Languages include Hindi, Odia, Bengali, Tamil, Telugu, Kannada, Malayalam, Gujarati, Punjabi.
- Pre-existing dataset source(s) - Wikipedia.
- Across all subsets, 'source', 'target', 'source_lang', 'target_lang', 'source' columns are common.
- This is just a hobby dataset, but it should abide by the licenses of the input dataset(s).
- Downloads last month
- 0